Πάνω από 42 εκ. οι εκτοπισμένοι σε όλο τον κόσμο...

Στα υψηλότερα επίπεδα από το 2000 έφτασε το 2011 ο αριθμός των προσφύγων σε όλο τον κόσμο σύμφωνα με έκθεση από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο...

Στα υψηλότερα επίπεδα από το 2000 έφτασε το 2011 ο αριθμός των προσφύγων σε όλο τον κόσμο σύμφωνα με έκθεση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που δημοσιεύεται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. Συνολικά 4.3 εκατομμύρια εκτοπίστηκαν για πρώτη φορά μέσα στο 2011, ανάμεσά τους 800.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους και έγιναν πρόσφυγες.
Σε ολόκληρο τον κόσμο στα τέλη του 2011 ο αριθμός των ξεριζωμένων έφτασε τα 42,5 εκατομμύρια, από τα οποία 15.200.000 είναι πρόσφυγες, 26.400.000 εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας τους (εσωτερικά εκτοπισμένοι) και 895.000 βρίσκονται στη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ασύλου τους. Στην έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις 2011» εξετάζεται για πρώτη φορά λεπτομερώς η έκταση του αναγκαστικού εκτοπισμού εξαιτίας των σημαντικών ανθρωπιστικών κρίσεων που ξεκίνησαν στα τέλη του 2010 σε διάφορες περιοχές, όπως στην Ακτή Ελεφαντοστού, στη Λιβύη, τη Σομαλία, το Σουδάν κ.α..
«Το 2011 ο ανθρώπινος πόνος έλαβε επικές διαστάσεις. Τόσο πολλές ζωές ανατράπηκαν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, γεγονός που συνεπάγεται τεράστιο προσωπικό κόστος για όλους, όσοι επλήγησαν», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες που το διεθνές σύστημα προστασίας αυτών των ανθρώπων στάθηκε όρθιο στο μεγαλύτερο μέρος του και τα σύνορα έμειναν ανοιχτά. Ζούμε σε καιρούς δοκιμασίας», σημείωσε ο Γκουτέρες.
Όπως αναφέρει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, παρά τον μεγάλο αριθμό των νέων προσφύγων, ο συνολικός αριθμός των ξεριζωμένων ήταν χαμηλότερος από τον αντίστοιχο αριθμό των 43,7 εκατομμυρίων το 2010, κυρίως λόγω της αντιστάθμισης που προκλήθηκε από το μεγάλο αριθμό των εσωτερικά εκτοπισμένων που επέστρεψαν στις εστίες τους.
Πρόκειται για 3,2 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αποτελεί και το υψηλότερο ποσοστό επιστροφών εσωτερικά εκτοπισμένων σε περισσότερο από μία δεκαετία. Όσον αφορά τους πρόσφυγες, παρόλο που ο εθελοντικός  επαναπατρισμός αυξήθηκε πάνω από τα επίπεδα του 2010, το 2011 ήταν η τρίτη χρονιά με τις λιγότερες επιστροφές (532.000) μέσα σε μία δεκαετία.

Ανησυχητικές τάσεις
Ανησυχία προκαλούν οι τάσεις σε δεκαετή βάση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας. Ο αναγκαστικός εκτοπισμός πλήττει μεγαλύτερο αριθμό ατόμων παγκοσμίως, με τον ετήσιο συνολικό αριθμό να υπερβαίνει τα 42 εκατομμύρια για κάθε χρόνο της τελευταίας πενταετίας.
Επιπλέον, ο χρόνος εκτοπισμού συνεχώς αυξάνεται με τους πρόσφυγες να παραμένουν παγιδευμένοι σ’ ένα προσφυγικό καταυλισμό ή ζώντας σε επισφαλείς συνθήκες στις αστικές περιοχές. Από τα 10,4 εκατομμύρια πρόσφυγες υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας, περίπου τα τρία τέταρτα (7,1 εκατ.) βρίσκονται σε παρατεταμένη εξορία για τουλάχιστον πέντε χρόνια, αναμένοντας μία λύση.
Χώρες προέλευσης
Το Αφγανιστάν, όπου εδώ και μία δεκαετία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση μετά την εισβολή των ΗΠΑ και των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στο πλαίσιο του «πολέμου ενάντια στη τρομοκρατία», παραμένει η χώρα προέλευσης των περισσότερων προσφύγων, περίπου 2,7 εκατομμύρια, ενώ ακολουθούν το Ιράκ 1,4 εκατ., ο εύτερος στόχος του «άξονα κατά της τρομοκρατίας», η η Σομαλία περίπου 1,1 εκατ., το Σουδάν (500.000) και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (491.000).
Περίπου τα τέσσερα πέμπτα των προσφύγων παγκοσμίως καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες, γεγονός που  αντανακλάται στους μεγάλους προσφυγικούς πληθυσμούς τους οποίους συναντάμε, για παράδειγμα, στο Πακιστάν (1,7 εκατ.), το Ιράν (886.500), την Κένυα (566.500) και το Τσαντ (366.500).
Ανάμεσα στα βιομηχανικά ανεπτυγμένα κράτη, η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη χώρα υποδοχής φιλοξενώντας 571.700 πρόσφυγες. Η Νότια Αφρική, εν τω μεταξύ, δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό ατομικών αιτήσεων ασύλου, περίπου 107.000, γεγονός που επαναλαμβάνεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Η αρχική εντολή της Ύπατης Αρμοστείας ήταν η βοήθεια προς τους πρόσφυγες. Στις έξι δεκαετίες, όμως, που ακολούθησαν από την ίδρυσή της, το έργο της έχει επεκταθεί περιλαμβάνοντας τη βοήθεια σ’ ένα μεγάλο μέρος των εσωτερικά εκτοπισμένων παγκοσμίως αλλά και σε όσους είναι ανιθαγενείς, δηλαδή στερούνται αναγνωρισμένης υπηκοότητας καθώς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που τη συνοδεύουν.
Σημειώνεται πως στην έκθεση  «Παγκόσμιες Τάσεις  2011» επισημαίνεται ότι μόνο 64 κυβερνήσεις παρείχαν στοιχεία σχετικά με τους ανιθαγενείς, δηλαδή αυτούς που στερούνται αναγνωρισμένης υπηκοότητας, και ως εκ τούτου η Ύπατη Αρμοστεία ήταν σε θέση να καταγράψει τους αριθμούς που αναλογούν στο ένα τέταρτο μόνο των περίπου 12 εκατομμυρίων ανιθαγενών παγκοσμίως.