Ο Πούτιν έκανε κίνηση ματ στους ολιγάρχες

Η εξαγορά της βρετανορωσικής ΤΝΚ-ΒΡ από τη Rosneft αποτελεί βασικό κομμάτι του παζλ για την επανακρατικοποίηση του ενεργειακού πλούτου ...

Η εξαγορά της βρετανορωσικής ΤΝΚ-ΒΡ από τη Rosneft αποτελεί βασικό κομμάτι του παζλ για την επανακρατικοποίηση του ενεργειακού πλούτου

Την τελευταία πινελιά στο σχέδιό του να ανακτήσει το κράτος τον έλεγχο του πετρελαίου εκτοπίζοντας τους τελευταίους εναπομείναντες ολιγάρχες έβαλε ο Βλαντιμίρ Πούτιν όταν έδωσε το πράσινο φως για την εξαγορά της βρετανορωσικής πετρελαϊκής κοινοπραξίας ΤΝΚ-ΒΡ από τον όμιλο Rosneft. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών, ύψους 55 δισ. δολαρίων, θα καταστήσει την κρατική επιχείρηση πετρελαίου κυρίαρχο τόσο στη ρωσική όσο και στην παγκόσμια αγορά.
Ο άνθρωπος-κλειδί σε αυτό το εγχείρημα ήταν ο στενός συνεργάτης του Ρώσου προέδρου, Ιγκόρ Σέτσιν, ο οποίος επί χρόνια είχε παραμείνει στην αφάνεια. Μάλιστα οι ρωσικές εφημερίδες παραπονιούνταν ότι δεν έχουν καν φωτογραφία του στα αρχεία τους.
Πλέον ο Σέτσιν είναι ο διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού Rosneft, διορισμένος από τον Πούτιν λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογική του νίκη. Προτού αναλάβει τα καθήκοντά του, ως αναπληρωτής πρωθυπουργός, είχε φροντίσει να συνάψει σημαντικές συμφωνίες με την Exxon Mobil, την ιταλική Eni και τη νορβηγική Statoil, για την εξερεύνηση των τεράστιων κοιτασμάτων που έχει στην κατοχή της η Rosneft σε υποθαλάσσιες ζώνες και την παροχή τεχνογνωσίας για την άντληση πετρελαίου από δύσκολες γεωγραφικά περιοχές, όπως η Σιβηρία.

Ο επικεφαλής της ομάδας των «Κροίσων» Βίκτορ Βέκσελμπεργκ βρέθηκε εκτός του ενεργειακού κλάδου. Θα τον αποζημιώσει όμως το γεγονός ότι πλέον είναι ο πλουσιότερος Ρώσος.

Το 50%
Η συγκεκριμένη σύμπραξη θα φέρει υπό κρατικό έλεγχο το 50% της πετρελαϊκής παραγωγής της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των Gazprom Neft και Slavneft, κάτι που ο Πούτιν επεδίωκε εδώ και καιρό, ήδη από το 2000.
Οπως έχει δηλώσει ο Ρώσος πρόεδρος, στόχος ήταν να διορθώσει τη «γεωπολιτική καταστροφή» που επέφερε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και να αξιοποιήσει τους ενεργειακούς πόρους της χώρας για να προωθήσει διεθνώς τα ρωσικά συμφέροντα. Είναι γεγονός ότι με τα φορολογικά έσοδα από τις κρατικές εταιρείες που εκμεταλλεύονται τον ορυκτό πλούτο, η ρωσική κυβέρνηση έχει καταφέρει να υλοποιήσει πολλές από τις προεκλογικές της υποσχέσεις.

οι 4 σωματοφυλακες Μιχαήλ Φρίντμαν, Αλεξέι Κουσμίτσεφ, Λεν Μπάβατνικ και Τζέρμαν Καν, αν και ισχυρίζονται ότι δεν θέλουν να συνεργαστούν με τη Rosneft, επειδή είναι φειδωλή στα μερίσματα που δίνει, γνωρίζουν ότι πλέον η συνύπαρξη με το κράτος θα είναι… εφιάλτης.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Rosneft είχε επιχειρήσει να συνεργαστεί με την ΒΡ, η οποία με τη σειρά της ήθελε επειγόντως να απαλλαγεί από τους εταίρους της: πέντε Ρώσους ολιγάρχες που είχαν σχηματίσει κοινοπραξία ονόματι ΑΑR και που διατηρούσαν το 50% της ΤΝΚ-ΒΡ.
Οι ολιγάρχες, Βίκτορ Βέκσελμπεργκ, Μιχαήλ Φρίντμαν, Τζέρμαν Καν, Λεν Μπάβατνικ και Αλεξέι Κουσμίτσεφ, είχαν συχνά σταθεί εμπόδιο στην πολιτική της ΒΡ, αποτρέποντας τις γεωτρήσεις στην Αρκτική, με αποτέλεσμα η βρετανική εταιρεία να θέλει να λύσει τα «δεσμά» αυτού του «γάμου» που κράτησε 14 χρόνια.
Στις συχνές διαμάχες της βρετανικής πετρελαϊκής εταιρείας με τους εταίρους της, η ΒΡ ήταν συνήθως εκείνη που έβγαινε ζημιωμένη, όπως σημειώνουν οι αναλυτές. Τον Ιανουάριο του 2011 η Rosneft και η ΒΡ είχαν επιχειρήσει ξανά να συνεργαστούν, ωστόσο οι πέντε επιχειρηματίες προέβαλαν νομικά κωλύματα και η συμφωνία ακυρώθηκε στο παρά πέντε. Ε, με αυτόν τον τρόπο είχαν φέρει σε δύσκολη θέση τον Σέτσιν, ο οποίος ήταν ο «μαέστρος» της επικείμενης σύμπραξης. Οι κακές γλώσσες έλεγαν τότε ότι είχε βάλει το χεράκι του και ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ωστόσο από τη στιγμή που ο Πούτιν επέστρεψε στο πόστο του προέδρου, το τοπίο ξεκαθάρισε.
Υποχώρηση
Η εξαγορά του ποσοστού της ΒΡ υποχρέωσε τους ολιγάρχες να πάρουν απόφαση ότι το… πάρτι τελείωσε για εκείνους στη Ρωσία και να υποχωρήσουν, πουλώντας και οι ίδιοι το μερίδιό τους στη Rosneft. Γνώριζαν, όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, ότι εάν διατηρούσαν το ποσοστό τους, οι συνθήκες συνεργασίας θα ήταν δύσκολες. Μάλιστα, είχαν επιχειρήσει να προλάβουν τις εξελίξεις δημοσιοποιώντας την πρόθεσή τους να πουλήσουν το μερίδιό τους πρώτοι, πριν καταλήξουν σε συμφωνία η Rosneft με την ΒΡ.
Επισήμως ισχυρίζονται ότι δεν θέλουν να συνεργαστούν με τη Rosneft επειδή είναι φειδωλή στα μερίσματα που δίνει. Οπως αναφέρει όμως ο διεθνής οικονομικός Τύπος, για τους πέντε «Κροίσους» μια συνύπαρξη με τον Σέτσιν και το κράτος θα έμοιαζε με εφιάλτη, καθώς δεν θα μπορούσαν να επιβάλλονται με την ευκολία που το έπρατταν απέναντι στους ξένους επενδυτές της ΒΡ.
Πάντως, δεν μπορεί να πει κανείς ότι βγαίνουν χαμένοι από τη συμφωνία, καθώς θα λάβουν 28 δισ. δολάρια για το 50% της κοινοπραξίας, ενώ μπορούν να συνεχίσουν ανεμπόδιστοι τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο φροντίζει προς το παρόν να τους κρατά σε αναμμένα κάρβουνα, ανακοινώνοντας ότι το σκέλος της συμφωνίας που αφορά την AAR δεν είναι απαραίτητο να συμπεριληφθεί στο χρονοδιάγραμμα της εξαγοράς της ΒΡ και ότι μπορεί να ολοκληρωθεί ανεξάρτητα και σε διαφορετική χρονική στιγμή.
Β. Βέκσελμπεργκ
Λάτρης των ΗΠΑ ο κύριος 18 δισ. $
Μπορεί να «εκπαραθυρώθηκε» από την αγορά ενέργειας, αλλά πουλώντας το μερίδιό του στην TNK-BP ο Βίκτορ Βέκσελμπεργκ εκτοξεύτηκε στην κορυφή της λίστας με τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ρωσίας. Σύμφωνα με το «Forbes» ο Βέκσελμπεργκ είναι πλέον ο 40ός πλουσιότερος στον κόσμο, με περιουσία που ανέρχεται στα 18 δισ. δολάρια, δηλαδή το «πορτοφόλι» του είναι κατά 700 εκατ. βαρύτερο από αυτό του Αλισερ Ουσμάνοφ, του επενδυτή της Αρσεναλ.
Η πορεία του Βέκσελμπεργκ υπήρξε εντυπωσιακή. Γεννημένος στη δυτική Ουκρανία, σπούδασε μηχανικός και ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις τη δεκαετία του 1990, εκμεταλλευόμενος το κενό που προκάλεσε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Το 1996 είχε αποκτήσει ήδη σημαντική περιουσία και έγινε ο πρόεδρος της πετρελαϊκής ΤΝΚ, που συμμάχησε με την ΒΡ. Ταυτόχρονα ήταν ο συνιδρυτής εταιρείας αλουμινίου, που συγχωνεύτηκε με τον κολοσσό Rusal.
Κατά τη διάρκεια της κόντρας με την BΡ, o Βέκσελμπεργκ άφησε τις κοκορομαχίες στους υπόλοιπους εταίρους του, προκειμένου να διατηρήσει το προφίλ του σοβαρού επιχειρηματία.
Σύμφωνα με το Wikileaks, είχε εκφράσει κάποια παράπονα για τη γραφειοκρατία και τις αργές αντιδράσεις του Κρεμλίνου στην οικονομική κρίση μιλώντας στον Αμερικανό πρέσβη, Τζον Μπερνς, ενώ παρουσίασε τον εαυτό του ως «μισό Αμερικανό» – τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγός του Μαρίνα και τα δύο τους παιδιά έχουν την αμερικανική υπηκοότητα.
Ταυτόχρονα έχει προσπαθήσει να διατηρήσει καλές σχέσεις και με τη ρωσική κυβέρνηση. Το 2004 είχε αγοράσει 9 αβγά Φαμπερζέ από τη Νέα Υόρκη και θέλοντας να φανεί «πατριώτης» τα προσέφερε για να εκτεθούν στο Κρεμλίνο.
Μετά το deal
Γεννιέται ένας παγκόσμιος κολοσσός…
Η Rosneft θα παράγει πλέον τα 500 εκατ. βαρέλια πετρέ­λαιο από τα 600 εκατ. που αντλούνται σε ρωσικό έδαφος ετησίως
Η εξαγορά του συνόλου των μετοχών της ΤΝΚ-ΒΡ από τη Rosneft θα καταστήσει τη νέα εταιρεία τον μεγαλύτερο πετρελαϊκό κολοσσό στον κόσμο και θα αποφέρει κέρδη στη ρωσική κρατική εταιρεία ύψους 3-5 δισ. δολαρίων. Το συνολικό κόστος για την απόκτηση της βρετανορωσικής κοινοπραξίας θα ανέλθει στα 55 δισ. δολάρια, εκ των οποίων η ΒΡ θα λάβει 27 δισ. σε μετρητά και μετοχές και τα υπόλοιπα 28 δισ. θα εισπραχθούν από τους πέντε ολιγάρχες της AAR που κατέχουν το 50% της ΤΝΚ-ΒΡ.
Με την ολοκλήρωση της εξαγοράς η ΒΡ θα αυξήσει το μερίδιό της στη Rosneft στο 20% και θα αποκτήσει δύο από τις εννέα θέσεις του διοικητικού συμβουλίου, γεγονός που θα εδραιώσει τη θέση της βρετανικής εταιρείας στη ρωσική αγορά. Ταυτόχρονα, και η ρωσική κρατική επιχείρηση αποκτά έναν ισχυρό σύμμαχο στη Δύση.
Η παραγωγή του νέου κολοσσού θα ξεπερνά τα 4,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, με αποτέλεσμα να βρεθεί πολύ πιο μπροστά από τους αντιπάλους της σε παγκόσμιο επίπεδο, την Petrochina και την Exxon Mobil. Η μόνη που βρίσκεται πολύ μακριά στην κορυφή είναι η σαουδαραβική Aramco με 10 εκατ. βαρέλια την ημέρα, όμως η συγκεκριμένη εταιρεία δεν είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο.
Οπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος, Ιγκόρ Σετσίν, η Rosneft θα παράγει πλέον τα 500 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο από τα 600 εκατομμύρια που αντλούνται σε ρωσικό έδαφος ετησίως.
Τα κοιτάσματα που θα έχει στη διάθεσή της θα είναι τεράστια, στη Σιβηρία, την Κεντρική και τη Νότια Ρωσία, όπως επίσης και στη Μέση Ανατολή.
Αναμένεται, δε, ότι μόλις ολοκληρωθεί ο διακανονισμός της ΒΡ με τις αμερικανικές Αρχές για το πρόστιμο που θα καταβάλει εξαιτίας της μόλυνσης στον Κόλπο του Μεξικού το 2010, ο νέος όμιλος θα στραφεί ενεργά στην εξερεύνηση του ορυκτού πλούτου της Αρκτικής.
Το σχέδιο του Ρώσου προέδρου ήδη από το 2000 ήταν να διορθώσει τη «γεωπολιτική καταστροφή» που επέφερε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.
Ο άνθρωπος-κλειδί σε αυτό το εγχείρημα ήταν ο στενός συνεργάτης του Ρώσου προέδρου, Ιγκόρ Σέτσιν ο οποίος επί χρόνια είχε παραμείνει στην αφάνεια. ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ
madam@pegasus.gr

Πηγή: ΕΘΝΟΣ