Πολυκυστικές ωοθήκες...

Γράφει ο Αντώνης Κακκουλάκης , Χειρούργος Μαιευτήρας – Γυναικολόγος.  Εξειδικευθής και Τ. Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Υπ...

Γράφει ο Αντώνης Κακκουλάκης,

Χειρούργος Μαιευτήρας – Γυναικολόγος. 

Εξειδικευθής και Τ. Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Υπερήχων και Προγεννετικού Ελέγχου Νοσοκομείου ΕΛΕΝΑ. 

Mε τον όρο πολυκυστικές εννοούμε μια κατάσταση κατά την οποία οι ωοθήκες παράγουν μεγάλες ποσότητες οιστρογόνων ανδρογόνων, λόγω αδυναμίας τους να απελευθερώσουν το ωράριο που ωριμάζει κάθε μήνα. Ποιο αναλυτικά, στην κατάσταση αυτή συμμετέχουν κάποιες ορμονικές διαταραχές οι οποίες φαίνονται μόνο από...

 εργαστηριακή εξέταση. Οι ορμονικές διαταραχές σε συνάρτηση με τα κλινικά ευρήματα, όπως είναι η υπερτρίχωση, ο ασταθής κύκλος και άλλα πολλά τα οποία θα αναλύσουμε παρακάτω, αποτελούν επαρκή στοιχεία για την διάγνωση πολυκυστικών ωοθηκών.

Με την μέθοδο επίσης του υπερηχογραφήματος μπορούμε εύκολα να διαγνώσουμε την ύπαρξη πολλών μικρών ωοθυλάκιων.

Η παχυσαρκία, η κληρονομικότητα και η ψυχική κατάσταση του ατόμου αποτελούν τις βασικότερες αιτίες εμφάνισης του προβλήματος. Οποιαδήποτε έντονη αλλαγή στον οργανισμό, είτε είναι σωματική είτε ψυχική, επηρεάζει τον κύκλο και μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για την εμφάνιση του προβλήματος.
Τα κυριότερα εμφανή συμπτώματα από την ύπαρξη των πολυκυστικών ωοθηκών είναι αναλυτικά:
α) η στειρότητα
β) η υπερτρίχωση, κυρίως στην περιοχή κάτω από τον αφαλό
γ) η αραιομηννόροια, δηλαδή επανάληψη του κύκλου κάθε δυο μήνες ή 45 ημέρες
δ) η αύξηση σωματικού βάρους
ε) οι δυσλειτουργικές αιμορραγίες
ζ) η δυσμηνόρροια, δηλαδή έντονος πόνος στην κοιλιά ειδικά την πρώτη ημέρα
η) η αμηνόρροια, δηλαδή σπάνια εμφάνιση κύκλου.
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια έντονη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και των πολυκυστικών, γι΄ αυτό και αποτελεί ανάγκη να εξηγήσουμε το φαινόμενο αυτό. Έχει παρατηρηθεί ότι η υπέρμετρη αύξηση ανδρογόνων προκαλεί μεγαλύτερη κατακράτηση υγρών, γεγονός που έχει ως συνέπεια την μείωση του μεταβολισμού του λιπώδους ιστού. Η αύξηση όμως του μεταβολισμού του λιπώδους ιστού έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή περισσότερων οιστρογόνων, γεγονός που μας οδηγεί στο αρχικό συμπέρασμα . Δυστυχώς λοιπόν αυτός ο φαύλος κύκλος που δημιουργείται αποτελεί ένα εμπόδιο για την θεραπεία της παχυσαρκίας.
Όσο αφορά την θεραπεία των πολυκυστικών, η συνηθέστερη προτεινόμενη θεραπεία είναι η χρήση αντισυλληπτικών τα οποία μειώνουν την τιμή της LS και μειώνουν και την παραγωγή ανδρογόνων. Όταν μειωθούν αυτά τα επίπεδα ο ορμονικός άξονας υπόφυσης και ωοθηκών αρχίζει να λειτουργεί κανονικά. Η θεραπεία αυτή διαρκεί ανάλογα την περίπτωση από 6 μήνες έως ένα χρόνο. Η χρήση αντισυλληπτικών βέβαια έχει και παρενέργειες, κυρίως για τα υπέρβαρα άτομα και αυτά που καπνίζουν, γιατί μπορούν να προκαλέσουν θρομβώσεις οι οποίες οδηγούν σε εγκεφαλικό ή έμφραγμα. Θα πρέπει να γνωρίζουμε επίσης πως η χρήση αντισυλληπτικών προκαλεί μεγάλη κατακράτηση, γι΄ αυτό και θα πρέπει να αποφεύγονται οι πολύ αλμυρές τροφές.
Τα πολύ υπέρβαρα άτομα, πριν κάνουν χρήση αντισυλληπτικών, θα πρέπει να μπουν σε ένα πρόγραμμα διατροφής με στόχο την απώλεια λίπους.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν επιτρέπεται η χρήση των παραπάνω αντισυλληπτικών. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός δίνει κάποια άλλη μορφή αντισσυλιπτικού που περιέχει προγεστερόνη και η οποία καταναλώνεται μεταξύ 14ης και 24ης μέρας του κύκλου. Αυτές τις δέκα μέρες η ασθενής πρέπει να παίρνει δυο χαπάκια την ημέρα. Σε περιπτώσεις αυξημένης υπερτρίχωσης ή έντονης βραχνής φωνής (αυξημένα ανδρογόνα) δίνεται φάρμακο που καταστέλλει την αμιγή ανδρογονική δράση και περιέχει οξυίκή κρυπτοπτερόνη.
Στην περίπτωση που η ασθενής παρουσιάζει αυξημένο πρόβλημα στείρωσης δίνονται φάρμακα τα οποία προκαλούν ωορρηξία και δίνονται και ποσότητες LS και FSH για να ωριμάσει το ωοθηλάκιο που θα γονιμοποιηθεί στην συνέχεια με χρήση φαρμάκων. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως εξωσωματική.
Όταν δεν αποδίδουν οι παραπάνω θεραπείες τότε γίνεται λαπαροσκόπηση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας γίνεται παρακέντηση –καυτηρίαση των κυστών.
Όταν υπάρχει έντονο πρόβλημα πολυκυστικών τότε η θεραπεία με αντισσυλιπτικά θα πρέπει να διακόπτεται ανά 3 μήνες περίπου, πάντα με την συμβουλή του γιατρού, και να γίνονται υπερηχογραφήματα για την παρακολούθηση των κυστών και τις αλλαγές που πραγματοποιούνται.
Τέλος είναι σημαντικό να αναφέρουμε τα θετικά μιας εγκυμοσύνης στην περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα κυστών. Κατά την διάρκεια της κύησης ο οργανισμός υφίσταται μεγάλη ανακατανομή ορμονών και οι γοναδυτροπίνες βρίσκονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Σε πολλές περιπτώσεις μια εγκυμοσύνη αποτελεί την καλύτερη θεραπεία στο πρόβλημα των πολυκυστικών.