Διατροφή και εκπαίδευση

"Όταν οι εκπαιδευτικοί καταλάβουν ότι οι καλά διατρεφόμενοι μαθητές μαθαίνουν πιο γρήγορα θα αυξηθούν οι πιθανότητες να ενσωματωθεί ...

"Όταν οι εκπαιδευτικοί καταλάβουν ότι οι καλά διατρεφόμενοι μαθητές μαθαίνουν πιο γρήγορα θα αυξηθούν οι πιθανότητες να ενσωματωθεί η διατροφή ως μάθημα στην τάξη"
Σε έρευνα του κέντρου στατιστικής για την εκπαίδευση στην Αμερική βρέθηκε ότι ενώ το 88% των δασκάλων δημοτικού αναφέρουν ότι διδάσκουν διατροφή στην τάξη. Ωστόσο δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο σε αυτό το θέμα. Ο μέσος όρος των ορών που διδάχτηκε διατροφή στα σχολεία της Αμερικής ήταν 13 ώρες το χρόνο παρόλο που χρειάζονται τουλάχιστον 50 ώρες διδασκαλίας διατροφής το χρόνο ώστε να υπάρξει αντίκτυπο στη διατροφική συμπεριφορά των παιδιών.
Για να πετύχει η διατροφική εκπαίδευση είναι σημαντικό οι ίδιοι οι δάσκαλοι να είναι εκπαιδευμένοι σε θέματα διατροφής και φυσικά να διαθέσουν και τον αντίστοιχο χρόνο.
Μια ανάγκη για αλλαγή...
Έρευνα του τμήματος Διαιτολογίας και Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου για την παιδική παχυσαρκία στη χώρα μας, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 867.000 μαθητών απ' όλη την Ελλάδα και σε ένα διάστημα 13 ετών, δείχνει ότι τέσσερα στα δέκα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου είναι παχύσαρκα, ενώ περίπου τα μισά ασκούνται ελάχιστα ή και καθόλου.
Το ποσοστό των υπέρβαρων παιδιών τα τελευταία 13 έτη αυξήθηκε περίπου 30% (ήταν 19,5% το 1997 και 26% το 2009!!!) σε αστικές και αγροτικές περιοχές και είναι, δυστυχώς, ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Η τραγική αυτή αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας συνδέεται άμεσα με την έλλειψη άσκησης αλλά και την κακή διατροφή. Πόσοι από εμάς όμως έχουν σκεφτεί ότι η παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται ανάμεσα σε άλλα και σε έλλειψη εκπαίδευσης;
Τα τελευταία χρόνια η έρευνα στρέφεται όλο και περισσότερο στο κομμάτι της εκπαίδευσης και κατά πόσο αυτή μπορεί να επηρεάσει μελλοντικές συμπεριφορές (καπνισμα, άσκηση, διατροφή κτλ). Απ'ότι δείχνουν τα αποτελέσματα μελετών η εκπαίδευση από μικρή ηλικία επηρεάζει σημαντικά τη διατροφική συμπεριφορά του ατόμου.
Είναι ξεκάθαρο ότι για να ανατραπούν παλιότερα δεδομένα θα χρειαστούν προσπάθειες πολλών ανθρώπων. Για να πάρουν τα παιδιά τα σωστά διατροφικά μηνύματα αυτά θα πρέπει να είναι σαφή, συνεχόμενα και να έχουν διάρκεια. Έτσι τα παιδιά θα είναι σε θέση να εμπεδώσουν πληροφορίες ώστε να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες.
Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός χρειάζεται η συνεργασία πολλών ανθρώπων. Όλοι όσοι μπορούν να επηρεάσουν τα παιδιά:
γονείς, συγγενείς, εκπαιδευτικοί, προπονητές, διατροφολόγοι, παιδίατροι, ΜΜΕ, δήμοι, κοινότητες, πολιτικοί.
Ακόμα πιο σημαντικό είναι το φαγητό που παρέχεται στα παιδιά να συνάδει με τα μηνύματα που αυτά αρκούν. Είτε είναι στο σχολείο ή στο σπίτι ή στο πάρκο ή στο εστιατόριο, το να γίνονται οι υγιείς διατροφικές επιλογές ελκυστικές στα παιδιά είναι ζωτικής σημασίας.
Τα παιδιά δεν μαθαίνουν πιάνο, ξένες γλώσσες, μαθηματικά ΧΩΡΙΣ εξάσκηση. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις καλές διατροφικές συνήθειες.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Nutrition Education, όλα τα παρακάτω μπορούν να συμβάλλουν ώστε να είναι επιτυχής η διατροφική εκπαίδευση σε παιδιά δημοτικού.
Οδηγίες με έμφαση στη συμπεριφορά. Καλύτερα να δίνεται έμφαση στην αλλαγή μιας συμπεριφοράς παρά στην απλή εκμάθηση διατροφικών πληροφοριών.
Χρήση ενεργητικών στρατηγικών μάθησης πχ παιχνίδι, χορός, θέατρο, μουσική (όχι απλή διάλεξη).
Αφιέρωση αρκετού χρόνου και έμφαση στη διατροφική εκπαίδευση (ο χρόνος που απαιτείται ώστε να υπάρξει επίδραση στις διατροφικές συνήθειες εκτιμάται σε 50 ώρες το χρόνο).
Συμμετοχή της οικογένειας.
Σχολικά γεύματα και κανονισμοί σχετικά με το φαγητό στα σχολεία που να είναι υπέρ της διατροφικής εκπαίδευσης.
Δάσκαλοι με επαρκή κατάρτιση στη διατροφική εκπαίδευση (Lytle L 1995).
Συμπερασματικά ο βασικότερος λόγος για να ενσωματωθεί η διατροφή στην εκπαίδευση είναι η επίδραση που έχει στη μάθηση και στην ανάπτυξη του παιδιού μια ορθή διατροφική συμπεριφορά.
Και για όσους δεν έχετε πειστεί ρίξτε μια ματιά στα ευρήματα πολλών ερευνών για την κατανάλωση πρωινού από μαθητές:
Όσοι μαθητές λοιπόν καταναλώνουν καθημερινά ένα θρεπτικό πρωινό:
Έχουν περισσότερες πιθανότητες να καλύψουν τις ημερήσιες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά.
Έχουν υψηλότερη κατανάλωση σε φυτικές ίνες, ασβέστιο, βιταμίνη Α, βιταμίνη C, ριβοφλαβίνη, ψευδάργυρο, σίδηρο σε σχέση με εκείνα τα παιδιά που δεν καταναλώνουν πρωινό.
Έχουν υψηλότερη βαθμολογία στα τεστ και τα διαγωνίσματα, κάνουν λιγότερες απουσίες και αργούν λιγότερο συχνά.
Έχουν υψηλότερη ικανότητα συγκέντρωσης , επίλυσης προβλημάτων και μάθησης.
Παρουσιάζουν καλύτερη συμπεριφορά στην τάξη.
Έχουν φυσιολογικό βάρος.
Όλα τα παραπάνω μόνο για το πρωινό. Φανταστείτε έναν ορθά διατρεφόμενο μαθητή και πόσα μπορεί να καταφέρει. Ή και αντίστροφα σκεφτείτε πόσο πιο ξεκούραστη θα ήταν η δουλειά ενός δασκάλου ή καθηγητή με καλά διατρεφόμενους μαθητές.(Κακά τα ψέματα ένα πεινασμένο ή κακά διατρεφόμενο παιδί, δύσκολα μαθαίνει.)
Προωθείστε λοιπόν την καλή διατροφή για υγιείς και καλούς μαθητές!

Πηγές.
Lytle, l.(1995). Nutrition education for school aged children. Journal of Nutrition Education 27(6), 298-311
www.diatrofi.gr
Ιnternational Food InformatIon Council Fountation (2008). Review. Breakfast and healh.

 diatrofi.gr