Η Αυστριακή Οικονομική Σχολή...

Του Γιώργου Αρχόντα*    Ομιλία του Γιώργου Αρχόντα στο Ισντιτούτο Διπλωματίας και Διεθνών Εξελίξεων στις 26 Ιανουαρίου 2012: Η Αυστ...

Του Γιώργου Αρχόντα*

  Ομιλία του Γιώργου Αρχόντα στο Ισντιτούτο Διπλωματίας και Διεθνών Εξελίξεων στις 26 Ιανουαρίου 2012:

Η Αυστριακή  Οικονομική Σχολή
Τα χαρακτηριστικά που διέπουν την  αυστριακή οικονομική σχολή  είναι τα εξής:...
α) Προγραμματική ταπεινότητα
β) Θεμελίωση στις ανθρωπιστικές σπουδές
γ) Εξήγηση, διαπίστωση τάσεων - όχι ακριβείς προβλέψεις
δ) Κριτική στην έπαρση – εντοπισμός των συνεπειών της
ε) Υπεράσπιση της ελευθερίας
Ποιους δεν συμφέρει;
1)Οικονομολόγους – μηχανικούς
2)Δίκτυα προσοδοθηρίας
Ι. Εκπρόσωποι
Ιδρυτής της αυστριακής σχολής υπήρξε ο  Carl Menger (1840 – 1921) ο οποίος γράφει στην Κριτική στην Γερμανική Ιστορικιστική Σχολή Principles of Economics 1871 ότι η σκόπιμη δράση έχει καθολικούς νόμους (πραξεολογία), για την  Υποκειμενική θεωρία της αξίας και για την  Απρόθετη εξέλιξη θεσμών (χρήμα, ήθη)
Πρώτο κύμα αποτελούνταν απο τους Eugen Böhm-Bawerk (1851 – 1914),Friedrich Wieser (1851 – 1926) και Methodenstreit οι οποίοι  ανέπτυξαν την κριτική της θεωρίας της εκμετάλλευσης – εργασιακής θεωρίας της αξίας του Μαρξ.
Κατά το δεύτερο κύμα οι Ludwig von Mises (1881 – 1973) και Friedrich Hayek (1899 – 1992) ανέπτυξαν τη  διαμάχη περί σοσιαλιστικού υπολογισμού (socialist calculation debate)
Στο τρίτο κύμα ανήκουν οι: Murray Rothbard, Israel Kirzner, Ludwig Lachmann, James Buchanan, Vernon Smith, Almen Alchian, Ronald Coase, Douglass North
Και οι σύγχρονοι εκπρόσωποι του ρεύματος είναι οι:Peter Boettke, Steven Horwitz, Roger Koppl, Jack Birner, Roger Koppl, Lorenzo Infantino

Βασικές Ιδέες
Μεθοδολογικός Ατομισμός: Η μελέτη του οικονομικού φαινομένου ξεκινά από τα άτομα. Αφορά τις αποφάσεις τους και τις συνέπειες αυτών. Τα άτομα αποφασίζουν και όχι η «κοινωνία».
Κατά του επιστημονισμού Ι:Στο οικονομικό φαινόμενο δεν αρμόζει η μεθοδολογία των φυσικών επιστημών. «Δεδομένα» είναι οι πεποιθήσεις και οι σκέψεις των ανθρώπων: εξήγηση μέσω κατανόησης. Μεγάλη περιπλοκότητα: αφαίρεση
Κατά του επιστημονισμού ΙΙ: Απρόθετες συνέπειες: ό,τι ισχύει στο μοντέλο, δεν ισχύει κατ’ ανάγκη και στην πραγματικότητα.
Παραδείγματα
- Κριτική της μακροοικονομίας
- Αποτύπωμα Pareto
- Ετερογένεια κεφαλαίου
- Μη ουδετερότητα χρήματος.
Κατά του επιστημονισμού ΙΙΙ: Στόχος η εξήγηση των βασικών αρχών, η ανακάλυψη τάσεων, όχι η ακριβής πρόβλεψη. Δριμεία και διαρκής κριτική στον ορθολογιστικό κονστρουκτιβισμό
Μεθοδολογικός Υποκειμενισμός: Η οικονομική αξία και το κόστος δεν είναι εγγενή στα πράγματα, αλλά καθορίζονται από τα άτομα και τις συνθήκες
Οριακή ωφελιμότητα
Οι τιμές ως ενδείκτης: Οι ελεύθερα διαμορφούμενες τιμές συμπυκνώνουν την οικονομική πληροφορία και την καθιστούν διαθέσιμη στα άτομα.
Οι Αυστριακοί και ιδιαίτερα ο Hayek βλέπουν την αγορά ως επικοινωνιακό μηχανισμό.
Ο ανταγωνισμός ως  ευρετικός μηχανισμός.
Η αξία της ελευθερίας έγκειται στη δυνατότητα ανταγωνισμού στην πράξη πολλών διαφορετικών λύσεων.
Βελτίωση προϊόντων και πρακτικών μέσω δοκιμών και λαθών στο χαμηλότερο επίπεδο
Η ιδιοκτησία είναι αναγκαία:
Η ιδιοκτησία είναι προϋπόθεση της ελεύθερα διαμορφούμενης τιμής
Η τιμή είναι προϋπόθεση της αγοράς
Η αγορά είναι ο μηχανισμός του συντονισμού των οικονομικών σχεδίων
Κατά του κεντρικού σχεδιασμού: Ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας είναι ανέφικτος γιατί η αναγκαία προς τούτο πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη
Τα δεδομένα είναι υποκειμενικά, διασπαρμένα, ατελή
Νέα δεδομένα προκύπτουν διαρκώς μέσω του ανταγωνισμού και της ανατροφοδότησης
Το λάθος είναι πάντα δυνατό.
Ακούσιες συνέπειες: Οι δράσεις έχουν ακούσιες συνέπειες – καλές και κακές
Καλές: αυθόρμητη τάξη
Κακές: καταστροφή των προϋποθέσεών της.
Οι θεσμοί παίζουν καθοριστικό ρόλο
Η μοιραία έπαρση:
Η παρέμβαση στην αγορά έχει σχεδόν πάντα αρνητικό αποτέλεσμα
Πληθωρισμός
Διατίμηση
Κατώτατος μισθός
Ρυθμίσεις ενοικίου
Θεωρία οικονομικών κύκλων: Εξήγηση μηχανισμού δημιουργίας κρίσεων
Τεχνητά φτηνό χρήμα – διαστροφή οικονομικών ενδεικτών – κακή κατανομή κεφαλαίου – τεχνητή ενίσχυση ανάπτυξης, απασχόλησης, ευημερίας – ανάγκη για ακόμα πιο φτηνό χρήμα – κρίση.
Αγορές vs Επιχ. Κλάδων Ι: Η Αυστριακοί είναι υπέρ των αγορών γιατί έτσι επιτυγχάνεται η καλύτερη αξιοποίηση της κατεσπαρμένης στην κοινωνία γνώσης και συνεπώς ο αποτελεσματικότερος συντονισμός των επιμέρους σχεδίων των ανθρώπων.
Αγορές vs Επιχ. Κλάδων ΙΙ: Οι Αυστριακοί δεν υποστηρίζουν το άναρχο laissez-faire. Η νομοκρατία είναι αναγκαία συνθήκη της ελεύθερης αγοράς και εγγύηση της μη παρέμβασης προσοδοθηρικών δικτύων στη λειτουργία της.
Αγορές vs Επιχ. Κλάδων ΙΙΙ: Οι Αυστριακοί είναι εναντίον της τεχνητής ενίσχυσης κλάδων της οικονομίας (επιχειρηματικών, τραπεζικών, συνδικάτων, ομάδων πίεσης) που καταστρέφει τη συντονιστική λειτουργία της αγοράς
Αγορές vs Επιχ. Κλάδων ΙV: Η ελληνική κρίση και η κρίση του 2008 δεν είναι αποτέλεσμα εφαρμογής των θεωριών της Αυστριακής Οικονομικής Σχολής!
Ακριβώς το αντίθετο: είναι το αποτέλεσμα της διαστροφής των οικονομικών σημάτων μέσα από την παρέμβαση του κράτους στην αγορά
Στρατηγικοί Στόχοι:
Διάδοση της αυστριακής απόδειξης της αδυναμίας κεντρικού (σοσιαλιστικού) σχεδιασμού της οικονομίας.
Διάδοση της αυστριακής κριτικής στους νεοκλασσικούς, τον Κεϋνσιανισμό και τη Σχολή του Σικάγο.
Κατάδειξη της διαφοράς μεταξύ ελεύθερης αγοράς εν νομοκρατία και «καπιταλισμού» εν γένει.
Το μεγάλο ερώτημα: Είναι όντως θεμιτή μια θεσμική διαρρύθμιση που θα αποτρέπει τη διαπλοκή κράτους και προσοδοθηρικών ομάδων;