9 δισ. τα «φέσια» σε 4,5 χρόνια...

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τειρεσίας Α.Ε., από το 2003 μέχρι το 2008 η αθέτηση πληρωμής ήταν μέσα στο παιχνίδι, μιας και το ρίσκο… χανόταν ...

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τειρεσίας Α.Ε., από το 2003 μέχρι το 2008 η αθέτηση πληρωμής ήταν μέσα στο παιχνίδι, μιας και το ρίσκο… χανόταν μέσα στο καλό κλίμα που υπήρχε και στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας

Βόμβα περίπου 9 δισ. ευρώ έσκασε στην ελληνική αγορά τα τελευταία τεσσεράμιση χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, οπότε και σφραγίστηκαν 873.570 ακάλυπτες επιταγές. Μάλιστα στις συναλλαγές με το εξωτερικό δεν υφίσταται πλέον η επιταγή ως τρόπος πληρωμής, ενώ ακυρώθηκαν και οι εγγυητικές επιστολές του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Τα «κανόνια» από τις ακάλυπτες επιταγές στην εγχώρια αγορά προκάλεσαν πολλά «θύματα» και οδήγησαν πολλές επιχειρήσεις σε λουκέτο, αφού ο σχεδιασμός πληρωμής των οφειλών μετά έξι και εννέα μήνες επί της ουσίας έχει καταρρεύσει.
Σύμφωνα τα στοιχεία της Τειρεσίας Α.Ε., από το 2003 μέχρι το 2008 εμφανίζεται ότι η αθέτηση πληρωμής ήταν μέσα στο παιχνίδι. Το ρίσκο της είσπραξης το έπαιρνε ο αποδέκτης της επιταγής, το οποίο… χανόταν μέσα στο καλό κλίμα που υπήρχε και στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Ο αριθμός των ακάλυπτων σε μηναία βάση ήταν πολύ κάτω από τις 10.000 και σε κάποιες περιόδους τις «άγγιζε» ή τις ξεπερνούσε. Η αξία των επιταγών που δεν αποπληρώνονταν έφθαναν το 1 δισ. ευρώ τον χρόνο. Το 2007, που η παγκόσμια οικονομία, όπως και η ελληνική, ήταν στο καλύτερο σημείο της, η αξία των επιταγών δεν αποπληρώθηκε στον χρόνο και διαμορφώθηκε στα 921 εκατ. ευρώ. Στην πορεία όμως επιχειρηματίες και έμποροι πλέον θυμήθηκαν τους κανόνες της δεκαετίας του 1950 και του 1960. Ο πωλών τοις μετρητοίς και ο πωλών επί πιστώσει.
Ο πρώτος μπορεί να επιβιώσει, ενώ ο δεύτερος είναι βέβαιο ότι θα τα χάσει όλα. Το κλίμα δυσπιστίας μεταξύ των συναλλασσομένων αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Ερευνα της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδας δείχνει ότι οι έμποροι περιμένουν να κλείσουν επιπλέον 190.000 επιχειρήσεις και να χαθούν 260.000 θέσεις εργασίας. Το κυριότερο πρόβλημα που τους απασχολεί είναι η έλλειψη ρευστότητας και σε δεύτερη φάση είναι η πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων που συνεχώς συρρικνώνεται.
Το κλίμα δυσπιστίας μεταξύ των συναλλασσομένων αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες
Τα κανόνια μήνα μήνα
Ενώ από το 2003 έως το 2007 οι ακάλυπτες επιταγές κατά μέσο όρο κυμαίνονταν από 6.500 έως 10.500 τεμάχια το μήνα, το 2009 εκτοξεύθηκαν στα 25.000 τεμάχια, ενώ η αξία τους ξεπέρασε τα 3 δισ. Το 2010 «σφραγίστηκαν» επιταγές αξίας 1,8 δισ. και το 2011 επιταγές αξίας 2 και πλέον δισ.
Σεπτέμβριος του 2008
Χτύπημα από ΗΠΑ
Η ελληνική αγορά δέχθηκε το πρώτο σοκ τον Σεπτέμβριο του 2008, με το σκάσιμο της «φούσκας» της Lehman Brothers. Η αξία των ακάλυπτων επιταγών του τελευταίους τρεις μήνες της χρονιάς εκτινάχθηκε στα ύψη. Μόνο τον Δεκέμβριο του 2008 δεν καλύφθηκαν οικονομικές υποχρεώσεις συνολικής αξίας 170 εκατ. ευρώ, ενώ πριν από το λουκέτο της Lehman Brothers η αξία των ακάλυπτων ήταν κάτω από 100 εκατ. ευρώ.
Το δυσάρεστο αυτό γεγονός ήταν το αίτιο για την αθέτηση συμφωνιών, που αποτιμήθηκε σε πολλά εκατομμύρια ευρώ. Ανήλθαν σε 476 εκατ. μόνο σε τρεις μήνες, όταν τους προηγούμενους εννέα μήνες η αξία τους έφτανε τα 815 εκατ. ευρώ. Οι μήνες που ακολούθησαν ήταν ιδιαίτερα επώδυνοι. Ο Μάιος και ο Ιούνιος του 2009 ήταν «κόλαση» για όσους είχε προσδιοριστεί ως χρόνος αποπληρωμής για προϊόντα και υπηρεσίες που είχαν παραχωρηθεί επί πιστώσει. Τον Μάιο είχαμε ρεκόρ ακάλυπτων επιταγών (34.112 τεμάχια), ενώ τα φέσια ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο τον επόμενο μήνα φτάνοντας τα 338 εκατ. ευρώ.
Το δεύτερο κύμα
Το μνημόνιο «στέγνωσε» την αγορά
Το 2010 η αγορά των ακάλυπτων επιταγών δέχθηκε νέο σοκ. Οι φήμες για ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ προκάλεσε την αύξηση των ακάλυπτων επιταγών. Από 4.014 τεμάχια τον Φεβρουάριο τετραπλασιάστηκαν τον Μάρτιο. Με την ένταξη της χώρας στον μηχανισμό στήριξης ο αριθμός των ακάλυπτων επιταγών εκτινάχθηκε πάνω από τα 16.000 τεμάχια.
Τον Αύγουστο του 2010 έφτασε σε 19.943 και η αξία τους διαμορφώθηκε στα 191 εκατ. ευρώ. Ομως, το ρεκόρ με βάση την αξία καταγράφτηκε τον Ιούλιο του 2011 (392,9 εκατ. ευρώ). Τον επόμενο μήνα ο αριθμός των ακάλυπτων επιταγών άρχισε να υποχωρεί κάτω από τα 15.000 τεμάχια και η αξία τους έπεσε στα 150 εκατ. ευρώ. Η αγορά στέγνωσε και από επιταγές.
Μετοχές και επιταγές χωρίς αντίκρισμα. Η κατάρρευση της Lehman Brothers εκτόξευσε στα ύψη τα φέσια στην Ελλάδα.
Νίκος Θεοδωρόπουλος
ntheo@pegasus.gr