Τώρα είναι η ώρα για την θεμελίωση του Εναλλακτικού-Ευρωπαϊσμού

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου.  Το αδιέξοδο της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, σε μια δημοκρατική ομοσπονδιακή μορφή, που υπερτονίζεται από...

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου. 

Το αδιέξοδο της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, σε μια δημοκρατική ομοσπονδιακή μορφή, που υπερτονίζεται από την κρίση του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου ανάπτυξης στις περισσότερες χώρες- μέλη της, προκαλεί πλέον σοβαρή ανησυχία για την ειρήνη, την δημοκρατία και την περιπέτεια της (αστικής) δικαιοσύνης και νομιμότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα θεμέλια του ευρωπαϊσμού υφίστανται μάλιστα σεισμική δόνηση μετά την θριαμβευτική επικράτηση των συντηρητικών στις προχθεσινές γενικές γερμανικές εκλογές. Θα αποτελούσε μάλιστα εθελοτυφλία, αν κάποιος δεν παρατηρούσε αυτή την απειλητική για την Ευρώπη εξέλιξη….
Ήρθε η ώρα να πάψει η υποκρισία, η παραπλάνηση και ο λαϊκισμός να κυβερνούν τον πολιτικό λόγο στην Ευρώπη, αν πράγματι ενδιαφερόμαστε να συνυπάρξουμε όλοι οι επιμέρους ευρωπαϊκοί λαοί στο πλαίσιο μιας εναλλακτικής ηγεμονίας ήπιων πολιτικών, εντός ενός ηγεμονικού πόλου σε ένα MULTIPOLAR παγκόσμιο σύστημα σχετικά ειρηνικής οργάνωσης του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Αυτή είναι η γλώσσα που θα μπορούσε κάποιος να αποκαλέσει «γλώσσα του κονστρουκτιβιστικού πραγματισμού» για την σύγχρονη Ευρώπη, η οποία (γλώσσα) συνεχίζει να εμπνέεται ανυπόκριτα και σταθερά από τα ιδανικά της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Στη θέση όμως της ουτοπίας της επανάστασης, υπό τις σημερινές ευρωπαϊκές και παγκόσμιες πραγματικότητες, τοποθετεί τον εφικτό στόχο της δρομολόγησης της δημοκρατικής ενοποίησης της Ευρώπης, στο πλαίσιο ριζοσπαστικών αριστερών μεταρρυθμίσεων με πρωταγωνιστή το κοινό ευρωπαϊκό κίνημα των εργαζομένων-ανέργων, των νεότερων γενεών, των πραγματικά προοδευτικών μεσοαστών και της ευρύτερης πολιτικοποιημένης κοινωνίας των πολιτών.
Περί αυτού ακριβώς πρόκειται, αν πράγματι εννοούμε τον ευρωπαϊσμό ως κοινωνική θεωρία και πολιτική σφυρηλάτησης του πλουραλισμού και του ριζοσπαστικού δημοκρατικού (κοσμο)πολιτισμού [: (1) ανοχή στο διαφορετικό με κατανόηση και εναρμονιστική κοινωνικοπολιτική ενσωμάτωσή του και όχι έμμεσο αποκλεισμό του, (2) διαφάνεια, (3) δημοκρατικός απολογισμός, (4) αποκέντρωση στις αποφάσεις με ενθάρρυνση της καθολικής συμμετοχής των πολιτών σε αυτές, (5) σεβασμός στον διαχωρισμό των εξουσιών, (6) ένα κοινό γενικό μοντέλο ευημερίας με περιθώρια ιδιαίτερων ρυθμίσεων από περιοχή (European region) σε περιοχή με σταδιακό εναρμονισμό των επιμέρους αναπτυξιακών μοντέλων, (7) συνυπευθυνότητα, (8) αλληλεγγύη, (9) θεσμική και κοινωνικοποιητική καταπολέμηση όλων τον μορφών ρατσισμού, (10) υπεράσπιση των εργαζομένων και των κοινωνικά αδυνάτων από το επιθετικό κεφάλαιο και την εργοδοτική αυθαιρεσία , (11) αποθάρρυνση των μονοπωλίων και ανένδοτος αγώνας κατά των τραστ με αντίρροπες στρατηγικές στην τάση πόλωσης του κεφαλαίου προς τα μεγάλα μεταβιομηχανικά κέντρα, (12) κίνητρα για ενθάρρυνση της αυτοδιοίκησης των εργαζομένων σε μεγάλες και μικρότερες μονάδες παραγωγής, (13) προώθηση ενός καθολικού συστήματος εκπαίδευσης και υγείας υπό δημόσιο και ευρωπαϊκό έλεγχο και ευθύνη των τοπικών κοινωνιών… και, μεταξύ άλλων πολλών στο ίδιο πνεύμα και υπό ένα χαλαρό ομοσπονδιακό μοντέλο ήπιων πολιτικών, (14) ένας κοινός κωδικοποιημένος Συνταχτικός Χάρτης που θα αντικαθιστά τις μέχρι σήμερα Ευρωπαϊκές Συνθήκες, ο οποίος να ενσωματώνεται στα περιφερειακά/πολιτειακά Συντάγματα, ενώ θα περιλαμβάνει (15) την μεταβολή της ΕΚΤ σε υπερεθνικό- δημόσιο οργανισμό που θα δανειοδοτεί απευθείας τους επιμέρους κρατικούς /περιφερειακούς /πολιτειακούς προϋπολογισμούς, αποβάλλοντας τις εμπορικές τράπεζες από αυτόν τον χρηματοπιστωτικό ρόλο. Αυτά είναι μερικά κεντρικά σημεία ανάπτυξης του Εναλλακτικού Ευρωπαϊσμού, (Alter-Europeanism).
Οι συντηρητικές δυνάμεις στην Ευρώπη δεν ομιλούν την γλώσσα αυτού του ευρωπαϊσμού. Άρα, δεν ομιλούν τον ευρωπαϊσμό καν, αλλά μια γλώσσα κυριαρχίας του ολοκληρωτικού καπιταλισμού που μετατρέπει τις εργασιακές σχέσεις σε μεταμοντέρνα εκδοχή της μεσαιωνικής μορφής παραγωγικών σχέσεων, όπως επίσης μια γλώσσα κυριαρχίας των ελίτ στην κοινωνία και καθυπόταξης άλλων ελίτ στην βούληση κάποιων πολιτικοοικονομικά ισχυρότερων. Όχι, αυτό με καμία έννοια δεν μπορεί να θεωρηθεί ευρωπαϊσμός, ούτε θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς πως έτσι θα μπορούσε η ΕΕ να συνεχίσει μακροπρόθεσμα να δομεί συνθήκες ειρήνης, πλουραλισμού, ισότητας και ελευθερίας στο εσωτερικό της. Πρόκειται για το ακριβώς αντίθετο και ας πάψουμε να αυταπατώμεθα.
Μέσα σε αυτή την κρίση της συντηρητικής και σε μεγάλο βαθμό νεοφιλελεύθερης εκδοχής του «ευρωπαϊσμού», παρακολουθούμε την προοδευτική Ευρώπη παγωμένη μετά τον εξευτελισμό των Σοσιαλδημοκρατικών Κομμάτων και την ενσωμάτωσή τους στο κοινωνικά αντιδραστικό μοντέλο μετανεωτερικής και μεταβιομηχανικής συσσώρευσης και αναδιανομής στην ΕΕ. Από την άλλη κάνει πάρτι ο ακροδεξιός λαϊκισμός με την μορφή του σοβινισμού και του λαϊκιστικού ευρωσκεπτικισμού, απορροφώντας μάλιστα, παραδόξως με ιδεολογικά κριτήρια, ένα σημαντικό τμήμα του αριστερού ευρωσκεπτικισμού.
Φυσιολογικά πράγμα, φαντάζουν ωστόσο αυτά, αν αναλογιστεί κανείς την στρατηγική και την σκοπιμότητα εξέλιξης των ενωτικών ευρωπαϊκών θεσμών μετά τον πόλεμο, την τραυματική εμπειρία της Γιάλτας, τον τρόπο κατάρρευσης των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» αργότερα και την νεοφιλελεύθερη μεθοδολογία θέσπισης και λειτουργίας της ΕΕ, που πλέον επιβαρύνεται δυσβάσταχτα από την κρίση στην ευρωζώνη. Μέσα σε αυτό το κυριολεκτικά διαστροφικό με δημοκρατικούς όρους περιβάλλον, βρίσκουν γόνιμο έδαφος ανάπτυξης λογής-λογής πολιτικοί αγύρτες, οι οποίοι επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την κρίση του ευρωπαϊσμού - ως κρίση διπλά των κεντροδεξιών και κεντροαριστερών πολιτικών - καρπωνόμενοι τον διογκούμενο στην κοινωνία ευρωσκεπτικισμό (: δυσανασχέτηση έως αγανάκτηση για την αυταρχική, εκβιαστική και σφοδρά αντιδημοκρατική δομή και λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών) υπέρ ιδιοτελών λαϊκιστικών συμφερόντων με την μορφή του πολιτικοπολιτισμικού εθνικισμού.
Αυτοί, άλλοι συνειδητά και άλλοι ασυνείδητα, ταΐζουν το τέρας του φασισμού και του νεοναζισμού, σε πολλές χώρες - όπως σήμερα στην Ελλάδα – οι κοινωνίες των οποίων υφίστανται πολεμική επίθεση στην ευημερία τους και στην λαϊκή κυριαρχία τους από την στρατηγική εσωτερικής υποτίμησης και ευρωπαϊκού αντιδημοκρατισμού, που με θράσος επικαλείται για την κοινωνική καταστροφή που επιφέρει και τον εθνικό διασυρμό που επιβάλλει, …τον «ευρωπαϊσμό», ως μεταφυσική προφανώς ιδέα για «πάση θυσία υποταγή στην βούληση της σοφίας/αυθεντίας/τεχνολογίας του οικονομικά ισχυρού» !!!
Όχι, αυτό αποκαλείται ΑΝΤΙ-ΕΥΡΩΠΑΪΣΜΟΣ των νεοφιλελευθέρων και νεοκεϋνσιανιστικών πολιτικών δυνάμεων, τον οποίο εκμεταλλεύεται κάθε κατεργάρης ακροδεξιός που μιμούμενος τον αριστερό λόγο και το ταπεραμέντο της κομμουνιστικής και μη-κομμουνιστικής αριστεράς, επιδίδεται σε ένα κρεσέντο αφορισμών εναντίον δήθεν του συστήματος, διανθισμένο με μπόλικη συνωμοσιολογία και εξεγερτική διάθεση εναντίον των «κακών εκμεταλλευτών του εθνικού λαού». Αυτόν, τον οποίον ισχυρίζονται φασιστικά πως μόνον αυτοί εκπροσωπούν αυθεντικά, μια και αυτοπαρουσιάζονται ως «σπλάχνο εκ των σπλάχνων του»! Κάπως έτσι φτάσαμε τον τόνο στον ευρωσκεπτικισμό σήμερα να τον δίνουν κάτι ακροδεξιοί λαϊκιστές, καραγκιόζηδες, σαν τον Βρετανό Nigel Farage – τις κοινότοπες υστερίες του οποίου μάλιστα αναπαράγουν και αριστεροί φορείς, ενθουσιασμένοι προφανώς από τις καταγγελτικές του κορώνες, που προφασίζονται θεατρίζοντας μια δημοκρατική εσωτερική έκρηξη!
Φτάσαμε η αριστερά να εμφανίζεται σε κάποιες στιγμές να έχει ανάγκη υποστήριξης από υστερικούς, μπερμπάντηδες ακροδεξιούς … γι’ αυτό σας λέω πως δεν πάμε καλά! Αν θέλουμε κάτι να προσφέρουμε στο ζήτημα της ειρήνης και της δημοκρατίας στην χώρα μας την Ελλάδα και στην Ευρώπη μας, θα πρέπει να ξεφύγουμε από τον αντιδραστικό ευρωσκεπτικισμό, ως αντίδραση στον ουσιαστικό αντι-ευρωπαϊσμό των συντηρητικών και των προοδευτικών συνεργατών τους με την μορφή των Σοσιαλδημοκρατικών Ευρωπαϊκών Κομμάτων. Ο ηθικισμός όπως επίσης η Normative προσέγγιση του ευρωπαϊσμού πρωτίστως από τον Giddens (τρίτος δρόμος) και δευτερευόντως από τον Habermas (δημοκρατική ευρωπαϊκή θεωρία) δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν, επίσης, τίποτε περισσότερο σήμερα, πέραν της συγκυριακής διασκέδασης της ευρωπαϊκής πολιτικοοικονομικής και πλέον κοινωνικής κρίσης σε αρκετές επιμέρους περιοχές.
Η μόνη λύση στην πολυδιάστατη αυτή ευρωπαϊκή κρίση είναι η δημοκρατική φυγή προς τα εμπρός με την ανασύνταξη των προοδευτικών δυνάμεων, την απόρριψη συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και την επαναδόμηση της αριστεράς σε ένα ενωτικό πλαίσιο που θα συμπεριλαμβάνει όλες σχεδόν τις ιδιαίτερες ιδεολογικές αποχρώσεις της, στη βάση ενός σχεδίου Εναλλακτικού- Ευρωπαϊσμού στη θέση του αντιπαραγωγικού και διαστρεβλωτικού έως παρεξηγήσιμου ευρωσκεπτικισμού που έφτασε να ταυτίζει παραπλανητικά την άκρα δεξιά με την αριστερά.
Το διακύβευμα σήμερα στην Ευρώπη δεν είναι ο σοσιαλισμός, αλλά η ειρήνη και η βασική δημοκρατική οργάνωση που θα επιτρέψει σε δεύτερο στάδιο καί την αντικειμενική ανάπτυξη ενός σύγχρονου πανευρωπαϊκού και παγκόσμιου σοσιαλιστικού λόγου και μιας νέας κινηματικής πρακτικής για την κοινωνική του αποκρυστάλλωση και πολιτική του άρθρωση. Η μόνη μη- ουτοπική λύση στην ευρωπαϊκή κρίση υπέρ των ιδιαίτερων λαών, των μη-προνομιούχων και των αποκλεισμένων ανέργων και εργαζομένων, ή όσων υφίστανται ρατσιστικού χαρακτήρα περιθωριοποίηση, είναι η ενωτική, πανευρωπαϊκή συσπείρωση μιας σύγχρονης αναδιοργανωμένης, μη-δογματικής αριστεράς στο πλαίσιο μιας προγραμματικής βάσης για την προώθηση του Εναλλακτικού- Ευρωπαϊσμού.