Πριν το τέλος του κόσμου...

Του Κώστα Γιαννακίδη Μία από τις αγαπημένες μου ταινίες λέγεται Last night και το πιθανότερο είναι να μην την έχετε δει. Χάνετε. Διηγεί...

Του Κώστα Γιαννακίδη

Μία από τις αγαπημένες μου ταινίες λέγεται Last night και το πιθανότερο είναι να μην την έχετε δει. Χάνετε. Διηγείται τις τελευταίες στιγμές ανθρώπων που κατοικούν σε μία πόλη του Καναδά και περιμένουν το τέλος του κόσμου. Ο κόσμος θα τελειώσει σε λίγες ώρες και εμείς παρακολουθούμε τους ήρωες μας καθώς ετοιμάζονται για το μεγάλο αποχαιρετιστήριο πάρτι. Δύο ηλικιωμένες γυναίκες κάθονται στον καναπέ. Και διαπιστώνουν ότι είναι λάθος να οδύρεσαι για τους νέους που θα χαθούν παραβλέποντας την απώλεια των...
γέρικων ψυχών. «Οι νέοι δεν έχουν ζήσει, δεν ξέρουν τη γλύκα της ζωής. Θα πεθάνουν και δεν θα ξέρουν τι έχουν χάσει. Ο γέρος ξέρει τι είναι αυτό που φεύγει από μέσα του.»
Την ίδια στιγμή, μία γυναίκα ψάχνει τον άνδρα της. Μέσα στην τσάντα της έχει δύο περίστροφα. Θα τα χρησιμοποιήσουν για να αυτοκτονήσουν την ώρα που ο κόσμος θα τελειώνει. Για την ακρίβεια το σχέδιο τους λέει ότι πρέπει να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον πριν η λάμψη του τέλους τυφλώσει τα μάτια τους. Δεν τον βρίσκει. Καταφεύγει σε έναν άλλον άνδρα. Την παίρνει στη βεράντα του, βάζουν μουσική, πίνουν κρασί και τοποθετούν τα πιστόλια στους κροτάφους τους. Δεν θα σας πω τι γίνεται, για την περίπτωση που θέλετε να δείτε την ταινία. Ούτως ή άλλως είναι από τις ταινίες όπου στο τέλος είναι όλοι νεκροί.
Σκέφτηκα τις ηλικιωμένες γυναίκες της ταινίας, όταν για κάποια στιγμή είπα στον εαυτό μου ότι, εντάξει, κόβεις πιο εύκολα το νήμα όταν, ούτως ή άλλως, έχεις φτάσει κοντά στην άκρη του. Βλακώδης ως σκέψη και ασεβές ως συμπέρασμα. Ο γέρος, όντως, εκτιμά καλύτερα τη ζωή επειδή, ακριβώς, την έχει ζήσει. Μετά σκέφτηκα τη νεαρή γυναίκα, εκείνη που αναζητούσε ένα σύντροφο στην αυτοχειρία. Πιθανότατα ήθελε να πεθάνει πριν το τέλος, όχι μαζί με το τέλος. Ναι, το τέλος του κόσμου είναι μία εξαιρετική ευκαιρία για να σχεδιάσεις και να απολαύσεις τον θάνατο σου χωρίς καμία αναστολή ή ενοχή.
Τηλεφώνησα σε ένα ψυχίατρο των βορείων προαστίων. Τον ρώτησα αν ο 77χρονος πίστευε ότι είχε έρθει το τέλος του δικού του κόσμου. Μου είπε ότι αυτή ίσως είναι μία σωστή σκέψη, εξαρτάται με ποιον τρόπο αναλύεις το σημείωμα του. Μετά τον ρώτησα αν η οικονομική κρίση μπορεί να σε οδηγήσει στην αυτοκτονία. Φυσικά και μπορεί. Αρκεί να υπάρχει και κάτι άλλο, κάτι στο παρασκήνιο ή στο προσκήνιο της ψυχικής σου κατάστασης. Η κρίση θα στο διογκώσει και θα σε φέρει στα άκρα. Θέλησα να μάθω αν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι εντονότερο στους ηλικιωμένους. Απάντησε λέγοντας ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι απόλυτα, ακόμα και οι έννοιες θεωρούνται συχνά υποκειμενικές. Επέμεινα: για ποιο λόγο να θυσιάσεις τη ζωή σου στο πρόβλημα; Τι είναι σημαντικότερο από την ίδια τη ζωή; Για πολλούς, ο κώδικας αξιών. Η αξιοπρέπεια ταυτίζεται συχνά με την οικονομική αυτάρκεια. Η ζωή θεωρείται δεδομένη. Γι' αυτό και συχνά απαξιώνεται, ξοδεύεται, εξισώνεται με χιλιάρικα.
Όλα αυτά μου φαίνονται κυνικά. Προσπαθώ να φανταστώ τον τύπο που πληρώνει τα κοινόχρηστα, γράφει ένα σημείωμα προσωπικής και πολιτικής διαμαρτυρίας, πηγαίνει στο Σύνταγμα και διαλύει με μία σφαίρα το κεφάλι του. Δεν γίνεται αυθόρμητα, ούτε εν βρασμώ ψυχής. Έχει βρει όπλο. Τοποθέτησε σφαίρα στη θαλάμη, το έβαλε στην τσέπη. Πήγε στο Σύνταγμα. Όπλισε, σήκωσε το χέρι και το τελευταίο πράγμα που αισθάνθηκε ήταν το μέταλλο στον κρόταφο. Όσο παράλογο φαίνεται, άλλο τόσο κατανοητό δείχνει. Όμως δείχνει και κάτι ακόμα. Ο άνθρωπος που αυτοκτονεί από την απελπισία του, δεν σου λέει ότι η ζωή μας έχει γίνει αφόρητη -αυτό το ξέρεις. Σου θυμίζει πόσο πολύτιμη είναι η δική σου ζωή. Μοναδική για να τη ξοδέψεις μέσα στη μιζέρια, ακριβή για να μην αγωνιστείς να τη φτιάξεις. Και αν θέλεις και μεγάλη, για να μπορείς να την αλλάξεις.

Aν επιμένετε, η τελευταία σκηνή από το Last Night είναι εδώ.