Οι Βρυξέλλες έδωσαν αέρα στο καθεστώς…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Ο Γιώργος τα κατάφερε και το καθεστώς έχει κάθε λόγο να νοιώθει ανακουφισμένο. Η πρώτη φάση του «ελληνικού πε...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Ο Γιώργος τα κατάφερε και το καθεστώς έχει κάθε λόγο να νοιώθει ανακουφισμένο. Η πρώτη φάση του «ελληνικού πειράματος» ολοκληρώθηκε με οδυνηρά οικονομικά αποτελέσματα, αλλά εξέχοντα πολιτικά. Το καθεστώς που παρέδωσε την διακυβέρνηση της χώρας σε ένα αδιαμόρφωτο ακόμη ως προς την τελική θεσμική του υπόσταση υπερεθνικό κέντρο, δεν πρόκειται να βγει από τον αναπνευστήρα στον οποίον το έχουν τοποθετήσει οι αλλοδαποί πάτρωνές του. Χθες στις Βρυξέλλες, το καθεστώς στην Ελλάδα που δομεί η πολιτικο-επιχειρηματική τάξη, έλαβε παράταση ζωής. Η χώρα δεν θα καταρρεύσει, αλλά η κοινωνία θα συνεχίσει να πορεύεται στο τούνελ της φτωχοποίησης, η οποία θα αντιστοιχεί και θα αντανακλά τον βαθμό και την πολιτικο-οικονομική διάσταση της πτώχευσης του κράτους.
Ο Γιώργος Παπανδρέου το μόνο πράγμα που διαπραγματεύθηκε τελικά ήταν η χώρα να μην κηρύξει στάση πληρωμών αμέσως. Οι εταίροι μας έδωσαν χρόνο στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας να ανασυγκροτηθεί, δεσμευόμενο ότι από εδώ και στο εξής η χώρα θα υπαχθεί ολοκληρωτικά και αδιαπραγμάτευτα σ’ ένα πακέτο ρυθμίσεων, το οποίο θα ορίζεται από το περίφημο Σύμφωνο για το ευρώ και την ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ. Η κατ’ επίφαση ονομαζόμενη ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε, ή αν θέλετε πέτυχε, να...
ανταλλάξει την αυτοκυβέρνηση της Ελλάδας με μείωση των επιτοκίων δανεισμού της χώρας από τον προσωρινό μηχανισμό κατά μία μονάδα και την επιμήκυνση των χρονικών ορίων απόσβεσης των δανείων στα 7,5 χρόνια.
Στην πραγματικότητα η «διευκόλυνση» αυτή της παραχωρήθηκε αφού βεβαιώθηκαν οι πάντες στην ΕΕ ότι η πολιτική του μνημονίου απέτυχε και ότι εάν δεν υπήρχε αυτή η διευθέτηση τότε η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να κηρύξει στάση πληρωμών πριν από την τυπική λήξη του αρχικού μνημονίου. Με άλλα λόγια, η ΕΕ δέχτηκε αυτό που από την πρώτη στιγμή γράφαμε, ότι οι όροι του δανεισμού από την τρόικα φέρνουν την στάση πληρωμών πιο κοντά και ασφαλώς πιο επώδυνα για τα συμφέροντα της ελληνικής κοινωνίας και της χώρας. Την ίδια εκτίμηση έκαναν σίγουρα και κάνουν και οι χρηματαγορές. Μετά από συνεννόηση, λοιπόν, των ΗΠΑ με την Γερμανία δόθηκε στο πολιτικό σύστημα λίγος ακόμη αέρας ώστε να πετύχει με την παράλληλη αναδιάρθρωσή του, την όσο το δυνατόν ομαλότερη φτωχοποίηση της κοινωνίας και τη νομιμοποίηση ενός πολιτικού πακέτου οικονομικών μέτρων και ευρύτερων διοικητικών σχέσεων που θα ρυθμίζουν από δω και πέρα την αγορά, την εθνική ταυτότητα και το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας.
Από δω και στο εξής οι πολιτικές διεργασίες θα επιταχυνθούν στο εσωτερικό της χώρας έτσι ώστε, με ή χωρίς μία μεταβατική κυβέρνηση, να οδηγηθούμε τα επόμενα χρόνια σε ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό σύστημα, υπό εντελώς διαφορετικούς και ανελαστικούς όρους εξάρτησης από την Γερμανία και τις ΗΠΑ. Είναι εύλογο ότι η οποιαδήποτε μελλοντική σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των δύο αυτών παραγόντων θα προκαλεί αναταραχή στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό και θα οδηγεί σε επί μέρους διευθετήσεις. Η Ελλάδα έτσι θα συνεχίσει να αποτελεί το βασικό πεδίο αναμέτρησης συμφερόντων που αγωνίζονται αυτήν την περίοδο να ορίσουν την παγκοσμιοποίηση σύμφωνα με το δικό τους συμφέρον. Το καθεστώς στην χώρα μας σώθηκε, προσφέροντας ως αντάλλαγμα την ευημερία και την πρόοδο των δύο τρίτων της κοινωνίας. Το κοινωνικό μοντέλο της χώρας και το αντίστοιχο αναπτυξιακό θα προσαρμοστούν στις ανάγκες αυξημένης ανταγωνιστικότητας της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
Αυτό προσπαθήσαμε ευθύς εξαρχής να δείξουμε, επισημαίνοντας την ανάγκη οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις να οργανωθούν και να αποτρέψουν αυτή την εξέλιξη, η οποία θα κρίνει το μέλλον της επόμενης γενιάς των Ελλήνων. Δυστυχώς η κοινωνία αιφνιδιάστηκε, η αριστερά επέδειξε είτε δραματική ανικανότητα και ανωριμότητα, είτε τραγικό αντικαπιταλιστικό δογματισμό και τα κινήματα επικεντρώθηκαν στον λεγόμενο εργασιασμό ή σε αντιδράσεις στις δραματικές αντιφάσεις της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης στην φάση της εσωτερικής υποτίμησης. Έτσι η κοινωνία εγκλωβίστηκε από την καθεστωτική πρακτική και ρητορεία, απονευρώθηκε και παρέμεινε στο επίπεδο διεκδίκησης δικαιωμάτων με παλαιό τρόπο, ή στην εκδήλωση συμπεριφορών μη-συμμόρφωσης και «απείθειας». Το κίνημα ανυπακοής ήταν μία απολύτως χρήσιμη κίνηση προσβολής της νομιμοποίησης ευρύτερα του καθεστώτος. Δεν θα μπορούσε, όμως, ποτέ να αποτελέσει από μόνο του στοιχείο μιας προοπτικής εναλλακτικής ηγεμονίας στην πατρίδα μας, κάτι που ήταν και παραμένει ζητούμενο. Προβλέπω σε λίγο το κίνημα αυτό να λάβει την μορφή ευρύτερης ανυπακοής εναντίον της ΕΕ, διασκεδάζοντας όμως στην πραγματικότητα το κυβερνητικό διακύβευμα στην Ελλάδα. Όπως παλαιά διασκεδαζόταν η καπιταλιστική εξέλιξη με την επίκληση κομμουνιστικών δογμάτων, έτσι τώρα θα διασκεδάζεται η παράδοση της χώρας σε ένα κέντρο ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, το οποίο μέσω του «συμφώνου του ευρώ» θα οδηγήσει στην πλήρη αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ εις βάρος της λαϊκής κυριαρχίας.
Την επόμενη περίοδο, αντί οι προοδευτικές δυνάμεις να συντονιστούν και να προσφέρουν μία λύση διακυβέρνησης της χώρας με αυτοκυβερνητικά κριτήρια, θα αναλωθούν σε έναν αγώνα γενικότερης αμφισβήτησης της ΕΕ και του καπιταλισμού. Με αυτόν τον τρόπο ορισμένοι πιστεύουν ότι η φτωχοποιούμενη ελληνική κοινωνία θα επαναστατικοποιηθεί, θα εξεγερθεί και θα διεκδικήσει την κυριαρχία της, την οποία το πολιτικό σύστημα παρέδωσε προσωρινά στην τρόικα και μονιμότερα στο νέο μηχανισμό πτώχευσης που διαμορφώνεται αυτήν την περίοδο στην Ένωση. Είναι και αυτό μια άποψη! Τελεολογικού χαρακτήρα, ολίγον αντιεπιστημονική που βιάζει την Ιστορία, αλλά τι να κάνουμε αυτά συμβαίνουν όταν κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί το εύρος της πολιτικής δράσης ως πρακτική και «μύθο» που συμβάλει καθοριστικά στην εξέλιξη των κοινωνιών. Ας αγωνιστούμε λοιπόν για την κατάρρευση των καπιταλιστικών σχέσεων και όχι για την συγκρότηση μιας προοδευτικής-αντικαθεστωτικής κυβέρνησης! Οι καπιταλιστικές σχέσεις θεωρούν κάποιοι ότι οδήγησαν την Ελλάδα στα σημερινά χάλια και όχι επιμέρους πρακτικές και επιλογές του καθεστώτος, του χρηματοπιστωτικού λόμπυ και αλλοδαπών-εθνικών συμφερόντων που διαγκωνίζονται για την κηδεμονία και τον έλεγχο της χώρας. Ασφαλώς όλα τα σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα και οικονομικά προβλήματα στον καπιταλισμό και στην πατριαρχία ανάγονται, αλλά ίσως θα έπρεπε οι «προοδευτικοί» να προβληματίζονται πού οδηγεί τούτη η προσέγγιση, μέσα από ένα «πέπλο άγνοιας» των ιδιαίτερων σχέσεων που ορίζουν και διαμορφώνουν τις πολιτικές αντιλήψεις, πεποιθήσεις, αξίες και κριτήρια στην ελληνική κοινωνία.
Όσο για εκείνους που θεωρούν ότι αυτήν την περίοδο στην χώρα γίνεται ένα είδος «επανάστασης από πάνω» και ότι ο φωτισμένος ηγέτης Γιώργος Παπανδρέου γκρεμίζει την παράγκα της διαφθοράς και της διαπλοκής που στήθηκε κατά την μεταπολίτευση, πολύ φοβάμαι πως ότι και να γράψω θα πάει χαράμι. Ετούτοι εκδηλώνουν έναν κυνικό δήθεν ρεαλισμό που αγνοεί την ρεαλιστικότητα του κράτους πατρωνίας, το οποίο επί τόσα χρόνια υπηρέτησε ο κ. Παπανδρέου και το κόμμα του, όπως και ο άλλος πόλος του δικομματισμού και το οποίο αναζητεί διέξοδο για να περισωθεί, ρίχνοντας στον Καιάδα, μαζί με τους φτωχότερους πελάτες και συγγενείς του, όλους όσοι δεν υπήρξαν ποτέ στοιχεία της καθεστωτικής δομής. Αυτοί δεν θα καταλάβουν ποτέ ότι τα επόμενα χρόνια το μεγάλο βάρος της φτωχοποίησης θα πέσει στους ώμους εκείνων που δεν ανήκουν σε όσους τα τρώγανε τόσα χρόνια μαζί, και σε κείνους που δεν υπήρξαν μέλη του πελατειακού μηχανισμού των καθεστωτικών πολιτικών φορέων. Η ανεργία πρωτίστως πλήττει τους μη πελάτες του καθεστώτος και των κομμάτων του. Οι φορείς της κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς στην Ελλάδα μοιάζει να συναινούν στην κατεδάφιση της παράγκας που οι ίδιοι έστησαν και συντήρησαν, αφού βεβαιώθηκαν ότι ήταν έτοιμη να πέσει και να τους πλακώσει. Την λύση για το νέο οικοδόμημα περιμένουν να την προδιαγράψουν οι αρχιτέκτονες της «ολοκληρωμένης οικονομικής πολιτικής» της ΕΕ. Οι Ιρλανδοί, ακόμη και χθες, έδειξαν ότι στα σχέδια για το δικό τους σπίτι θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν οι δικές τους ιδιαιτερότητες, ενώ το ελληνικό καθεστώς για το μόνο πράγμα που έδειξε να ενδιαφέρεται είναι η επιβίωσή του και όχι η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του κοινωνικού μοντέλου και της ανάπτυξης της χώρας. Έχω πολλούς λόγους να ντρέπομαι γι’ αυτήν την εξέλιξη και να απογοητεύομαι για την έλλειψη γενικότερης πολιτικής ωριμότητας στην ελληνική κοινωνία. Δεν κάναμε τίποτα για να πάρουμε την τύχη στα χέρια μας, παρότι η κρίση βοήθησε να απομυθοποιηθεί ακόμη περισσότερο το καθεστώς. Τώρα οι μίζερες προσεγγίσεις δεν έχουν καμία θέση. Ήρθε η ώρα των διασκεδαστικών προσεγγίσεων για την μιζέρια της κοινωνίας τα επόμενα δέκα-δεκαπέντε χρόνια. Μην ανησυχείτε, οι διασκεδαστές είναι έτοιμοι!
Δυστυχώς, εάν κανείς αποφύγει τον λαϊκισμό κάθε μορφής, δεν μπορεί παρά να αποδεχτεί ότι δεν υπάρχει αισιόδοξο σενάριο για την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα, στον βαθμό που η χώρα δεν αυτοκυβερνηθεί και δεν προσδιορίσει το εθνικό της συμφέρον με ένα προοδευτικό και σύγχρονο τρόπο στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης των σχέσεων στην ΕΕ και παγκοσμίως. Το καθεστώς στην Ελλάδα δεν είχε το δέμας, το κύρος και την διάθεση να διαπραγματευθεί την ταυτότητα της χώρας και την μοίρα της ελληνικής κοινωνίας. Οι αντικαθεστωτικοί εμφανίζονται μακριά νυχτωμένοι. Υπό αυτές τις συνθήκες ο γράφων αδυνατεί να συντάξει το ρέκβιεμ της ελληνικής κρίσης. Μην ξεχνάτε πάντως ότι το ζήτημα ήταν και παραμένει πολιτικό και όχι στενά οικονομικό και μόνον πολιτική λύση θα μπορούσε να υπάρξει. Ασφαλώς τα συστατικά στοιχεία του καθεστώτος έχουν πολλούς λόγους να επιχαίρουν για την εξέλιξη στην Ελληνική κρίση. Είναι ακόμη ζωντανοί! Μόνον που η κάθε τους «ανάσα» θα κοστίζει πλέον πολύ ακριβά στον κάθε Έλληνα.