Ο Μοχάμεντ Μόρσι Ισά Ελ-Αγιάτ είναι ο σημερινός και πέμπτος κατά σειρά, πρόεδρος της Αιγύπτου. Ανέλαβε την εξουσία της χώρας στις 30...
Ο Μοχάμεντ Μόρσι Ισά Ελ-Αγιάτ είναι ο σημερινός και πέμπτος κατά σειρά, πρόεδρος της Αιγύπτου. Ανέλαβε την εξουσία της χώρας στις 30 Ιουνίου 2012 διαδεχόμενος τον Χόσνι Μουμπάρακ, ενώ τότε εκλέχτηκε από τον εύθραυστο αιγυπτιακό λαό με σχεδόν οριακό προβάδισμα και ποσοστό 51,73%.
Ο ίδιος αποτελεί τον πρώτο Ισλαμιστή και πολιτικό στέλεχος που διοικεί τη χώρα των 83,5 εκατομμυριών κατοίκων. Υποσχέθηκε πως θα είναι πρόεδρος όλων των Αιγυπτίων. Ένα χρόνο μετά ο ίδιος ο Μόρσι αναγνωρίζει πως ο διχασμός της χώρας έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, που θα μπορούσε να απειλήσει τη Δημοκρατία. Οι υποστηρικτές του, που είναι δεν είναι λίγοι, τονίζουν ότι η νομιμότητα της εξουσίας του 62χρονου ανώτατου στελέχους της ισχυρής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, προέρχεται από το αποτέλεσμα της κάλπης. Και υπογραμμίζουν πως τα προβλήματα της Αιγύπτου οφείλονται σε όσα άφησε πίσω του το καθεστώς του Χόσνι Μουμπάρακ.
Όμως οι τοίχοι του Καΐρου είναι γεμάτοι με καρικατούρες του Μόρσι. Τον παρομοιάζουν είτε με χταπόδι, είτε με έξυπνο και πονηρό ισλαμιστή, που τοποθετεί τη πιόνια του στην σκακιέρα του συστήματος της χώρας. Κάποιοι άλλοι αντιμετωπίζουν τον επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σαν πρόβατο. Δεν διστάζουν να τον σατιρίσουν στην τηλεόραση, όπως ο πιο διάσημος κωμικός της Αιγύπτου, Μπασέμ Γιουσέφ, στην πολύ δημοφιλή εκπομπή του. Τον Δεκέμβριο του 2012, το Σύνταγμα που υπερασπίστηκαν οι ισλαμιστές εγκρίθηκε με ποσοστό σχεδόν 64%, μετά από δημοψήφισμα που αμαυρώθηκε από παρατυπίες, σύμφωνα με την αντιπολίτευση. Οι κοσμικοί καταγγέλλουν πως η Σαρία αποτελεί τη βάση του νόμου στο νέο Σύνταγμα.
Το μέλος του αιγυπτιακού οργανισμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Γκάντα Σαχμπαντάρ, ανησυχεί για την κατάσταση, όπως διαμορφώνεται στην Αίγυπτο. Ανησυχούμε για την ελευθερία και τα δικαιώματα όλων των Αιγυπτίων. Είτε είναι γυναίκες, είτε είναι παιδιά, νέοι ή ενήλικες, Νούβιοι, Βεδουίνοι από το Σινά, Μουσουλμάνοι, ή Χριστιανοί. Το Σύνταγμα δεν προστατεύει τα δικαιώματα όλων των Αιγυπτίων”, δηλώνει. Η βία μεταξύ των θρησκευτικών ομάδων δεν σταμάτησε στο διάστημα της διακυβέρνησης Μόρσι. Τον Απρίλιο του 2013 τέσσερις Κόπτες και ένας Μουσουλμάνος σκοτώθηκαν σε άγριες συμπλοκές βόρεια του Καΐρου. Νέες συγκρούσεις ξέσπασαν και κατά τη διάρκεια των κηδειών. Ένα ακόμη ανησυχητικό γεγονός, που καταδεικνύει ότι η χώρα έχει διαιρεθεί, συνέβη την περασμένη εβδομάδα στο Λούξορ. Σοβαρά επεισόδια ξέσπασαν μετά το διορισμό του κυβερνήτη από τον Μόρσι. Ο νεοδιορισθείς ήταν πρώην μέλος της Γκαμά Αλ Ισλαμίγια, της οργάνωσης που κατηγορείται για τη δολοφονία 58 τουριστών στο Λούξορ το 1997. Ο κυβερνήτης στην συνέχεια παραιτήθηκε. Δείτε όλες τις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και LIVE εικόνα από την πολύπαθη πλατεία Ταχρίρ.
Το χρονικό μιας αμφισβητούμενης εκλογής
Μετά την επικράτηση της Αιγυπτιακής Επανάστασης και την πτώση της κυβέρνησης Μουμπάρακ (αναγκάστηκε σε παραίτηση στις 11 Φεβρουαρίου του 2011), η χώρα περιήλθε σε μια μακρά προεκλογική διαδικασία. Πρώτος υποψήφιος του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης στις εκλογές που θα ακολουθούσαν τέθηκε ο Καϊράτ ελ-Σατέρ, ο οποίος είχε φυλακιστεί από το 2007 από την κυβέρνηση Μουμπάρακ έως τον Μάρτιο του 2011, όταν αφέθηκε ελεύθερος από το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Ελ-Σατέρ δεν μπόρεσε να λάβει μέρος στην εκλογική διαδικασία ως υποψήφιος πρόεδρος αφού το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, που κατείχε την εξουσία την μεταβατική περίοδο, απέρριψε στις 31 Μαρτίου του 2012 την υποψηφιότητά του καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία, έπρεπε να μην είχε φυλακιστεί για τουλάχιστον 6 χρόνια πριν την εκλογική διαδικασία.
Μετά τον αποκλεισμό του Ελ-Σατέρ, η Μουσουλμανική Αδελφότητα, μέσω του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης, όρισε ως υποψήφιο τον Μόρσι. Καθώς η Αδελφότητα είχε δηλώσει πως δεν θα κατέβαζε μέλος της για υποψήφιο στην εκλογική διαδικασία, για να κατευνάσει έτσι τους φόβους της Δύσης για μετατροπή της Αιγύπτου σε ισλαμιστικό κράτος, ο Μόρσι υποχρεώθηκε σε παραίτηση από μέλος της.
Στον πρώτο γύρο των εκλογών που διεξήχθη στις 23 με 24 Μαΐου του 2012, ο Μόρσι κατέλαβε την πρώτη θέση με ποσοστό 24,78% (5.764.952 ψήφοι), διαψεύδοντας τα προγνωστικά που ήθελαν τον ανεξάρτητο Αμρ Μουσσά να έρχεται πρώτος με μεγάλη διαφορά. Δεύτερος ήρθε ο ανεξάρτητος Αχμέντ Σαφίκ, με κοντινό ποσοστό της τάξης του 23,66% (5.505.327 ψήφοι).Οι δυο τους προκρίθηκαν στο δεύτερο γύρο των εκλογών. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Μόρσι παρουσίασε τον Σαφίκ ως συνεχιστή της πολιτικής Μουμπάρακ.
Αντίθετα, κατηγορήθηκε ως υπερσυντηρητικός, με κάποια μέσα ενημέρωσης να συνδέουν αυτόν και την Μουσουλμανική Αδελφότητα με τις δράσεις εξτρεμιστών Μουσουλμάνων και τις σφαγές Χριστιανών στη χώρα εκείνη την εποχή.
Στον επαναληπτικό γύρο της 16ης με 17ης Ιουνίου, ο Μόρσι κατέλαβε ξανά την πρώτη θέση με ποσοστό 51,73% (13.230.131 ψήφοι) έναντι 48,27% του Σαφίκ (12.347.380 ψήφοι). Στις 24 Ιουνίου ανακοινώθηκε και επίσημα ως νικητής των εκλογών. Την ίδια ημέρα υπέβαλε την παραίτησή του από την προεδρία του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης. Και τελικά ορκίστηκε πρόεδρος της Αιγύπτου στις 30 Ιουνίου του 2012.
Η πολιτική που “ανατίναξε” τα θεμέλια της Αιγύπτου
Ο Μόρσι βρέθηκε αρχικά αναγκασμένος να αντιμετωπίσει τον κρατικό μηχανισμό που ήταν στελεχωμένος από πολλούς πρώην οπαδούς του Μουμπάρακ. Υπήρχαν φόβοι πως οι προσπάθειές του θα οδηγούσαν σε ρήξη με πολλά μέλη του, κυρίως με τους στρατιωτικούς. Στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις (29 Ιουνίου 2012), στην κεντρική πλατεία Ταχρίρ, υποσχέθηκε ότι θα προχωρούσε στην απελευθέρωση των διαδηλωτών που περίμεναν να δικαστούν σε στρατοδικεία αλλά και ότι θα προσπαθούσε να απελευθερώσει τον σεΐχη Ομάρ Αμπντέλ Ραχμάν, ο οποίος παρέμενε φυλακισμένος στις ΗΠΑ για τη συμμετοχή του στην βομβιστική επίθεση του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου το 1993. Προσπάθησε να ευνοήσει ένα σύστημα που θα περιείχε μέτρα που προστάτευαν τους πολίτες, αλλά ταυτόχρονα θα κατοχύρωνε το ισλαμικό δίκαιο. Το προσχέδιο του νέου Συντάγματος που υιοθετήθηκε τελικά όριζε το Ισλάμ ως θρησκεία του κράτους, έδινε κεντρικό ρόλο στη Σαρία ως βασική πηγή της νομοθεσίας (και αντίστοιχα στο Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμο ως βασική πηγή νομοθεσίας για τους Χριστιανούς και τους Εβραίους της χώρας), όριζε ότι το κράτος θα προστατεύει “την αληθινή φύση της αιγυπτιακής οικογένειας και θα προάγει τα ήθη και τις αξίες της”, απαγόρευε σε ανώτερα στελέχη του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος του Μουμπάρακ να πάρουν μέρος στις τοπικές ή τις βουλευτικές εκλογές επί 10 χρόνια, ενώ απουσίαζε από αυτό μια ρητή κατοχύρωση της ισότητας των δύο φύλων.
Στις αρχές Ιουλίου του 2012 προσπάθησε να επαναφέρει τα μέλη του κοινοβουλίου που είχε διαλυθεί ένα μήνα νωρίτερα και στο οποίο κυριαρχούσαν οι ισλαμιστές του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης και άλλων ισλαμιστικών ομάδων, κάτι που έφερε την αντίδραση του Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Στις 2 Αυγούστου όρισε ως πρωθυπουργό της χώρας, μετά την παραίτηση του Καμάλ Γκανζούρι, τον πρώην υπουργό Υδάτινών Πόρων και Άδρευσης, Χισάμ Καντίλ, ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας των κομμάτων της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης, του Κόμματος Ελ-Βασάτ και του Κόμματος Αλ-Ναχντά.
Ο Μόρσι αντιτάχθηκε σε συνταγματικές διατάξεις που περιόριζαν την εξουσία του, ενώ απαίτησε την παραίτηση των επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων και του Επιτελείου Στρατού (12 Αυγούστου 2012).
Στην εξωτερική του πολιτική, ο Μόρσι κατάφερε να λάβει τη στήριξη των χωρών του Περσικού Κόλπου. Επιπλέον, δήλωσε πως η Αίγυπτος θα τιμήσει τις υπογραφές της σε όλες της διεθνής συμφωνίες που είχε κάνει μέχρι τότε. Τον Νοέμβριο του 2012 η παρέμβασή του στην κρίση στη Μέση Ανατολή, μετά τις εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, υπήρξε κομβική και οδήγησε τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές σε επίτευξη εκεχειρίας.
Στο εξωτερικό, οι αναλυτές ανέδειξαν τη συμβολή του, ενίσχυσαν τη φήμη του και αναβάθμισαν τον ρόλο της Αιγύπτου για την ειρήνη στην περιοχή. Η απόφασή του, όμως, τις επόμενες ημέρες, να προχωρήσει σε προεδρικό διάταγμα με το οποίο προστάτευε την συντακτική συνέλευση από την συμφωνημένη διάλυση της τον Δεκέμβριο για επιπλέον δύο μήνες ενώ ταυτόχρονα προστάτευε με τον ίδιο τρόπο την Άνω Βουλή, στην οποία κυριαρχούν οι ισλαμιστές, και αντικαθιστούσε τον γενικό εισαγγελέα, προκάλεσαν νέα ανάφλεξη στο εσωτερικό της χώρας.
Ταυτόχρονα, με το ίδιο διάταγμα αφαιρούσε από την δικαιοσύνη ή οποιαδήποτε άλλη αρχή την ικανότητα να προσβάλουν τις αποφάσεις του από την στιγμή της ορκωμοσίας του ως πρόεδρος μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου Συντάγματος.
Η αντιπολίτευση οργάνωσε διαμαρτυρίες στο Κάιρο, κατηγορώντας τον Μόρσι για δικτατορικές υπερεξουσίες. Αν και ο Μόρσι απέσυρε το διάταγμα τις επόμενες ημέρες, η ένταση συνεχίστηκε με αφορμή το δημοψήφισμα για το νέο Σύνταγμα, με βίαιες συγκρούσεις μεταξύ οπαδών της Κυβέρνηση και της αντιπολίτευσης.
Τα προεόρτια του πραξικοπήματος της 3ης Ιουλίου 2013
Κατά την επέτειο ενός έτους από την ανάληψη καθηκόντων από την κυβέρνηση Μόρσι, νέες μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ξέσπασαν στη χώρα. Στις 30 Ιουνίου 2013, χιλιάδες αντικυβερνητικοί διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ, κέντρο αναφοράς των διαδηλωτών και κατά την επανάσταση του 2012 ενάντια στην κυβέρνηση Μουμπάρακ. Οι διαδηλωτές, με την υποστήριξη της αντιπολίτευσης, ζητούσαν πρόωρες εκλογές και την απομάκρυνσή του από την εξουσία, κατηγορώντας τον Μόρσι για την φιλοϊσλαμική του πολιτική, τις εξουσίες που είχε αποκτήσει μέσω των παρεμβάσεών του και τον διορισμό σε σημαντικές διοικητικές θέσεις της μουσουλμανικής Αδελφότητας. Τα πνεύματα είχαν οξυνθεί τις προηγούμενες ημέρες, κατά τις οποίες είχαν πραγματοποιηθεί επιθέσεις στα γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και οδομαχίες μεταξύ υποστηρικτών και ενάντιων του Μόρσι σε διάφορες περιστατικά βίας σε όλη τη χώρα.
Ο στρατός, από τη μεριά του, είχε διακηρύξει πως είναι έτοιμος να σώσει το έθνος, δεν θα επιτρέψει “επίθεση κατά της θέλησης του λαού” και διολίσθηση της χώρας σε “ανεξέλεγκτη σύγκρουση”. Κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων, σημειώθηκαν νέες αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών και των ενάντιων της κυβέρνησης, με τον Μόρσι να αρνείται κάθε ενδεχόμενο να απομακρυνθεί από την εξουσία. Οι διαδηλωτές κατέλαβαν τα κεντρικά γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενώ το κίνημα “Ταραμούντ”, που πρωταγωνιστούσε στις διαδηλώσεις, κάλεσε τον Μόρσι να παραιτηθεί μέχρι το απόγευμα της Τρίτης 2 Ιουλίου ή να βρεθεί αντιμετώπος με πλήρη πολιτική ανυπακόη στους δρόμους της χώρας. Με τελεσίγραφο του προς τον Μόρσι, στις 1 Ιουλίου 2013, δίνοντας μια διορία 48 ωρών ο στρατός της χώρας καλούσε τον πρόεδρο της Αιγύπτου να ακούσει τους διαδηλωτές και να παραδώσει την εξουσία. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση Μόρσι κατέρρεε από το εσωτερικό της. Αρκετοί υπουργοί της κυβέρνησης παραιτήθηκαν υπό το βάρος των διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα, ανάμεσα τους και ο υπουργός εξωτερικών της χώρας Μοχάμεντ Καμέλ Αμρ, ενώ επικεφαλής του στρατού είχε τεθεί ο υπουργός Άμυνας, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι.
Ο Μόρσι απέρριψε το τελεσίγραφο ενώ δήλωσε πως ο ίδιος θα συνεχίσει τη δική του πορεία για να επιτευχθεί εθνική συμφιλίωση, με την Μουσουλμανική Αδελφότητα να κατηγορεί τον στρατό για προετοιμασία πραξικοπήματος. Όλες οι πλευρές, κυβέρνηση, στρατός και διαδηλωτές δήλωσαν έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα, δυναμιτίζοντας περισσότερο το κλίμα. O Μόρσι ξεκαθάρισε άλλη μια φορά πως δεν είχε καμία πρόθεση να παραιτηθεί και κάλεσε σε σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής συναίνεσης.
Με διάγγελμά του, κάλεσε τις δυνάμεις του στρατού να αποσύρουν το τελεσίγραφο. Την Τετάρτη 3 Ιουλίου 2013, και ενώ οι διαδηλώσεις συνεχίζονταν, αμέσως μετά την λήξη τις διορίας 48 ωρών δυνάμεις του Στρατού κατέλαβαν το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης και έθεσαν σε κατ΄οίκο περιορισμό τον Μοχάμεντ Μόρσι. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα Εμφυλίου, το πραξικόπημα επετεύχθη, οι διαδηλώσεις συνεχίζονται και μέχρι αυτή την ώρα, άγνωστο παραμένει το “αύριο” της πολύπαθης Αιγύπτου.
Ο ίδιος αποτελεί τον πρώτο Ισλαμιστή και πολιτικό στέλεχος που διοικεί τη χώρα των 83,5 εκατομμυριών κατοίκων. Υποσχέθηκε πως θα είναι πρόεδρος όλων των Αιγυπτίων. Ένα χρόνο μετά ο ίδιος ο Μόρσι αναγνωρίζει πως ο διχασμός της χώρας έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, που θα μπορούσε να απειλήσει τη Δημοκρατία. Οι υποστηρικτές του, που είναι δεν είναι λίγοι, τονίζουν ότι η νομιμότητα της εξουσίας του 62χρονου ανώτατου στελέχους της ισχυρής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, προέρχεται από το αποτέλεσμα της κάλπης. Και υπογραμμίζουν πως τα προβλήματα της Αιγύπτου οφείλονται σε όσα άφησε πίσω του το καθεστώς του Χόσνι Μουμπάρακ.
Όμως οι τοίχοι του Καΐρου είναι γεμάτοι με καρικατούρες του Μόρσι. Τον παρομοιάζουν είτε με χταπόδι, είτε με έξυπνο και πονηρό ισλαμιστή, που τοποθετεί τη πιόνια του στην σκακιέρα του συστήματος της χώρας. Κάποιοι άλλοι αντιμετωπίζουν τον επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σαν πρόβατο. Δεν διστάζουν να τον σατιρίσουν στην τηλεόραση, όπως ο πιο διάσημος κωμικός της Αιγύπτου, Μπασέμ Γιουσέφ, στην πολύ δημοφιλή εκπομπή του. Τον Δεκέμβριο του 2012, το Σύνταγμα που υπερασπίστηκαν οι ισλαμιστές εγκρίθηκε με ποσοστό σχεδόν 64%, μετά από δημοψήφισμα που αμαυρώθηκε από παρατυπίες, σύμφωνα με την αντιπολίτευση. Οι κοσμικοί καταγγέλλουν πως η Σαρία αποτελεί τη βάση του νόμου στο νέο Σύνταγμα.
Το μέλος του αιγυπτιακού οργανισμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Γκάντα Σαχμπαντάρ, ανησυχεί για την κατάσταση, όπως διαμορφώνεται στην Αίγυπτο. Ανησυχούμε για την ελευθερία και τα δικαιώματα όλων των Αιγυπτίων. Είτε είναι γυναίκες, είτε είναι παιδιά, νέοι ή ενήλικες, Νούβιοι, Βεδουίνοι από το Σινά, Μουσουλμάνοι, ή Χριστιανοί. Το Σύνταγμα δεν προστατεύει τα δικαιώματα όλων των Αιγυπτίων”, δηλώνει. Η βία μεταξύ των θρησκευτικών ομάδων δεν σταμάτησε στο διάστημα της διακυβέρνησης Μόρσι. Τον Απρίλιο του 2013 τέσσερις Κόπτες και ένας Μουσουλμάνος σκοτώθηκαν σε άγριες συμπλοκές βόρεια του Καΐρου. Νέες συγκρούσεις ξέσπασαν και κατά τη διάρκεια των κηδειών. Ένα ακόμη ανησυχητικό γεγονός, που καταδεικνύει ότι η χώρα έχει διαιρεθεί, συνέβη την περασμένη εβδομάδα στο Λούξορ. Σοβαρά επεισόδια ξέσπασαν μετά το διορισμό του κυβερνήτη από τον Μόρσι. Ο νεοδιορισθείς ήταν πρώην μέλος της Γκαμά Αλ Ισλαμίγια, της οργάνωσης που κατηγορείται για τη δολοφονία 58 τουριστών στο Λούξορ το 1997. Ο κυβερνήτης στην συνέχεια παραιτήθηκε. Δείτε όλες τις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και LIVE εικόνα από την πολύπαθη πλατεία Ταχρίρ.
Το χρονικό μιας αμφισβητούμενης εκλογής
Μετά την επικράτηση της Αιγυπτιακής Επανάστασης και την πτώση της κυβέρνησης Μουμπάρακ (αναγκάστηκε σε παραίτηση στις 11 Φεβρουαρίου του 2011), η χώρα περιήλθε σε μια μακρά προεκλογική διαδικασία. Πρώτος υποψήφιος του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης στις εκλογές που θα ακολουθούσαν τέθηκε ο Καϊράτ ελ-Σατέρ, ο οποίος είχε φυλακιστεί από το 2007 από την κυβέρνηση Μουμπάρακ έως τον Μάρτιο του 2011, όταν αφέθηκε ελεύθερος από το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Ελ-Σατέρ δεν μπόρεσε να λάβει μέρος στην εκλογική διαδικασία ως υποψήφιος πρόεδρος αφού το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, που κατείχε την εξουσία την μεταβατική περίοδο, απέρριψε στις 31 Μαρτίου του 2012 την υποψηφιότητά του καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία, έπρεπε να μην είχε φυλακιστεί για τουλάχιστον 6 χρόνια πριν την εκλογική διαδικασία.
Μετά τον αποκλεισμό του Ελ-Σατέρ, η Μουσουλμανική Αδελφότητα, μέσω του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης, όρισε ως υποψήφιο τον Μόρσι. Καθώς η Αδελφότητα είχε δηλώσει πως δεν θα κατέβαζε μέλος της για υποψήφιο στην εκλογική διαδικασία, για να κατευνάσει έτσι τους φόβους της Δύσης για μετατροπή της Αιγύπτου σε ισλαμιστικό κράτος, ο Μόρσι υποχρεώθηκε σε παραίτηση από μέλος της.
Στον πρώτο γύρο των εκλογών που διεξήχθη στις 23 με 24 Μαΐου του 2012, ο Μόρσι κατέλαβε την πρώτη θέση με ποσοστό 24,78% (5.764.952 ψήφοι), διαψεύδοντας τα προγνωστικά που ήθελαν τον ανεξάρτητο Αμρ Μουσσά να έρχεται πρώτος με μεγάλη διαφορά. Δεύτερος ήρθε ο ανεξάρτητος Αχμέντ Σαφίκ, με κοντινό ποσοστό της τάξης του 23,66% (5.505.327 ψήφοι).Οι δυο τους προκρίθηκαν στο δεύτερο γύρο των εκλογών. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Μόρσι παρουσίασε τον Σαφίκ ως συνεχιστή της πολιτικής Μουμπάρακ.
Αντίθετα, κατηγορήθηκε ως υπερσυντηρητικός, με κάποια μέσα ενημέρωσης να συνδέουν αυτόν και την Μουσουλμανική Αδελφότητα με τις δράσεις εξτρεμιστών Μουσουλμάνων και τις σφαγές Χριστιανών στη χώρα εκείνη την εποχή.
Στον επαναληπτικό γύρο της 16ης με 17ης Ιουνίου, ο Μόρσι κατέλαβε ξανά την πρώτη θέση με ποσοστό 51,73% (13.230.131 ψήφοι) έναντι 48,27% του Σαφίκ (12.347.380 ψήφοι). Στις 24 Ιουνίου ανακοινώθηκε και επίσημα ως νικητής των εκλογών. Την ίδια ημέρα υπέβαλε την παραίτησή του από την προεδρία του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης. Και τελικά ορκίστηκε πρόεδρος της Αιγύπτου στις 30 Ιουνίου του 2012.
Η πολιτική που “ανατίναξε” τα θεμέλια της Αιγύπτου
Ο Μόρσι βρέθηκε αρχικά αναγκασμένος να αντιμετωπίσει τον κρατικό μηχανισμό που ήταν στελεχωμένος από πολλούς πρώην οπαδούς του Μουμπάρακ. Υπήρχαν φόβοι πως οι προσπάθειές του θα οδηγούσαν σε ρήξη με πολλά μέλη του, κυρίως με τους στρατιωτικούς. Στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις (29 Ιουνίου 2012), στην κεντρική πλατεία Ταχρίρ, υποσχέθηκε ότι θα προχωρούσε στην απελευθέρωση των διαδηλωτών που περίμεναν να δικαστούν σε στρατοδικεία αλλά και ότι θα προσπαθούσε να απελευθερώσει τον σεΐχη Ομάρ Αμπντέλ Ραχμάν, ο οποίος παρέμενε φυλακισμένος στις ΗΠΑ για τη συμμετοχή του στην βομβιστική επίθεση του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου το 1993. Προσπάθησε να ευνοήσει ένα σύστημα που θα περιείχε μέτρα που προστάτευαν τους πολίτες, αλλά ταυτόχρονα θα κατοχύρωνε το ισλαμικό δίκαιο. Το προσχέδιο του νέου Συντάγματος που υιοθετήθηκε τελικά όριζε το Ισλάμ ως θρησκεία του κράτους, έδινε κεντρικό ρόλο στη Σαρία ως βασική πηγή της νομοθεσίας (και αντίστοιχα στο Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμο ως βασική πηγή νομοθεσίας για τους Χριστιανούς και τους Εβραίους της χώρας), όριζε ότι το κράτος θα προστατεύει “την αληθινή φύση της αιγυπτιακής οικογένειας και θα προάγει τα ήθη και τις αξίες της”, απαγόρευε σε ανώτερα στελέχη του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος του Μουμπάρακ να πάρουν μέρος στις τοπικές ή τις βουλευτικές εκλογές επί 10 χρόνια, ενώ απουσίαζε από αυτό μια ρητή κατοχύρωση της ισότητας των δύο φύλων.
Στις αρχές Ιουλίου του 2012 προσπάθησε να επαναφέρει τα μέλη του κοινοβουλίου που είχε διαλυθεί ένα μήνα νωρίτερα και στο οποίο κυριαρχούσαν οι ισλαμιστές του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης και άλλων ισλαμιστικών ομάδων, κάτι που έφερε την αντίδραση του Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Στις 2 Αυγούστου όρισε ως πρωθυπουργό της χώρας, μετά την παραίτηση του Καμάλ Γκανζούρι, τον πρώην υπουργό Υδάτινών Πόρων και Άδρευσης, Χισάμ Καντίλ, ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας των κομμάτων της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης, του Κόμματος Ελ-Βασάτ και του Κόμματος Αλ-Ναχντά.
Ο Μόρσι αντιτάχθηκε σε συνταγματικές διατάξεις που περιόριζαν την εξουσία του, ενώ απαίτησε την παραίτηση των επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων και του Επιτελείου Στρατού (12 Αυγούστου 2012).
Στην εξωτερική του πολιτική, ο Μόρσι κατάφερε να λάβει τη στήριξη των χωρών του Περσικού Κόλπου. Επιπλέον, δήλωσε πως η Αίγυπτος θα τιμήσει τις υπογραφές της σε όλες της διεθνής συμφωνίες που είχε κάνει μέχρι τότε. Τον Νοέμβριο του 2012 η παρέμβασή του στην κρίση στη Μέση Ανατολή, μετά τις εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, υπήρξε κομβική και οδήγησε τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές σε επίτευξη εκεχειρίας.
Στο εξωτερικό, οι αναλυτές ανέδειξαν τη συμβολή του, ενίσχυσαν τη φήμη του και αναβάθμισαν τον ρόλο της Αιγύπτου για την ειρήνη στην περιοχή. Η απόφασή του, όμως, τις επόμενες ημέρες, να προχωρήσει σε προεδρικό διάταγμα με το οποίο προστάτευε την συντακτική συνέλευση από την συμφωνημένη διάλυση της τον Δεκέμβριο για επιπλέον δύο μήνες ενώ ταυτόχρονα προστάτευε με τον ίδιο τρόπο την Άνω Βουλή, στην οποία κυριαρχούν οι ισλαμιστές, και αντικαθιστούσε τον γενικό εισαγγελέα, προκάλεσαν νέα ανάφλεξη στο εσωτερικό της χώρας.
Ταυτόχρονα, με το ίδιο διάταγμα αφαιρούσε από την δικαιοσύνη ή οποιαδήποτε άλλη αρχή την ικανότητα να προσβάλουν τις αποφάσεις του από την στιγμή της ορκωμοσίας του ως πρόεδρος μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου Συντάγματος.
Η αντιπολίτευση οργάνωσε διαμαρτυρίες στο Κάιρο, κατηγορώντας τον Μόρσι για δικτατορικές υπερεξουσίες. Αν και ο Μόρσι απέσυρε το διάταγμα τις επόμενες ημέρες, η ένταση συνεχίστηκε με αφορμή το δημοψήφισμα για το νέο Σύνταγμα, με βίαιες συγκρούσεις μεταξύ οπαδών της Κυβέρνηση και της αντιπολίτευσης.
Τα προεόρτια του πραξικοπήματος της 3ης Ιουλίου 2013
Κατά την επέτειο ενός έτους από την ανάληψη καθηκόντων από την κυβέρνηση Μόρσι, νέες μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ξέσπασαν στη χώρα. Στις 30 Ιουνίου 2013, χιλιάδες αντικυβερνητικοί διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ, κέντρο αναφοράς των διαδηλωτών και κατά την επανάσταση του 2012 ενάντια στην κυβέρνηση Μουμπάρακ. Οι διαδηλωτές, με την υποστήριξη της αντιπολίτευσης, ζητούσαν πρόωρες εκλογές και την απομάκρυνσή του από την εξουσία, κατηγορώντας τον Μόρσι για την φιλοϊσλαμική του πολιτική, τις εξουσίες που είχε αποκτήσει μέσω των παρεμβάσεών του και τον διορισμό σε σημαντικές διοικητικές θέσεις της μουσουλμανικής Αδελφότητας. Τα πνεύματα είχαν οξυνθεί τις προηγούμενες ημέρες, κατά τις οποίες είχαν πραγματοποιηθεί επιθέσεις στα γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και οδομαχίες μεταξύ υποστηρικτών και ενάντιων του Μόρσι σε διάφορες περιστατικά βίας σε όλη τη χώρα.
Ο στρατός, από τη μεριά του, είχε διακηρύξει πως είναι έτοιμος να σώσει το έθνος, δεν θα επιτρέψει “επίθεση κατά της θέλησης του λαού” και διολίσθηση της χώρας σε “ανεξέλεγκτη σύγκρουση”. Κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων, σημειώθηκαν νέες αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών και των ενάντιων της κυβέρνησης, με τον Μόρσι να αρνείται κάθε ενδεχόμενο να απομακρυνθεί από την εξουσία. Οι διαδηλωτές κατέλαβαν τα κεντρικά γραφεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενώ το κίνημα “Ταραμούντ”, που πρωταγωνιστούσε στις διαδηλώσεις, κάλεσε τον Μόρσι να παραιτηθεί μέχρι το απόγευμα της Τρίτης 2 Ιουλίου ή να βρεθεί αντιμετώπος με πλήρη πολιτική ανυπακόη στους δρόμους της χώρας. Με τελεσίγραφο του προς τον Μόρσι, στις 1 Ιουλίου 2013, δίνοντας μια διορία 48 ωρών ο στρατός της χώρας καλούσε τον πρόεδρο της Αιγύπτου να ακούσει τους διαδηλωτές και να παραδώσει την εξουσία. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση Μόρσι κατέρρεε από το εσωτερικό της. Αρκετοί υπουργοί της κυβέρνησης παραιτήθηκαν υπό το βάρος των διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα, ανάμεσα τους και ο υπουργός εξωτερικών της χώρας Μοχάμεντ Καμέλ Αμρ, ενώ επικεφαλής του στρατού είχε τεθεί ο υπουργός Άμυνας, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι.
Ο Μόρσι απέρριψε το τελεσίγραφο ενώ δήλωσε πως ο ίδιος θα συνεχίσει τη δική του πορεία για να επιτευχθεί εθνική συμφιλίωση, με την Μουσουλμανική Αδελφότητα να κατηγορεί τον στρατό για προετοιμασία πραξικοπήματος. Όλες οι πλευρές, κυβέρνηση, στρατός και διαδηλωτές δήλωσαν έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα, δυναμιτίζοντας περισσότερο το κλίμα. O Μόρσι ξεκαθάρισε άλλη μια φορά πως δεν είχε καμία πρόθεση να παραιτηθεί και κάλεσε σε σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής συναίνεσης.
Με διάγγελμά του, κάλεσε τις δυνάμεις του στρατού να αποσύρουν το τελεσίγραφο. Την Τετάρτη 3 Ιουλίου 2013, και ενώ οι διαδηλώσεις συνεχίζονταν, αμέσως μετά την λήξη τις διορίας 48 ωρών δυνάμεις του Στρατού κατέλαβαν το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης και έθεσαν σε κατ΄οίκο περιορισμό τον Μοχάμεντ Μόρσι. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα Εμφυλίου, το πραξικόπημα επετεύχθη, οι διαδηλώσεις συνεχίζονται και μέχρι αυτή την ώρα, άγνωστο παραμένει το “αύριο” της πολύπαθης Αιγύπτου.
Δεν υπάρχουν σχόλια
ΠΡΟΣΟΧΗ! Την ευθύνη για το περιεχόμενο των σχολίων φέρει αποκλειστικά ο συγγραφέας τους και όχι το site. Η ανάρτηση των σχολίων μπορεί να έχει μια μικρή χρονική καθυστέρηση