«Ολοκληρωμένη ανάπτυξη μέσα από τη διάδραση γης – θάλασσας: Διαστάσεις και προοπτικές της γαλάζιας ανάπτυξης»

Ο Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και Βουλευτής της Περιφέρειας Αττικής, Γεώργιος Βλάχος, συμμετείχε ως ...

Ο Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και Βουλευτής της Περιφέρειας Αττικής, Γεώργιος Βλάχος, συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής στο Συνέδριο του ESPON για την «Ολοκληρωμένη ανάπτυξη μέσα από τη διάδραση γης – θάλασσας: Διαστάσεις και προοπτικές της γαλάζιας ανάπτυξης».

Στην ομιλία του ο κ. Βλάχος επεσήμανε ότι η γαλάζια ανάπτυξη, αφορά στην επανεκκίνηση και στον επαναπροσδιορισμό της Ευρωπαϊκής Θαλάσσιας Πολιτικής, σε όλες τις εκφάνσεις της, δίνοντας έμφαση σε δύο διαστάσεις: στην ασφάλεια και στην ανάπτυξη.

Σημείωσε ότι η προώθηση και η υλοποίηση των στόχων της γαλάζιας ανάπτυξης, είναι ένα ζήτημα πολύπλευρο και πολυδιάστατο, που απαιτεί τη στενή και αδιάλειπτη συνεργασία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυρίως στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στις Υδατοκαλλιέργειες, στον Θαλάσσιο, παράκτιο τουρισμό και στον τουρισμό με κρουαζιερόπλοια, στους Θαλάσσιους Ορυκτούς Πλούτους και στην Βιοτεχνολογία.

Ο κ Βλάχος, αναφέρθηκε επίσης, στο σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς συνδέονται με υψηλή ανάπτυξη και έχουν υψηλό τεχνολογικό προσανατολισμό και μίλησε για την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και στη δημιουργία και ανάπτυξη νέων, βιώσιμων και καινοτόμων επιχειρήσεων, με έμφαση στην εξωστρέφεια και στην υλοποίηση νέων επιχειρηματικών ιδεών.

Τέλος, επεσήμανε ότι η γαλάζια ανάπτυξη, μπορεί να συμβάλει και να βελτιώσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, τόσο στην αποδοτικότητα των πόρων, όσο και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, διατηρώντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα και προστατεύοντας το θαλάσσιο περιβάλλον.

Ομιλία του Προέδρου της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και Βουλευτή της Περιφέρειας Αττικής, κ. Γεωργίου Βλάχου με θέμα:
«Γαλάζια ανάπτυξη: για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση»
στο Συνέδριο του ESPON για την «Ολοκληρωμένη ανάπτυξη μέσα από τη διάδραση γης – θάλασσας: Διαστάσεις και προοπτικές της γαλάζιας ανάπτυξης».

Κυρίες και Κύριοι,

Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκλησή σας.

Η σημερινή εκδήλωση, μας δίνει την ευκαιρία να συζητήσουμε και να αναπτύξουμε θέσεις και προτάσεις σχετικά με τη γαλάζια ανάπτυξη -μια οριζόντια θεματική που εισήγαγε η Ελληνική Προεδρία- την καινοτομία και τη νεανική επιχειρηματικότητα.

Κεντρική ιδέα της γαλάζιας ανάπτυξης, είναι η επανεκκίνηση και ο επαναπροσδιορισμός της Ευρωπαϊκής Θαλάσσιας Πολιτικής, σε όλες τις εκφάνσεις της, δίνοντας έμφαση σε δύο διαστάσεις: στην ασφάλεια και στην ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης και της ενέργειας.

Με τη Γαλάζια Ανάπτυξη, γίνεται προσπάθεια προκειμένου να προωθηθούν δράσεις όπως:

 Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός,

 Η Πολιτική Θαλασσίων Μεταφορών της Ε.Ε., δεδομένης της σημασίας της Ναυτιλίας για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας,

 Η Στρατηγική της Ε.Ε. για την Μακροπεριφέρεια Αδριατικής και Ιονίου,

 Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας και ο Θαλάσσιος και Παράκτιος Τουρισμός.

Οι δράσεις αυτές της γαλάζιας οικονομίας, είναι αλληλεξαρτώμενες και βασίζονται σε κοινές δεξιότητες και μεριζόμενη υποδομή, όπως είναι οι λιμένες και τα δίκτυα διανομής ηλεκτρισμού. Εξαρτώνται, δε, από τη βιώσιμη χρήση της θάλασσας από τον άνθρωπο. Μάλιστα, επηρεάζουν τα ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα, που το καθένα έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και είναι αυτή η ποικιλομορφία των οικοσυστημάτων που δίνει σε κάθε μεμονωμένη κοινωνία αλλά και οικονομία το συγκριτικό πλεονέκτημα το οποίο μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν.

Ωστόσο, βασικός στόχος μιας τέτοιας πολιτικής θα πρέπει να παραμένει η διασφάλιση της βιωσιμότητας των οικοσυστημάτων των θαλάσσιων περιοχών αλλά και η διασφάλιση βιωσιμότητας των τοπικών κοινωνιών.

Μέσω της Γαλάζιας ανάπτυξης, μπορεί να υλοποιηθεί μια τέτοια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική. Μια πολιτική η οποία μπορεί να συμπεριλάβει την βιώσιμη αλιεία, τις θαλάσσιες μεταφορές, την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, την ανάπτυξη του θαλάσσιου ΑΠΕ, τις υδατοκαλλιέργειες, την εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου και φυσικά την θαλάσσια επιτήρηση και τον έλεγχο, την πρόληψη ατυχημάτων και την θαλάσσια ρύπανση. Άλλωστε, οι ανωτέρω δράσεις, θα πρέπει να αποτελούν πολιτικές δράσεις προτεραιότητας, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας για ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου.

Η προώθηση και η υλοποίηση των στόχων της Γαλάζιας Ανάπτυξης, μόνο ως απλό εγχείρημα, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Πρόκειται για ένα ζήτημα πολύπλευρο και πολυδιάστατο, που απαιτεί τη στενή και αδιάλειπτη συνεργασία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και τα οφέλη τόσο για τη χώρα μας, όσο και το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για τους λόγους αυτούς, είναι πολύ σημαντικό να γίνει σαφές, τι είναι και τι σημαίνει Γαλάζια Οικονομία, αλλά και ποιες είναι οι προοπτικές που ανοίγονται μέσω της Γαλάζιας Ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες.

Είναι αλήθεια πως πολλοί όροι ή ορισμοί ηχούν παράταιρα στα αυτιά πολλών συμπολιτών μας.

Όροι όπως ανάπτυξη ή γαλάζια ανάπτυξη για πολλούς είναι συνώνυμοι της καταστροφής και της περαιτέρω εκμετάλλευσης των θαλάσσιων παραγωγικών πόρων.

Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική.

Η Γαλάζια ανάπτυξη είναι έννοια συναφής με την θέσπιση κανόνων και την ιδιαίτερη προσέγγιση θεμάτων όπως η αλιεία. Κι αυτό διότι έχει συντελεστεί, και συνεχίζει να συντελείται, μεγάλη καταστροφή εξαιτίας της υπεραλίευσης των ιχθυαποθεμάτων, συνέπεια της οποίας είναι και η ανεργία στον κλάδο των αλιέων.

Η Γαλάζια ανάπτυξη απαιτεί προσέγγιση και διαχείριση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και πόρων μιας κοινωνίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις βιολογικές, οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Εάν συνεκτιμηθούν όλες οι οικονομικές δραστηριότητες που εξαρτώνται από τη θάλασσα, τότε η γαλάζια οικονομία της ΕΕ συνεπάγεται περίπου 5,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και ακαθάριστη προστιθέμενη αξία που ανέρχεται σε περίπου 500€ δισ. ετησίως

Συνολικά, 75% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρώπης και 37% του εμπορίου εντός της ΕΕ διεξάγεται διά θαλάσσης. Μεγάλο ποσοστό αυτής της δραστηριότητας, όχι όμως το σύνολό της, είναι συγκεντρωμένο γύρω από τις ακτές της Ευρώπης.

Κυρίες και Κύριοι,

Η ανάπτυξη στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας, προσφέρει νέους και καινοτόμους τρόπους που θα συμβάλουν ώστε η χώρα μας, να εξέλθει από τη σημερινή οικονομική κρίση. Η θάλασσα και οι ακτές είναι σημαντικοί φορείς ανάπτυξης της οικονομίας. Λόγω του εξωστρεφούς γεωγραφικού τους χαρακτήρα, οι λιμένες και οι παράκτιες κοινότητες υπήρξαν παραδοσιακά κέντρα νέων ιδεών και καινοτομίας.

Για τους ανωτέρω λόγους, οι τομείς προτεραιότητας που πρέπει να δώσει έμφαση και να έχει στενή συνεργασία η χώρα μας με την ΕΕ στα πλαίσια της γαλάζιας ανάπτυξης είναι:

(α) Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η σωστή εκμετάλλευση της θαλάσσιας ενέργειας, μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας όσον αφορά την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων, στην ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων όσον αφορά στη χρήση γης από τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και στη μείωση των εκπομπών αερίων. Χάρη στους στόχους της ΕΕ, όσον αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια και τα κίνητρα για επενδύσεις, όπως είναι τα τιμολόγια τροφοδότησης ή τα «πράσινα πιστοποιητικά», η παραγωγή αιολικής ενέργειας ανοικτής θαλάσσης άρχισε να εξαπλώνεται ραγδαία στην Ευρώπη.

(β) Υδατοκαλλιέργειες: Η Ελλάδα λόγω, και του μεγάλου θαλάσσιου χώρου που διαθέτει, μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί στο τομέα της υδατοκαλλιέργειας. Η ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών, μπορεί να προσφέρει εμπορεύματα καλύτερης ποιότητας στους καταναλωτές, τα οποία θα παράγονται με βιώσιμο ή βιολογικό τρόπο. Επιπλέον, μπορεί να βοηθήσει τις παράκτιες κοινότητες να διαφοροποιήσουν τις δραστηριότητές τους μειώνοντας ταυτόχρονα την πίεση που ασκείται λόγω της αλιείας και συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των ιχθυαποθεμάτων.

(γ) Θαλάσσιος, παράκτιος τουρισμός και τουρισμός με κρουαζιερόπλοια. Ένα υγιές και σωστά διαμορφωμένο περιβάλλον είναι θεμελιώδες για οποιαδήποτε μορφή «γαλάζιου» τουρισμού και ευνοεί την ανάπτυξη νέων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Με τον τρόπο αυτό, οι παράκτιες περιοχές γίνονται πιο ελκυστικές, γεγονός το οποίο ευνοεί την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, όπως είναι ο θαλάσσιος τουρισμός και τα αθλήματα καθώς και ο οικολογικός τουρισμός. Επιπροσθέτως, οι δημόσιες διοικήσεις θα πρέπει να υιοθετήσουν μια στρατηγική προσέγγιση στις επενδύσεις ώστε να ευνοηθούν υποδομές όπως είναι η δυνατότητα προσδέσεως, οι λιμενικές εγκαταστάσεις και η μεταφορά.

(δ) Θαλάσσιοι Ορυκτοί Πλούτοι: Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε σημαντική αύξηση στην τιμή πολλών μη ενεργειακών πρώτων υλών, κυρίως ως αποτέλεσμα της ζήτησης των καταναλωτών των αναδυόμενων οικονομιών. Ωστόσο, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ανεπάρκειας του ανεφοδιασμού για πολλές από αυτές, μεταξύ των οποίων και εκείνων που θεωρούνται ως καίριας σημασίας για την οικονομία της Ευρώπης. Σήμερα η Ελλάδα, μπορεί να αποτελέσει ενεργειακό πόλο αξιοποιώντας τις γεωπολιτικές συνέπειες που προκύπτουν από τη θέση της χώρας και του ρόλου που μπορεί αυτή να διαδραματίσει στη διακίνηση ενεργειακών πόρων προς την Ευρώπη.

(ε) Βιοτεχνολογία: Η ανεξερεύνητη και όχι επαρκώς μελετημένη φύση μεγάλου ποσοστού του βυθού, σημαίνει ότι η ικανότητα των θαλάσσιων οργανισμών - εκτός των ψαριών και των οστρακόδερμων - να προσφέρουν στοιχεία στη γαλάζια οικονομία, αρχίζει, μόνον, σήμερα να εκτιμάται, εν μέρει, μέσω νέων τεχνολογιών για τον προσδιορισμό της αλληλουχίας του γονιδιώματος των ζωντανών οργανισμών. Η εξερεύνηση της βιοποικιλότητας της θάλασσας, θα βοηθήσει σήμερα να κατανοήσουμε, για παράδειγμα, το πώς οι οργανισμοί που μπορούν να αντέξουν ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης και αναπτύσσονται χωρίς φως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων βιομηχανικών ενζύμων ή φαρμακευτικών ουσιών.

Εκτός των παραπάνω, υπάρχει περιθώριο για την προσθήκη και άλλων τομέων προστιθέμενης αξίας, όπως είναι οι θαλάσσιες μεταφορές καθώς και τομείς που μπορεί να προκύψουν με την πάροδο του χρόνου, ως κατάλληλοι για τον περαιτέρω εντοπισμό προτεραιοτήτων πολιτικής.

Γίνεται έτσι σαφές ότι οι θάλασσες και οι ακτές, μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη για την κάθε οικονομία και μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας με καταρτισμένο και υψηλά εξειδικευμένο προσωπικό. Η ανάπτυξη όλων των μορφών αξιοποίησης της θάλασσας, είναι βέβαιο ότι θα δώσει μια νέα πνοή στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης για τους κατοίκους του τόπου μας.

Η γαλάζια ανάπτυξη, μπορεί να συμβάλλει δυναμικά στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης, παρέχοντας ευκαιρίες απασχόλησης, κατάρτισης και πλήρους συμμετοχής, ειδικώς στους τοπικούς και παράκτιους πληθυσμούς, σύμφωνα πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τις ανάγκες τους.

Η θάλασσα, οι ακτές, ο ήλιος, οι άνεμοι, ο βυθός, το περιβάλλον, ο πολιτισμός, ο τουρισμός, η αλιεία, είναι τομείς, οι οποίοι με σωστή διαχείριση και κανόνες, οδηγούν στην ανάπτυξη και σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Σε αυτή τη προσπάθεια, οι "νεοφυείς επιχειρήσεις" μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, καθώς συνδέονται με υψηλή ανάπτυξη και έχουν υψηλό τεχνολογικό προσανατολισμό.

Οι start-up επιχειρήσεις, χαρακτηρίζονται από χαμηλό κόστος υλοποίησης και συνδυάζονται με υψηλό ρίσκο και υψηλή απόδοση σε περίπτωση επιτυχίας. Οι επιτυχημένες μάλιστα νεοφυείς επιχειρήσεις, παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυνατότητα επέκτασης, σε σχέση με μια τυπική επιχείρηση, δεδομένου ότι είναι δυνατόν να αυξηθούν ραγδαία με μικρή δαπάνη του κεφαλαίου και μικρότερες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και εγκαταστάσεις.

Ωστόσο καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία και στην ανάπτυξη νέων, βιώσιμων και καινοτόμων επιχειρήσεων θα διαδραματίσει η αλλαγή του σημερινού παραγωγικού μας μοντέλου, με την υιοθέτηση ενός νέου, σύγχρονου απόλυτα εναρμονισμένου στις σημερινές συνθήκες. Η συγκεκριμένη αλλαγή γίνεται ακόμα πιο επιτακτική, αν αναλογιστούμε ότι η Ελληνική οικονομία, υστερεί σημαντικά στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, αφού η συμμετοχή της καινοτομίας στο ΑΕΠ της χώρας, είναι σχεδόν αμελητέα και ανέρχεται περίπου στο 0,47%.

Στην κατεύθυνση αυτή, της σταδιακής δημιουργίας ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, με έμφαση στην εξωστρέφεια και την υλοποίηση νέων επιχειρηματικών ιδεών, είναι απαραίτητο να απλουστευθούν και να περιοριστούν τόσο οι γραφειοκρατικές διαδικασίες όσο και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αυτές, στην άντληση επενδυτικών κεφαλαίων και στην εν γένει χρηματοδότησή τους.

Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα συνολικό πλαίσιο θεσμών που θα επιτρέψουν στην καινοτομία να εκκινήσει, και να αναλάβει ενεργό ρόλο στην κοινωνία και την οικονομία μας. Πλαίσιο στο οποίο θα περιλαμβάνονται εργαλεία όχι ιδιαίτερα γνωστά μέχρι πρόσφατα στη χώρα μας, όπως είναι οι «θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων», οι «επιχειρηματικοί άγγελοι», το «κεφάλαιο σποράς» κ.ά.

Η ενιαία πύλη για τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες πρέπει να χρησιμοποιούν τα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε., τα οποία μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην πραγματοποίηση των καίριων επενδύσεων, που χρειάζονται ώστε να δοθεί σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.

Κυρίες και Κύριοι,

Είναι σαφές ότι η θάλασσα και οι ακτές είναι σημαντικοί φορείς ανάπτυξης της οικονομίας.

Η Γαλάζια Ανάπτυξη, μπορεί να συμβάλει και να βελτιώσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, τόσο στην αποδοτικότητα των πόρων, όσο και στη δημιουργία θέσεων εργασίας και σε νέους πόρους ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα και προστατεύοντας το θαλάσσιο περιβάλλον.

Είναι προφανές, ότι η ραγδαία τεχνολογική πρόοδος ως προς την ανάπτυξη δραστηριοτήτων στην ανοικτή θάλασσα, που προϋποθέτει η Γαλάζια ανάπτυξη, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει αρωγό για τη νεανική επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία start-up επιχειρήσεων.

Η ανάπτυξη, στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας, σίγουρα αποτελεί εχέγγυο για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς προσφέρει νέους και καινοτόμους τρόπους που θα συμβάλουν ώστε η ΕΕ να εξέλθει από τη σημερινή οικονομική κρίση. Αντιπροσωπεύει τη θαλάσσια διάσταση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Μπορεί να συμβάλει στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, στην αποδοτικότητα των πόρων, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και σε νέους πόρους ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα και προστατεύοντας το θαλάσσιο περιβάλλον και διασφαλίζοντας έτσι τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα υγιή και ανθεκτικά θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα.
Σας ευχαριστώ.