Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο! Ανήμερα του Αγίου Νικολάου, ένα σπάνιο ηρωικό κατόρθωμα....

Δημήτρης Τριάντος Ανήμερα του Αγίου, ένα σπάνιο ηρωικό κατόρθωμα. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το πλοίο μας «ΑΔΡΙΑΣ» βύθισε γερμανικά υποβρύχια,...

Δημήτρης Τριάντος
Ανήμερα του Αγίου, ένα σπάνιο ηρωικό κατόρθωμα. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το πλοίο μας «ΑΔΡΙΑΣ» βύθισε γερμανικά υποβρύχια, πήρε μέρος στην απόβαση των συμμάχων στην Σικελία και ήταν μέρος της δύναμης στην οποία παραδόθηκε ο ιταλικός στόλος κατά την συνθηκολόγηση του. Δεν διακρίθηκε σε ναυμαχίες ούτε συνέβαλε στην απελευθέρωση εδαφών, όπως ο θρυλικός Αβέρωφ όμως το επίτευγμά του ήταν μέγιστο ηθικά!
Μετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών, ο Τσόρτσιλ διέταξε την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων. Η επιχείρηση ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία εξαιτίας της απόλυτης αεροπορικής υπεροχής των Γερμανών στο Αιγαίο. Όταν ο ΑΔΡΙΑΣ διατάχθηκε να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις αυτές, είχαμε ήδη χάσει το Αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα που βυθίστηκε στη Λέρο από γερμανικά αεροσκάφη.
Στις 20 Οκτωβρίου του 1943, ο ΑΔΡΙΑΣ αναχώρησε από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας στην ουσία σε ”αποστολή αυτοκτονίας “ Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Τούμπας λέει στο πλήρωμα “Κύριοι, σας εξήγησα ότι έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε εχθρικά πλοία, αεροπλάνα, πυροβολεία και ναρκοπέδια. Ειλικρινώς λυπούμαι που δεν έχω να σας προσφέρω τίποτε περισσότερον”.»
Δύο μέρες αργότερα, στις 22/10 κοντά στην Κάλυμνο ο «ΑΔΡΙΑΣ» μαζί με το βρετανικό πλοίο «Hurworth», βρέθηκαν δίχως να το καταλάβουν μέσα σε γερμανικό ναρκοπέδιο. Από αφήγηση του υπαξιωματικού Δ. Μαλτέζου : από τα μεσάνυκτα της 22 προς 23 Οκτωβρίου, εκεί που πλέαμε ήσυχα, με το πλήρωμα σε θέσεις μάχης, έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε νέα αεροπορική προσβολή, το ΑΔΡΙΑΣ συγκλονίστηκε από μια τρομερή έκρηξη. Είχαμε πέσει σε νάρκη που απέκοψε ολόκληρο το πρωραίο μέρος του πλοίου, μέχρι σύριζα στη γέφυρα, το πλοίο απώλεσε το 1/3 του. Με το τράνταγμα ο Τούμπας κτύπησε με το στήθος δυνατά στην πυξίδα και λιποθύμησε. Βρέθηκε δίπλα του ο υποκελευστής Μαυρωνάς που τον άρχισε στα χαστούκια και τον συνέφερε. Αργότερα, ο Τούμπας τον πείραζε λέγοντάς του ότι είχε χαστουκίσει τον κυβερνήτη του.
Ο Βρετανός Αντιπλοίαρχος Ράιτ σήμανε στον Τούμπα ότι θα ερχόταν να παραλάβει το πλήρωμα και στη συνέχεια θα το βύθιζε με το πυροβολικό του. Ο Τούμπας αρνήθηκε να υπακούσει παρά τις επανειλημμένες εντολές του διοικητή του. Συγκέντρωσε τους αξιωματικούς και το πλήρωμα και τους ρώτησε “θα εγκαταλείψουμε το πλοίο μας? ” αμέσως με μία φωνή όλοι τους απάντησαν ΟΧΙ ΠΟΤΕ. Ο Τούντας ανακοίνωσε ότι θα προσπαθούσαν έστω και χωρίς πλώρη να φτάσουν ως τις ακτές της ουδέτερης Τουρκίας αλλά συμφώνησε να μεταφέρει στο βρετανικό πλοίο τους τραυματίες. Έτσι, το HURWORTH άρχισε να πλησιάζει προσέκρουσε όμως και αυτό σε νάρκη και βυθίστηκε, παίρνοντας μαζί του στο βυθό 143 άνδρες.
Οι άνδρες κατάφεραν να συνέλθουν από το σοκ της απώλειας των συντρόφων τους. Ηταν ολομόναχοι στο σκοτεινό πέλαγος, χωρίς όργανα ναυσιπλοΐας και χάρτες, με ένα πηδάλιο που δεν δούλευε καλά, με πληγωμένους και νεκρούς, μέσα σε ναρκοπέδιο. Και όμως αντί να το βάλουν κάτω, με οδηγό τον πολικό αστέρα μετά από τρεις ώρες πλεύσης έφτασαν στην περιοχή της Αλικαρνασσού. Στη διάρκεια του ταξιδιού ο γιατρός του πλοίου φρόντιζε τους τραυματίες με ανύπαρκτα μέσα περίθαλψης ; οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι έκοψε με κοινό ψαλίδι και χωρίς αναισθησία το αριστερό χέρι του υποκελευστή Γεωργίου Παπαφρατζέσκου που είπε στον Κυβερνήτη “μη στεναχωριέστε κύριε, καλά είμαι, τι είναι ένα χέρι για την πατρίδα, τίποτα! Οι απώλειες του ΑΔΡΙΑ ήταν 21 νεκροί και 30 τραυματίες.
Στην Τουρκία, το σακατεμένο αντιτορπιλικό έμεινε 40 ημέρες. Εκεί άλλο ένα επιστημονικό κατόρθωμα. που πιστώνεται στον Α΄ μηχανικό, τον Κωνσταντίνο Αράπη, ο οποίος έτυχε να έχει σπουδάσει και ναυπηγός. Χάρις στην ψυχραιμία και τις γνώσεις του έκανε ένα επισκευαστικό θαύμα. Υπολόγισε σωστά τον τρόπο με τον οποίον έπρεπε να φτιαχτεί τσιμεντένιος τοίχος στη θέση της πλώρης για να μπορέσει το τραυματισμένο πλοίο να αντέξει και να ξαναμπεί στην θάλασσα και να μην βυθιστεί από τη συνεχή εισροή υδάτων.

Πράγματι, η γενναιότητα τους δεν σταματά εδώ, το λαβωμένο πλοίο ξαναμπαίνει στην θάλασσα, την 1η Δεκεμβρίου 1943, και χωρίς την πλώρη του, διανύει 730 ναυτικά μίλια μέσα στο γερμανο-κρατούμενο Αιγαίο και σαν σήμερα στις 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Νικολάου φθάνει με δόξα και τιμή στην Αλεξάνδρεια!

Ο κυβερνήτης Τουμπας με 9 τραύματα και σπασμένο το δεξί του χέρι στέκεται περήφανος μπροστά στο ηρωικό του πλοίο που εγινε δεκτό με τέτοιους πανηγυρισμούς που οι Αιγύπτιοι νόμισαν ότι ο Πόλεμος τελείωσε και νίκησαν οι Σύμμαχοι

Φωτο 1. Το σακατεμένο πλοίο στην ακτή της Τουρκίας. Μάλιστα βρέθηκε σε έναν οικισμό Τουρκο-κρητικών που εγκαταστάθηκαν εκεί με την Ανταλλαγή του 1923. Όταν το καράβι ήταν έτοιμο να ταξιδέψει, κάποιοι από τους Τούρκους το ξεπροβόδισαν με την ευχή στα ελληνικά «Η Παναγιά μαζί σας».

Φωτο 2. Ο Ιωάννης Τούμπας βγάζει λόγο στους άνδρες του κατά την παραλαβή του πλοίου, λέγοντας τους ότι αυτοί θα γράψουν την ιστορία του.

Φωτο 3. «Αδρίας. Ήταν όλοι τους ήρωες» το βιβλίο της δημοσιογράφου Μαργαρίτας Πουρνάρας που σημειώνει «στη Βρετανία, την πατρίδα της ναυτικής παράδοσης, το σκαρί του Αδρία θα είχε γίνει μουσείο, χώρος προσκυνήματος, σημείο αναφοράς για τις επόμενες γενιές. Το Αμερικανικό Πεντάγωνο εκτύπωσε φυλλάδια με την ιστορία του ελληνικού πλοίου ως λαμπρό παράδειγμα αντοχής και κουράγιου. Εμείς ούτε που το ξέρουμε, το ΑΔΡΙΑΣ τέθηκε σε ακινησία, πλήρης επισκευή του δεν έγινε ποτέ και το 1945 διαγράφηκε από το Ελληνικό Ναυτικό και διαλύθηκε.

φωτο 4 (επάνω). το ομοίωμα του ΑΔΡΙΑ, εξαιρετικά ναυπηγημένο από τον Αντιπλοίαρχο (εα) Στέλιο Φαλιέρο και την ομάδα του.
Σαν σήμερα, ανήμερα του Αγίου προστάτη των ναυτικών, ημέρα που ολοκληρώνει το επικό του κατόρθωμα στην Αλεξάνδρεια, το μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, άξιζε νομίζω να ειπωθεί η ιστορία του "πλοίου που αρνήθηκε να πεθάνει" για να θυμόμαστε τι θα πει πατριωτισμός, λαμπρό παράδειγμα ηγεσίας κυβερνήτη, τόλμης και αυτοθυσίας του πληρώματος, επιστημονικής τεχνικής γνώσης δηλαδή αριστείας σε όλα τα επίπεδα!
Χρόνια πολλά σε όλους τους φίλους/φίλες που γιορτάζουν