Ruard Wallis de Vries: "Η λάθος συμφωνία για την Ελλάδα στην λάθος στιγμή"...

Στην εφημερίδα NRC Handelsblad δημοσιεύεται άρθρο γνώμης του Ruard Wallis de Vries, ο οποίος εργάζεται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (αλλά, βρ...

Στην εφημερίδα NRC Handelsblad δημοσιεύεται άρθρο γνώμης του Ruard Wallis de Vries, ο οποίος εργάζεται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (αλλά, βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εκπαιδευτική άδεια) και έχει ζήσει και εργαστεί πολλά χρόνια στην Ελλάδα. Στο άρθρο, με τίτλο: «Η λάθος συμφωνία για την Ελλάδα στην λάθος στιγμή», αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:...
 «Τι θα γίνει με την Ελλάδα; Τα ταμεία έκτακτης ανάγκης διογκώνονται. Ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους παραγράφεται και οι τράπεζες οφείλουν να δημιουργήσουν αποθεματικά. Ποιο είναι το αντίτιμο για αυτό; Ένα επιβαλλόμενο από την τρόικα της Ε.Ε., του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, αυστηρό πρόγραμμα λιτότητα που διαγράφει την ελληνική μέση τάξη, διώχνει τους νέους Έλληνες από τη χώρα και πλήττει εκείνους που είναι πιο εύκολο να τους επιτεθείς. Η οικονομία συρρικνώνεται ακόμη περισσότερο, η ανεργία θα φτάσει πάνω από το 20%. Και στο μεταξύ, η Ελλάδα αποπληρώνει δάνεια.
Θα αλλάξει κάτι τώρα με την ευρεία πολιτική συμμαχία στην Ελλάδα; Ίσως, αλλά ας δούμε επιτέλους τι πάει στραβά από διαρθρωτικής άποψης στην Ελλάδα. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, συνδυασμένες με επενδύσεις, δεν θα κάνουν καλό μόνο στους Έλληνες, αλλά και σε όλους εμάς.
Η συνταγή της τρόικας είναι κατά βάση λανθασμένη. Οι μισθοί και οι συντάξεις εξατμίζονται, το κράτος συρρικνώνεται, οι επενδύσεις μειώνονται και γίνονται ελάχιστες ιδιωτικοποιήσεις. ‘Όλα αυτά φέρνουν μόνο μιζέρια. Μπορεί ένας δάσκαλος που παίρνει 1000 ευρώ το μήνα, με το ίδιο κόστος ζωής, όπως στην Ολλανδία, να επιστρέφει (με τους φόρους) το 30%;
Τι έχει πάει, από δομικής απόψεως, στραβά στην Ελλάδα;
1.Η παραοικονομία καλύπτει περίπου το 50% του χρήματος που κυκλοφορεί στη χώρα. Καθένας το γνωρίζει και καθένας το αντιμετωπίζει. Οι καρδιολόγοι κερδίζουν, σύμφωνα με την εφορία, 25.000 ευρώ το χρόνο. Ναι καλά! Μερικές εκατοντάδες Αθηναίοι πληρώνουν φόρο για τις πισίνες που έχουν στον κήπο τους, αλλά με το Google Earth, πάνω από τα αθηναϊκά προάστια, μπορεί κανείς να δει τις γαλαζωπές επιφάνειες να φέγγουν.
2.Η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία έχει στην ιδιοκτησία της υπερβολικά πολλή γη, και μάλιστα το κέντρο της Αθήνας. Πρόσφατα, επιβλήθηκε ένας φόρος για τα ακίνητα. Η εκκλησία παρέμεινε ανεπηρέαστη. Οι παπάδες, μάλιστα, είναι δημόσιοι υπάλληλοι που πληρώνονται από το κράτος. Η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία είναι η επίσημη εκκλησία του κράτους.
3. Η διοίκηση είναι ιδιαίτερα διευρυμένη, εν μέρει εξαιτίας του κακού συνήθειου του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος να μοιράζει δουλειές λίγο πριν τις εκλογές. Έτσι δημιουργείται ένας λαβύρινθος υπηρεσιών και γραφείων. Το να βρεις το σωστό γκισέ είναι δύσκολο. Ο Κάφκα δεν είναι τίποτα στην Ελλάδα.
4. Δεκάδες μερίδια ευρωπαϊκών επιδοτήσεων δεν φτάνουν στη χώρα. Πρόκειται για εκατομμύρια ευρώ. Παντού στα νησιά μπορεί κανείς να δει μισοτελειωμένες ανακαινίσεις, όπου απεικονίζεται η σημαία της Ε.Ε. Σε πολλά μέρη παραπονιούνται οι ντόπιοι εργολάβοι ότι ‘η Αθήνα δεν πληρώνει πια’. Ένας λαβύρινθος από συμβούλους και μικρές επιχειρήσεις διαχειρίζονται τις επιδοτήσεις.
5. Οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα είναι μια επικίνδυνη υπόθεση. Τα συνδικάτα είναι ισχυρά και έχουν τορπιλίσει, τις τελευταίες δεκαετίες, πολλά σχέδια λιτότητας. Για να κάνεις ιδιωτικοποιήσεις, πρέπει πρώτα να δεις την ελληνική κοινωνική νομοθεσία - μια εκτεταμένη προστασία των εργατών, στην οποία περιλαμβάνονται τα δικαιώματα απεργιών και καταλήψεων, η οποία συνδυάζεται με θλιβερά άσχημα επιδόματα ανεργίας. Η Ελλάδα έχει μια μακρά παράδοση κακής λειτουργίας κρατικών επιχειρήσεων και έλλειψης ανταγωνιστικότητας. Θα είναι η ιδιωτικοποίηση η πανάκεια αυτών; Δε θα πρέπει αυτή να γίνει σταδιακά, ώστε να υπάρχει κάποιο όφελος;
Γιατί δεν κάνει η Ελλάδα από μόνη της μια τέτοια λίστα; Είναι το κυβερνών κόμμα ΠΑΣΟΚ πράγματι ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα; Γιατί, λοιπόν, δεν κυνηγάει τους καρδιολόγους;
Οι λέξεις ‘Αριστερά’ και ‘Δεξιά’ έχουν μια σχετική σημασία στην Ελλάδα. Το ΠΑΣΟΚ είναι θεωρητικά σοσιαλδημοκρατικό και η ΝΔ είναι δεξιά-συντηρητική, αλλά θα πρέπει να δει κανείς τα κόμματα στην Ελλάδα σαν οικογενειακές κλίκες, η καθεμία με τη δική της ομάδα πιστών.
Οι Παπανδρέου είναι για τους απλούς ανθρώπους, οι Καραμανλήδες και οι Μητσοτάκηδες μάχονται υπέρ της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας και της εκκλησίας. Οι Έλληνες παραμένουν πιστοί στην κλίκα, για όσο καιρό τους φροντίζει.
Οι πελατειακές σχέσεις ζουν και βασιλεύουν. Τα μεγαλύτερα κόμματα ναύλωναν εδώ και δεκαετίες αεροσκάφη για να φέρουν όσους Έλληνες ζούσαν στο εξωτερικό, πίσω στην πατρίδα, προκειμένου να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές. Ένα τέτοιο εισιτήριο στοίχιζε πενταροδεκάρες. Αν το ΠΑΣΟΚ πλήρωνε για να σε φέρει στην Αθήνα, τότε θα έπρεπε να είσαι ένας πολύ αχάριστος άνθρωπος για να ψηφίσεις στη συνέχεια τη ΝΔ.
Έτσι, είναι δύσκολο να γίνουν περικοπές. Όσο αυτό δεν αφορούσε τη δική σου ομάδα, δεν υπήρχε πρόβλημα, αλλά, όταν, πριν δέκα χρόνια, το ΠΑΣΟΚ επεχείρησε να περιορίσει το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, το κόμμα τιμωρήθηκε αμέσως στις επόμενες εκλογές. Η φοροδιαφυγή δεν αντιμετωπίζεται σοβαρά. Το σύστημα έχει βαθιές ρίζες.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι οι Έλληνες έχουν συνηθίσει να έχουν έναν ξένο πάτρωνα. Στον αγώνα για την Ανεξαρτησία ενάντια στους Τούρκους, που ξεκίνησε το 1821, πολέμησαν μαζί τους οι Ρώσοι, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι, όλοι με το στόχο να αυξήσουν την επιρροή τους στο νέο και αδύναμο κράτος.
Μετά το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Αμερικάνοι κέρδισαν μια έντονη επιρροή. Μέχρι το 1974, η Ελλάδα είχε ένα ελεγχόμενο από την Ουάσινγκτον χουντικό καθεστώς, με όλες τις υπερβολές που αυτό συνεπάγεται. ‘
Όταν η Ελλάδα μπήκε στην Ε.Ε., το 1981, η Ένωση ανέλαβε το ρόλο του προστάτη. Η υποστήριξη ήταν και είναι κυρίως οικονομικής φύσεως. Τα διαρθρωτικά ταμεία των Βρυξελλών δημιουργούσαν δουλειές, αλλά και τη βεβαιότητα ότι η Ε.Ε. τελικά θα φροντίζει πάντα να συντρέχει οικονομικά. Αυτό είναι ακόμη εμφανές στην συμπεριφορά πολλών ελλήνων πολιτικών.
Μην περιμένετε από την Ελλάδα σχέδια για βιώσιμη μεταρρύθμιση. Δεν υπάρχει παράδοση βιώσιμων μεταρρυθμίσεων. Η βιώσιμη μεταρρύθμιση είναι αντίθετη προς την επικρατούσα κουλτούρα. Η ξένη δύναμη θα αναλάβει τη δουλειά.
Και γιατί να μην αφήσουμε τους Έλληνες να βράσουν στο ζουμί τους;
Γιατί τους χρειαζόμαστε. Είμαστε στενά συνδεδεμένοι με αυτή τη χώρα των 11 εκατ. ανθρώπων. Τα τελευταία χρόνια κερδίσαμε πολλά από αυτούς. Ακόμη η Amstel και η Heineken κυριαρχεί στην Αθήνα. Όταν ξέσπασε σαματάς, το 1992, που ο Υπουργός Εξωτερικών Van den Broek υποστήριξε ότι οι Έλληνες δεν πρέπει να επιμένουν για το όνομα ‘Μακεδονία’, έγινε μποϊκοτάζ στα ολλανδικά προϊόντα. Αυτό μας κόστισε εκατομμύρια φιορίνια την ημέρα.
Κατά πόσον ισχύει, όπως έγραψε η Volkskrant τον Οκτώβρη, ότι η Ολλανδία έχει κερδίσει 7 δις ευρώ από την ελληνική κρίση, λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων για τα δικά μας δάνεια, είναι τροφή για τους οικονομολόγους. Το να αφήσουμε την Ελλάδα θα είναι πολύ πιο επώδυνο από το να την κρατήσουμε κοντά μας. Μια ελληνική χρεοκοπία θα προκαλέσει φαινόμενο ντόμινο, του οποίου η ζημιά θα είναι μεγαλύτερη από εκείνη της τωρινής κρίσης.
Αλλά και για την ίδια τη χώρα, αυτό θα είναι κακό. Με ένα κατά πολύ υποτιμημένο νόμισμα, ίσως να βελτιωθεί προσωρινά η ανταγωνιστική της θέση. Αλλά οι δομικές αδυναμίες αυτής της χώρας δε θα αλλάξουν. Είναι επικίνδυνο για την χώρα να συνεχίζει να ζει ως ο παρίας της Ευρώπης.
Η Κίνα θα γίνει το νέο αφεντικό, θα έρθουν οι Τούρκοι, θα καταλάβει την εξουσία ο στρατός; Θα το επιτρέψει αυτό η Ε.Ε; Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι μέλος της.
Συνεπώς, θα συνεχίσουμε την υπάρχουσα πορεία ή θα αναθεωρήσουμε ίσως την προσέγγισή μας; Εγώ υποστηρίζω την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής προσέγγισης για την Ελλάδα. Η χώρα χρειάζεται τη στήριξή μας. Η σημερινή φόρμουλα δεν λειτουργεί.
Γιατί η Ευρώπη δεν κάνει μια λίστα των δομικών προβλημάτων της Ελλάδας;
Ο τρόπος χορήγησης της βοήθειας πρέπει να αλλάξει. Αν δεν αντιμετωπίσεις τις υπάρχουσες αιτίες του προβλήματος, θα συνεχίσεις τα επόμενα χρόνια να κάνει παραγραφή χρεών.
Τι θα απομείνει από την Ελλάδα; Ποιος θα πληρώσει για το κούρεμα; ΟΙ τράπεζες; Η Γερμανία; Η Κίνα; Όλοι μας, πολύ φοβάμαι.
Όλοι έχουμε ένα οικονομικό συμφέρον από το να συνεχίσει η Ελλάδα να λειτουργεί. Ο αριθμός των μικρών και των μονοπρόσωπων επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερος από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη και αυτές υπήρξαν η κινητήριος δύναμη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και αυτές που υφίστανται τα χειρότερα.
Ο Έλληνας είναι κατεξοχήν πολύπλευρο ταλέντο. Ακριβώς αυτές οι μονοπρόσωπες επιχειρήσεις θα έπρεπε να ενθαρρυνθούν. Κρατήστε το μαγαζί της γωνίας ανοικτό. Αφήστε τον άνθρωπο που έχει σχέδια να παραμείνει ενεργός. Είναι και για μας σημαντικό να μην καταρρεύσει μια καταναλωτική αγορά 11 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Για την ίδια την Ελλάδα τέτοιες επενδύσεις είναι σχεδόν ζωτικής σημασίας. Τα επόμενα στοιχεία για την ανεργία δε θα οδηγήσουν μόνο τον μέσο Έλληνα στην απελπισία. Αποτελούν ανησυχία για όλη την Ευρώπη, κι όχι μόνο, λόγω της φυγής των νέων Ελλήνων που έχει ξεκινήσει. Μια αυξανόμενη ομάδα νέων κατευθύνεται προς την Αυστραλία.
Δε θα έπρεπε η Ευρώπη να ανησυχεί που οι νέοι ευρωπαίοι ακαδημαϊκοί εγκαταλείπουν την ήπειρο;
Κι ύστερα, έχουμε και το θέμα της κοινωνικής αναταραχής στην Ελλάδα. Οι μαζικές διαδηλώσεις δεν λένε τα πάντα. Οι περισσότεροι Έλληνες απλά περιμένουν. Κάθονται πάνω στα λεφτά τους. Η μοιρολατρία είναι πανταχού παρούσα. Ειδικά οι νέοι άνθρωποι υποφέρουν από την δυσπραγία. Ποιος να τους δώσει άδικο, όταν η χώρα σου μπορεί να σου προσφέρει στην καλύτερη μια δουλειά ως σερβιτόρος, παρά το μάστερ σου.
Η αυτοκτονία είναι εντελώς ταμπού στην Ελλάδα. Απλά δεν υπάρχει. Είναι αιώνια προσβολή προς την οικογένεια σου και για τον εαυτό σου. Κι όμως, ολοένα και περισσότερο ακούγονται περιπτώσεις αυτοκτονίας.
Πόσο καιρό θα πάρει, μέχρι να πάει κάτι εντελώς στραβά με την Ελλάδα;
Η ευρωπαϊκή στήριξη προς την Ελλάδα πρέπει να εστιάσει στο να κρατήσει την οικονομία της χώρας ζωντανή. Ταυτόχρονα, η χώρα πρέπει να αναμορφωθεί εκ βάθρων. Ας εξαρτηθεί η περαιτέρω βοήθεια και οι επενδύσεις από την πραγματική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η χώρα έχει, τελικά, πάρα πολλά. Έτσι, θα δοθεί ένα σήμα στις αγορές ότι η Ευρώπη δεν είναι μόνο ευρωζώνη, αλλά ότι υπάρχει και πολιτική θέληση να βγούμε από αυτή την κρίση.
Ο νέος Πρωθυπουργός, ο Παπαδήμος, ανήλθε στην εξουσία με ένα μη ελληνικό τρόπο. Δεν είναι, όπως τόνισε κι ο ίδιος, ένας κλασσικός πολιτικός, δεν είναι κάποιος που περιστρέφεται γύρω από το πελατειακό σύστημα. Δεδομένης της σταδιοδρομίας του, έχει επίγνωση, περισσότερο από κάθε άλλον, των μέτρων που πρέπει να ληφθούν.
Η Ευρώπη θα πρέπει να του δώσει την ευκαιρία να μιλήσει για αυτά, αντί να επιμένει στην απαίτηση να υπογραφεί μια επιστολή, στην οποία θα περιλαμβάνονται πράγματα που η νέα κυβέρνηση συνασπισμού έχει ήδη συμφωνήσει.
Ο Παπαδήμος έχει πολλά εμπόδια να αντιμετωπίσει. Δεν αποτελεί καλή είδηση το γεγονός ότι η συνεργασία μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι άνευ προηγουμένου. Η έλλειψη οικειότητα και η επιφυλακτικότητα είναι στα πρόσωπα όλων.
Ο πρόεδρος της ΝΔ φαίνεται να έχει εμμονή με την πρωθυπουργία. Κι αυτό το έδειξε και παλιότερα, ως Υπουργός Εξωτερικών, στη διάρκεια του μακεδονικού ζητήματος, το 1993. Τότε, επέμεινε με πολύ πυγμή στο βέτο για την ονομασία της νέας γείτονος χώρας στο βορρά, που τώρα σχεδόν όλοι αποκαλούν ‘Μακεδονία’. Η στάση του στοίχισε τότε το κεφάλι της κυβέρνησης της ΝΔ.
Ο Σαμαράς επέστρεψε, πριν από μερικά χρόνια, από το πουθενά. Φαίνεται μεγαλύτερος, αλλά όχι και σοφότερος. Η περίοδος των εκλογών πλησιάζει. Αυτή είναι παραδοσιακά η περίοδος που γίνονται οι περισσότερες χάρες.
Είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για να εφαρμοστεί ένα ευρωπαϊκό ‘σχέδιο διάσωσης’ από μια μεγάλη συμμαχική κυβέρνηση εχθρών;
Θα μπορούσε αυτή η μεγάλη συμμαχία να λειτουργήσει, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτή η κυβέρνηση εξακολουθεί να εφαρμόζει τη λάθος συμφωνία σε λάθος στιγμή. Θα κάνουν κάτι οι Ευρωπαίοι για αυτό;
Ή θα παραμείνουν προσηλωμένοι σε μια συμφωνία που γνωρίζουμε επίσης καλά ότι τελικά δεν αποδίδει; Ίσως θα ήταν μια καλή ιδέα να αφήσουμε τον Παπαδήμο να κάνει μια λίστα.»