30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1914! ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΙΚΟ με το ...«Ψεύτικο Παρίσι»!

Vangelis Chorafas ΤΟ ΨΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΙΣΙ Το Παρίσι βομβαρδίστηκε για πρώτη φορά από γερμανικά αεροπλάνα στις 30 Αυγούστου 1914. Τέσσερις μικρές β...

Vangelis Chorafas
ΤΟ ΨΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΙΣΙ
Το Παρίσι βομβαρδίστηκε για πρώτη φορά από γερμανικά αεροπλάνα στις 30 Αυγούστου 1914. Τέσσερις μικρές βόμβες ρίχτηκαν από τα χέρια του Φέρντιναντ φον Χίντεσεν και του παρατηρητή του, από το μονοπλάνο Rumpler Taube. Οι απώλειες ήταν μια νεκρή γυναίκα και 4 τραυματίες, αλλά και η ψυχολογική ζημιά ήταν μεγάλη.
Το εσωτερικό μέτωπο ήταν πλέον μέτωπο μάχης, και οι γυναίκες και τα παιδιά δεν ήταν ασφαλή από τα εχθρικά πυρά.
Ακολούθησαν άλλες σποραδικές επιθέσεις τους επόμενους 18 μήνες, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης επίθεσης από Ζέπελιν τον Μάρτιο του 1915. Στις 29 Ιανουαρίου 1916, δύο Ζέπελιν εμφανίστηκαν πάνω από τη γαλλική πρωτεύουσα. Οι βόμβες τους προκάλεσαν χάος, σκοτώνοντας 24 και τραυματίζοντας 30.
Οι αεροπορικές επιθέσεις αυξάνονταν τους επόμενους μήνες. Το Παρίσι είχε μια ανάπαυλα το 1917, όταν οι Γερμανοί στράφηκαν στις αεροπορικές επιθέσεις στο Λονδίνο, χρησιμοποιώντας τα τελευταία τους βομβαρδιστικά αεροπλάνα, τύπου Gotha. Μια επιδρομή τον Ιούνιο άφησε 162 Βρετανούς νεκρούς. Οι Γάλλοι ήξεραν ότι η σειρά τους θα ερχόταν. Αλλά πώς θα μπορούσαν να αμυνθούν;
Ένας άνθρωπος που πίστευε ότι είχε τη λύση ήταν ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Φερνάν Ζακοπότσι. Φλωρεντίνος στην καταγωγή, ο Ζακοπότσι είχε προηγουμένως εργαστεί στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1900.
Πώς ο Ζακοπότσι ενεπλάκη σε αυτό το μυστικό έργο δεν είναι σαφές. Αλλά κάποια στιγμή στα τέλη του 1917, του ανατέθηκε από την DCA, την υπηρεσία για την αντιαεροπορική άμυνα, να χτίσει ένα ψεύτικο Παρίσι για να ξεγελάσει τους Γερμανούς πιλότους.
Όσο περίεργο κι αν ακούγεται σήμερα, το σχέδιο είχε λογική εκείνη την εποχή. Τα εχθρικά αεροπλάνα έφταναν στην πρωτεύουσα τη νύχτα, χρησιμοποιώντας όχι τεχνολογικά βοηθήματα, αλλά τη τοπογραφία. Απλώς ακολουθούσαν τον ποταμό Σηκουάνα και στη συνέχεια έριχναν τις βόμβες τους. Αλλά ο Σηκουάνας είναι ένας ελικοειδής ποταμός που, αφού διασχίζει την καρδιά του Παρισιού, κάτω από τις διάσημες γέφυρες και περνώντας από ορόσημα όπως ο Πύργος του Άιφελ, στη συνέχεια διπλώνεται όχι μία, αλλά δύο φορές, σαν τις καμπούρες μιας καμήλας. Ήταν στη δεύτερη από αυτές τις «καμπούρες», στο προάστιο Μαιζόν-Λαφίτ, που οι Γάλλοι ανέθεσαν στον Ζακοπότσι να κατασκευάσει την ψεύτικη πόλη του. Ωστόσο, επρόκειτο να δημιουργηθούν δύο ακόμη «ζώνες ψευδών στόχων»: μια ψεύτικη βιομηχανική ζώνη θα δημιουργούνταν στο Βαιρ-συρ-Μαρν, που βρίσκεται 10 μίλια ανατολικά της πρωτεύουσας, ενώ το προάστιο Σαιν-Ντενί θα «μεταφερόταν» στο Βιλπίντ στα βορειοανατολικά.
Ο Ζακοπότσι ξεκίνησε το έργο του στο Βιλπίντ το 1918, κατασκευάζοντας μια απομίμηση του σιδηροδρομικού σταθμού Γκαρ ντε λ’Εστ - ενός από τους πιο πολυσύχναστους του Παρισιού - και μάλιστα κατασκευάζοντας ένα τρένο που φαινόταν να κινείται. Χρησιμοποιώντας τις πολυετείς μελέτες του για τον ηλεκτρικό φωτισμό, χρησιμοποίησε ξύλινες σανίδες για τα βαγόνια του τρένου, και για τα εσωτερικά φώτα δημιούργησε ένα ευφυές σύστημα φώτων σε ιμάντα μεταφοράς. Από τον αέρα φαινόταν ότι το τρένο κινείται.
Η βιομηχανική ζώνη ήταν η επόμενη. Ο Ζακοπότσι χρησιμοποίησε ξανά ξύλινες σανίδες για το κέλυφος των εργοστασίων και για τις στέγες χρησιμοποίησε καμβάδες, βαμμένους με διάφορες αποχρώσεις. Με έναν έξυπνο συνδυασμό διαφορετικών χρωματιστών λαμπτήρων - λευκών, κίτρινων και κόκκινων - αναδημιούργησε τις φωτιές και τους ατμούς που εκπέμπει ένα εργοστάσιο κατά τη διαδικασία παραγωγής. Το κλειδί ήταν η διακριτικότητα, δεν ήθελε να κινήσει τις υποψίες των Γερμανών φωτίζοντας τις ψεύτικες δημιουργίες του σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Ήταν επίπονη δουλειά, αλλά ο Ζακοπότσι είχε σχεδόν ολοκληρώσει όταν τα γερμανικά αεροπλάνα Gotha επιτέθηκαν στην πρωτεύουσα στις 16 Σεπτεμβρίου, ρίχνοντας 22 τόνους βόμβες που άφησαν έξι νεκρούς και 15 τραυματίες. Την επόμενη φορά που θα επέστρεφαν τα αεροπλάνα, η απάτη θα έπρεπε να τεθεί σε εφαρμογή. Αλλά δεν υπήρξε επόμενη φορά. Δύο μήνες αργότερα ο πόλεμος τελείωσε και ο Ζακοπότσι δεν είχε την ευκαιρία να δει αν το σχέδιο του είχε ξεγελάσει τους Γερμανούς πιλότους.
Παρόλα αυτά, η γαλλική κυβέρνηση πίστευε ότι είχε δημιουργήσει μια σημαντική μορφή άμυνας σε περίπτωση που εχθρικά βομβαρδιστικά εμφανίζονταν πάνω από το Παρίσι σε έναν μελλοντικό πόλεμο. Ένα πέπλο μυστικότητας κάλυψε τη δημιουργία του Ζακοπότσι, που αποκαλύφθηκε το 1920 όταν ο βρετανικός Τύπος έμαθε την ιστορία. Η The Illustrated London News στην έκδοσή της στις 6 Νοεμβρίου 1920 έδωσε στη δημοσιότητα την εφεύρεση του Ζακοπότσι με ένα φωτογραφικό ρεπορτάζ με τίτλο: «Ένα Ψεύτικο Παρίσι έξω από το Παρίσι — μια ‘Πόλη’ Δημιουργημένη για να Βομβαρδιστεί.» Υπήρχαν φωτογραφίες, χάρτες και εξηγήσεις, όλα αυτά που η εφημερίδα αποκάλεσε «ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις».
Ωστόσο, δεν αποκάλυψαν το όνομα του ανθρώπου πίσω από την ψεύτικη πόλη. Αλλά ο Ζακοπότσι τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με την απονομή του παράσημου της Λεγεώνας της Τιμής, και γνώρισε μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1920. Ήταν αυτός που φώτισε τον Πύργο του Άιφελ, εγκατέστησε επίσης προβολείς στην Πλατεία Κονκόρντ και δημιούργησε φωτισμούς για πολλά άλλα δημοφιλή ορόσημα στην πόλη.
Ο Ζακοπότσι πέθανε στο Παρίσι το 1932. Προσέλκυσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον με τον φωτισμό του Πύργου του Άιφελ και συνέβαλε πολύ στο να κάνει το Παρίσι την Πόλη του Φωτός. Το Ψεύτικο Παρίσι παρέμεινε σχετικά άγνωστο.