Άνυδροι παράδεισοι

Η χώρα μας βρίσκεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή αντιμέτωπη με ένα μείζον οικολογικό ζήτημα, αυτό της επαπειλούμενης λειψυδρίας, ιδίως σ...

Η χώρα μας βρίσκεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή αντιμέτωπη με ένα μείζον οικολογικό ζήτημα, αυτό της επαπειλούμενης λειψυδρίας, ιδίως στις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές.
Οι κύριες ζώνες με αυξημένη επικινδυνότητα λειψυδρίας είναι η ανατολική και νησιωτική χώρα (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, νησιά ανατολικού Αιγαίου), όπου οι βροχοπτώσεις συχνά δεν φθάνουν ούτε στο μισό του μέσου όρου της επικράτειας. Η μεγάλη ζήτηση σε νερό τη θερινή περίοδο, λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κατανάλωσης νερού, οι ελλιπείς υποδομές όσον αφορά στα δίκτυα ύδρευσης και τις δεξαμενές αποθήκευσης νερού, η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των υδάτων στις ευαίσθητες νησιωτικές περιοχές και η προώθηση προσωρινών και μη αποτελεσματικών λύσεων αποτελούν τις κυριότερες αιτίες του φαινομένου της λειψυδρίας.

Η εκτεταμένη ακτογραμμή της χώρας με τα οξυμένα προβλήματα υφαλμύρινσης εντείνουν περαιτέρω το πρόβλημα της ανεπάρκειας νερού στις περιοχές αυτές. Ταυτόχρονα, η μείωση της προσφοράς νερού λόγω της κλιματικής αστάθειας, που συνεπάγεται ενδεχόμενη μείωση των βροχοπτώσεων, αύξηση της συχνότητας καυσώνων, μείωση της συχνότητας ψυχρών επεισοδίων δεν αποτελούν ευοίωνα σημάδια για το μέλλον.

Άντληση υπόγειου νερού

Μια ευρέως εφαρμοζόμενη μέθοδος ύδρευσης των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών είναι η άντλησή του από τους υπόγειους υδροφορείς. Οι καταγεγραμμένες μόνο γεωτρήσεις της παράκτιας ζώνης προσδιορίζονται σε 70.000 (Σταμάτης Γ., 2012). Ενδεικτικό είναι ότι στα νησιά των Κυκλάδων εντοπίζονται πλήθος γεωτρήσεων και ενδεικτικά: στην Πάρο 50 δημοτικές γεωτρήσεις και 250 ιδιωτικές, στην Τήνο 30 δημοτικές και 150 ιδιωτικές και στη Σύρο 40 δημοτικές και 300 ιδιωτικές γεωτρήσεις (Σταμάτης Γ., 2012).
Το υπόγειο νερό είναι ένας ανανεώσιμος φυσικός πόρος με την προϋπόθεση της διατήρησης της ισορροπίας μεταξύ εμπλουτισμού και απολήψεων σε ένα υδροφόρο σύστημα. Επομένως όταν οι απολήψιμες ποσότητες υπόγειου νερού υπερβούν την ικανότητα αναπλήρωσης του παράκτιου υδροφόρου συστήματος, τότε σημειώνονται φαινόμενα διείσδυσης θαλασσινού νερού στα υπόγεια υδροφόρα στρώματα, ορισμένες φορές έως και αρκετά χιλιόμετρα από την ακτή. Αυτό οδηγεί σταδιακά στην υφαλμύρινση του υπόγειου νερού, καθιστώντας το σε πολλές περιπτώσεις ακατάλληλο, όχι μόνο για ύδρευση, αλλά και για άλλες χρήσεις λόγω π.χ. της ύπαρξης φυσικού υδραργύρου στο νερό των γεωτρήσεων. Οι κύριες περιοχές με επικινδυνότητα θαλάσσιας διείσδυσης λόγω υπεράντλησης υδάτων εντοπίζονται τμηματικά στις περισσότερες νησιωτικές και παράκτιες περιοχές, με εξαίρεση τις ηπειρωτικές ακτές Ιονίου, τις βόρειες ακτές Κορινθιακού-Πατραϊκού, τις ακτές ανατολικά του Πηλίου και της Όσσας κ.λπ.

Αξιοποίηση επιφανειακών νερών
Η αξιοποίηση επιφανειακών νερών (όμβριων/χειμέριων νερών) με την κατασκευή μικρών φραγμάτων, λιμνοδεξαμενών, ταμιευτήρων περιορίζει την άντληση νερού από τους υπόγειους υδροφορείς, αυξάνοντας τα υδάτινα διαθέσιμα. Ωστόσο, οι λύσεις αυτές σε πολλές περιπτώσεις θεωρήθηκαν μη επαρκείς για να επιλύσουν το πρόβλημα της λειψυδρίας, εφόσον προϋποθέτουν την ύπαρξη ποταμών ή χειμάρρων και γενικότερα την ύπαρξη ομβρίων υδάτων τα οποία σε αρκετά νησιά είναι ιδιαίτερα περιορισμένα ή συνεχώς περιορίζονται.

Μεταφορά νερού
Η ανάγκη ύδρευσης των νησιωτικών περιοχών που έχουν τη θερινή περίοδο συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση νερού, έχει οδηγήσει στην κοστοβόρα μεταφορά νερού από μεγάλες αποστάσεις, π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Κόρινθο, κ.α. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι η δαπάνη για μεταφορά νερού στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα το έτος 2009, που ήταν ένα σχετικά καλό υδρολογικό έτος, ανήλθε σε 7,7 εκ. ευρώ με τις Κυκλάδες να δαπανούν 8,32 €/κ.μ. και τα Δωδεκάνησα 5,05 €/κ.μ.! (Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής). Είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη πρακτική δεν αποτελεί βιώσιμη λύση εξαιτίας όχι μόνο του αυξημένου κόστους, αλλά και της ιδιαίτερα προβληματικής λογικής.
medsos.gr