Στα σκαριά «λάιτ» Μνημόνιο για την Ισπανία

Στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης ωθεί την κυβέρνηση Ραχόι η κατάσταση της οικονομίας. Reuters: Αναμένεται σήμερα ή αύριο τηλεδιάσκ...

Στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης ωθεί την κυβέρνηση Ραχόι η κατάσταση της οικονομίας. Reuters: Αναμένεται σήμερα ή αύριο τηλεδιάσκεψη των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης

Σε κλοιό πιέσεων βρίσκεται η κυβέρνηση Ραχόι λόγω της κατάστασης της ισπανικής οικονομίας που κατρακυλά ολοένα και βαθύτερα προς το τέλμα

Πλέον, με την κατάσταση της ισπανικής οικονομίας να διολισθαίνει ολοένα βαθύτερα σε τέλμα (υποβαθμίσεις από τον οίκο Fitch) και με τις έξωθεν πιέσεις προς την κυβέρνηση Ραχόι να πολλαπλασιάζονται, καθίσταται σαφές πως το ζήτημα δεν είναι το εάν θα ζητήσει η Μαδρίτη ευρωπαϊκή διάσωση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της (πράγμα που, όπως όλα δείχνουν, θεωρείται βέβαιο), αλλά το πότε θα γίνει αυτό καθώς και το ποια ακριβώς μορφή θα έχει η εν λόγω διάσωση (για την περίπτωση της Ισπανίας ήδη βρίσκεται στα σκαριά η προετοιμασία ενός «λάιτ μνημονίου», το οποίο δεν θα συνοδεύεται από επαχθείς δεσμεύσεις, νέα μέτρα λιτότητας και εκχωρήσεις πολιτικών εξουσιών, παρά μόνο από νέες ρυθμίσεις στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο).
Χαρακτηριστικά, χθες, το πρακτορείο Reuters υποστήριξε με αποκλειστικό του δημοσίευμα πως η Ισπανία ενδέχεται να προσφύγει επισήμως στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης με στόχο την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της σήμερα ή αύριο.
Πιο συγκεκριμένα, επικαλούμενο αποκλειστικές πληροφορίες προερχόμενες από την ΕΕ αλλά και τη Γερμανία, το ειδησεογραφικό πρακτορείο ανέφερε πως σήμερα το απόγευμα αναμένεται να πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη των υπουργών Οικονομικών των χωρών της Eυρωζώνης με θέμα τη βοήθεια προς την Ισπανία, τηλεδιάσκεψη έπειτα από το τέλος της οποίας πρόκειται μάλιστα να εκδοθεί και σχετική ανακοίνωση.

Ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίντος

Από την πλευρά της, πάντως, η ισπανική κυβέρνηση αρνήθηκε να επιβεβαιώσει το δημοσίευμα και επανέλαβε, διά εκπροσώπου της, πως η όποια σχετική απόφαση (για προσφυγή ή μη στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης) θα ληφθεί μετά τη δημοσίευση την ερχόμενη Δευτέρα, 11 Ιουνίου, της έκθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την κατάσταση και τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ισπανικού τραπεζικού κλάδου. Από το περιεχόμενο της εν λόγω έκθεσης (το οποίο, ωστόσο, δεν αναμένεται ευοίωνο) πρόκειται να κριθούν οι μελλοντικές κινήσεις των Ισπανών.
Οσο για την Κομισιόν, και αυτή απέφυγε χθες, διά του εκπροσώπου της Αμαντέου Αλταφάζ, να επιβεβαιώσει το δημοσίευμα του Reuters, αλλά την ίδια ώρα έστειλε μήνυμα στη Μαδρίτη λέγοντας πως «εάν η Ισπανία καταθέσει αίτημα για βοήθεια, η Ευρωζώνη διαθέτει εργαλεία έτοιμα προς χρήση» προκειμένου να τη στηρίξει.

«Ενα κράτος υποβάλλει αίτηση, αναλαμβάνει ευθύνη, υπομένει γι αυτό όρους», δήλωσε ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Ζάιμπερτ

Ακριβώς στο ίδιο πνεύμα και ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Ζάιμπερτ επανέλαβε χθες, προετοιμάζοντας προφανώς το έδαφος για τις εξελίξεις του κοντινού μέλλοντος, πως «οι μηχανισμοί της Ευρωζώνης είναι έτοιμοι να βοηθήσουν την Ισπανία εάν αυτή το ζητήσει» και πως «η απόφαση εναπόκειται στην ισπανική κυβέρνηση, ενώ σχεδόν πανομοιότυπες δηλώσεις έχουν κάνει τις τελευταίες ημέρες και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι: η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ («είναι ξεκάθαρο ότι εκείνες οι χώρες που θέλουν να αξιοποιήσουν την αλληλεγγύη κάνουν οι ίδιες αίτηση… εξαρτάται από τις ίδιες τις χώρες το αν θα στραφούν σε εμάς», δήλωσε αυτή χθες από το Βερολίνο), ο πρόεδρος του Eurogroup Γιούνκερ καθώς και οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Σουηδίας και της Πολωνίας.
Συμφωνία
Πάντως, τονίζοντας το κατεπείγον της υπόθεσης, Γερμανός αξιωματούχος δήλωσε υπό καθεστώς ανωνυμίας χθες στο Reuters πως «η ισπανική κυβέρνηση έχει συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα του προβλήματος» και πως μια συμφωνία θα πρέπει να έχει συναφθεί μέσα στις επόμενες ημέρες, πριν από τις «επίφοβες» ελληνικές εκλογές της 17ης Ιουνίου.
Αλλωστε, προς αυτήν την κατεύθυνση σπρώχνουν τη Μαδρίτη και οι αναθεωρημένες προς τα πάνω εκτιμήσεις για τις χρηματοδοτικές ανάγκες των προβληματικών ισπανικών τραπεζών, ανάγκες τις οποίες η Fitch υπολογίζει σε 60 με 100 δισ. ευρώ, η Standard & Poor’s σε πάνω από 80 δισ. ευρώ και το ΔΝΤ σε τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ.
ΟΙΚΟΣ FITCH
Υποβάθμισε 11 περιφέρειες και δήμους μετά τη χώρα
Τέλος δεν φαίνεται να έχει η υποβάθμιση της Ισπανίας, καθώς χθες ο οίκος Fitch υποβάθμισε 11 περιφέρειες και δήμους της χώρας, μεταξύ των οποίων της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης κατά τρεις βαθμίδες, από Α σε ΒΒΒ, αλλά και 5 κρατικούς ομίλους, επικαλούμενος τα επιμέρους προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κατά τόπους κυβερνήσεις.
Είχε προηγηθεί η υποβάθμιση, από τον ίδιο οίκο, της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας κατά τρεις βαθμίδες στο ΒΒB, με την αιτιολογία το υψηλό κόστος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και την πρόβλεψη ότι η ύφεση θα διαρκέσει και το 2013, ενώ μέχρι πρόσφατα οι αναλυτές του εκτιμούσαν ότι η Ισπανία θα εισερχόταν σε ανάκαμψη από το επόμενο έτος.
Πλέον ο Fitch αξιολογεί το αξιόχρεο του ισπανικού Δημοσίου, μία βαθμίδα χαμηλότερα από τη S&P (ΒΒΒ+) και δύο χαμηλότερα από τη Moody’s (το αντίστοιχο του Α-).
Μετά και αυτό το «χαστούκι» στη χώρα, ευρώ και ευρωπαϊκά χρηματιστήρια βρίσκονται σε ασφυκτικό κλοιό. Αναλυτικά, την Παρασκευή, το ευρώ υποχώρησε έναντι του δολαρίου κατά 0,80% και διαμορφώθηκε στα 1.2446 δολάρια, ενώ έναντι του γεν υποχώρησε κατά 1,3%, «ψαλιδίζοντας» την εβδομαδιαία του άνοδο της τάξης του 1,8%.
Οι μετοχές
Επίσης, ο πανευρωπαϊκός δείκτης μετοχών Eurofirst 300 υποχώρησε κατά σχεδόν 1%.
Ρόλο σ’ αυτή την υποχώρηση έπαιξε και η μείωση κατά 1,9% της βιομηχανικής παραγωγής στην Ιταλία τον Απρίλιο, όπως και η πρώτη κατά 1,7% που σημείωσαν οι εξαγωγές στη Γερμανία κατά τον ίδιο μήνα, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις για πτώση 0,7%.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

ΔΙΑΣΩΣΗ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ
Βοήθεια μόνο για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών
Το Μνημόνιο στην περίπτωση της Ισπανίας θα εστιαστεί στον τραπεζικό τομέα και δεν θα περιλαμβάνει τους σκληρούς όρους που επιβλήθηκαν σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία
Πληγωμένη βαριά από τις χρηματοδοτικές ανάγκες των τραπεζών της (οι οποίες υπολογίζονται σε 60 με 100 δισ. ευρώ) η Ισπανία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, βρίσκεται επί του παρόντος στα πρόθυρα να γίνει η τέταρτη χώρα που θα οδηγηθεί σε διάσωση εντός του ευρώ.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τις τρεις προηγούμενες (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία), στην περίπτωση της Ισπανίας η εξωτερική βοήθεια δεν πρόκειται να συνοδευτεί από ένα αυστηρό και «επαχθές» μνημόνιο δεσμευτικό για το σύνολο της ισπανικής οικονομίας, αλλά από ένα λιγότερο επώδυνο «μνημόνιο λάιτ» (bailout lite), που θα αφορά μόνο στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο.
Τουλάχιστον αυτό παρουσιάζεται από τα διεθνή ΜΜΕ ως το πιθανότερο (εάν όχι το μοναδικό) σενάριο ενώ και η Γερμανία φέρεται από την πλευρά της να προωθεί μια τέτοια εξέλιξη. Επί της ουσίας, το Βερολίνο ζητάει από την κυβέρνηση Ραχόι να υποβάλει επισήμως αίτημα για ευρωπαϊκή βοήθεια και να λάβει χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών από τους μηχανισμούς στήριξης της Ευρωζώνης (EFSF/ESM) αναλαμβάνοντας φυσικά τις δεσμεύσεις που θα συνοδεύουν μια τέτοια συμφωνία. «Ενα κράτος υποβάλλει αίτηση, αναλαμβάνει ευθύνη, υπομένει για αυτό όρους», δήλωσε χαρακτηριστικά χθες ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ.
Ωστόσο, στην περίπτωση της Ισπανίας, της οποίας η οικονομία είναι «πολύ μεγάλη για να διασωθεί» (θα απαιτούνταν περί τα 350 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της JP Morgan), οι εν λόγω δεσμεύσεις θα εστιαστούν μόνο στον εγχώριο τραπεζικό τομέα και δεν θα θέσουν τη χώρα εκτός των αγορών δανεισμού.
Πιο συγκεκριμένα, το πρακτορείο Reuters υποστηρίζει πως η Ισπανία, για να λάβει βοήθεια, θα χρειαστεί να μπει σε ένα «λάιτ μνημόνιο» το οποίο δεν θα περιλαμβάνει ούτε εκχώρηση πολιτικών εξουσιών σε εξωτερικούς παράγοντες, ούτε αξιώσεις για νέα μέτρα λιτότητας ή για περαιτέρω διαρθρωτικές αλλαγές/μεταρρυθμίσεις στην οικονομία της χώρας.
Αντιθέτως, η εν λόγω δανειακή σύμβαση θα συνοδεύεται μόνο από δεσμεύσεις για στενότερη επιτήρηση του ισπανικού τραπεζικού τομέα και από νέες ρυθμίσεις που θα καθιστούν ευκολότερη την αναδιάρθρωση, την εξυγίανση και την εκκαθάριση εκείνων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Μάλιστα, η εν λόγω προοπτική παρουσιάζεται ως η καλύτερη συμβιβαστική λύση καθώς από τη μία επιτρέπει στη Μαδρίτη να «ανακουφιστεί» χωρίς να χρειαστεί να χάσει ούτε την εθνική της υπερηφάνεια ούτε τη δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές, και από την άλλη δίνει την ευκαιρία στους Ευρωπαίους να αποτρέψουν τα χειρότερα με το μικρότερο δυνατό κόστος.