Ξενικά είδη απειλούν τα ποτάμια και τις λίμνες της Ευρώπης

Τα ξενικά είδη-εισβολείς δεν αποτελούν σοβαρό πρόβλημα μόνο για τη θάλασσα της Μεσογείου, αλλά επίσης για τα ποτάμια και για τις λίμνε...

Τα ξενικά είδη-εισβολείς δεν αποτελούν σοβαρό πρόβλημα μόνο για τη θάλασσα της Μεσογείου, αλλά επίσης για τα ποτάμια και για τις λίμνες της Ευρώπης, όπως προειδοποιεί μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα με ελληνική συμμετοχή, που είναι η πρώτη του είδους της σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε πάνω από 755 υπολογίζονται τα ξενικά είδη που έχουν διεσδύσει στα γλυκά νερά της ηπείρου μας. Ο αριθμός τους έχει σημειώσει μεγάλη αύξηση κατά τα τελευταία 60 χρόνια, εξαιτίας και της παγκοσμιοποίησης.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την 'Ανα Νούνιες του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου (Joint Research Center-JRC) της ΕΕ, εντόπισαν τέσσερις χώρες - Γερμανία (99 είδη), Βρετανία (90), Ιταλία (73) και Ρωσία (63)- ως τις κύριες πύλες εισόδου των ξενικών ειδών σε γλυκά νερά της Ευρώπης. Η Γερμανία, που έχει μεγάλες λίμνες και ποτάμια, είναι η χώρα που, άθελά της, έχει εισάγει τα περισσότερα ξενικά είδη στην Ευρώπη.
Τα ξενικά είδη, ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί, προέρχονται κυρίως είτε από εγκαταστάσεις υδατοκαλλιεργειών από όπου έχουν διαφύγει, είτε από την απελευθέρωση στη φύση ψαριών που προηγουμένως διατηρούνταν σε ενυδρεία ιδιωτών ως κατοικίδια ή διακοσμητικά είδη.
Επίσης, ρόλο παίζει η μεταφορά ξενικών ειδών από πλοία που εισέρχονται στα κανάλια και στα ποτάμια της ηπειρωτικής Ευρώπης. Σήμερα το δίκτυο των εσωτερικών ευρωπαϊκών υδάτινων οδών που επιτρέπουν τη ναυσιπλοϊα, ξεπερνά τις 28.000 χιλιόμετρα. Καθώς κατασκευάζονται συνεχώς νέα τεχνητά κανάλια και εκσυγχρονίζονται τα υφιστάμενα, αναμένεται να διευκολυνθεί περαιτέρω η εισβολή ξενικών ειδών στο μέλλον, σε συνδυασμό και με την κλιματική αλλαγή, η οποία επίσης θα επιτείνει το πρόβλημα, καθώς τα γλυκά νερά της Ευρώπης θα γίνονται ολοένα πιο ζεστά και άρα φιλόξενα για τα ξενικά τροπικά είδη.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα οικοσυστήματα των γλυκών νερών στην Ευρώπη υποφέρουν από μεγαλύτερη απώλεια βιοποικιλότητας σε σχέση με τα περισσότερα οικοσυστήματα της ξηράς. Για περίπου το 20% (το ένα πέμπτο) των γηγενών θαλάσσιων ειδών που εξαφανίζονται, η αιτία είναι τα ξενικά είδη που έχουν εισβάλει στις λίμνες και στα ποτάμια.
Οι επιστήμονες εισηγούνται την άμεση λήψη αυστηρότερων μέτρων, προληπτικών και κατασταλτικών, για να μετριασθεί το πρόβλημα.
Από ελληνικής πλευράς, στην μελέτη συμμετείχε ο αναπληρωτής καθηγητής Στέλιος Κατσανεβάκης του Τμήματος Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου.