Manos Lambrakis Η χειρονομία της Μαρίας Φαραντούρη να αφιερώσει το τραγούδι «Της Αγάπης Αίματα» στη Λίνα Μενδώνη χθες στη Μικρή Επίδαυρο δεν...
Manos Lambrakis
Η χειρονομία της Μαρίας Φαραντούρη να αφιερώσει το τραγούδι «Της Αγάπης Αίματα» στη Λίνα Μενδώνη χθες στη Μικρή Επίδαυρο δεν μπορεί να ιδωθεί απλώς ως μια τυχαία στιγμή ευγένειας καθώς είναι ένα παράδοξο που αποκαλύπτει την ίδια την κρίση της πολιτισμικής μνήμης στην Ελλάδα. Διότι η φωνή της Φαραντούρη δεν είναι μια κοινή φωνή αλλά το ίδιο το ηχητικό αποτύπωμα της αντίστασης, η επιβίωση της ποίησης του Ελύτη και της μουσικής του Θεοδωράκη σε χρόνια καταπίεσης. Είναι φωνή-μνημείο, φωνή που έχει ήδη μεταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως φορέας αντίστασης. Όταν αυτή η φωνή λοιπόν στρέφεται και αποδίδει έναν τέτοιο ύμνο σε μια πολιτική διαχειρίστρια του πολιτισμού, τότε δεν έχουμε απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό, έχουμε την ανάδυση ενός νέου τύπου συμβολικού κεφαλαίου, όπου η εξουσία προσλαμβάνει την αντίσταση για να τη μετατρέψει σε διακοσμητικό της.
Η σύγχρονη φιλοσοφία μιλά για την «κόπωση» της μνήμης στις κοινωνίες του θεάματος, ωστόσο εδώ βλέπουμε κάτι πιο βίαιο: την καταναλωτική αφομοίωση της μνήμης. Το τραγούδι που κάποτε τραγουδιόταν με ρίγος στα στάδια της εξορίας και της οργής, γίνεται τώρα μια αφιέρωση σε υπουργική παρουσία. Η συμβολική οικονομία του αίματος —αυτή που φέρει ο στίχος «της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν»— μετασχηματίζεται σε πρωτόκολλο φιλοφρόνησης. Έτσι, το αίμα που άλλοτε έρρεε ως μαρτυρία, χύνεται τώρα ως κρασί στο ποτήρι της εξουσίας.
Εδώ εδράζεται η πικρία. Όχι επειδή η Φαραντούρη δεν έχει δικαίωμα να αφιερώσει ένα τραγούδι σε όποιον επιλέγει, αλλά επειδή η πράξη της δεν είναι ιδιωτική, αλλά δημόσια, συμβολική, πολιτική. Ο δημόσιος λόγος της τέχνης δεν είναι ουδέτερος. Είναι πάντοτε μια χειρονομία δύναμης. Και όταν το πιο εμβληματικό ίσως τραγούδι αντίστασης μεταβιβάζεται στην ίδια την εκπρόσωπο μιας εξουσίας που έχει συνδεθεί με σκανδαλώδεις πρακτικές διαχείρισης του πολιτισμού, τότε η ιστορική μνήμη γίνεται αντικείμενο εκποίησης.
Αυτό που βιώθηκε χθες λοιπόν στη Μικρή Επίδαυρο δεν ήταν τιμή, αλλά μια μορφή αντιστροφής του νοήματος. Το τραγούδι που τραγουδήθηκε για τα ανώνυμα σώματα των βασανισμένων, για τους εξόριστους, για εκείνους που πλήρωσαν με αίμα την ελευθερία, εκφωνήθηκε ως ύμνος προς το κράτος-εξουσία. Είναι η στιγμή που το πολιτικό τραγούδι πεθαίνει όχι επειδή έπαψε να ακούγεται, αλλά επειδή παραδόθηκε στη φιλανθρωπική αβρότητα του υπουργικού χαμόγελου.
Αν η μνήμη είναι ηθικό χρέος, τότε τέτοιες στιγμές δεν είναι απλώς «παρεξηγήσεις». Είναι προδοσίες του ίδιου του αίματος που επικαλείται το τραγούδι. Διότι το αίμα δεν είναι υλικό προς ανακύκλωση, ούτε σύμβολο προς εκμίσθωση· είναι το ίδιο το ανεξόφλητο χρέος μιας κοινωνίας προς τους μάρτυρές της. Και κάθε φορά που αφιερώνεται στην εξουσία, μετατρέπεται σε ανούσιο στολίδι, σε θέαμα χωρίς θυσία.
Αυτό είναι που καίει: ότι η φωνή που έμαθε γενιές να τραγουδούν την αγάπη ως αντίσταση, τώρα, έστω για μια στιγμή, έγινε όργανο συμφιλίωσης με την εξουσία. Και εκεί που το τραγούδι ήταν κάποτε πράξη, έγινε απλώς επιτέλεση.
Δεν πειραζει.Μετα τον Σαββοπουλο,που ξεφτιλιστηκε για κατι χρεη του πεθερου του,τωρα και η μανα του ευρωβουλευτη του μπουζουκτσιδικου.Δεν βαριεσαι!Εχουμε μεσα μας τοσους μεντορες που μας ενεπνευσαν και μας οδηγησαν σε ενα ειδος εμβιου που λεγεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ, που ουτε μας ενοχλησε.Απλα μια γλυκοξινη γευση για το ψεμμα που κουβαλουσαν καποιοι "καλλιτεχνες.
ΑπάντησηΔιαγραφή