Μια ταινία – δοκιμασία για τα όρια της ελευθερίας του λόγου

Η «Αθωότητα των μουσουλμάνων» είναι ένα έργο για όσους διψούν για αίμα Μουσουλμάνοι διαδηλώνουν κατά της ταινίας του Νάκουλα από...

Η «Αθωότητα των μουσουλμάνων» είναι ένα έργο για όσους διψούν για αίμα

Μουσουλμάνοι διαδηλώνουν κατά της ταινίας του Νάκουλα από την Σουμάτρα (απ’ όπου η φωτογραφία) ως το Σουδάν (EPA/DEDI SAHPUTRA)

 

Οποιοσδήποτε ανεβάζει μια ταινία σαν την «Αθωότητα των μουσουλμάνων» στο YouTube θέλει να δει αίμα _ και, είναι αλήθεια, το αίμα χύνεται σήμερα ποτάμι. Η ταινία μετέτρεψε τμήματα του μουσουλμανικού κόσμου σε ασταθή σημεία ανάφλεξης, γράφει το «Der Spiegel».

Το γερμανικό περιοδικό θεωρεί ότι οι βίαιες διαδηλώσεις στις μουσουλμανικές χώρες _ που έχουν προκαλέσει δεκάδες θανάτους μεταξύ των οποίων τον θάνατο του αμερικανού πρεσβευτή στη Λιβύη _ είναι μόνο η αρχή.

Η πολιτική ζημιά είναι τεράστια: οι εύθραυστες κυβερνήσεις των χωρών της Αραβικής Ανοιξης παραμένουν εξαιρετικά ασταθείς. Η Δύση χάνει πλέον πολλή από την αξιοπιστία που είχε κερδίσει αντιτιθέμενη σε δικτάτορες όπως ο Καντάφι και ο Μουμπάρακ.

Και δεν φαίνεται στον ορίζοντα λύση στην διαμάχη αυτή, η οποία τροφοδοτείται από το εξής: για τα κοσμικά κράτη της Δύσης αλλά και τους κοσμικούς μουσουλμάνους, η ελευθερία είναι κορυφαίας σημασίας _ ελευθερία λόγου, καλλιτεχνική ελευθερία, θρησκευτική ελευθερία. Σε μερικές ισλαμικές χώρες όμως, υπάρχει σύγχυση μεταξύ θρησκείας και πολιτικής. Και πολλοί στις φτωχογειτονιές του Καΐρου, της Σαναά και του Χαρτούμ δεν έχουν και πολλά για τα οποία μπορούν να είναι περήφανοι εκτός από τη θρησκεία τους.

Είναι εύκολο να χρησιμοποιεί κάποιος τη βλασφημία για να προσβάλει λιγότερο μορφωμένους ανθρώπους και έχει γίνει ακόμη ευκολότερο χάρη στο ίντερνετ. Είναι τόσο εύκολο που ένας ισλαμόφοβος κάπου στις ΗΠΑ δεν έχει παρά να ανεβάσει ένα βίντεο στο YouTube για να πυροδοτήσει βία στην άλλη άκρη της γης. Η νέα αυτή σύγκρουση των πολιτισμών καθοδηγείται από εξτρεμιστές και από τις δυο πλευρές _ εξτρεμιστές όπως ο Σαμ Μπάσιλ.

Αυτό είναι το όνομα του ανθρώπου που ισχυρίζεται ότι είναι ο σκηνοθέτης της «Αθωότητας των μουσουλμάνων» και ανέβασε την αγγλική εκδοχή του βίντεο στο YouTube τον Ιούλιο. Επί εβδομάδες δεν συνέβη τίποτε. Πριν από 10 ημέρες, ανέβηκε μια αραβική εκδοχή. Και ξέσπασε η βία.

«Το ισλάμ είναι καρκίνος» δήλωσε ο Μπάσιλ, εξηγώντας ότι είναι Ισραηλινός και επιθυμεί να διαδώσει την αλήθεια για το Ισλάμ. Πρόσθεσε ότι η ταινία χρηματοδοτήθηκε από εβραίους. Το «Der Spiegel» συνάγει ότι «όποιος λέει κάτι τέτοιο όχι μόνο είναι πρόθυμος να δεχθεί μερικούς θανάτους αλλά αναμειγνύει και το κράτος του Ισραήλ στην υπόθεση».

Εχει γίνει πλέον γνωστό ότι το «Σαμ Μπάσιλ» είναι το ψευδώνυμο του Νάκουλα Μπάσελι Νάκουλα, κόπτη χριστιανού από την Αίγυπτο που έχει την αμερικανική υπηκοότητα. Αυτό αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη για τις χριστιανικές μειονότητες στη Μέση Ανατολή, όπου ζουν 14 εκατ. χριστιανοί μεταξύ των οποίων οκτώ εκατ. κόπτες στην Αίγυπτο.

Τον περασμένο Οκτώβριο, 24 κόπτες πέθαναν όταν τα τανκς όρμησαν εναντίον χριστιανών διαδηλωτών στο Κάιρο. Ο Νάκουλα τους θέτει σήμερα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

«Εχει σαφώς ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση για την ελευθερία και την ελευθερία του λόγου», διαπιστώνει το γερμανικό περιοδικό. Η Δύση, όπου ακόμη και σε όσους υποδαυλίζουν τα μίση επιτρέπεται να εκφράζουν τις απόψεις τους. Ούτε ο Μπαράκ Ομπάμα δεν μπορεί να αναγκάσει την Google να αφαιρέσει το επίμαχο βίντεο από την πλατφόρμα του YouTube διότι δεν παραβιάζει τους κανονισμούς του συγκεκριμένου ιστότοπου.

Είναι όμως σωστό να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία ανθρώπων όπως ο Νάκουλα οι οποίοι την καταχρώνται; Ή πρέπει να την υπερασπιστούμε ακριβώς διότι αυτό αποτελεί απόδειξη των δυτικών αξιών; Η ελευθερία του λόγου όμως δεν απαλλάσσει κανένα από την ευθύνη των πράξεών του.

Το πόσο βίαια αντιδρούν οι μουσουλμάνοι στις προκλήσεις είναι κοινός τόπος από την δημοσίευση των γελοιογραφιών του Μωάμεθ. Οπου υπάρχουν φανατικοί που περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία, μια σπίθα είναι αρκετή.

Ο ολλανδός καλλιτέχνης Τέο Βαν Γκογκ πλήρωσε με την ζωή του την ταινία μικρού μήκους «Υποταγή» που δείχνει μια μουσουλμάνα γυμνή με ρήσεις από το Κοράνι γραμμένες στο σώμα της. Ένα χρόνο αργότερα, η δανέζικη εφημερίδα «Jyllands-Posten» πυροδότησε τις πιο αιματηρές θρησκευτικές ταραχές μέχρι σήμερα: 150 άτομα σκοτώθηκαν ανά τον κόσμο όταν δημοσίευσε 12 γελοιογραφίες του προφήτη.

Αυτή τη φορά η πολιτική ζημιά θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Η Αραβική Ανοιξη έδιωξε τους δικτάτορες από την εξουσία, όμως ένα βίντεο όπως εκείνο του Νάκουλα θα δώσει ώθηση στους εξτρεμιστές των χωρών αυτών. Όταν το παιχνίδι περιορίζεται στο ποιος μπορεί να παρουσιαστεί ως ο καλύτερος υπερασπιστής της τιμής του προφήτη, γίνεται ένα παιχνίδι στο οποίο οι εξτρεμιστές είναι εξ ορισμού καλύτεροι.

Η ταινία θα έχει πολιτική επιρροή και στη Δύση. Πολλοί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα αισθανθούν ότι δικαιώνονται οι ανησυχίες τους για την άνοδο των ισλαμιστών στις χώρες της Αραβικής Ανοιξης.

Ακραίοι ισλαμιστές σκότωσαν τον αμερικανό πρεσβευτή στη Λιβύη. Πέθανε όμως και λόγω της ελευθερίας των χριστιανών ταραχοποιών.

«Δεν αισθανόμαστε υπεύθυνοι», λέει ο ακραίος χριστιανός πάστορας Τέρι Τζόουνς, φίλος του Νάκουλα και από τους κύριους υπερασπιστές της «Αθωότητας των μουσουλμάνων». «Λυπούμαστε, βεβαίως, που κάποιος πέθανε. Αλλά δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη γι’ αυτό. Απλώς ασκήσαμε το δικαίωμά μας στην ελευθερία του λόγου. Το δικαίωμα αυτό αξίζει κάτι μόνο όταν λες πράγματα που δεν αρέσουν στον κόσμο».

Σχόλια αναγνωστών (0)