Απ’ το πατερναλιστικό κράτος-αράχνη στο φασιστικό...

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης «Πατήρ πάντων η συνήθεια» Πίνδαρος Πατερναλισμός (απ΄ το λατινικό Pater=Πατήρ) είναι η τάση ηγετών(πατε...

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

«Πατήρ πάντων η συνήθεια»
Πίνδαρος

Πατερναλισμός (απ΄ το λατινικό Pater=Πατήρ) είναι η τάση ηγετών(πατερούληδων), αρχηγών κοινωνικών ομάδων ή οικογενειών, να κηδεμονεύουν εκείνους που εκπροσωπούν για την προστασία και το καλό τους, δήθεν. Οσο περισσότερο μια κοινωνία είναι παραδοσιακά εθισμένη σε πατριαρχικές και αυταρχικές συμπεριφορές (όπως η ελληνική), τόσο περισσότερο τείνει να ανεχτεί το πατερναλιστικό μοντέλο διακυβέρνησής της. Πατερναλιστικό μοντέλο διακυβέρνησης, σημαίνει πως οι εκάστοτε ηγέτες-εκπρόσωποι του κράτους, έχοντας στα χέρια τους το μονοπώλιο της νόμιμης κρατικής βίας, χρησιμοποιούν όλες τις μορφές εξουσίας (Νομοθετική, Εκτελεστική και Δικαστική) δίχως καμία διάκριση με σκοπό να στραγγαλίσουν κάθε...
 αντίσταση στην αυθαίρετη βούλησή τους. Καταργώντας δηλαδή μία των βασικών αρχών του συγχρόνου κράτους δικαίου, την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.
Το σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία «παράνομο κόψιμο του ρεύματος για φορολογικές παραβάσεις», είναι η τελευταία από μια σειρά παρόμοιων παραβιάσεων δημοκρατικών αρχών, που δείχνουν πως το ελληνικό κράτος απέχει πολύ απ’ αυτό που χαρακτηρίζουμε σήμερα σαν σύγχρονο κράτος δικαίου. Τις δεκαετίες του 70, 80 και 90 (ίσως να ισχύει ακόμη και σήμερα), όταν τον Αύγουστο οι φοιτητές όλων των χωρών βρισκόταν σε διακοπές, αρκετές χιλιάδες Ελληνες φοιτητές του εξωτερικού παρέμεναν στα πανεπιστήμια του εξωτερικού με ανοχή των τοπικών αρχών, δίχως τη δυνατότητα να ταξιδέψουν, γιατί τα ελληνικά προξενεία δεν τους ανανέωναν τα διαβατήρια. Μέχρι και Τούρκοι ή Κούρδοι, που δεν είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή ήταν ακόμη και πολιτικά διωκόμενοι, δεν είχαν πρόβλημα να ανανεώσουν τα διαβατήριά τους στα τουρκικά προξενεία. Ακόμη και οι τουρκικές αρχές έκαναν διάκριση εξουσιών. Δεν συμψήφιζαν, ούτε συνέδεαν το ένα με το άλλο, δεχόμενοι την αρχή που λέει «αν δεν έχω εκπληρώσει τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις ή αν διώκομαι πολιτικά πιάσε με και δίκασέ με, αλλά δεν μπορείς να μου στερήσεις το δικαίωμα της ανανέωσης του εγγράφου της ταυτότητάς μου, του διαβατηρίου μου». Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της σύνδεσης της φορολογίας με το δικαίωμα στην ενέργεια. «Αν δεν πληρώσω τον κεφαλικό φόρο, δίκασέ με αλλά δεν μπορείς να μου κόψεις το δικαίωμα στο φως». Αυτά συμβαίνουν μόνο σε απολυταρχικά καθεστώτα.
Το πιο παράδοξο απ’ όλα, είναι το γεγονός πως τέτοιου είδους πατερναλιστικές συμπεριφορές βρίσκουν ευρεία αποδοχή από μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας. Από μια μερίδα, που είναι υπερήφανη για την αρχαιοελληνική της κληρονομιά, μόνο που δεν ξέρει ποια είναι αυτή.
Ο χωρίς δικαιώματα υπήκοος, ο αφημένος στην αυθαίρετη βούληση του “ελέω θεού” ηγέτη, πήρε για πρώτη φορά στην ιστορία νομική υπόσταση, έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία ελεύθερος πολίτης με υποχρεώσεις και δικαιώματα θεσμοθετημένα και αυτό έγινε στην Αθήνα του 5ου π. Χ αιώνα. Για πρώτη φορά στην ιστορία, αναγνωρίστηκε η ελευθερία της ιδιωτικής ζωής και έγινε η διάκρισή της απ’ τη δημόσια. Τα λόγια του Περικλή στον “Επιτάφιο”, “είμαστε ελεύθεροι και ανεκτικοί στην ιδιωτική μας ζωή όμως στη δημόσια τηρούμε το νόμο”, δείχνουν καθαρά αυτήν τη σημαντική αλλαγή στην ανθρώπινη ιστορία. Για πρώτη φορά στην ιστορία αναγνωρίστηκε η ανάγκη να μη γίνει το κράτος ένας καταπιεστικός μηχανισμός
Οι Ελληνες ήταν οι πρώτοι, που αντιλήφθηκαν, πως όσο πληθαίνουν οι άνθρωποι των πόλεων είναι αδύνατον να αυτοκυβερνηθούν και ότι έπρεπε να δημιουργηθεί ένας ανεξάρτητος θεσμός, το κράτος, πάνω απ’ την αυθαίρετη βούληση των ισχυρών. Γνώριζαν ότι αυτό είναι ένα αναγκαίο κακό, γι αυτό και δημιούργησαν το θεσμό του Ασύλου, ώστε να δίνουν πάντοτε τη δυνατότητα, ακόμα και στο χειρότερο εγκληματία να έχει την ελευθερία μιας εναλλακτικής επιλογής. Να μην γίνουν οι άνθρωποι δούλοι του κράτους, όπως στη δεσποτική Ανατολή, όπου οι πολίτες είναι υπήκοοι στο έλεος της κρατικής αυθαιρεσίας. Στο κάτω-κάτω το κράτος δημιουργήθηκε για να υπηρετήσει καλύτερα τους ανθρώπους και όχι οι άνθρωποι εκείνο. Εβαλαν λοιπόν τον άνθρωπο πολίτη στο επίκεντρο των πάντων.
Σαν συνταγματολόγος αλλά προπάντων σαν καθηγητής, οφείλει ο κος Βενιζέλος να γνωρίζει ότι, εκτός της οργανωμένης διαδικασίας μάθησης που είναι η συμβατική εκπαίδευση (σχολείο κ.λ.π.)επιρροή και συμμετοχή στην παιδεία ενός λαού έχουν οι νόμοι καθώς και ο τρόπος επιβολής τους. Με μέτρα σαν αυτό το εκβιαστικό της σύνδεσης του δικαιώματος στην ενέργεια με εκείνο της φοροδιαφυγής, εκπαιδεύει ανατολίτες-υπηκόους, (που θα χρησιμοποιούν εκβιασμό ακόμη και μέσα στην οικογένειά τους) αλλά όχι ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Οφείλει επίσης να γνωρίζει, πως ο ολοκληρωτισμός-φασισμός είναι το σύστημα που μπορεί να διαχειριστεί κατά τον καλύτερο, για την οικονομική ολιγαρχία, τρόπο την καπιταλιστική κρίση στο τελευταίο στάδιό της πριν την ολοκληρωτική κατάρρευση.
Αν υπάρχουν ακόμη αφελείς, που πιστεύουν πως ο ναζισμός και ο φασισμός αποτελούν παρελθόν για τον πολιτισμένο κόσμο, θα πρέπει να τους υπενθυμίσω πως οι Ναζί και οι Ιταλοί και οι Ισπανοί φασίστες, μόνο καθυστερημένοι και οπισθοδρομικοί δεν ήταν.
Αυτό που συνέβη με το Ναζισμό και το φασισμό, είναι αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν derapage-ένα λάθος, μια παρέκκλιση, απώλεια ελέγχου στη χρησιμοποίηση των πιο αντιδραστικών δυνάμεων από την οικονομική ολιγαρχία, που στο πρόσωπό τους είδε τους προσωρινούς σωτήρες της. Αυτό που ενώνει την οικονομική και πολιτική εξουσία με την αντίδραση, είναι ο δικαιολογημένος φόβος απέναντι στις λαϊκές μάζες, που μετά τα τελευταία γεγονότα, τις βλέπει πλέον σαν τον μοναδικό εχθρό. Η σύγχυση που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία, σε συνδυασμό με την ερωτοτροπία της εξουσίας με τις πολιτικές δυνάμεις της αντίδρασης, μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλεί.
Ο Χορκχάϊμερ είχε δει πριν 75 χρόνια, πως «στον όψιμο καπιταλισμό, οι λαοί μεταμορφώνονται πρώτα σε αποδέκτες κοινωνικών παροχών και ύστερα σε πειθαρχημένους οπαδούς». Η αδράνεια μεγάλου μέρους των ανέργων νέων, βασίζεται στην κάλυψη των βασικών τους αναγκών, που δεν είναι πλέον το «ψωμί-παιδεία-ελευθερία» αλλά το «ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική επικοινωνία των κοινωνικών δικτύων και στο φραπέ».Αν θεωρήσουν πως αυτά μπορεί να τους τα προσφέρει καλύτερα ένα απολυταρχικό καθεστώς, θα το προτιμήσουν περισσότερο από την προσωπική πολιτική τους ελευθερία. Δυστυχώς.