Η μελαγχολία ενός μεταμοντέρνου προφήτη…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Οι έντιμοι άνθρωποι με αρετή «υποκλιθήκαν» στη θεότητά μου. Άλλοι συνεχίζουν να με θεωρούν βλάσφημο ή πικραμέν...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Οι έντιμοι άνθρωποι με αρετή «υποκλιθήκαν» στη θεότητά μου. Άλλοι συνεχίζουν να με θεωρούν βλάσφημο ή πικραμένο αντικαθεστωτικό και κάποιοι ελάχιστοι επιμένουν ακόμη ότι είμαι τρελός. Κανείς δεν αμφιβάλει ότι είμαι μια εγωπαθής προσωπικότητα! Ευτυχώς, εξαφανίστηκαν αυτοί που με θεωρούσαν βλαμμένο-δεκαρολόγο.
Όμως να, ήρθε η στιγμή της δημιουργίας ενός νέου σύμπαντος για την πατρίδα μας, το οποίο εντάσσεται απολύτως στη μορφή που προφητικά περιέγραψα από την αρχή της ελληνικής κρίσης. Όλα έγιναν και θα γίνουν όπως τα συνέλαβε και τα διηγήθηκε η θεότητά μου. Μόνον η τέταρτη διάσταση μου ξέφυγε και θα...
 συνεχίσει να με ταλαιπωρεί. Είναι αυταπάτη η επιχείρηση να προσδιορίσεις επακριβώς τον χρόνο. Είναι μάταια μια τέτοια προσπάθεια στα κοινωνικά φαινόμενα. Ο μόνος χρόνος που έχει κάποια αξία στη μελέτη των κοινωνικών εξελίξεων είναι ο ιστορικός χρόνος. Ο χρόνος εντός του οποίου κινείται το μυαλό του προφήτη, είναι όμως θεϊκός, δηλαδή αφηρημένος. Αν παρόλα αυτά ο προφήτης δείξει ανωριμότητα και νομίσει ότι η θεότητά του τον αναγάγει σε κάποιον Θεό, σαν και αυτούς των μονοθεϊστικών θρησκειών που ισχυρίζονται ότι ελέγχουν τον χρόνο, την πάτησε! Η θεϊκή υπόσταση των προφητών εκθέτει ακριβώς την μηχανιστική υπόσταση του Θεού.
Άρα «σωστοί» προφήτες δεν είναι αυτοί που προετοιμάζουν τον κόσμο να υποδεχθεί την νέα κοινωνική μηχανή – και μάλιστα σε μια αδιαμφισβήτητη μορφή (Θεός), αλλά εκείνοι που κάνουν προβολές του μέλλοντος στη συγκυρία, επικαλούμενοι την ανάγκη επεξεργασίας μιας στρατηγικής που θα καταλήξει στη δημιουργία και προγραμματισμό μιας δημοκρατικής μηχανής που θα οργανώνει το υφιστάμενο χάος – ή καλύτερα την συγκυριακή κυρίαρχη αντίληψη του χάους - υπέρ συγκεκριμένων κοινωνικών συμφερόντων - τα οποία να ορίζονται ρητά. Προσοχή, η σύλληψη και παρουσίαση ενός κανονιστικού πλαισίου που περιγράφει μια μελλούμενη πραγματικότητα, από τη στιγμή που αποκτήσει γραμμικότητα μετατρέπεται από προφητεία σε αγυρτεία νομιμοποιώντας ουσιαστικά (πρόστυχα) την θεϊκή αποστολή του φορέα της, μέσω της επίκλησης μιας εκτελεστικής μηχανής δημιουργίας, που είναι ο Θεός ή κάποιος εκπρόσωπος του επί της Γής. Έτσι κατασκευάζονται τα δόγματα και οι μονόδρομοι διαφόρων σαλτιμπάγκων. Ο «καλός» μεταμοντέρνος προφήτης δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να προκαλεί την κοινωνία να ορίσει πολιτικά στη συγκυρία την τύχη της, η οποία αναφέρεται πάντα σε κάποια ανάγκη. Η τελευταία είναι το ερέθισμα δεν είναι το αίτιο της δράσης. Αίτιο είναι παραδόξως η ίδια η τύχη: η πολιτική διάθεση και το κοινωνικό ρίσκο οργάνωσης του χάους υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων που αναπαριστούν κοινωνικές ή αν θέλετε ταξικές ταυτότητες.
Ο χρόνος με την έννοια του συγκεκριμένου χρονικού προσδιορισμού των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων είναι αδύνατον να προσδιοριστεί αφηρημένα. Ο προφήτης είναι επιβάτης του χρόνου και ο ίδιος, όπως και χωροχρονικό προϊόν της συγκυρίας. Παρόλα αυτά η υλική θεότητά του είναι δυστυχώς τρισδιάστατη, αν και για να βγάλει αποτέλεσμα, να κάνει δηλαδή εκτίμηση, έχει ανάγκη να χρησιμοποιήσει και την τέταρτη διάσταση η οποία ασφαλώς συνδέεται με το τυχαίο. Πρόκειται για μια μη γραμμική προσέγγιση της ζωής που προσπαθεί να εντάξει την εκτίμηση του κοινωνικοπολιτικού αποτελέσματος εντός ενός συγκεκριμένου χωροχρόνου, την τάξη του οποίου ορίζει κάποιου είδους γραμμικότητα, στο βαθμό που θελήσει κανείς να διηγηθεί το μέλλον. Αυτό προκαλεί σύγχυση. Όσοι προφήτες προσπάθησαν να δώσουν γραμμικότητα στο χάος τρελάθηκαν ή ήταν από την αρχή παλαβοί. Όσοι αντιλαμβάνονται την χαοτική διάσταση της ζωής, δίχως να τρομάζουν από αυτήν, περιορίζουν τις προφητείες τους στην περιγραφή του πιθανού πολιτικού αποτελέσματος, που ουσιαστικά δομεί χρόνο εντός του οποίου θα κινηθούν οι κοινωνικές εξελίξεις με γνώμονα ασφαλώς την οικονομική συμπεριφορά των κοινωνικών υποκειμένων, που έτσι συγκροτούν τάξεις με την μαρξιστική έννοια.
Τον χρόνο στις κοινωνίες τον φτιάχνουμε πολιτικά , φίλοι. Δεν είναι δεδομένος. Δεν υπάρχει πεπρωμένο. Το πεπρωμένο περιγράφει απλώς την αδυναμία του μυαλού να συμφιλιωθεί με το χάος. Η τάξη είναι ιστορικό φαινόμενο όπως έδειξε ο Foucault στο «The Order of Things». O «σωστός» μεταμοντέρνος προφήτης δεν πρέπει να βασανίζεται από την αδυναμία του να ελέγξει τον χρόνο. Το αντίθετο, πρέπει να χαίρεται ηδονικά που δεν θα μπορέσει ποτέ να προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο σε μια διαδικασία κοινωνικού μετασχηματισμού. Αρκεί να προσδιορίσουμε τις σχέσεις εξουσίας - και το οικονομικό περιεχόμενό τους - που δομούν την πραγματικότητα, εντός της οποίας αποκτά έννοια ο χρόνος, πάντα με ατομικά κριτήρια. Αλλιώς γίνεται αντιληπτός ο χρόνος από τον κ. Βαρδινογιάννη ή τον κ. Λάτση, αλλιώς από τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλιώς από τον μέσο δημόσιο υπάλληλο, αλλιώς από τον μικρομεσαίο επιχειρηματία και αλλιώς από τον άνεργο ή αποσχολήσιμο. Ο χρόνος είναι λανθάνουσα αλλά άκρως οξεία αίσθηση. Η πιο απροσδιόριστη αλλά κρίσιμη αίσθηση που ορίζει τον εαυτό μας. Και μια και ο χρόνος είναι πολιτικός, είναι και καταπιεστικός! Προκαλεί εξαναγκασμούς, σφιξίματα, πνιξίματα, πρηξίματα, τρομερό άγχος και σε κάποιες περιπτώσεις φρενίτιδα για άμεση δράση. Η τελευταία μπορεί να είναι δημιουργική, αν εντάσσεται σε κάποια (πολιτική) στρατηγική, ή καταστροφική ή αυτοκαταστροφική, στο βαθμό που απουσιάζει η αντίληψη της πολιτικότητας.
Όταν λέμε πως η Ελλάδα θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή, εδώ που φτάσαμε, θα έπρεπε να εννοούμε ότι απαιτείται να κατασκευάσουμε με αυτοκυβερνητικά κριτήρια μια νέα χρονοδομή. Αυτό γίνεται μόνον μέσω μιας νέα δομής εξουσιαστικών σχέσεων τόσο εντός της χώρας όσο και στις σχέσεις της με τον έξω κόσμο, που δεν είναι μόνον τα κράτη και οι πολιτικές τους ηγεσίες. Οι προφήτες σαν του λόγου μου παύουν να έχουν την οποιαδήποτε δημιουργική αξία στο βαθμό που αρχίσει ο πολιτικός μετασχηματισμός: μια νέα μεταπολίτευση για την χώρα. Η μελαγχολία ενός μεταμοντέρνου προφήτη δεν συνδέεται ασφαλώς με την επίγνωση ότι δεν πρόκειται ποτέ η θεότητα που τον κυβερνά και βασανίζει να τον μετατρέψει σε Θεό, αλλά με την αγωνία του, που συναρτάται με την μεγάλη καθυστέρηση στην κατασκευή μιας νέα χρονοδομής για την πατρίδα μας.
Πάψτε να κάνετε προβολές του ιστορικού χρόνου στη συγκυρία. Ας φτιάξουμε μια καινοτόμο πολιτική στρατηγική για την μεταμοντέρνα ηγεμονία των λαϊκών δυνάμεων. Αυτό είναι το καθήκον της αριστεράς, των αριστερών και όλων των πολιτών που καταλαβαίνουν ότι τώρα που οι προφήτες ολοκληρώσαμε το «έργο μας», ήρθε η στιγμή να πάρουν/πάρουμε την τύχη της πατρίδας μας στα χέρια τους/μας. Τώρα οι προφήτες συμφιλιωμένοι όσο ποτέ με την εσωτερική μας θεότητα θα μπερδευτούμε με το πλήθος όλων εκείνων που δεν ζουν για να κάνουν τις προφητείες πράξη. Ούτε ζουν για να ανατρέψουν την δήθεν γραμμικότητα των προφητειών. Είπαμε δεν υπάρχει γραμμικότητα στις δομικές προφητείες. Τώρα ήρθε η στιγμή του Θεού, της μηχανής δηλαδή που θα κατασκευάσει μια νέα Ελλάδα.
Μην αφήσετε αυτή τη μηχανή σε ξένα χέρια. Ας φτιάξουμε με ενότητα και αγώνα μια λαϊκή μηχανή που θα απαντά στην πρόκληση της παγκοσμιοποίησης, όχι με άρνηση του κόσμου, αλλά με την δημιουργία ενός τοπικού κόσμου, που θα επανεντάσσει φιλόδοξα τη χώρα μας στο παγκόσμιο πλαίσιο, με την καλλιέργεια μια πολιτείας ισότητας, ελευθερίας και αυτοκυβέρνησης , εκμεταλλευόμενοι την χαοτική δυναμική της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και τον φόβο που αυτή προκαλεί σε κάθε ηλίθιο, φιλόδοξο και άπληστο ηγεμόνα.
Μην μου πείτε ότι αυτά είναι λόγια του αέρα. Μην πικράνετε έναν προφήτη που σήμερα κατεβαίνει από το άρμα του! Ο «αέρας» που αποπνέουν αυτά τα λόγια είναι έκκληση για την δόμηση μιας προοδευτικής στρατηγική αναδημιουργίας την πατρίδας μας. Είναι μια κραυγή ενός μέχρι σήμερα προφήτη που προτρέπει να ενώσουμε όλοι τις επιμέρους θεότητες που κυβερνούν την ύπαρξη του καθενός μας για να κατασκευάσουμε το νέο Θεό της Ελλάδας. Με δικά μας υλικά, αλλά με μια βαθειά κοσμοπολιτική αντίληψη και διάθεση που έρχεται να συναντήσει τον ιστορικό χρόνο, που γέννησε την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, η οποία χαρακτήρισε την νεωτερικότητα. Είδατε γιατί επέμενα όταν έλεγα ότι η Ελλάδα είναι Δύση. Δύση είμαστε και Δύση θα παραμείνουμε σε κάθε μορφή πτώχευσης του κράτους, μην έχετε άγχος! Το ζήτημα είναι να δώσουμε ξανά την ευκαιρία στον κόσμο να δει τον εαυτό του λιγότερο εγωπαθητικά, λιγότερο νεοφιλελεύθερα. Ο πολιτισμός του νεοφιλελευθερισμού συνοδεύει την μετάβαση του κόσμου μας σε μια νέα εποχή (τίποτε δεν προμηνύει ότι θα είναι η κυρίαρχη πολιτική δομή του μέλλοντος), την οποία σχολίασε τα τελευταία πέντε χρόνια η προφητεύουσα θεότητά μου.
Θα ήταν μια καλή ευκαιρία να αναδομηθούμε κρατικώς, κοινωνικώς, και εθνικώς αποδεικνύοντας ότι ο κόσμος μοιάζει επίπεδος, μόνον όταν τα μυαλά που τον κουβαλούν, τα μυαλά στα οποία αυτός φωλιάζει είναι επίπεδα. Στα χώματα και στα νερά αυτού του τόπου μεγάλωσαν σοφοί άνθρωποι που δίδαξαν την σφαιρικότητα, την αξία της abstract μορφής προσέγγισης της ζωής, της ύλης δηλαδή και των εξουσιαστικών σχέσεων που διαμορφώνονται από την κοινωνική και ατομική διαπραγμάτευσή της. Αυτοί οι σοφοί δίδαξαν την προφητεία σε αντιδιαστολή με την μηχανιστική (οικονομιστική) – κάποιοι την αποκαλούν τεχνοκρατική - αναπαράσταση του κόσμου. Αυτό γεννά πνεύμα και προκαλεί για δημοκρατική πολιτική δράση. Ας αποφασίσουμε σήμερα τι είδους δημοκρατία επιθυμούμε και ας αγωνιστούμε να την πραγματοποιήσουμε, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι η βιομηχανική περίοδος της ανθρωπότητας παρήλθε και ότι ο νεοφιλελευθερισμός βρίσκεται στο τέλος του, μια και εισερχόμαστε με οδύνες για τα καλά στην αποχή που σημασία θα αποκτούν αποκλειστικά τα σοσιαλιστικά σημαίνοντα. Αυτή θα είναι μια επίπονη και πιθανότητα μακρά πορεία εξόδου από την βαρβαρότητα του καπιταλισμού. Θα πάρει πολύ χρόνο και θα απαιτηθεί ίσως να χυθεί και πάλι μπόλικο αίμα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία μετάβασης σε μια νέα εποχή της διαλεκτικής του υλισμού, που δεν θα έχει καμία σχέση με την αναπαράσταση της ιστορικής του προβολής στο παρόν.
Δεν ξέρω αν πέτυχα να σας χαλαρώσω από την δραματική πίεση των ημερών με τις παραπάνω αράδες ή να σας αγχώσω περισσότερο! Η πρόθεσή μου ήταν πάντως αγαθή. Καλή δύναμη για αγώνα εθνικής αξιοπρέπειας, δημοκρατίας και κυρίως αυτοσεβασμού και ελευθερίας. Συγνώμη για την πρόκληση που επιχείρησα μέσω της «εγωπάθειας» μου. Ήταν απλώς ένα επικοινωνιακό μέσο που θεώρησα ότι ταιριάζει στην διαδικτυακή μας συναναστροφή. Η εγωπαθητική στάση απομυθοποιούσε ταυτόχρονα την προφητική διάσταση, σχετικοποιούσε το μήνυμα, ενώ παράλληλα συνέτεινε στην άνετη εξατομίκευση των σημαινομένων και έδινε την δυνατότητα στο αναγνώστη, υπό προϋποθέσεις ασφαλώς, να διαχειριστεί καλύτερα την δική του συμπλεγματική ιδιοσυγκρασία. Έτσι τουλάχιστον «λέει» η θεωρία. Η εμπειρία θα δείξει αν επιβεβαιώνεται! Εγώ, δεν κατάφερα να κάνω σχετική έρευνα. Δεν ήταν αυτός ο σκοπό μου. Συνεχίζω όμως να πιστεύω ότι τα συμπλέγματα βοηθούν στην τακτοποίηση του απροσδιόριστου χάους. Στο βαθμό που συμφιλιωθούμε με το χάος, τότε μέσω της καλλιέργειας μια ριζοσπαστικής δημοκρατικής κουλούρας μπορούμε να βάλουμε μια μη-καταστροφική τάξη και στον εσωτερικό μας κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αναγέννηση της Ελλάδας δεν εξαρτάται απολύτως από την καταστροφή του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος στη χώρα μας. Το αντίθετο. Αυτή η καταστροφή όμως δεν πρέπει να επιτρέψουμε να συμπαρασύρει στην άβυσσο και την δημιουργική ελληνική κοινωνία. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στο σύμπλεγμα να χαράξει μια νέα πολιτική. Αρκετή ζημιά έκανε μέχρι τώρα στο τόπο.
Αυτή την περίοδο ο αγώνας για δημοκρατία και αυτοκυβέρνηση πρέπει να είναι απαλλαγμένος από μικροπρέπειες, μικρότητες, μισαλλοδοξίες και άλλες αρρωστημένες μορφές που καλλιέργησαν τον χωροχρόνο της ναυαγισμένης μας μεταπολίτευσης. Η πτώχευση του κράτους (μας) και η φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας θα μπορούσαν να μεταβληθούν σε μια θαυμάσια ομαδική ψυχοθεραπεία, αρκεί η διαδικασία αυτή να μην διαρκέσει πολύ! Η ανάγκη για άμεση εκπόνηση στρατηγικής για την εμπέδωση μια νέας ηγεμονίας στον τόπο, δυστυχώς δεν μας παρέχει επαρκή χρόνο για …ανάρρωση!