Ομοιοπαθητική: σχέση Ιατρού-Φαρμακοποιού

Γράφει η Μαρίνη Σταυρίδου Φαρμακοποιός του Φαρμακείου Γκιούρδα Τι είναι άραγε η ομοιοπαθητική; Είναι ένας τρόπος θεραπείας πολ...

Γράφει η Μαρίνη Σταυρίδου
Φαρμακοποιός του Φαρμακείου Γκιούρδα

Τι είναι άραγε η ομοιοπαθητική; Είναι ένας τρόπος θεραπείας πολλών παθολογικών καταστάσεων ή μία αυταπάτη; Ερώτηση δίχως συγκεκριμένη απάντηση από πολλούς. Στο παρόν κείμενο θα εξεταστούν τα πλαίσια ορισμού της ομοιοπαθητικής και ο ρόλος του ιατρού και του φαρμακοποιού σε αυτήν.

Η ομοιοπαθητική ιατρική, κατά τον Hahneman, είναι το θεραπευτικό σύστημα που είναι επικεντρωμένο στον ασθενή και όχι στην ασθένεια. Ο ομοιοπαθητικός ιατρός καλείται κάθε φορά να εξετάσει τον ασθενή ως μία αδιαίρετη ενότητα σωματικών, διανοητικών και ψυχικών λειτουργιών και να βρει το όμοιο του φάρμακο. Ένα φάρμακο που όχι μόνο θα κάνει τα συμπτώματα του να υποχωρήσουν άλλα και θα τον επαναφέρει σε κατάσταση υγείας, δηλαδή πλήρους σωματικής αλλά και ψυχικής ευεξίας. Το κλειδί για τη σωστή συνταγογραφηση του όμοιου φαρμάκου , είναι η απαραίτητη και σωστή λήψη του ιστορικού, διαδικασία κατά την οποία ο ιατρός και ο φαρμακοποιός πρέπει να είναι απόλυτα ενημερωμένοι.

Πολλά έχουν ειπωθεί για τον «όρο» του ομοιοπαθητικού ιατρού. Ο ιατρός είναι απαραίτητο να γνωρίζει τι ψάχνει, που και πώς να το αναζητήσει. Πρέπει να παρατηρεί διεξοδικά τον ασθενή του, κάθε είδους κίνηση, το βλέμμα του, τον τρόπο και τη ροή του λόγου του, κάθε τι που θα μπορούσε να του δώσει πληροφορίες για τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τον χαρακτήρα του. Επιπροσθέτως, ο ιατρός είναι αναγκαίο να καταγράφει με πιστότητα τα όσα ακούει από τον ασθενή έτσι ώστε η κλινική εξέταση που επακολουθεί να γίνεται σωστά και πλήρως τεκμηριωμένα. Όμως στο βωμό αυτού του «όρου» βρίσκεται η προϋπόθεση της πλήρους απελευθέρωσης του ιατρού από προκαταλήψεις. Θα ήταν σφάλμα του ομοιοπαθητικού να υποθέσει ότι επειδή έχει δει παρόμοια περίπτωση του είναι ήδη γνωστό και το φάρμακο. Κάθε περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά και μόνο αν προσεγγιστεί με αυτή την αντίληψη θα διαφανούν οι λεπτομέρειες που δίνουν το σωστό φάρμακο. Με άλλα λόγια, είναι υψίστης σημασίας ο τρόπος σκέψης του ιατρού να μην είναι «αλλοπαθητικός» για τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, δηλαδή το συμπέρασμα για το τελικό σχήμα, να βασίζεται στην ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα του ασθενούς και όχι στην εμπειρία του ομοιοπαθητικού για την όποια ασθένεια.

Επί τη ευκαιρία αναφοράς στα ομοιοπαθητικά φάρμακα, καλό θα ήταν να εξετασθεί το ενδεχόμενο επικινδυνότητας τους. Είναι ασφαλή ή ενέχουν κινδύνους; Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δίνονται με ασφάλεια σε όλους, ακόμα και σε βρέφη, παιδία, εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες. Δεν έχουν καμία ανεπιθύμητη ενέργεια και δεν προκαλούν κανενός είδους εθισμό. Τις πρώτες μέρες, μετά την έναρξη της θεραπείας, ένα μικρό ποσοστό των ασθενών μπορεί να εμφανίσει εντονότερα, για μικρό χρονικό διάστημα, κάποιο απλό σύμπτωμα όπως π.χ. πονοκέφαλο που εν τέλει είναι τελείως ακίνδυνο για τον οργανισμό. Στην ομοιοπαθητική ορολογία αυτό ονομάζεται «θεραπευτική κρίση», θεωρείται ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό και διαρκεί πολύ λίγο. Παρόλα αυτά, οι ασθενείς δεν θα πρέπει να συγχέουν τα οποιαδήποτε συμπτώματα τους, όπως μια καταρροή από ένα κρυολόγημα, ένα πόνο από ψύξη κ.α. με την ομοιοπαθητική αγωγή που ακολουθούν αλλά απαραίτητο θα ήταν να συμβουλεύονται τον ιατρό τους.

Ωστόσο, για την απαραίτητη αποτελεσματικότητα ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου, θα πρέπει να υπάρχει και η κατάλληλη προσέγγιση ενός νέου ασθενούς από τον ιατρό και τον φαρμακοποιό. Ο γιατρός και ο φαρμακοποιός θα πρέπει να γνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους κάποιος αποφασίζει να στραφεί προς μια ομοιοπαθητική θεραπεία. Όλοι όσοι απευθύνονται σε ομοιοπαθητικό ιατρό δεν παροτρύνονται από τους ίδιους λόγους. Αναφορικά, κάποιος μπορεί να επιλέξει την ομοιοπαθητική είτε γιατί είναι δυσαρεστημένος από συμβατικές θεραπείες, είτε γιατί επιθυμεί προληπτική ιατρική, είτε ακόμη επειδή επιζητά κάποιον να τον ακούσει. Επιπλέον, αρκετοί είναι αυτοί που φοβούνται τις ανεπιθύμητες δράσεις των συμβατικών φαρμάκων και αναζητούν εναλλακτικές μορφές θεραπείας. Τέλος, είναι πολλοί εκείνοι οι οποίοι διακατέχονται από ιδεολογική «συγγένεια» με τις εναλλακτικές θεραπείες, ταιριάζουν δηλαδή περισσότερο στις αξίες και τα ΄΄πιστεύω΄΄ τους για τη φύση, τον κόσμο, το νόημα της υγείας. Για όλους τους παραπάνω ασθενείς και για κάθε ασθενή ξεχωριστά, ο φαρμακοποιός πρέπει να έχει μία ειλικρινή και με επιχειρήματα προσέγγιση.

Από τα παραπάνω, λοιπόν, προκύπτει εύλογα το ερώτημα: ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του ομοιοπαθητικού φαρμακοποιού και ποια η σχέση του με τον ομοιοπαθητικό ιατρό και τον ασθενή; Ο ρόλος του ομοιοπαθητικού φαρμακοποιού είναι ουσιαστικός για τα θεραπευτικά αποτελέσματα. Ο φαρμακοποιός αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ιατρού και ασθενούς, εγγυάται την ποιότητα του φάρμακου, εκπαιδεύει τον ασθενή στη σωστή χρήση της ομοιοπαθητικής, με άλλα λόγια προσφέρει ολοκληρωμένη φαρμακευτική φροντίδα. Οι ασθενείς ζητούν από τους φαρμακοποιούς να κατέχουν βασικές γνώσεις για τις εναλλακτικές θεραπείες, να σέβονται το δικαίωμα τους να πιστεύουν σε αυτές και τέλος να τους αντιμετωπίζουν ως ασθενείς και όχι ως πελάτες. Από την άλλη πλευρά, οι ομοιοπαθητικοί ιατροί απαιτούν από το φαρμακοποιό να έχει καλή φήμη που είναι συνέπεια της ικανότητας του να δίνει ακριβείς και αμερόληπτες πληροφορίες για κάθε είδους φάρμακο, να εγγυάται την ποιότητα και τη σωστή συντήρηση του ομοιοπαθητικού φαρμάκου και κυρίως να κρατά ανοικτή γραμμή επικοινωνίας μαζί τους για την κάθε περίπτωση ασθενούς.

Καταλήγοντας, στο νου αρκετών σύγχρονων Ελλήνων κυριαρχεί το εξής δίλημμα: ομοιοπαθητική ή συμβατική ιατρική; Όποια και αν είναι η απάντηση οι σύμβουλοι υγείας οφείλουν να βρίσκονται στο πλάι του ασθενούς, προσφέροντας ενημέρωση και καθοδήγηση παροτρύνοντας τον καθένα ξεχωριστά προς τη «σωστή» απόφαση.