Ελπιδοφόροι οι πρώτοι μήνες του 2012 για την Ευρωζώνη...

Από το  banksnews.gr Η έναρξη του 2012 ήταν ζοφερή για τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Να όμως που μέσα σε δυο μήνες τα 10ετή ισπανικ...

Από το banksnews.gr

Η έναρξη του 2012 ήταν ζοφερή για τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Να όμως που μέσα σε δυο μήνες τα 10ετή ισπανικά και ιταλικά ομόλογα πέρασαν ξανά κάτω του 5% και οι τιμές των ιταλικών κρατικών ομολόγων έχουν ανακάμψει κατά 12%. Παρομοίως έχουν ενισχυθεί εντυπωσιακά τα εταιρικά ομόλογα. Οι μετοχές της Ευρωζώνης πραγματοποίησαν ράλι, σε ορισμένες περιπτώσεις άνω του 20% από τα χαμηλά του Νοεμβρίου, με...
επικεφαλής τις τράπεζες που πολλές εξ αυτών ενισχύθηκαν άνω του 50%. Οι διαχειριστές κεφαλαίων που δεν ακολούθησαν το ράλι τώρα νιώθουν πολύ - πολύ άβολα.
Κατά ένα περίεργο τρόπο όμως, δεν θα βρεις κανέναν να δηλώνει αισιόδοξος για την Ευρωζώνη. Η άνοδος των χρηματιστηρίων έγινε με χαμηλό όγκο. Σώπασαν βέβαια εκείνοι που επέμεναν ότι μέσα στο 2012 θα βλέπαμε την κατάρρευση του ευρώ και την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ωστόσο οικονομολόγοι και επενδυτές παραμένουν βαθύτατα επιφυλακτικοί απέναντι στο ράλι θεωρώντας το ως βραχυπρόθεσμη παρενέργεια της φτηνής 3ετούς ρευστότητας που έδωσε στις εμπορικές τράπεζες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι αποδόσεις των περιφερειακών ομολόγων έχουν μειωθεί χάρη στο carry trade των εγχώριων τραπεζών. Η άνοδος των εταιρικών ομολόγων και των μετοχών οφείλεται στην υπερβάλλουσα ρευστότητα. Και σε τελική ανάλυση δεν είδαμε κανένα ξεπούλημα των γερμανικών ομολόγων που θα ήταν ασφαλές σημάδι ότι πράγματι υπάρχει αύξηση της διάθεσης για ανάληψη ρίσκου. Οι δε τραπεζίτες λένε πως οι επικεφαλής των εταιρειών δεν δείχνουν καμία διάθεση για αύξηση των επενδυτικών δαπανών που θα μπορούσε να δηλώνει μια πραγματική ανάκαμψη. Με άλλα λόγια κανείς δεν πιστεύει πως τελείωσε η κρίση.
Και βεβαίως έτσι είναι. Η κρίση συνεχίζεται. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη είναι πασίγνωστοι. Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί πηγή ανησυχίας: αν και ελάχιστοι οικονομολόγοι προσδοκούν πλέον ύφεση στην Ευρωζώνη σαν σύνολο, προβλέπεται εν τούτοις ότι ορισμένες χώρες θα δοκιμαστούν από ισχυρές πτώσεις του ΑΕΠ τους καθώς τα μέτρα λιτότητας θα ‘γράφουν’ πάνω στην οικονομία τους. Η ανεργία είναι ήδη στο ιστορικό υψηλό του 10.17% ενώ στην Ισπανία βρίσκεται στο εφιαλτικό 23.3% εγείροντας ανησυχίες για κοινωνικές αναταραχές. Οι τράπεζες συνεχίζουν την απομόχλευση και δεν περνούν τη φτηνή χρηματοδότηση της ΕΚΤ στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι αμφιβολίες για την φερεγγυότητα κάποιων κρατών δεν έχουν υποχωρήσει εντελώς.
Ακόμα και έτσι πάντως, η Ευρωζώνη έχει πραγματοποιήσει περισσότερες προόδους στην αντιμετώπιση της κρίσης από ό,τι της αναγνωρίζουν οι πιο σκληροί επικριτές της. Με την εξαίρεση ενός ‘ατυχήματος’ της τελευταίας στιγμής, ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ έχει φύγει από το τραπέζι, τουλάχιστον επί του παρόντος. Το 1 τρις ευρώ των τριετών δανείων της ΕΚΤ έχει απομακρύνει την απειλή μια συστημικής τραπεζικής κατάρρευσης. Οι αγορές τώρα γνωρίζουν πως η Ευρωζώνη διαθέτει ένα θεσμό με τη μορφή της ΕΚΤ που έχει τη δυνατότητα να αναλάβει δράση για να διατηρήσει την ακεραιότητα της νομισματικής ένωσης. Με την υπογραφή του νέου δημοσιονομικού συμφώνου τα κράτη έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την εμβάθυνση της πολιτικής ένωσης – αν και η απόφαση του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι να εγκαταλείψει τους στόχους του ελλείμματος του έτους 2012 ελάχιστες ώρες αφότου υπέγραψε το νέο σύμφωνο ασφαλώς θα δοκιμάσει την αξιοπιστία του.
Εν τω μεταξύ νέες κυβερνήσεις σε όλη την Ευρωζώνη δεσμεύονται να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Χωρίς να αγνοούμε τι μπορεί να πάει στραβά αξίζει να δούμε και τι μπορεί να πάει καλά. Αυτοί που περιμένουν το μεγάλο ‘μπαζούκα’ θα απογοητευτούν. Αν η Ευρωζώνη βγει από την κρίση θα συνεχίσει να το κάνει αργά, βήμα - βήμα, μέσω μεγάλων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα, θα στηρίξουν το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό των οικονομιών της και θα εμμείνουν στη δημοσιονομική λιτότητα για τη μείωση του χρέους. Αυτά, συν τω χρόνο, θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη και θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για την περαιτέρω πολιτική ένωση.
Ο δρόμος είναι δύσκολος αλλά όχι αδύνατος. Στην πραγματικότητα υπάρχουν σημάδια πως ορισμένες οικονομίες προσαρμόζονται. Τα εξωτερικά ελλείμματα των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας – το βασικό μέτρο των ανισορροπιών που βρίσκονταν στην ρίζα της κρίσης – μειώθηκαν περισσότερο κατά το ήμισυ κατά την τελευταία 3ετία. Σύμφωνα με την Deutsche Bank, από το δεύτερο τρίμηνο του 2008 το συνολικό έλλειμμα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, και της Ιταλίας έπεσε από το 10.9% του ΑΕΠ στο 4.3%. Είναι αλήθεια βέβαια ότι την κίνηση αυτή δεν την ακολούθησε η Ελλάδα και ότι ιδίως στις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Ιρλανδίας η προσαρμογή προήλθε ως επί το πλείστον από την κατάρρευση των εισαγωγών καθώς η λιτότητα συνέτριψε την εγχώρια ζήτηση. Αλλά οι ισπανικές εξαγωγές ενισχύθηκαν το 2011 κατά το εντυπωσιακό 12,5%, το ίδιο και οι πορτογαλικές.
Αυτό που είναι ενδιαφέρον στην άνοδο των ισπανικών και πορτογαλικών εξαγωγών είναι ότι οφείλονται σε εταιρείες που αναζήτησαν νέες αγορές. Αυτό μας θυμίζει ότι η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής περιφέρειας δεν εξαρτάται μόνο από τη μείωση του εργατικού κόστους σε σχέση με τη Γερμανία. Υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που ενισχύουν την παραγωγικότητα, αυξάνουν την καινοτομία και βελτιώνουν το μάρκετινγκ και την εξυπηρέτηση των πελατών. Όλα αυτά μας θυμίζουν επίσης ότι δεν είναι οι κυβερνήσεις αυτές που θα βγάλουν την Ευρωζώνη από την κρίση. Οι κυβερνήσεις πρέπει να δημιουργήσουν τις συνθήκες εκείνες που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν μέσα από μεταρρυθμίσεις στην πλευρά της προσφοράς και που θα διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες θα τους δώσουν χρηματοδότηση – αυτά δηλαδή που λείπουν ακόμη στην Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί επίσης να βοηθήσει με την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς στους κλάδους της ενέργειας και των υπηρεσιών και την διάθεση διαρθρωτικών κονδυλίων που θα βελτιώσουν τις υποδομές. Αλλά σίγουρα είναι η δημιουργικότητα και ο δυναμισμός των εταιρειών και των επιχειρηματιών που θα δημιουργήσουν την ανάπτυξη.