Ένας χρόνος... χαμένες θυσίες

Γράφει ο Κων/νος Μανίκας Οικονομολόγος–Ψυχολόγος Ίσως θα ήταν πιο ακριβές αν αναφερόμασταν σε δυο χρόνια χαμένων θυσιών αφού το ζήτημα δ...

Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος–Ψυχολόγος

Ίσως θα ήταν πιο ακριβές αν αναφερόμασταν σε δυο χρόνια χαμένων θυσιών αφού το ζήτημα δεν είναι απλά η σταθεροποίηση του ελλείμματος στα επίπεδα του 10% για δεύτερη χρονιά παρά τη φοροκαταιγίδα και τον περιορισμό των εισοδημάτων, αλλά η συνολική αποτυχία μιας πολιτικής που είχε εξαρχής εσφαλμένη αξιολόγηση προτεραιοτήτων και πιεστικό χρονοδιάγραμμα. Κι όσο αν ο αρχικός λογιστικός χειρισμός των στοιχείων έδωσε στο ΠΑΣΟΚ τη δυνατότητα να επαίρεται για πρωτοφανή μείωση του ελλείμματος το 2010, ήρθε ο φετινός ανεπανάληπτος εκτροχιασμός να...
αποδείξει ότι δεν αρκούσε μια πολιτική διαχείριση ενός δομικού ζητήματος για να υπάρξουν απτά θετικά αποτελέσματα για τη χώρα.
Όπως επίσημα δήλωσε ο υπεύθυνος Ευρωπαίος επίτροπος κανείς δεν πίεσε στα τέλη του 2009 την κυβέρνηση να συμπεριλάβει στο έλλειμμα τα χρέη των νοσοκομείων. Είναι επίσης κοινώς αποδεκτό (υπάρχει κι ανάλογη δήλωση Βενιζέλου) ότι οι τρεις τελευταίοι μήνες το χρόνου είναι οι φορολογικά πιο σημαντικοί για τα κρατικά έσοδα, άρα η μετάθεση της ρύθμισης για τους ημιυπαίθριους ή η καθυστέρηση αποστολής του ΕΤΑΚ (ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση του 2009!), συνεισέφερε τα μέγιστα στη διόγκωση του τότε ελλείμματος.
Οι οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων και η μείωση των δημοσίων επενδύσεων (που έχουν τεράστιο αναπτυξιακό όφελος για την περιφέρεια και δεδομένο μεγάλο οικονομικό πολλαπλασιαστή), δημιούργησαν ένα φαύλο κύκλο ύφεσης που η επίδραση του στα δημοσιονομικά μεγέθη δεν έγινε τόσο αισθητή το 2010 ακριβώς επειδή υπήρχε η δυνατότητα να «ξεφορτωθεί» η κυβέρνηση μέρος των βαρών που είχε προσθέσει στο προηγούμενο έτος ή να αρχίσει να εισπράττει κάποια από τα όσα ηθελημένα καθυστέρησε.
Επειδή λοιπόν τη φετινή χρονιά δεν υπήρχε περιθώριο αξιοποίησης τέτοιων μηχανισμών παραπλάνησης η αποτυχία έγινε εκκωφαντική και πλέον αποδεκτή ακόμα κι από τους συμβούλους του ΔΝΤ! Έχουμε πει πολλές φορές ότι οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις ακόμα κι αν είχαν ολοκληρωθεί δεν θα είχαν κατορθώσει να αποδώσουν τόσο άμεσα δημοσιονομικά οφέλη για τη χώρα.
Πιθανότατα, κάποιες από αυτές, θα είχαν δημιουργήσει το έδαφος για μια πιο ανταγωνιστική εικόνα της οικονομίας μας στο μέλλον και θα έδιναν θετικά αποτελέσματα τα επόμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι η καθυστέρηση τους δεν έχει επιβαρύνει τόσο τα υπάρχοντα στοιχεία όσο αυτά των ερχόμενων ετών, αφού η όποια μεσοπρόθεσμη ευεργετική επίδραση τους δεν θα έχει αρχίσει να γίνεται εμφανής. Το 2011 λοιπόν «γυμνό» από πολιτικές δημοσιονομικές «επεμβάσεις» απέδειξε πλήρως τα δυο κεντρικά ζητήματα που προσεγγίζονται με αδιέξοδο τρόπο.
Το κράτος χρειάζεται λειτουργική αναδιοργάνωση και αξιολόγηση της αποδοτικότητας των δομών του, σε όλα τα επίπεδα (από την πιο μικρή υπηρεσία μέχρι τη δικαιοσύνη και την κυβέρνηση) κι όχι απλά οριζόντια περικοπή εισοδημάτων. Η οικονομία έχει ανάγκη ρευστότητας και σταθερού και αξιόπιστου επενδυτικού πλαισίου (φορολογικού, νομικού) κι όχι συντήρησης γραφειοκρατικών διαδικασιών και υπεροφορολόγησης.
Εκτός κι αν κάποιοι έχουν προαποφασίσει ένα είδος παραγωγικής Κινεζοποίησης του Νότου σε ασφαλές νομισματικό περιβάλλον, όπως επανειλημμένα έχουμε αναφέρει, κι εμείς απλά τους δώσαμε την ευκαιρία να εκτελέσουν το σχέδιο τους, τόσο με την αντίσταση στην κατανόηση και διόρθρωση των χρόνιων παθογενειών μας, όσο και με την άβουλη αποδοχή ενός ασύμβατου με τα δεδομένα μας δημοσιονομικού προγράμματος.