Α. Σμιθ: Ο θεμελιωτής του οικονομικού φιλελευθερισμού...

Ο Σκοτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος, Άνταμ Σμιθ θεωρείται ιδρυτής της σύγχρονης επιστήμης της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτή...

Ο Σκοτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος, Άνταμ Σμιθ θεωρείται ιδρυτής της σύγχρονης επιστήμης της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτής του οικονομικού φιλελευθερισμού. Το διασημότερο έργο του,...
«Ο πλούτος των εθνών» υποστηρίζει την ελευθερία του εμπορίου και των αγορών και την αποδέσμευσή τους από τον κρατικό παρεμβατισμό και τα προστατευτικά μέτρα. Διακόσια πενήντα περίπου χρόνια μετά την κυκλοφορία του βιβλίου αυτού, στις 9 Μαρτίου 1776, ο Άνταμ Σμιθ θεωρείται από υποστηρικτές και επικριτές αξεπέραστος, παραμένοντας επίκαιρος μέχρι και σήμερα.
Ο Αμερικανός διανοούμενος Νόαμ Τσόμσκι θεωρεί ότι ο Άνταμ Σμιθ θα απεχθανόταν αυτό που αποκαλούμε εμείς σήμερα καπιταλισμό, παρά το γεγονός ότι το διασημότερο βιβλίο του οικονομολόγου αποτελεί τη Βίβλο του καπιταλισμού σήμερα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «όλοι διαβάζουν τις πρώτες παραγράφους του Πλούτου των Εθνών και λένε πόσο υπέροχος είναι ο καταμερισμός της εργασίας. Εκατοντάδες σελίδες μετά, όμως, ο Σμιθ υποστηρίζει ότι ο καταμερισμός της εργασίας καταστρέφει τους ανθρώπους και τους μετατρέπει σε ανόητα και αδαή πλάσματα. Συνεπώς, σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία, η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μέτρα για την αποτροπή του ολοκληρωτικού καταμερισμού της εργασίας».
Ο Τσόμσκι επισημαίνει ότι ο Σμιθ προσέφερε ένα επιχείρημα για τις αγορές, «αλλά υπό συνθήκες απόλυτης ελευθερίας, οι αγορές θα οδηγηθούν σε πλήρη ισορροπία. Θεωρούσε ότι οι ισότητα των συνθηκών, και όχι απλών η ευκαιρία, είναι ο στόχος. Παράλληλα, άσκησε δριμεία κριτική στις αποκαλούμενες Νότιες και Βόρειες πολιτικές. Μιλούσε για τη Βρετανία και την Ινδία, καταδικάζοντας τα βρετανικά πειράματα που κατέστρεφαν την Ινδία». «Επίσης, σημειώνει ότι αυτό που θα έπρεπε αν είναι αυταπόδεικτη αλήθεια για τον τρόπο λειτουργίας του κράτους. Υπογράμμισε ότι δεν έχει κανένα νόημα το να μιλάμε για ένα έθνος και για αυτό που αποκαλούμε σήμερα «εθνικό συμφέρον».
Η αυταπόδεικτη αλήθεια αποκαλείται, έναν αιώνα αργότερα, ταξική ανάλυση. Και δεν χρειάζεται να ανατρέξεις στον Καρλ Μαρξ για να την βρεις, είναι κατηγορηματική και στο έργο του Σμιθ. Ακόμη και ένας 10χρονος μπορεί να τη δει. Ίσως να μην την ανέλυσε, αλλά την ανέφερε. Είναι ένα πρόσωπο του Διαφωτισμού. Τα κίνητρά του προέρχονταν από την υπόθεση ότι οι άνθρωποι καθοδηγούνται από τη συμπόνοια και την αλληλεγγύη, καθώς και την ανάγκη ελέγχου της εργασίας τους».
Οι ερμηνείες του έργου του Άνταμ Σμιθ που προσφέρονται σήμερα είναι «απλώς γελοίες» σύμφωνα με τον Αμερικανό διανοούμενο. «Έκανα λίγη έρευνα για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται και συνειδητοποίησα ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Στο πανεπιστήμιο του Σικάγο για παράδειγμα, το εξαιρετικό προπύργιο της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς κτλ, δημοσίευσε μια εμβριθή έκδοση, με όλες τις υποσημειώσεις και εισαγωγή από τον βραβευμένο με Νόμπελ Τζόρτζ Στίγκλερ, μια τεράστια έκδοση. Τη διάβασα. Είναι πιθανό ο ίδιος ο Στίγλερ να μην διάβασε ποτέ τον «Πλούτο των Εθνών. Οτιδήποτε έλεγε για το βιβλίο ήταν απολύτως λανθασμένο».

tvxs.gr