ΣΚΗΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟΥ! Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ «ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟ» και η αθέατη πτυχή του «διαλόγου»...

Σκηνικό ανάφλεξης διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο ύστερα από τις τελευταίες εξελίξεις. Με φόντο πάντα τα ενεργειακά ζητήματα και...

Σκηνικό ανάφλεξης διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο ύστερα από τις τελευταίες εξελίξεις. Με φόντο πάντα τα ενεργειακά ζητήματα και συμφέροντα, η κίνηση της ελληνικής πλευράς στη γεωπολιτική σκακιέρα με την υπογραφή της συμφωνίας για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο ήταν στην παρούσα φάση ματ στριμώχνοντας την Τουρκία και αποκαλύπτοντας για άλλη μια φορά το ρόλο της ως διεθνούς ταραχοποιού... 

Η αναζωπύρωση των απειλών υπό το κράτος (πραγματικού η φαινομενικού) πανικού του Ερντογάν έχει σημάνει στο μεταξύ συναγερμό σε στρατιωτικό επίπεδο ενώ πυροδοτεί και τις πολιτικές διεργασίες. Αν και μήνας διακοπών ο Αύγουστος και η Βουλή βρίσκεται ήδη σε διακοπές, παρατηρείται κινητικότητα και τα κομματικά επιτελεία βρίσκεται σε ετοιμότητα δια παν ενδεχόμενο και απρόοπτο. Οι παλαιότεροι θυμούνται μάλιστα ότι και τον Αύγουστο του 1996 ο Κ. Σημίτης που ήθελε να πάει σε πρόωρες εκλογές άδραξε την αφορμή και τις προκήρυξε όταν συνέβησαν τα γεγονότα με την δολοφονία των Ισαάκ και Σολωμού στην Κύπρο ενώ άλλη ήταν η πραγματική του στόχευση...

Τα επόμενα εικοσιτετράωρα αναμένονται ιδιαίτερα κρίσιμα. Η δήλωση του Σουλτάνου ότι αρχίζει πάλι τις γεωτρήσεις στην “τουρκολιβυκή ΑΟΖ” σε συνδυασμό με την έκδοση της Navtex για ασκήσεις με πραγματικά πυρά έχει ανεβάσει το θερμόμετρο στα ύψη και πολλοί εκτιμούν ότι αυτή τη φορά η αποκλιμάκωση θα είναι πολύ δυσκολότερη. Εκ των πραγμάτων οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι έτοιμες για όλα από τη στιγμή που ο Ερντογάν συμπεριφέρεται σαν θηρίο και απειλεί να βγει από το ...κλουβί.

Η κατάσταση που δημιουργείται υπερβαίνει, τουλάχιστον προς το παρόν, τη συζήτηση για τα συν και πλην της συμφωνίας που υπέγραψε στο Κάιρο ο Ν. Δένδιας με τον Αιγύπτιο ομόλογό του. Σε πρώτο πλάνο υπάρχει αυτή τη στιγμή ο εξωτερικός εχθρός ο οποίος προφανώς δεν περίμενε ότι η Ελλάδα θα έκανε μια τέτοια κίνηση παραμονές της έναρξης των “διερευνητικών επαφών” που είχαν δρομολογηθεί. Κατά κοινή ομολογία, ο Ερντογάν πιάστηκε στον ύπνο έχοντας συνηθίσει (και έχοντας ως εκ τούτου αποθρασυνθεί) να έχει αυτός την πρωτοβουλία των κινήσεων και οι άλλοι να σύρονται. Τώρα που υπέστη ο ίδιος τον αιφνιδιασμό, αποσταθεροποιήθηκε αμέσως και αν μη τι άλλο απέδειξε ότι δεν ήταν έτοιμος να δεχτεί μια έστω “ισοδύναμη” απάντηση στο τουρκολιβυκό σύμφωνο που υπέγραψε αυτός τον περασμένο Νοέμβριο. Ενώ μάλιστα η κυβέρνηση Φάρατζ της Λιβύης συμφώνησε με την Τουρκία υπό συνθήκες πίεσης και αδιεξόδου, στην περίπτωση Ελλάδας και Αιγύπτου οι δύο χώρες εφάρμοσαν το διεθνές δίκαιο ελεύθερα και με τη βούλησή τους.

Όπως εκτιμούν διπλωματικοί παράγοντες, ο εκνευρισμός του Ερντογάν είναι πολύ πιθανό να μην εντάσσεται αυτή τη φορά μόνο σε ένα παιχνίδι τακτικής για να ενισχύσει κι άλλο, με τις απειλές, τη διαπραγματευτική του θέση έναντι της Ελλάδας. Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να φανεί εάν βρίσκεται εν όψει και μιας κατάστασης απομόνωσης από τους μεγάλους διεθνείς παίκτες στο πλαίσιο της τελικής φάσης των διευθετήσεων για τους αγωγούς και τον εφοδιασμό ενέργειας.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις μάλιστα το ξέσπασμά του κατά του Βερολίνου, με τη δήλωση ότι χάρη στην έκκληση της Μέρκελ, δέχτηκε να παγώσει τις έρευνες στην περιοχή “για τρεις με τέσσερις εβδομάδες” υποκρύπτει και το φόβο από πλευράς του ότι η Γερμανία τον “χρησιμοποίησε” για το παιχνίδι των ευρύτερων γεωπολιτικών ισορροπιών.

Υπ' αυτή την έννοια, ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι εάν η υπογραφή της συμφωνίας για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο ήταν αν μη τι άλλο εν γνώσει του διεθνούς παράγοντα, ΗΠΑ και Γερμανίας. Με επιπλέον δεδομένο το γεγονός ότι το καθεστώς Σίσι βρίσκεται στο αμερικανικό άρμα, αυτό είναι και το πιθανότερο. Επομένως η μεγάλη εικόνα είναι πιο σύνθετη και ενισχύει τις πληροφορίες ότι η κινητικότητα αυτή, όπως εκδηλώθηκε και την Πέμπτη με την συμφωνία του Καΐρου, θα συνεχιστεί με την υπογραφή και άλλων, πιθανότατα τριμερών, συμφωνιών.

Το ερώτημα που παραμένει -και οξύνεται- είναι πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν τη στιγμή μάλιστα που η οικονομία της Τουρκίας καταρρέει διαρκώς και τα περιθώρια για να μην οδηγηθεί στα σαγόνια του ΔΝΤ, από το οποίο ο ίδιος παλαιότερα την είχε απαλλάξει, έως το τέλος του χρόνου στενεύουν διαρκώς. Έως τώρα ο Σουλτάνος είχε δείξει προς όλους ότι είναι προβλέψιμος, επειδή ένιωθε και πιο ασφαλής μέσα σε ένα περιβάλλον που ευνοούσε τα σχέδια και τις ονειρώξεις του για τον νεοοθωμανισμό. Πλέον μπαίνουμε στη φάση των αχαρτογράφητων νερών. Εάν επιλέξει την περαιτέρω όξυνση και τις “τυφλές” αντιδράσεις σε στρατιωτικό πεδίο, τότε ανοίγει η πόρτα του φρενοκομείου υποχρεωτικά και για τους υπόλοιπους. Η έκκληση του ύπατου εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ προς τον Τσαβούσογλου την Πέμπτη στην Μάλτα “να αποφευχθούν οι μονομερείς ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο” θα μπορούσε να είναι ένα σήμα για την επάνοδο στη διαδικασία του διαλόγου αλλά με διαφοροποιημένους τους όρους και πιο μαζεμένη την Τουρκία.

Αρκετοί μάλιστα πιστεύουν ότι θα ενταθούν κι άλλο οι πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να επέλθει μια νέα ισορροπία στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και να κλείσουν οι εκκρεμότητες δίχως να χρειαστεί η απειλή ενός θερμού επεισοδίου ή μιας μίνι σύγκρουσης να γίνει πράξη. Σε αυτή την περίπτωση θα δοκιμαστεί και η συμφωνία που υπέγραψε η χώρα μας με την Αίγυπτο και θα φανεί εάν τα τρωτά σημεία της -και κυρίως η παραδοχή ότι τα νησιά όπως η Κρήτη, που είναι και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, δεν δικαιούνται πλήρους επήρειας στις θαλάσσιες ζώνες καθώς και η εξαίρεση του Καστελόριζου- θα αποτελέσουν τις Κερκόπορτες, όπως φοβούνται αρκετοί, ή όχι για να γίνουν εθνικές υποχωρήσεις και ακρωτηριασμός των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας χάριν της επιδιωκόμενης συνεκμετάλλευσης.

 Ανδρέας Καψαμπέλης 
κυριακάτικη δημοκρατία