Άλυτα παραμένουν τα ακανθώδη προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, ενώ διογκώνονται λόγω της νέας προσφυγής στις κάλπες και της δεδομένης ...
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι επανήλθε ο φόβος στάσης πληρωμών του Ελληνικού Δημοσίου στον απόηχο εκβιαστικών διλημμάτων που θέτουν ανώτεροι ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Σύμφωνα με έγκυρους τόσο οικονομικούς όσο και πολιτικούς αναλυτές, η εν λόγω στάση είναι ενδεικτική του κλίματος πίεσης που διαμορφώνεται στο εξωτερικό, με σκοπό να επανέλθουν για πολλοστή φορά οι φόβοι για στάση πληρωμών στο Δημόσιο, σε περίπτωση που η πολιτική αστάθεια συνεχιστεί. Οι υπολογισμοί που γίνονται εδώ και καιρό στο Γενικό Λογιστήριο δείχνουν ότι τα λεφτά, με μεγάλη οικονομία και αναβολή επενδυτικών και άλλων δαπανών, φτάνουν οριακά έως το τέλος Ιουλίου.
Το διακύβευμα
Το μέγα ζητούμενο, βέβαια, είναι αν ο προϋπολογισμός εφεξής θα υλοποιηθεί κατά γράμμα, κάτι το οποίο δεν φαίνεται δυνατό εξαιτίας της ρευστότητας που επικρατεί. Οι πληροφορίες από την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Απριλίου αναφέρουν νέες αποκλίσεις, ενώ το ίδιο αναμένεται και τον Μάιο καθώς τα έσοδα έχουν μειωθεί, και οι δαπάνες προς ΟΑΕΔ και ταμεία είναι υψηλότερες των στόχων.
Για ακόμη μια φορά θα «πληγωθεί» η πραγματική οικονομία, καθώς τα 6,3 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών που θα πληρώνονταν τον Ιούνιο πλέον εξαρτώνται από τις πολιτικές και δημοσιονομικές εξελίξεις. Το ίδιο ισχύει και για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που βρίσκεται πρώτο στη λίστα του σχεδίου αναβολών πληρωμών για να φτάσουν τα λεφτά για μισθούς και συντάξεις.
Αντέχουμε χωρίς μνημόνιο;
Όσο για το ερώτημα εάν αντέχει το κράτος χωρίς το μνημόνιο ή όχι, τα στοιχεία δείχνουν ορισμένα ζητήματα. Όπως υποστηρίζουν στο υπουργείο Οικονομικών, για το 2012 οι δαπάνες για τη λειτουργία του κράτους ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ και περιλαμβάνονται σε αυτές 12,8 δισ. ευρώ για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους. Την ίδια στιγμή τα έσοδα από φόρους, τέλη και ασφαλιστικές εισφορές δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα 84,7 δισ. ευρώ, και αν η ύφεση γίνει ακόμη βαθύτερη, όπως είναι και το πιθανότερο σενάριο, τότε θα μειωθούν κι άλλο.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠ.ΟΙΚ., κάτι τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του κράτους να ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ, ενώ στο υποθετικό σενάριο της μη πληρωμής των τόκων το πρωτογενές έλλειμμα για εφέτος θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό για να καλυφθεί θα χρειαστεί να προσφύγει το κράτος σε δανεισμό, ενδεχόμενο το οποίο έχει ελάχιστη πιθανότητα πραγματοποίησης, δεδομένου ότι οι αγορές έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην ελληνική οικονομία Τώρα, σε περίπτωση που η ύφεση ξεπεράσει αρκετά το 5%, γεγονός το οποίο θεωρείται πολύ πιθανό από πολλούς αναλυτές, τότε ο στόχος είσπραξης των προβλεπόμενων εσόδων... πάει περίπατο, με δεδομένο ότι όλα τα κόμματα έχουν δεσμευτεί πως δεν θα υπάρξουν νέες αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών.
Στον αντίποδα, πάντως, υπάρχουν πολλοί οι οποίοι θεωρούν ότι η διαφορά των 2,5 δισ. ευρώ που απαιτούνται για να ισοσκελιστούν τα έσοδα με τις πρωτογενείς δαπάνες, χωρίς την αποπληρωμή τόκων δηλαδή, θα μπορούσε να καλυφθεί από την πάταξη της φοροδιαφυγής, «σπορ» στο οποίο δεν επιδίδεται το ελληνικό κράτος εν γένει… Γιαυτό, άλλωστε, τα φετινά έσοδα καλύπτονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τα χαράτσια σε εισοδήματα και ακίνητα, από την επιβολή νέων αυξημένων τεκμηρίων και από τη μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ. Εφέτος, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί από την απερχόμενη κυβέρνηση και την τρόικα, το πρωτογενές έλλειμμα θα κινηθεί μεταξύ 2 και 3 δισ. ευρώ, και μόνο το 2013, εφόσον επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι στόχοι, η Ελλάδα θα έχει ισοσκελισμένες τις δαπάνες (χωρίς τους τόκους) με τα έσοδα.
Σε κατακόρυφη πτώση τα έσοδα
Ενόσω εκτυλίσσονται τα παραπάνω, σε κατακόρυφη πτώση βρίσκονται τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία υπέστησαν πανωλεθρία το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, καταγράφοντας πτώση 15%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2011.Υπηρεσιακοί παράγοντες αναφέρουν ότι εάν δεν αντιστραφεί η τάση η μείωση θα αγγίξει το 50%, ενώ συναγερμός έχει σημάνει στο υπουργείο Οικονομικών καθώς εν μέσω της πολιτικής αβεβαιότητας και προεκλογικής περιόδου, ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός παρουσιάζει σημάδια διάλυσης.
Το ΥΠΟΙΚ σε υπηρεσιακό επίπεδο και προκειμένου να αντιμετωπίσει την κατάσταση, περιορίζει ακόμη περισσότερο τις δαπάνες. Η εντολή που δόθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους είναι οι εγκρίσεις μόνο των απολύτως απαραίτητων δαπανών, με ρυθμό αυστηρότερο, ακόμα και σε σύγκριση με το πρώτο τετράμηνο. Ωστόσο η πολιτική συγκράτησης των δαπανών φρενάρεται από την έκρηξη των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων, με αποτέλεσμα, στους πρώτους μήνες του 2012, να έχουν απορροφήσει σχεδόν το 50% της ετήσιας κρατικής επιχορήγησης.
Στο πρώτο τρίμηνο του 2012 (δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία για το τετράμηνο), οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων κάλυψαν το 37,6% του συνολικού ετήσιου κονδυλίου και, αν συνεχιστούν τα προβλήματα, προς τους τελευταίους μήνες του έτους θα προκύψει ανάγκη πρόσθετων πιστώσεων, που είτε θα εξοικονομηθούν από άλλα κονδύλια είτε θα εξευρεθούν με νέα μέτρα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εμφανίζει το ΙΚΑ το οποίο, στο πρώτο τρίμηνο, απορρόφησε το 43,7% ή ποσό ύψους 1.599 εκατ. ευρώ της συνολικής ετήσιας επιχορήγησης (3.659 εκατ. ευρώ). Ο ΕΟΠΥΥ απορρόφησε το 41,6% της ετήσιας επιχορήγησης ή 331 εκατ. ευρώ, από 795 εκατ. ευρώ, και ο ΟΓΑ που απορρόφησε το 37,6% της ετήσιας πίστωσης ή 1.370 εκατ. ευρώ.
Εν τω μεταξύ, ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζανιάς έδωσε εντολή να αρχίσει η αποστολή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων του 2009 και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας του 2010, μέσα στην επόμενη εβδομάδα, υπό την πίεση της αύξησης των εσόδων. Να σημειωθεί ότι η ΓΓΠΣ είναι έτοιμη να αποστείλει ακόμα και την ερχόμενη εβδομάδα 270.000 ραβασάκια προς ισάριθμους φορολογούμενους οι οποίοι θα κληθούν να καταβάλλουν Ενιαίο Τέλος Ακινήτων για το 2009 ύψους 100 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την «Ναυτεμπορική», από τους φόρους αυτούς αναμένονται έσοδα ύψους 8,5 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν:
ΑπάντησηΔιαγραφή* Ειδική εισφορά αλληλεγγύης έτους 2012. Οι φορολογούμενοι θα κληθούν αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών τους δηλώσεων, με τα εισοδήματα του 2011, που λήγει στις 15 Ιουνίου, να πληρώσουν έως και το Δεκέμβριο την εισφορά αλληλεγγύης, η οποία κυμαίνεται από 1% έως και 4% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος.
Η ειδική εισφορά επιβάλλεται σε όσους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ με συντελεστές:
* 1% για εισοδήματα από 12.000 - 20.000 ευρώ.
* 2% από 20.000 - 50.000 ευρώ
* 3% από 50.000 - 100.000 ευρώ.
* 4% για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ.
** Τέλος επιτηδεύματος έτους 2012. Στο δεύτερο εξάμηνο περίπου 900.000 μικρομεσαίοι επιτηδευματίες θα πληρώσουν ξανά τέλος επιτηδεύματος, το οποίο θα είναι αυξημένο από τα 300 στα 500 ευρώ για όσους εδρεύουν σε πόλεις άνω των 200.000 κατοίκων και στα 400 ευρώ για όσους εδρεύουν σε πόλεις κάτω των 200.000 κατοίκων. Για κάθε υποκατάστημα θα επιβαρυνθούν με επιπλέον ποσό τέλους επιτηδεύματος ύψους 300 ευρώ.
** Φόρος εισοδήματος έτους 2012. Ο φόρος εισοδήματος που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος περίπου 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά θα είναι πολλαπλάσιος σε σχέση με πέρυσι, καθώς, εκτός από τη μείωση του αφορολογήτου ορίου, έχουν τεθεί σε εφαρμογή οι σημαντικές περικοπές σε φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις φόρων, αλλά και τα νέα αυξημένα τεκμήρια διαβίωσης.
** Ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων για το έτος 2012. Το ειδικό τέλος επί των ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα από 5 εκατ. νοικοκυριά μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Αν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως ορίζει το Μνημόνιο, τα ποσά του ειδικού τέλους θα είναι αυξημένα σε σύγκριση με τα περυσινά.
Το γεγονός φυσικά ότι το εν λόγω τέλος δεν συμπεριελήφθη στους λογαριασμούς της ΔΕΗ του τρέχοντος μηνός, ενδέχεται να οδηγήσει στη μείωση του αριθμού των δόσεων εξόφλησής του από τις πέντε που ήταν σε τέσσερις έως τον Ιανουάριο του 2013. Εφέτος το συγκεκριμένο τέλος προσδιορίζεται με βάση τα στοιχεία ιδιοκτησίας της 31ης Μαρτίου 2012.
** Φόρος Ακίνητης Περιουσίας έτους 2011. Το φετινό ΦΑΠ θα κληθούν να πληρώσουν, περισσότεροι από 2 εκατ. φορολογούμενοι, οι οποίοι κατείχαν την 1η Ιανουαρίου 2011 κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα των οποίων η αντικειμενική αξία ξεπερνά το αφορολόγητο όριο των 400.000 ευρώ.
Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων έχει υπολογίσει ότι θα σταλούν εκκαθαριστικά σε περίπου 600.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι έχουν ατομική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Το μέσο ποσό πληρωμής θα ανέλθει σε 1.000 ευρώ.
** Τέλη κυκλοφορίας έτους 2013. Στο δίμηνο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου 2012 θα καταβληθούν απ' όλους τους κατόχους οχημάτων τα τέλη κυκλοφορίας του έτους 2013, τα οποία αναμένεται να είναι και πάλι αυξημένα τουλάχιστον κατά 10%.