Αθ. Νικολακόπουλος: «Θέλουμε οι επόμενες γενιές να έχουν τη δυνατότητα να εκπαιδεύουν γιατρούς του εξωτερικού»

Συνέντευξη στον Βασίλη Παναγιωτίδη Κι όμως. Συμβαίνουν κι αυτά. Νοσοκομείο του ΕΣΥ εξάγει τεχνογνωσία. Το νοσοκομείο «Παπανικ...

Συνέντευξη στον Βασίλη Παναγιωτίδη

Κι όμως. Συμβαίνουν κι αυτά. Νοσοκομείο του ΕΣΥ εξάγει τεχνογνωσία. Το νοσοκομείο «Παπανικολάου» και πιο συγκεκριμένα η οφθαλμολογική κλινική του Νοσοκομείου, όχι
απλώς πρωτοπορεί εφαρμόζοντας με απόλυτη επιτυχία καινοτόμο μέθοδο οφθαλμοχειρουργικής, αλλά προχωρά στην εξαγωγή τεχνογνωσίας, διοργανώνοντας ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ με τη συμμετοχή οφθαλμιάτρων από όλο τον κόσμο.

Το 4ο Εργαστήριο Εκμάθησης Οφθαλμολογικών χειρουργικών ατραυματικών τεχνικών διεξάγεται από τις 16-21 Ιουνίου στη Θεσσαλονίκη, στο ξενοδοχείο Electra Palace και απευθύνεται κυρίως σε οφθαλμίατρους από το εξωτερικό. Στο Θερινό αυτό Σχολείo που διεξάγεται με συνδιοργανωτές τους διεθνείς φήμης καθηγητές από το Μιλάνο και την Ελβετία Francesco Bandello και Λεωνίδα Ζωγράφο διδάσκουν στην αγγλική γλώσσα διακεκριμένοι οφθαλμίατροι απ όλο τον κόσμο , ενώ για τις ανάγκες εκμάθησης των τεχνικών θα στηθούν 15 ολοκληρωμένα χειρουργεία ώστε να πραγματοποιηθεί προσομοίωση στις εξελιγμένες τεχνικές λεπτών χειρουργικών επεμβάσεων που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στο νοσοκομείο Παπανικολάου

Για τη σημαντική αυτή προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και τέσσερα χρόνια μίλησε στο Thousandnews.gr o διευθυντής της Οφθαλμολογικής κλινικής του νοσοκομείου «Παπανικολάου», Αθανάσιος Νικολακόπουλος.

Πότε ξεκινήσετε να εφαρμόζεται τις νέες τεχνικές επεμβάσεις στο μάτι και ποια είναι τα νέα δεδομένα για τον ασθενή;

Από το 2003 συνάδελφοι ξεκινήσαμε να κάνουμε χειρουργικές επεμβάσεις μικρής τομής για παθήσεις, όπως είναι αποκολλήσεις του αμφβλιστροηδούς στο μάτι, οι οπές της ωχράς, οι εκφυλίσεις των μεμβρανών ή τα τραύματα ή οι επιπλοκές του καταρράκτη. Αυτές οι εγχειρήσεις γίνονται πλέον με πολύ μικρά εργαλεία στο μέγεθος της βελόνας της ινσουλίνης τα οποία είναι καινούργια και δεν προκαλούν τραύματα στο μάτι. Με αυτά τα εργαλεία ο ασθενής δεν πονάει μετά την εγχείρηση, καθώς δεν υπάρχουν ράμματα και οι επεμβάσεις γίνονται αυθημερόν. Ο ασθενής έρχεται το πρωί και φεύγει το μεσημέρι.

Αυτή είναι η βασική διαφορά σε σχέση με τις άλλες παλιές τεχνικές;

Αυτή ακριβώς είναι η τεράστια διαφορά σε σχέση με παλιότερες χειρουργικές επεμβάσεις. Όπως όλες οι εγχειρήσεις πλέον, οι επεμβάσεις τείνουν να είναι ατραυματικές κάνοντας μικρές τομές χωρίς να προκαλείται μεγάλο τραύμα από τον γιατρό. Η επιτυχία των νέων τεχνικών είναι η ίδια με αυτή των παλαιότερων. Αρχικά τέτοιου είδους επεμβάσεις ήταν πάρα πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν, γιατί η τεχνική ήταν άγνωστη. Το 2003 το Παπανικολάου ήταν το πρώτο νοσοκομείο που απέκτησε αυτήν την τεχνογνωσία, καθώς ήρθαν εταιρίες από το εξωτερικό και παρείχαν εκπαίδευση σε αυτόν τον τομέα.

Πόσο διαδεδομένη είναι πλέον αυτή η τεχνογνωσία και τι ρόλο έχει παίξει το νοσοκομείο «Παπανικολάου», στην διάδοση της;

Τώρα πλέον αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες. Το θέμα όμως δεν είναι πλέον ότι εφαρμόζεται παντού, αλλά ότι υπάρχουν πολλοί νέοι γιατροί που επιθυμούν να εκπαιδευτούν σε αυτές τις μεθόδους σε κέντρα που έχουν πολύ μεγάλη εμπειρία. Τόσα χρόνια επειδή ήμαστε πρωτοπόροι σε αυτόν τον τομέα, μας καλούσαν στο εξωτερικό να κάνουμε μαθήματα και να μεταλαμπαδεύσουμε την εμπειρία μας. Πηγαίναμε για παράδειγμα στο Λονδίνο και την Ελβετία όπου μας ανέθεταν οι ξένοι να κάνουμε μαθήματα. Σκέφτηκα λοιπόν για ποιο λόγο να μεταβαίνω εγώ στο εξωτερικό και να μιλώ για την εμπειρία που έχουμε εμείς στο Παπανικολάου και να μην εκμεταλλευτούμε την κρίση, προσελκύοντας όλους αυτούς που θέλουν να μάθουν καινούργιες τεχνικές στην Ελλάδ,α όπου είναι και φθηνότερα και καλύτερα. Και επειδή γνωρίστηκα με πάρα πολλούς ξένους με τους οποίους κάνουμε τα ίδια μαθήματα στο εξωτερικό, χρησιμοποίησα και αυτούς στο σχολείο αυτό που οργανώσαμε στο νοσοκομείο «Παπανικολάου». Για παράδειγμα ο Μπαντέλο που είναι καθηγητής στο Μιλάνο, συμμετέχει σε αυτό το συνέδριο. Ο Ζωγράφος που είναι καθηγητής στην Ελβετία, έρχεται επίσης σε αυτό το συνέδριο. Ο μεν Μπαντέλο είναι ο νούμερο ένα στις θεραπείες των παθήσεων, ο δε Ζωγράφος είναι ο νούμερο ένα στους όγκους του αμφιβληστροειδούς παγκοσμίως. Αν έχεις τέτοιους ανθρώπους να συμμετέχουν, μπορείς να παίξεις στην πρώτη κατηγορία πανευρωπαϊκά. Οπότε ο κόσμος δεν έρχεται μόνο για τον Νικολακόπουλο προκειμένου να μάθει τις νέες τεχνικές. Έρχεται για ένα ολόκληρο επιτελείο ανθρώπων που αξιοποιούσαν τις γνώσεις του νοσοκομείου «Παπανικολάου» στο εξωτερικό και τώρα έρχονται στην Ελλάδα για να παρέχουν εκπαίδευση.

Ποια είναι συνολικά τα κέρδη από αυτήν την προσπάθεια για τη πόλη;

Φανταστείτε πως αυτή είναι η τέταρτη χρονιά που εφαρμόζεται το πρόγραμμα. Κάθε χρόνο το τροποποιούμε ακλουθώντας τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής κοινότητας προκειμένου να αυξήσουμε τον χρόνο, να βελτιώσουμε την ποιότητα, ή να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου το πρόγραμμα αυτό να έχει παγκόσμια αποδοχή. Αυτό είναι κέρδος και για τη Θεσσαλονίκη. Φανταστείτε πως έρχονται κάθε χρόνο 40-60 οφθαλμίατροι στην πόλη από όλο τον κόσμο. Φέτος έρχονται επιστήμονες από τις Φιλιππίνες, το Αζερμπαϊτζάν, το Ισραήλ, την Τουρκία. Πέρσι είχαμε γιατρούς που ήρθαν από την Πολωνία. Οι άνθρωποι αυτοί γνωρίζουν πρώτα – πρώτα την πόλη. Για τη Θεσσαλονίκη αυτό σημαίνει μία είσοδο ανθρώπων πολύ υψηλής τεχνογνωσίας. Δεύτερον οι εταιρίες που μας παρέχουν τα μηχανήματα, δεν μας αντιμετωπίζουν πλέον σαν φτωχούς συγγενείς. Ξέρουν ότι εδώ υπάρχει ένα εξειδικευμένο κέντρο και συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα μας φέρει τα καλύτερα μηχανήματα για να τα δείξει σε αυτούς τους οφθαλμίατρους. Με τον τρόπο αυτό ανεβαίνουμε σε μία ανώτερη κατηγορία. Δεν μας κοιτάνε υποτιμητικά. Αυτό δεν σημαίνει πως μονό εμείς κάνουμε μία τέτοια προσπάθεια στην Ελλάδα. Γίνεται και στο ΑΧΕΠΑ και στην Αθήνα και στην Κρήτη, αλλά δεν προβάλλεται προς τα έξω. Αυτό που σκεφτήκαμε εμείς ήταν ότι αντί να πηγαίνουμε εμείς έξω να εκπαιδευόμαστε και να εκπαιδεύουμε, γιατί να μην φτιάξουμε ένα τέτοιο κέντρο εκπαίδευσης εδώ. Κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και σε άλλους τομείς. Υπάρχουν άψογοι καρδιοχειρουργοί, νευροχειρούργοι, που έχουν μεγάλη τεχνογνωσία, οι οποίοι αν αποφασίσουν να παρέχουν τις γνώσεις τους με τη μορφή διδασκαλίας και υποστηριχθούν σε αυτήν την προσπάθεια, θα είναι ένα μεγάλο κέρδος για την Ελλάδα που θα προβληθεί προς τα έξω προκειμένου να φύγουμε λίγο από τη μιζέρια.

Η ελληνική πολιτεία στηρίζει τέτοιες κινήσεις, τέτοιες δράσεις, που ουσιαστικά αναδεικνύουν τη χώρα;

Η ελληνική πολιτεία και το υπουργείο Υγείας θέλουν να ακούσουν μόνο μία φράση για να σε δεχθούν ευνοϊκά. «Δεν θέλω χρήματα». Εάν ζητήσεις λεφτά, δεν θα σε στηρίξουν. Δεν υπάρχουν και δεν πρόκειται να μας δώσουν χρήματα για να προβληθούμε στο εξωτερικό, όταν την ίδια στιγμή η ελληνική κοινωνία έχει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Άρα με λίγα λόγια θέλω να πω πως η όλη προσπάθεια γίνεται χωρίς χρήματα. Οι εταιρίες φέρνουν τα μηχανήματα για να τα μάθει ο κόσμος. Οι γιατροί που έρχονται για να εκπαιδευτούν σε αυτά τα μηχανήματα πληρώνουν μία αμοιβή. Με αυτή την αμοιβή πληρώνουμε να εισιτήρια των ξένων εκπαιδευτών που έρχονται να παρέχουν τις γνώσεις τους. Το πρόγραμμα επομένως αυτοεξυπηρετείται οικονομικά και για το λόγο αυτό τα οικονομικά του είναι σχετικά χαμηλά με το μέγιστο ποσό για το σύνολο αυτής της ιστορίας να φτάνει τα 40.000 ευρώ. Αν σκεφτείτε όμως ότι εμείς έχουμε ένα χειρουργείο στο Παπανικολάου και στήνουμε άλλα 15 χειρουργεία στο ξενοδοχείο «Ηλέκτρα Παλλάς», φανταστείτε τι λεφτά απαιτούνται. Επειδή όμως συμφέρει στις εταιρίες να το κάνουν, συμφέρει στους οφθαλμιάτρους να το δουν, συμφέρει σε μας να το πραγματοποιούμε, δέχονται όλοι να υποστούν κάποια ταλαιπωρία για να πραγματοποιηθεί όλο αυτό το εγχείρημα. Από την άλλη το κράτος θέλει πρώτα να σε δει να παράγεις και να φέρεις αποτελέσματα. Να φανταστείτε πως φέτος για πρώτη χρονιά έχουμε την αιγίδα του υπουργείου. Αλλά είναι απλά μία ευχή στήριξης που δεν συνοδεύεται από χρηματοδότηση. Ωστόσο δεν βασιζόμαστε στη στήριξη του υπουργείου. Αν καταφέρουμε και το στήσουμε όλο αυτό τόσο καλά με βάση τους διεθνείς κανόνες, μπορούμε να ζητήσουμε πλέον χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση από τα ΕΣΠΑ κεφάλαια όπου υπάρχει πρόβλεψη για επιμόρφωση επιστημόνων, αλλά απαιτούνται συγκεκριμένες προδιαγραφές. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα να πετύχουμε, να σταθεροποιηθεί το πρόγραμμα για 4-5 χρόνια προκειμένου να υπάρξει καταξίωση.
Να σημειώσω εδώ πως αρχικά ξεκινήσαμε στη Χαλκιδική. Οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές όμως ορίζουν πως τέτοιου είδους μαθήματα πρέπει να γίνονται σε πόλη. Απαγορεύεται να γίνονται τέτοιες εκδηλώσεις σε περιοχές που είναι τουριστικές για να μην έρχεται ο άλλος να κάνει διακοπές, αλλά να έρχεται καθαρά για επιστημονικούς λόγους. Η Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο έχει φθηνά ξενοδοχεία, είναι πάρα πολύ όμορφη, και ο καιρός είναι υπέροχος. Επιπλέον με τον κ. Μπουτάρη είχαμε ένα άνοιγμα εξωστρέφειας ώστε να έρχονται Τούρκοι, Ισραηλινοί, οφθαλμίατροι πιο ελεύθερα, καθώς η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη που θέλουν να την επισκεφθούν. Άρα εκμεταλλευόμαστε και αυτή τη διάσταση. Τελευταία υπάρχει επικοινωνία και με αεροπορικές εταιρίες. Ήταν μεγάλο πρόβλημα το γεγονός ότι για να έρθει κανείς στη Θεσσαλονίκη έπρεπε να πάει πρώτα στην Αθήνα, και να κάνει και 3-4 στάσεις. Οπότε καταλαβαίνεται πως υπάρχει ένας συνδυασμός τέτοιων πραγμάτων που πρέπει να σκεφτόμαστε και να ρυθμίζουμε για να βελτιωνόμαστε.
Το δύσκολο είναι να πείσεις κάποιον να πληρώσει για να έρθει στην Ελλάδα, όχι για διακοπές, αλλά για να εκπαιδευτεί σε χειρουργική τεχνική, και να δει όχι την Αθήνα που είναι πιο δημοφιλής προορισμός, αλλά τη Θεσσαλονίκη, όπου ούτως ή άλλως είναι πολύ πιο δύσκολο να οργανώσεις κάτι. Εμείς προσφέρουμε ένα είδος κάμπους. Οι οφθαλμίατροι έρχονται το πρωί και δίνουν ή παρακολουθούν διαλέξεις μέχρι το μεσημέρι. Από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ γίνονται τα εργαστήρια, στα οποία εμείς διδάσκουμε χειρουργικές τεχνικές, και το βράδυ κυκλοφορούμε και πάλι όλοι μαζί σαν σχολείο. Οφθαλμίατροι 40 και 50 χρονών πηγαίνουμε και τρώμε κάθε βράδυ σε διαφορετικό μέρος, για να είμαστε όλοι μαζί, δάσκαλοι, μαθητές, οργανωμένοι έτσι, ώστε αυτό να γίνει ένα είδος παράδοσης. Ήδη έχουμε 130 άτομα που είχαν έρθει στο παρελθόν και εξακολουθούν να επικοινωνούν μαζί μας για διάφορά θέματα που αντιμετωπίζουν. Δημιουργείται επομένως σιγα σιγά μία σχολή.
Να επισημάνω όμως και ένα σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει. Έρχονται οφθαλμίατροι από το εξωτερικό και μας ζητούν να έρθουν στο νοσοκομείο «Παπανικολάου» να παρακολουθήσουν μία χειρουργική επέμβαση, κάτι το οποίο όμως απαγορεύεται καθώς το ΕΣΥ δεν επιτρέπει σε κανέναν γιατρό από το εξωτερικό να έρθει σε δημόσιο νοσοκομείο για να εκπαιδευτεί. Κάτι αντίστοιχο όμως δεν ισχύει στο εξωτερικό, όπου εκεί με άδεια του νοσοκομείου μπορεί να παρευρεθεί κάποιος κανονικά.
Να φανταστείτε ότι ένας διευθυντής νοσοκομείου από την Αργεντινή ζήτησε ειδική άδεια να έρθει στο νοσοκομείο το δικό μας για ένα μήνα να εκπαιδευτεί δίπλα μας και η αίτησή του απορρίφθηκε επειδή, όπως του είπαν δεν ήταν γιατρός του ΕΣΥ. Αυτά τα ταμπού και την κακομοιριά θέλουμε να σπάσουμε και δεν επιθυμούμε τα χρήματα να προέρθουν από την Ελλάδα. Προτιμάμε να γίνει εισαγωγή από το εξωτερικό, εφόσον υπάρχουν προγράμματα. Για να πάρουμε τέτοιου είδους προγράμματα όμως θα πρέπει πρώτα να καταξιωθούμε.

Άρα με λίγα λόγια έχετε βάλει ως βασικό στόχο την προβολή της όλης αυτής προσπάθειας για καταξίωση;

Στη ζωή δεν χρειάζονται μόνο ικανότητες. Παίζουν σημαντικό ρόλο και οι συμπτώσεις, αλλά και το να αλλάζεις κατευθύνσεις και να προσπαθείς να βρεις τον καλύτερο τρόπο για να ανταποκριθείς στην εκάστοτε κατάσταση. Αυτή τη στιγμή θεωρήσαμε ότι εμείς εκτός από τη δουλειά που κάνουμε στο νοσοκομείο «Παπανικολάου» θα πρέπει να αποκτήσουμε μία καλή φήμη στην οφθαλμολογία της Βορείου Ελλάδος. Αν δεν έχεις καλή φήμη και δεν χαίρεις της εκτίμησης των ανθρώπων της χώρας σου, θα σου πουν «καλά εσύ δεν μπορείς να φτιάξεις την καθημερινότητά σου, θέλεις να διακριθείς και στην Ευρώπη»; Άρα πρέπει πρώτα να καθιερώσουμε την καλή φήμη μας εδώ στην Ελλάδα, μετά στο εξωτερικό και μετά να δούμε πώς μπορούμε να προχωρήσουμε με όσα έχουμε στη διάθεσή μας. Γιατί το ένα ακολουθεί το άλλο.

Απώτερος στόχος ποιος είναι;

Θέλουμε η επόμενη γενιά από μας να έχει τη δυνατότητα να εκπαιδεύει γιατρούς του εξωτερικού που θα έρχονται στη χώρα μας για αυτό και μόνο το λόγο.
Βέβαια υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει να λυθούν, κυρίως γραφειοκρατικά, ώστε να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος.
Σκεφτείτε πως οι Αλβανοί οφθαλμίατροι πηγαίνουν στην Τουρκία και εκπαιδεύονται, γιατί δεν χρειάζονται βίζα και δεν τους φέρνουν εμπόδια στα κέντρα εκεί.

Τι γίνεται με τη δημόσια υγεία;

Πρέπει πραγματικά να επισημανθεί και να γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό, πως τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μία τεράστια καταξίωση των ιδιωτικών κέντρων υγείας, στη χώρα μας, σε σχέση με τα δημόσια νοσοκομεία, γιατί πολύ απλά, αυτά έχουν μόνο τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν τους πιο εκπαιδευμένους γιατρούς, οι οποίοι δεν μπορούν να απορροφηθούν από τα δημόσια, γιατί δεν γίνονται πλέον διορισμοί. Οπότε το αστείο είναι ότι όλοι αυτοί οι γιατροί οι εκπαιδευμένοι που έρχονται από το εξωτερικό και έχουν την τεχνογνωσία δεν μπορούν να δουλέψουν σε δημόσια νοσοκομεία και έτσι αναγκαστικά πηγαίνουν σε ιδιωτικά με αποτέλεσμα να αναβαθμίζονται.

thousandnews.gr