Spiegel: η Μέρκελ και ο «παιδαγωγικός ιμπεριαλισμός»

Κανένας άλλος πολιτικός δεν προκαλεί τόσες πολλές ελπίδες ή τόσο μίσος όσο η καγκελάριος Πρώτη μεταξύ ίσων: η Ανγκελα Μέρκελ ανάμε...

Κανένας άλλος πολιτικός δεν προκαλεί τόσες πολλές ελπίδες ή τόσο μίσος όσο η καγκελάριος

Πρώτη μεταξύ ίσων: η Ανγκελα Μέρκελ ανάμεσα στον πρωθυπουργό της Σλοβενίας Γιάνεζ Γιάνσα, της Πορτογαλίας Πέντρο Πάσος Κοέλιο και της Φινλανδίας Γίρκι Κατάινεν (στην πίσω σειρά από αριστερά προς τα δεξιά) ενώ μπροστά της στέκονται (από τα αριστερά προς τα δεξιά) ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι, η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο μετά τη σύνοδο στις Βρυξέλλες την Παρασκευή (REUTERS/Yves Herman)

 

Η Ανγκελα Μέρκελ έχει περισσότερη δύναμη στην Ευρώπη απ’ όση κάθε προκάτοχός της στην καγκελαρία. Όμως η στρατηγική που προτιμάει σε σχέση με την ΕΕ είναι εκείνη του «παιδαγωγικού ιμπεριαλισμού», όπως την περιγράφει το «Spiegel».

Όλα τα μάτια είναι στραμμένα προς τη Μέρκελ. Κανένας άλλος πολιτικός δεν προκαλεί τόσες πολλές ελπίδες ή τόσο μίσος όσο η γερμανίδα καγκελάριος. Παραδόξως όμως αν και η ισχυρότερη καγκελάριος στην ευρωπαϊκή ιστορία, έχει το λιγότερο πάθος για την ΕΕ απ’ όλους τους προκατόχους της.

Η Μέρκελ είναι διαφορετική από αυτούς. Η πρώτη καγκελάριος που κατάγεται από την Ανατολική Γερμανία είχε για «παράδεισο» την Αμερική _ το αντίπαλο δέος του ανατολικού μπλοκ. Οι προηγούμενοι καγκελάριοι είχαν γαλουχηθεί με την πεποίθηση ότι η ανάκαμψη της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορούσε να επιτευχθεί μόνο μέσω της Ευρώπης.

Για τη Μέρκελ, η Ευρώπη δεν αποτελεί όνειρο, όραμα ή αντικείμενο πόθου αλλά απλώς ζήτημα ευρώ. Το οποίο, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό, εγείρει το εξής ερώτημα: μπορεί αυτή η γυναίκα να βγάλει την Ευρώπη από την κρίση;

Δεν είναι συναισθηματικοί οι λόγοι που έκαναν τη Μέρκελ να διαθέσει 400 δισ. ευρώ γερμανικού χρήματος για να στηρίξει την ευρωζώνη. Αυτό γίνεται αμέσως σαφές όταν ανοίγει το στόμα της: συμπεριφέρεται στις υπερχρεωμένες χώρες της νότιας Ευρώπης σαν να ήταν άτακτα παιδιά που πρέπει να έρθουν στα συγκαλά τους προκειμένου να μην παρασύρουν στην άβυσσο και τη Γερμανία.

Όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα τον Οκτώβριο, προετοιμάστηκε διαβάζοντας μια συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά στην «Handelsblatt» στην οποία ο έλληνας υπουργός έλεγε ότι είναι πλέον διαθέσιμος στους υπουργούς του και τα σαββατοκύριακα. «Το μήνυμα που προσπαθούσε να περάσει ήταν ότι η εποχή της αναποτελεσματικότητας έχει παρέλθει», γράφει το «Spiegel». Όμως οι Γερμανοί το ερμηνεύουν διαφορετικά, «ως απόδειξη του μακρύ δρόμου που έχει μπροστά της η Ελλάδα: Πώς μπορεί ένας πρωθυπουργός να πιστεύει πως το ότι αναγκάζεται να εργαστεί το σαββατοκύριακο είναι άξιο λόγου;».

Το αφτί της Μέρκελ δεν ιδρώνει καθόλου από διαδηλώσεις, όπως εκείνες που διοργανώθηκαν κατά τις επισκέψεις της σε Ελλάδα και Πορτογαλία. Αρχικά, φρίκαρε από το μέγεθος της αποστροφής που συναντούσε. Σήμερα το βλέπει πιο πραγματιστικά.

Κάθε πρωί, το γραφείο της Μέρκελ συντάσσει μια περίληψη για το τι γράφει ο ελληνικός Τύπος για την ίδια. Συχνά δεν είναι καθόλου κολακευτικά. Σήμερα όμως έχει φθάσει να τη διασκεδάζει το ότι οι οπαδοί της λιτότητας στην ελληνική πολιτική αποκαλούνται «μερκελιστές».  

Από την άλλη πλευρά, δεν έχει καμία αντίρρηση το όνομά της να γίνει συνώνυμο με την εξοικονόμηση χρημάτων. Στην πραγματικότητα, οι διαδηλώσεις στο εξωτερικό ευνοούν τη Μέρκελ διότι δείχνουν εύγλωττα στους γερμανούς φορολογούμενους ότι η καγκελάριος δεν μοιράζει αφειδώς τα χρήματά τους αλλά θέτει και πολύ αυστηρούς όρους. Δεν την ενοχλεί καθόλου να την θεωρούν «σιδηρά καγκελάριο».

Για να αντιμετωπίσει την κρίση, η Μέρκελ επέλεξε την πολιτική του «παιδαγωγικού ιμπεριαλισμού». Στις εξαγωγές της περιλαμβάνονται η δημοσιονομική πειθαρχία, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η ρύθμιση του τραπεζικού τομέα. Δεν θα περίμενε ποτέ από τους Γερμανούς να ανεχθούν ούτε τα μισά από αυτά.

Οπαδός του Καρλ Πόπερ η ίδια, περνάει την πολιτική της στην ΕΕ ακολουθώντας την θεωρία του: η πολιτική δεν πρέπει να βασίζεται σε οράματα αλλά να προχωράει προς τα εμπρός με μικρά, χειρίσιμα βήματα. Της προξενούν φρίκη τα οράματα και τα μεγαλεπήβολα σχέδια.

Πρόκειται για μια πολιτική που προϋποθέτει ότι οι ψηφοφόροι παίρνουν την αλήθεια σε ομοιοπαθητικές δόσεις. Συμπεριφέρεται στους Γερμανούς σαν να ήταν παιδιά, καλύπτοντας τα μάτια τους όταν η πραγματικότητα μοιάζει υπερβολικά φρικιαστική για να την κοιτάξουν. Κρατάει επίτηδες τα πράγματα διφορούμενα και στον αέρα.

Η Μέρκελ δεν θέλει να αποξενώσει ούτε τους ευρωσκεπτικιστές ούτε τους ευρωπαϊστές. Όμως επειδή η πρόοδος συνίσταται σε μικροσκοπικά βήματα προς τα εμπρός, κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι ο τελικός προορισμός. Αλλά ούτε η ίδια έχει κάποιο σχέδιο για την Ευρώπη να ανακοινώσει.

Οι Γερμανοί την υποστηρίζουν μέχρι στιγμής επειδή η Γερμανία είναι η μεγάλη νικήτρια της κρίσης της ευρωζώνης. Όμως σήμερα τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Η Μέρκελ παραδέχτηκε, για πρώτη φορά, ότι είναι πιθανό ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους. Το ερώτημα είναι αν οι Γερμανοί θα συνεχίσουν να την υποστηρίζουν όταν τους ζητηθεί να βάλουν πραγματικά το χέρι στην τσέπη.

Σχόλια αναγνωστών (0)