18 Οκτώβρη του 1981...

.. Είκοσι επτά χρόνια από τη μεγάλη ιστορική νίκη του Αντρέα Παπανδρέου, ο λαός θυμάται ακόμη ότι τότε είδε καλύτερες μέρες. Του Θεόδωρου Κ...

..

Είκοσι επτά χρόνια από τη μεγάλη ιστορική νίκη του Αντρέα Παπανδρέου, ο λαός θυμάται ακόμη ότι τότε είδε καλύτερες μέρες.

Του Θεόδωρου Κατσανέβα

Το Press-gr είναι από τα ελάχιστα, αν όχι το μοναδικό μέσο ενημέρωσης όπου καταγράφηκε από άλλη στήλη με την υπογραφή του Ι.Μ., ότι η 18 Οκτωβρίου 1981 ήταν η ιστορική ημέρα της μεγαλειώδους νίκης του Αντρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ, που μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού αναπολεί με νοσταλγία, και οι αντίπαλοί του με δέος αν όχι με σεβασμό.
Η διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ της οκταετίας 1981-89, το γνήσιο ΠΑΣΟΚ του Αντρέα, σε αντίθεση με το χλωμό του Σημίτη, έχει χαραχθεί με θετικότατα χρώματα στη μνήμη της μεγάλης πλειοψηφίας του κόσμου και αυτό αποτυπώθηκε από μεγάλη έρευνα της κοινής γνώμης από την εταιρεία Public Issue για λογαριασμό της εφημερίδας Καθημερινής που δημοσιεύτηκε στις 30-12-2007. Στην ίδια, όπως και σε άλλες παρόμοιες έρευνες, ο Ανδρέας Παπανδρέου αναδεικνύεται ως ο περισσότερο δημοφιλής Πρωθυπουργός, με μεγάλη απόσταση από όλους τους άλλους της περιόδου της μεταπολίτευσης, δηλ. τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρεσβύτερο και το νεώτερο, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Κώστα Σημίτη που καταλαμβάνει την τελευταία θέση, πολύ μακριά από όλους τους άλλους.
Τριάντα επτά χρόνια κύλησαν μέχρι σήμερα και ο απλός πολίτης θυμάται ότι το 1981 και τουλάχιστον μέχρι το 1989, είδε στην πραγματικότητα καλύτερες μέρες. «Ο λαός ένιωσε να ευημερεί ο ίδιος και όχι οι αριθμοί ή οι στατιστικές». Έζησε τα ουσιαστικά βήματα που έγιναν για την εμπέδωση του κράτους δικαίου, για την εθνική συμφιλίωση, την κατάργηση της αστυνομοκρατίας και του παρακράτους, την ουσιαστική βελτίωση του κράτους πρόνοιας και του εισοδήματος των μη-προνομιούχων, για την ισότητα των φύλλων, για την αποκέντρωση και την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης, για την καλυτέρευση της καθημερινότητας του πολίτη. Αρκεί να υπενθυμίσω ένα μόνο παράδειγμα: Η σύνταξη του ΙΚΑ δινόταν τότε το αργότερο μέσα σε ένα μήνα. Η σχετική ρύθμιση απορυθμίστηκε αργότερα και επανήλθε πολύ πρόσφατα, ύστερα από 15 ολόκληρα χρόνια και αυτό διαφημίστηκε ως μέγα επίτευγμα από τη σημερινή κυβέρνηση!
Την περίοδο εκείνη καθιερώθηκε η πενθήμερη εβδομάδα, η σαραντάωρη εβδομαδιαία εργασία και η άδεια των 4 εβδομάδων, ενώ οι κατώτατοι μισθοί και τα ημερομίσθια αυξήθηκαν, σε πραγματικές τιμές, κατά 25%. Παράλληλα, θεσπίστηκε η τιμαριθμική αναπροσαρμογή τους, διπλασιάστηκαν οι κατώτερες συντάξεις των μισθωτών και των αγροτών, καθιερώθηκε η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους αγρότες και η αυτοτελής σύνταξη για τη γυναίκα αγρότισσα, αυξήθηκαν κατακόρυφα τα στεγαστικά δάνεια, τα οικογενειακά επιδόματα, ιδρύθηκαν τα κέντρα υγείας, δημιουργήθηκε το ΕΣΥ, επεκτάθηκε το ΙΚΑ σε όλη την Ελλάδα, δημιουργήθηκαν τα ΚΑΠΗ και οι δημόσιοι βρεφονηπιακοί σταθμοί, πάρθηκαν σημαντικά μέτρα για τα ΑΜΕΑ, όπως η υποχρεωτική πρόσληψή τους στο δημόσιο σε ποσοστό 5%, καθιερώθηκαν επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης για τους νέους, τις γυναίκες, μειονεκτούσες ομάδες, κλπ.
Τα μέτρα αυτά, είχαν σκοπό να βελτιώσουν την ισχνή μέχρι τότε οικονομική κατάσταση των χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων και αποτελούσαν βασική εξαγγελία του κυβερνητικού μας προγράμματος, που αρχικά είχε επεξεργαστεί ο εξαίρετος καθηγητής Απόστολος Λάζαρης, αλλά την ευθύνη της τελικής συγγραφής του, είχε ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς και κατά δεύτερο λόγο ο υπογράφων. Αποτελούσαν κεντρική προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ και του ίδιου του Αντρέα Παπανδρέου και η συνέπεια στην τήρησή τους, είχε περισσότερη σημασία από οποιεσδήποτε άλλες συντηρητικές αντιλήψεις. Άλλωστε έγιναν, αφού εξετάστηκαν οι προοπτικές της οικονομίας, σε συνάρτηση με τον πολιτικοιδεολογικό χαρακτήρα του Κινήματος, που στόχευε στη σημαντική αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος υπέρ των ασθενέστερων τάξεων και με δεδομένο ότι η καταναλωτική ροπή των λαϊκών τάξεων, ενισχύει κατά κύριο λόγο την εσωτερική ζήτηση και κατ’ επέκταση την εθνική οικονομία.
Σύμφωνα και με την Κεϋνσιανή οικονομική αντίληψη, που αποδεικνύεται σήμερα ως ιδιαίτερα αποτελεσματική (ύστερα μάλιστα από τις τραγικές τωρινές αποτυχίες του τζογαδόρικου καπιταλισμού και τις πανωλεθρίες του νεο-φιλελευθερισμού σε χώρες όπως η Χιλή, κ.ά.), μπορεί να θεωρηθεί αναγκαία η άσκηση οικονομικής-εισοδηματικής πολιτικής και με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, εφ’ όσον μάλιστα στοχεύει στην αναδιανομή του εισοδήματος και έχει αναπτυξιακή κατεύθυνση. Ο αρχικός κυβερνητικός σχεδιασμός τότε ήταν, να ενισχυθούν σημαντικά οι χαμηλοεισοδηματίες και αργότερα τυχόν παρεκβάσεις, να συμμαζευτούν, όπως και έγινε με το σταθεροποιητικό πρόγραμμα της περιόδου 1977-78.
Μ’ όλα τα λάθη και τις όποιες αστοχίες, υπήρχε σαφής διάσταση από αδέξιες και ανήθικες πρακτικές ή πράξεις αυθαίρετου πλουτισμού της ηγεσίας και των περισσότερων κυβερνητικών στελεχών. Για το σκοπό αυτό, ας μου επιτραπεί να περιγράψω σύντομα ένα σημαδιακό πραγματικό περιστατικό που καταδεικνύει την κυρίαρχη αντίληψη που εκπορευόταν από τον ίδιο τον ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Το 1982 ως Διοικητής τότε του ΟΑΕΔ, συνέλαβα ένα διευθυντικό στέλεχος του Οργανισμού, μεγαλοπρασινοφρουρό, Γραμματέα πανίσχυρης Νομαρχιακής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, να έχει οργανώσει συστηματικό κύκλωμα κλοπής δημόσιου χρήματος. Προώθησα άμεσα διαδικασίες απόλυσής του, αφού αν υπήρχε ισχυρή πολιτική βούληση, τότε μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο, σε αντίθεση με σήμερα, όπου επικρατεί απόλυτη ατιμωρησία, (με ευθύνη και του Σημιτικού χλωμού μεταΠΑΣΟΚ, όπως και των σημερινών κυβερνώντων). Αφού προηγήθηκαν διάφορα πιεστικά τηλεφωνήματα για να δείξω κάποια ανοχή, τελικά μου τηλεφώνησε ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου και ακολούθησε ο εξής διάλογος. :

Α.Π.: «Θόδωρε, εκεί στον ΟΑΕΔ είναι αλήθεια ότι απολύεις Γραμματέα Ν.Ε. ;

«Θ.Κ.: «μάλιστα κε Πρόεδρε».

Α.Π.: «Θόδωρε καταλαβαίνεις τι κάνεις ;»

Θ.Κ. : «Κύριε Πρόεδρε, είναι κλέφτης, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι’ αυτό, το παραδέχτηκε και ο ίδιος, αλλά….»

Α.Π. : «Αν είναι έτσι, ορθώς πράττεις. Κάνε το καθήκον σου παιδί μου...».
Όσο για τις διαδόσεις πως δήθεν ο Α.Π. ανέχθηκε φαινόμενα παρασυναλλαγής, όταν αναφερόμενος σε ηγετικό στέλεχος της τότε ΔΕΗ είπε ότι «καταλαβαίνω να κάνει ένα μικρό δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και 500 εκ.δρχ.», δεν ισχύει ως γεγονός, τουλάχιστον με την έννοια και τον τρόπο που ερμηνεύτηκε, για λόγους πολιτικής εκμετάλλευσης τότε. Αυτό μου το εκμυστηρεύθηκε ο ίδιος σε μακρά προσωπική συζήτηση μας για το ίδιο θέμα. Φυσικά μια τέτοια μικρή ιστορική σημειολογική παρένθεση, αποτελεί «ψιλά γράμματα» για τα παρακμιακά ήθη και έθιμα της σημερινής εποχής.
Τα περισσότερα στελέχη που πλαισιώναμε τότε τον Αντρέα και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, πιστεύαμε, ίσως και με κάποια δόση ουτοπικού ρομαντισμού, ότι θα χτίσουμε μια καλύτερη Ελλάδα που θα στηρίζεται στα πόδια της, ενώ όποιες σκέψεις προσωπικής εξουσιοθηρίας και πλουτισμού δεν είχαν θέση ανάμεσά μας. Η πίστη σε αρχές, σε αξίες σε ιδανικά, η εργώδης προσπάθεια, η προσδοκία, το όνειρο για την οικοδόμηση ενός καλύτερου αύριο, η εμπιστοσύνη στην ηγεσία, ήταν διάχυτη παντού και αυτό το ζούσε, το καταλάβαινε ο απλός άνθρωπος. Όλα τα παραπάνω και όχι μόνο, έχουν καταγραφεί στην αλάθητη ιστορική μνήμη του μέσου Έλληνα, γι’ αυτό και σημαδειακές ημερομηνίες όπως η 18η Οκτωβρίου δεν μπορεί να ξεχαστούν, έστω και αν τις ξεχνούν εκείνοι που κατ’ εξοχήν όφειλαν να τη θυμίζουν σε όλους.

-----------------------------------------