ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ στην «ενωμένη Εθνική Αντίσταση»...

Η επέτειος της ενωμένης Εθνικής Αντίστασης 1941-1944, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 Νοεμβρίου με αφορμή την ανατίναξη της γέφυρας Γοργο...

Η επέτειος της ενωμένης Εθνικής Αντίστασης 1941-1944, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 Νοεμβρίου με αφορμή την ανατίναξη της γέφυρας Γοργοπόταμου) εορτάστηκε σήμερα με γενικό σημαιοστολισμό και εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Στην Αθήνα, ωστόσο, η κεντρική τελετή στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη σημαδεύτηκε από εμφανείς απουσίες κυβερνητικών και κοινοβουλευτικών αξιωματούχων.
Στην κατάθεση στεφάνων παρέστη ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης μόνον ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας. Απουσίαζαν πλήρως η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, οι υφυπουργοί του ίδιου υπουργείου, καθώς και ο Πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης. Κώστας Τασούλας.
Η εικόνα της τελετής με την υποβαθμισμένη εκπροσώπηση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στα κοινωνικά δίκτυα. «Ντροπιαστική απαξίωση» χαρακτηρίστηκε η απουσία κυβερνητικών στελεχών. Αντίθετα, σε κάποιες περιφερειακές εκδηλώσεις η κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε από υφυπουργούς.

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου

28 Νοεμβρίου 1942 – 25 Νοεμβρίου 1942 (συμβολική ημερομηνία εορτασμού)

Η επιχείρηση «Harling» (όνομα που έδωσαν οι Βρετανοί) είναι η πιο εμβληματική πράξη της ελληνικής Εθνικής Αντίστασης κατά τη γερμανική κατοχή και μία από τις σημαντικότερες δολιοφθορές σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.

Τι συνέβη

Στόχος: Η σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου (νομός Φθιώτιδας), στον κεντρικό άξονα Θεσσαλονίκης – Αθήνας – Πειραιάς, από όπου περνούσε το μεγαλύτερο μέρος των γερμανικών εφοδίων προς το μέτωπο της Βόρειας Αφρικής (στρατός του Ρόμμελ).
Δυνάμεις:

12 Βρετανοί κομάντος-αλεξιπτωτιστές της SOE (Special Operations Executive), με επικεφαλής τον ταξίαρχο Έντι Μάιερς και τον λοχαγό Κρις Γούντχαουζ.
~150 αντάρτες του ΕΛΑΣ (υπό τον Άρη Βελουχιώτη και τον ανθυπολοχαγό Νίκο Στουρνάρα).
~60 αντάρτες του ΕΔΕΣ (υπό τον Ναπολέοντα Ζέρβα και τον Κομνηνό Πυρομάγλου).
Η νύχτα 25 προς 26 Νοεμβρίου 1942: Μετά από πολύμηνες προετοιμασίες, διαφωνίες και αναβολές, οι τρεις ομάδες συνεργάστηκαν για πρώτη (και σχεδόν τελευταία) φορά. Οι αντάρτες εξουδετέρωσαν τα ιταλικά φυλάκια, οι Βρετανοί τοποθέτησαν τα εκρηκτικά και στις 02:45 τα ξημερώματα της 26ης Νοεμβρίου η γέφυρα ανατινάχθηκε ολοσχερώς.

Αποτελέσματα

Η σιδηροδρομική γραμμή διακόπηκε για 6 εβδομάδες (μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου 1943).
Ο Ρόμμελ δεν έλαβε κρίσιμα εφόδια και ηττήθηκε οριστικά στο Ελ Αλαμέιν λίγες μέρες νωρίτερα (4 Νοεμβρίου 1942), αλλά η ανατίναξη ενίσχυσε αποφασιστικά την πίεση στον Άξονα.
Η επιχείρηση προβλήθηκε παγκοσμίως από το BBC και το αμερικανικό ραδιόφωνο ως η μεγαλύτερη δολιοφθορά στην Ευρώπη μέχρι τότε.

Πολιτική σημασία

Ήταν η μοναδική μεγάλη κοινή επιχείρηση ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ υπό βρετανική διοίκηση.
Η επιτυχία ανάγκασε τους Γερμανούς να ενισχύσουν τις δυνάμεις κατοχής στην Ελλάδα αντί να τις στείλουν σε άλλα μέτωπα.
Έγινε σύμβολο της ενότητας της Αντίστασης (παρόλο που λίγους μήνες αργότερα ξέσπασαν οι πρώτες ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ).

Επέτειος σήμερα

Η επίσημη εθνική επέτειος της Εθνικής Αντίστασης είναι στις 23 Νοεμβρίου (ίδρυση ΕΑΜ), αλλά τοπικά και από πολλούς φορείς η ανατίναξη του Γοργοποτάμου γιορτάζεται την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου (φέτος 30 Νοεμβρίου 2025) με εκδηλώσεις στο μνημείο της γέφυρας, παρουσία Προέδρου της Δημοκρατίας ή Πρωθυπουργού κατά παράδοση.

Η φωτογραφία του Άρη Βελουχιώτη, του Ζέρβα και του Μάιερς να σφίγγουν τα χέρια πάνω στα συντρίμμια της γέφυρας παραμένει μέχρι σήμερα το πιο δυνατό σύμβολο της ελληνικής αντίστασης κατά του Άξονα.