"Αυτό είναι ένα θέμα, του οποίου η επίλυση εναπόκειται στην Ελλάδα και στην Τουρκία", περιορίσθηκε να πει, τηρώντας αυστηρή ουδ...
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο γ.γ. του ΝΑΤΟ απέφυγε ακόμη και να απευθύνει παραινέσεις, που θα ήσαν απολύτως συμβατές με τους περιορισμούς του ρόλου του, για ταχεία επίλυση του ζητήματος και για αποφυγή δημιουργίας εντάσεων τέτοιου τύπου μεταξύ των στρατών συμμάχων κρατών.
Εν τω μεταξύ, αναφερόμενος ειδικότερα στις σχέσεις του ΝΑΤΟ με την Τουρκία, με φόντο τις επιχειρήσεις της Τουρκίας στο Αφρίν της Συρίας, ο Στόλτενμπεργκ σημείωσε ότι η Τουρκία συνεχίζει να είναι ένας "πολύτιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ".
Ο ίδιος εξέφρασε, μάλιστα, την "ευγνωμοσύνη" του ΝΑΤΟ απέναντι στη χώρα για τη συμβολή της στη "συλλογική ασφάλεια". "Ευχαριστώ την Τουρκία για αυτό", είπε χαρακτηριστικά. "Το ΝΑΤΟ παρέχει στήριξη στην Τουρκία", είπε και συμπλήρωσε: "Έχουμε αποστολές, στρατιωτικές παρουσίες στην Τουρκία".
Το πρόσφατο μεγάλο θέμα με την σύλληψη από τους Τούρκους των δυο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο έρχεται και πάλι να βάλει στην δημόσια συζήτηση όχι μόνο τις σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία αλλά τις σχέσεις της με τους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο θεωρητικό σχήμα και σε αυτή την περίπτωση όπως και της επιθετικής συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Κύπρο είναι ότι η Ελλάδα κρατά ψύχραιμη στάση και κινείται διπλωματικά προκειμένου να καταγγείλει αυτή την συμπεριφορά σε εταίρους και συμμάχους. Καμιά αντίρρηση επί της αρχής μόνο που πρέπει να αξιολογηθεί και η στάση των εταίρων και συμμάχων κάθε φορά που η Ελλάδα τους καταγγέλλει την Τουρκία.
Υπάρχει άραγε κάποια θετική εξέλιξη από τις καταγγελίες της ελληνικής πλευράς; Συνετίζεται ο Ερντογάν και κοπάζουν οι προκλήσεις; Στα ερωτήματα αυτά δεν χρειάζεται κάποια σύνθετη-περίπλοκη απάντηση. Σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ η μόνιμη επωδός είναι να πέσουν οι τόνοι να επικρατήσει ψυχραιμία και να γίνει διάλογος ανάμεσα στις δυο χώρες. Με άλλα λόγια περίπου ίσες αποστάσεις και γενικόλογες διατυπώσεις από τις οποίες δεν προκύπτει ούτε καν πως η Τουρκία δημιουργεί το πρόβλημα.
Οι Τούρκοι διαθέτουν σε δύναμη τον δεύτερο στρατό ανάμεσα στις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ και είναι ένας μεγάλος αγοραστής που συνεχώς κάνει παραγγελίες στις… αμυντικές βιομηχανίες της Γαλλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και εσχάτως από την Γερμανία στην οποία πρόκειται να παραγγείλουν μεγάλο αριθμό τεθωρακισμένων. Προς την Τουρκία δεν πρόκειται να γίνει καμιά αποτρεπτική κίνηση από την πλευρά της ατλαντικής Συμμαχίας όπως δεν έγινε κατά την εισβολή των τούρκων στην Κύπρο. Ισα-ίσα…
Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πιο… σκληρή στις σχετικές ανακοινώσεις της. Φτάνει μέχρι να μιλήσει για παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας και την καλεί να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες. Μέχρι εκεί όμως. Πρόκειται για την Τουρκία και όχι πχ για την Ρωσία που την έχουν σε μόνιμο καθεστώς εμπάργκο για την στάση της στην Κριμαία. Με την Τουρκία του Ερντογάν τα πράγματα είναι διαφορετικά κυρίως για δυο λόγους.
Ο πρώτος είναι οι εκατοντάδες μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές επιχειρήσεις που είναι τοποθετημένες στην γειτονική χώρα της οποίας τα εξευτελιστικά μεροκάματα και η χαμηλή φορολόγηση προσφέρονται για υψηλή κερδοφορία. Ένα εμπάργκο προς την Τουρκία θα υπονόμευε τις επιχειρήσεις αυτές.
Ο δεύτερος λόγος είναι οι πάνω από δυο εκατομμύρια πρόσφυγες που η Τουρκία συντηρεί (όπως συντηρεί) στο έδαφος της εφαρμόζοντας την σχετική συμφωνία που έχει υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν η Τουρκία ανοίξει τα σύνορά τους οι πρόσφυγες θα έρθουν στις Ευρωπαϊκές χώρες δημιουργώντας ένα τεράστιο πρόβλημα το οποίο προς τα παρών «αντιμετωπίζεται» σε τουρκικά εδάφη.
Όλα αυτά αξιολογούνται από την τουρκική εξωτερική πολιτική και δίνουν την δυνατότητα στον Ερντογάν να εμφανίζεται επιθετικός ικανοποιώντας ένα εθνικιστικό ακροατήριο και τον νέο του σύμμαχο το εθνικιστικό κόμμα του Μπαχτσελί που ελπίζει ότι θα τον βοηθήσει να εκλεγεί πρόεδρος-σουλτάνος στις προεδρικές εκλογές του 2019. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι και η αντιπολίτευση των Κεμαλικών με επικεφαλής τον Κιλιντσάρογλου σπρώχνει τον Ερντογάν σε όλο και πιο επιθετικές αξιώσεις έναντι της Ελλάδας ρίχνοντας συνεχώς λάδι στην φωτιά.
Σε όλα αυτά πρέπει να συνυπολογιστεί ότι οι τούρκοι αντιλαμβάνονται πως η πόρτα για την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει κλείσει και δεν πρόκειται να ανοίξει τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες. Το γεγονός αυτό φαίνεται να έχει αποδεχτεί η τουρκική κοινωνία κι αυτό διευκολύνει τον Ερντογάν να αλλάξει τον προσανατολισμό της χώρας του και να εγκαταλείψει κάθε φιλελεύθερο άνοιγμα από αυτά που έκανε στην πρώτη θητεία του ως εκλεγμένος πρωθυπουργός.
Η δυσανεξία των εταίρων και συμμάχων να περιορίσουν την αναθεωρητική πολιτική του Ερντογάν είναι φανερή και εξηγήσιμη. Οσοι εξακολουθούν να πιστεύουν πως το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σε θέση να χαλιναγωγήσουν την επιθετική ρητορική αλλά και την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας είναι αφελείς…
Γιώργος Χελάκης