Αγιοβασίλης, βασιλόπιτα...

...Ισραήλ και Coca Cola‏! . Της Μαρίας Λούπου . Ανθελληνικό μένος απέπνεαν τα έργα του Μεγάλου Βασιλείου (του Αγιοβασίλη). Ενδεικτικά: •«Μη ...

...Ισραήλ και Coca Cola‏!
.
Της Μαρίας Λούπου
.
Ανθελληνικό μένος απέπνεαν τα έργα του Μεγάλου Βασιλείου (του Αγιοβασίλη). Ενδεικτικά:
•«Μη δειλιάζετε από των ελληνικών πιθανολογημάτων, τα οποία είναι σκέτα ξύλα, μάλλον δε δάδες, που απώλεσαν και του δαυλού την ζωντάνια και του ξύλου την ισχύν, μη έχοντος δε ούτε και του πυρός την φωτεινότητα, αλλά ως δάδες καπνίζουσες καταμελανώνουν και σπιλώνουν όσους τα πιάνουν και φέρουν δάκρυα στα μάτια όσων τα πλησιάζουν». («Εnarratio in prophetam I», κεφ. 7, τ. 196, γρ. 3-9.)
• «Είναι εχθροί οι Έλληνες, διότι διασκεδάζουν καταβροχθίζοντας με ορθάνοιχτο το στόμα τον Ισραήλ».(«Εnarratio in prophetam Ιsaiam», κεφ. 9, τμ. 230, γρ. 1-10.)]
• «Ημείς δε, ώσπερ απεφύγομεν Έλληνας.»(«Contra Sabellianos et Arium et Anomoeos», τ. 31, σελ. 600, γρ. 32.)
• «Οι παρά τοις Έλλησι σοφοί, τον μεν βίον έχοντες τοις αισχίστοις της σαρκός πάθεσιν εγκυλινδούμενον.»(«Εnarratio in prophetam Isaiam», κεφ. 10, τμ. 239, γρ. 22.)
• «Δια της σης σοφίας εις το βάθος της Ομήρου μανίας εισελθείν.»(«Εpistulae», Epistle 345, τμ. 1, γρ. 25.)
• «Οι των Ελλήνων σοφοί, οι την φιλοσοφίαν ασκήσαντες, και την μισογυνίαν ελόμενοι, κατακρίνουσι τους εν τη αληθινή σοφία όντας, και συμπεπλεγμένους γυναικαρίοις ασώτοις.»(«Sermo de contubernalibus», τ. 30, σελ. 824, γρ. 39-42.)
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτό που διαβάζουμε στο συναξάρι, ότι, όταν ο Βασίλειος ήταν επίσκοπος Καισαρείας, ο τότε έπαρχος Καππαδοκίας πήγε να εισπράξει φόρο από την Εκκλησία. Ο Βασίλειος μάζεψε από τους χριστιανούς ό,τι πολύτιμο είχαν (νομίσματα, δακτυλίδια κ.τ.λ.), με σκοπό να τα δώσει στον έπαρχο. Έπεισε(;) όμως τον έπαρχο να μην πάρει τον φόρο, κι εκείνος το έκανε. Μη γνωρίζοντας ο Βασίλειος σε ποιόν να επιστρέψει τι, έφτιαξε πίτες, στην κάθε μια έβαλε από ένα πολύτιμο αντικείμενο και τις μοίρασε στον κόσμο. Τότε έγινε και το θαύμα: ο κάθε ένας βρήκε στην πίττα του αυτό που είχε δώσει! Σε αυτήν την ιστορία, ανεξάρτητα από το πόση δόση αλήθειας περιέχει, παρατηρούμε τον βυζαντινισμό και τη χειραγώγηση του χριστιανικού ποιμνίου από την Εκκλησία σε όλο τους το μεγαλείο: Το κράτος προσπάθησε να κάνη το αυτονόητο, να εισπράξει φόρο από την Εκκλησία. Η Εκκλησία μάζεψε το απαιτούμενο ποσό από το «ποίμνιο», δίχως να βάλει χέρι στον εκκλησιαστικό κορβανά. Δεν ήθελε όμως να δώσει λογαριασμό στο κράτος. Αφού ξεφορτώθηκε (με αδιευκρίνιστο τρόπο) τον κρατικό λειτουργό, επέστρεψε τα πολύτιμα αντικείμενα στο ποίμνιο. Έτσι μετουσιώθηκε στη συνείδηση των χριστιανών σε «κράτος», το οποίο υποτίθεται ότι έχει καλύτερο πρόσωπο. Τους παίρνει μεν τακτικά τα λεφτά, αλλά το κάνει για το καλό τους, καθότι επί πλέον επενδύει και για τη σωτηρία των ψυχών τους.
Η θλιβερή αυτή ιστορία μεσαιωνικού βυζαντινισμού έχει επιβιώσει ως τις μέρες μας σαν έθιμο κι οι νεοέλληνες –έμπλεοι ενθουσιασμού– κόβουν κάθε χρόνο τη βασιλόπιτα, τιμώντας έτσι τη διαχρονική φοροαπαλλαγή και οικονομική και πολιτική ασυδοσία της Εκκλησίας, δίχως να το γνωρίζουν. Τραγική ειρωνεία...
Ο Βασίλειος ασκήτευσε επί πολλά έτη και πέθανε σε ηλικία 49 ετών από ασθένεια των νεφρών, που μάστιζε εκείνο τον καιρό τους ασκητές λόγω της κακής διατροφής τους. Η σύγχρονη μορφή του Αγιοβασίλη αποτελεί προϊόν προπαγάνδας εξουσιαστικής, που λειτουργεί υπέρ της υπερκατανάλωσης και του υλικού ευδαιμονισμού. Καθώς πλασάρεται ως «θέσφατο» χριστιανικό ο ά-λογος υπερκαταναλωτισμός, καθαγιασμένες πρακτικές οικονομικής παγκοσμιο-ποίησης κάνουν θραύση πίσω από το αγιοβασιλιάτικο προσωπείο.
Η παχύσαρκη ερυθρόλευκη γελαστή μορφή με τα δώρα άρχισε να σταθεροποιείται τον 19ο αιώνα με επιρροή κυρίως από τον άγιο Νικόλαο των Δυτικών.
Η τελική μορφή του, που γνωρίζουμε σήμερα, οφείλεται σε διαφημιστική εκστρατεία της Coca Cola στις αρχές της δεκαετίας του ’30, που σκοπό είχε να αυξήσει τις πωλήσεις των προϊόντων της κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
------------------------------------