Το ευρώ δεν θα αντέξει άλλη μια λύση του … ποδαριού!

Από το  sofokleous10.gr Τα τελευταία δύο χρόνια οι Ευρωπαίοι ηγέτες όλο δεσμεύονταν να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να προστατέψουν το ευρώ...

Από το sofokleous10.gr

Τα τελευταία δύο χρόνια οι Ευρωπαίοι ηγέτες όλο δεσμεύονταν να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να προστατέψουν το ευρώ. Αλλά οι πράξεις τους διέψευδαν τα λόγια τους. Η αδυναμία των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καλύψουν το κενό ανάμεσα στη ρητορική και την πραγματικότητα έχει φέρει την Ευρωζώνη στο χείλος της καταστροφής. Οι φόβοι των αγορών για τη δυνατότητα των κρατών να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους λειτουργεί σαν αυτό-εκπληρούμενη προφητεία. Και αν λείψει κι αυτή τη φορά μια πραγματικά ριζοσπαστική αλλαγή στην ψυχολογία της αγοράς κινδυνεύει ο ίδιος ο πυρήνας της Ευρωζώνης. Η διάρρηξη του κοινού νομίσματος που κάποτε θεωρούνταν αδιανόητη συζητείται πλέον ανοιχτά σαν...
πιθανότητα, ενώ βλέπουν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες για κεντρικές τράπεζες που μελετούν επιστροφή στα εθνικά νομίσματα.
Σε μια νομισματική ένωση όπου το χρήμα ελέγχεται κεντρικά αλλά η δημοσιονομική πολιτική και το τραπεζικό σύστημα παραμένουν εθνικά, η αδυναμία των κρατών μολύνει και τις τράπεζες. Όλες οι τράπεζες της Ευρωζώνης αντιμετωπίζουν οξύτατα προβλήματα κεφαλαιοποίησης και πιέζονται από μια μεγάλη κρίση χρηματοδότησης που τις υποχρεώνει να εξαρτώνται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και να αντλούν ακριβή χρηματοδότηση. Και αυτό τις οδηγεί στην απόσυρση κεφαλαίων από όλο τον κόσμο, μια κίνηση που λόγω του μεγέθους των ευρωπαϊκών τραπεζών απειλεί να ρίξει όλο τον κόσμο σε ύφεση.
Για τις αδυναμίες της αρχιτεκτονικής του κοινού νομίσματος και τους κακούς χειρισμούς των πρακτικών του έχουν γραφτεί πολλά. Τα πιο πολλά ισχύουν και πρέπει να διορθωθούν όταν η κρίση ξεπεραστεί. Αλλά όλα αυτά δεν είναι τα πραγματικά πιεστικά προβλήματα του σήμερα. Οι πολιτικοί πρέπει να πάψουν πλέον να συζητούν για τη δέσμευσή τους στο ευρώ και να αναλάβουν δράση.
Η αποκατάσταση των προβλημάτων του σχεδιασμού της νομισματικής ένωσης θα πάρει πολλά χρόνια. Αλλά η διάρρηξη της Ευρωζώνης δεν είναι λύση. Απειλεί θανάσιμα και τους πιστωτές και τους δανειολήπτες. Η αβεβαιότητα σχετικά με την αξία όλων των συμβάσεων σε ευρώ θα παραλύσει το εμπόριο μέσα στην Ευρώπη και πέρα απ’ αυτήν. Και οι σχέσεις μεταξύ των κρατών θα δηλητηριαστούν και το δηλητήριο θα μείνει για πολλά χρόνια.
Ίσως να ακούγεται υπερβολικό αν πούμε ότι έμειναν μόνο λίγες ώρες για τη σωτηρία του ευρώ. Αλλά ισχύει. Αν δεν μπει χαλινάρι στην κρίση τώρα, μπορεί το κόστος της διάσωσης του ενιαίου νομίσματος να βγει εκτός του ελέγχου των Ευρωπαίων πολιτικών. Το διακύβευμα της σημερινής ευρωπαϊκής συνόδου είναι πολύ μεγάλο. Ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει άλλη μια πρόχειρη λύση.
Η άμεση πρόκληση είναι η σταθεροποίηση των αγορών – δηλαδή η αποτροπή μιας κρίσης χρηματοδότησης στις αγορές ομολόγων της Ιταλίας και της Ισπανίας και η διασφάλιση της φερεγγυότητας των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν υπονομεύσει την αξιοπιστία τους σε τέτοιο βαθμό που αυτή τη στιγμή ο μόνος τρόπος να ηρεμήσουν τις αγορές και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη είναι να βάλουν σκληρό χρήμα στο τραπέζι. Ο άμεσος τρόπος θα ήταν η χρήση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Όμως μετά την απειλή του οίκου Standard and Poor’s για υποβαθμίσεις, ενδέχεται ο μηχανισμός να μην μπορεί να συγκεντρώσει όσα κεφάλαια χρειάζονται για να σταματήσει τη μόλυνση. Με δεδομένο το έκτακτο των ημερών, μπορεί να χρειαστεί τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Θα υπάρξουν, ωστόσο, σοβαρά νομικά και πολιτικά θέματα με την αύξηση της έκθεσης του ισολογισμού της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων, τουλάχιστον στην έκταση που χρειάζεται προκειμένου να μειωθεί το κόστος δανεισμού των ευάλωτων κρατών. Θα ήταν επομένως καλύτερα αν η συμμετοχή της ΕΚΤ περνούσε μέσα από άλλους, λιγότερο διαμφισβητούμενους μηχανισμούς. Έχει αναφερθεί για παράδειγμα η λύση της μετατροπής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε τράπεζα που η ΕΚΤ θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει. Αλλά με δεδομένη την πιεστική φύση της συγκυρίας τίποτα δεν πρέπει να αποκλείεται.
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης πρέπει να αναλάβουν γρήγορα δράση για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση. Θα έχουν χρόνο να δουν τον τελικό τους προορισμό αργότερα. Οι αγορές όμως θέλουν έναν οδικό χάρτη – μια ένδειξη για την κατεύθυνση του ταξιδιού και μια διασφάλιση ότι υπάρχει πολιτική βούληση γι’ αυτό.
Η συμφωνία της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγγέλα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί είναι μια αποθαρρυντική αφετηρία. Το μόνο που περιλαμβάνει είναι ένα υπερενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας το οποίο βασίζεται σε λάθος διάγνωση της κρίσης και στον χωρισμό της Ευρωζώνης σε δημοσιονομικά ‘ενάρετους’ και ‘αμαρτωλούς’ που αξίζουν κάθε καταδίκης.
Για να γίνει ένα σχέδιο πολιτικά βιώσιμο απαιτείται μια πιο δημιουργική προσέγγιση αλλά και μια προσέγγιση που θα διατηρεί την ελπίδα για αποκατάσταση των ανισορροπιών μέσα στην Ευρωζώνη και όχι ο ορίζοντας μιας ατέλειωτης λιτότητας. Απαιτείται επίσης μια προσέγγιση που θα βασίζεται στη συμβολή όλων των κρατών της Ευρωζώνης και όχι μόνο της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Αυτό που έχει σημασία είναι οι ηγέτες να δημιουργήσουν τις πολιτικές συνθήκες για καλύτερη ευρωπαϊκή πολιτική. Η νομισματική ένωση θα επιβιώσει μόνο αν όλα τα μέλη της το θέλουν. Πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις τους τώρα – και να δείξουν ότι τις εννοούν.