Ο φαύλος κύκλος του χρέους

Η βαθιά ύφεση εξουδετερώνει τον αντίκτυπο των επώδυνων δημοσιονομικών μέτρων στο δημόσιο χρέος. Οι αναλυτές της Τράπεζας της Ελλάδος, εξ...

Η βαθιά ύφεση εξουδετερώνει τον αντίκτυπο των επώδυνων δημοσιονομικών μέτρων στο δημόσιο χρέος. Οι αναλυτές της Τράπεζας της Ελλάδος, εξετάζοντας τους παράγοντες που ανεβάζουν το χρέος της χώρας, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι για τη δυναμική του και για το πρόβλημα βιωσιμότητας την κύρια ευθύνη έχει η βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία εκμηδενίζει σχεδόν εξ ολοκλήρου τη δημοσιονομική προσαρμογή.

«Μαύρη τρύπα»
Οταν το κόστος δανεισμού του Δημοσίου είναι υψηλότερο σε σχέση με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας και δεν υπάρχουν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό, τότε το χρέος αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, παρά τα δραστικά περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται για τη μείωση του ελλείμματος. Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνεται ανεξέλεγκτα όταν το κόστος εξυπηρέτησής του (το μέσο επιτόκιο δανεισμού) είναι μεγαλύτερο από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, εκτός εάν το πρωτογενές αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικά πλεονασματικό.
Ψαλίδα
Από το 2010 έως το 2012 η διαφορά ανάμεσα στο κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και στον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται να επιβαρύνει σωρευτικά το χρέος της γενικής κυβέρνησης κατά περίπου 46% του ΑΕΠ. Το επόμενο έτος, το 2013, η διαφορά ανάμεσα στο κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης αναμένεται να επιβαρύνει το χρέος της γενικής κυβέρνησης κατά περίπου 16% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, από την αύξηση του δημόσιου χρέους κατά 62,3% του ΑΕΠ την τριετία 2010-2012 το 46% οφείλεται στη διαφορά κόστους δανεισμού και μεταβολής του ΑΕΠ και το υπόλοιπο 16,3% του ΑΕΠ στο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Δεν έπιασαν τόπο
Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, τα μέτρα για τη δημοσιονομική εξυγίανση είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική μεγέθυνση, περιορίζοντας τα θετικά αποτελέσματα της δημοσιονομικής προσαρμογής στο έλλειμμα και εξουδετερώνοντας πλήρως το αποτέλεσμα της μείωσης του ελλείμματος στο χρέος.
Το PSI
Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι το 2012, που είναι το πρώτο έτος εφαρμογής της συμφωνίας του PSI, η σημαντική μείωση του μεσοσταθμικού επιτοκίου του δημόσιου χρέους της Ελλάδος που επιτεύχθηκε (μείωση από 5,5% σε περίπου 3,4%) αναμένεται να αντισταθμιστεί πλήρως από τη μεγαλύτερη του αναμενόμενου ύφεση και της αρνητικής διαφοράς μεταξύ του κόστους εξυπηρέτησης και του ρυθμού ανάπτυξης.
Διδάγματα
Την περίοδο 2001-2008, αμέσως μετά την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, καταγράφεται η συγκράτηση του δημόσιου χρέους σε επίπεδα πλησίον του 100% του ΑΕΠ λόγω της σημαντικής μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, αλλά κυρίως λόγω της θετικής επίδρασης του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης, ο οποίος υπερκάλυπτε εκείνη την περίοδο το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Η σωρευτική μείωση του χρέους λόγω της ευνοϊκής διαφοράς μεταξύ του κόστους εξυπηρέτησης και του ρυθμού ανάπτυξης ανέρχεται σε περίπου 13% του ΑΕΠ. Η ευεργετική επίδραση στη βιωσιμότητα του χρέους διακόπτεται αμέσως μετά το 2008, λόγω του μεγάλου πρωτογενούς ελλείμματος το 2009, της αύξησης του κόστους δανεισμού και του αρνητικού ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ.
Κ.Α.
Ο ΡΟΥΜΠΙΝΙ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ
Χάνουν όλοι αν χαθεί η Ευρωζώνη
Την αλλαγή στάσης της Γερμανίας απέναντι στην πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ επεσήμανε ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, «οι Γερμανοί έχουν συνειδητοποιήσει πως εάν υπάρξει μια άτακτη κατάρρευση της Ευρωζώνης, οι ζημιές δεν θα ήταν μόνο για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία, αλλά επίσης και για τη Γερμανία», η οποία, ως πιστώτρια χώρα αυτών, θα έβλεπε τα πιστωτικά ιδρύματα και τους οργανισμούς της να επωμίζονται το βάρος της χρεοκοπίας. «Μια άτακτη διάλυση της Ευρωζώνης δεν είναι προς όφελος κανενός», δήλωσε και πρόσθεσε ότι αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ, θα ακολουθούσε και η Κύπρος, οδηγώντας σε εντάσεις με την Τουρκία. «Τα προβλήματα της Ελλάδας είναι μακροπρόθεσμα και θα χρειαστούν 10-20 χρόνια λιτότητας και μεταρρυθμίσεων για να σταθεροποιηθεί η Ελλάδα και επομένως πρέπει να δοθούν λεφτά και να υπάρχει υπομονή», είπε.
Το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται το 2012 να μειωθεί ως ονομαστικό μέγεθος κατά περίπου 15 δισ. ευρώ, αλλά ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς θα επιβαρυνθεί κατά περίπου 18 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από τη διαφορά ανάμεσα στο κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης και κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες από το πρωτογενές έλλειμμα. Η επιβάρυνση αυτή υπεραντισταθμίζει το αναμενόμενο καθαρό όφελος από τη συμφωνία του PSI (δηλαδή τη μείωση του χρέους κατά 14,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ).
-> Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, εκτός από το υψηλό κόστος εξυπηρέτησης, ένα ακόμα ένα στοιχείο-κλειδί για τη χιονοστιβάδα του δημόσιου χρέους είναι ότι το 2012 οι δαπάνες εξυπηρέτησης (χρεολύσια, τόκοι ομολόγων, δάνεια και έντοκα γραμμάτια) ανέρχονται σε 68,767 δισ. ευρώ ή στο 35% του ΑΕΠ.

Πηγή: ΕΘΝΟΣ