Από την κριτική στη δράση...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Νομίζω ότι σήμερα η πλειονότητα των ελλήνων συμφωνεί πως το πολιτικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε κατά την μετ...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Νομίζω ότι σήμερα η πλειονότητα των ελλήνων συμφωνεί πως το πολιτικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε κατά την μεταπολίτευση, δεν έχει πλέον ζωή. Αποτελεί ένα πολιτικό κουφάρι με σαθρή δομή και άκρως προβληματική λειτουργία. Στην πραγματικότητα το πολιτικό σύστημα όπως το γνωρίσαμε, δέχτηκε την χαριστική βολή με το σκάνδαλο Siemens και έκτοτε κείτεται ημιθανές, λαμβάνοντας αέρα και ζωτικές ουσίες αποκλειστικά από το διαπλεκόμενο καθεστώς.

Η οικονομική πτώχευση που ακολούθησε την πολιτική πτώχευση της χώρας μας και συνοδεύεται πλέον από την «κοινωνική πτώχευση», δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα των οικονομικών και κοινωνικοπολιτικών σχέσεων που αναπτύχθηκαν εντός της συγκεκριμένης πελατειακής δομής της μεταπολίτευσης. Η διαπλοκή δεν είναι τίποτε άλλο παρά το υψηλότερο επίπεδο οργάνωσης του πελατειακού κράτους.
Σε αυτά νομίζω ότι...
συμφωνούμε οι περισσότεροι. Το ερώτημα πλέον δεν αφορά στην πολιτική ανάλυση, αλλά αποκλειστικά στην πολιτική πρακτική για την αντιμετώπιση της πολυδιάστατης και πολυεπίπεδης κρίσης που διέρχεται ολόκληρη η ελληνική κοινωνία. Είναι επίσης βέβαιο ότι την κρίση δεν μπορούν και δεν πρέπει να την διαχειριστούν αυτοί που την προκάλεσαν. Αυτοί, δηλαδή, που συνθέτουν το δίπολο της διαπλοκής: γνωστές πολιτικές δυνάμεις και εξίσου γνωστά οικονομικά συμφέροντα που ελέγχουν τον τραπεζικό τομέα και τα ΜΜΕ.
Τώρα ήρθε η ώρα για τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Κανείς μας δεν έχει δικαίωμα να συνεχίσει να πορεύεται στην οργανωσούλα του, στον μικρόκοσμό του και να βολεύεται στο σχετικό ή απόλυτο περιθώριο όπου βρίσκεται. Ήρθε η ώρα από την κριτική να περάσουμε στη δράση και από την κοινωνική δράση στην αχειραγώγητη πολιτική πρόταση. Ήρθε η ώρα, λοιπόν, για τα δύσκολα, η στιγμή που η αρετή και η τόλμη θα πρέπει να αντιπαρατεθούν στις μικρότητες, στα μικροσυμφέροντα και στους μικρούς ανθρώπους. Είναι η ώρα, ακόμα κι ο καθένας μας ατομικά, να ξεπεράσει συμπλέγματα και εμπάθειες.
Όλες οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις οφείλουν τώρα να συμπήξουν ένα κοινωνικό μέτωπο που θα εκφραστεί πολιτικά για να διαμορφώσει την προοδευτική πρόταση εξουσίας για τα επόμενα χρόνια. Αν δεν μπορεί να συμβεί αυτό, τουλάχιστον ας αγωνιστούμε όλοι μας για να διαμορφώσουμε τους όρους μιας νέας πολιτικής πρακτικής που θα συγκροτήσει την μετα-μεταπολιτευτική δομή. Η πολιτική πρακτική (λόγος, σχέσεις, υλικές συνθήκες) είναι αυτή που διαμορφώνει κοινωνικοπολιτικές δομές στις δημοκρατίες και όχι το αντίστροφο.
Παράγοντες αυτού του μετώπου δεν μπορεί παρά να είναι πολιτικοί φορείς, ομάδες, πολιτικές προσωπικότητες και πολίτες από την κεντροαριστερά έως τον αναρχικό χώρο. Όλοι, δηλαδή, που οργανωμένα ή μεμονωμένα, αντιτίθενται στην φιλοσοφία, στην κουλτούρα, στην πολιτική και στην στρατηγική αυτών που οδήγησαν την χώρα σε πτώχευση και την εγκλώβισαν στα δίκτυα του σύγχρονου νεοφιλελευθερισμού, τα οποία μάλιστα εμφάνισαν και εμφανίζουν ως «δίκτυ ασφαλείας» για την χώρα - εννοώντας προφανώς ότι το ΔΝΤ και η επιτροπεία από την ΕΕ αποτελούν το δίκτυ ασφαλείας του καθεστώτος που υπηρετούν.
Στο μέτωπο αυτό δεν χωρούν, όμως, ηγεμονισμοί, πολιτικαντισμοί και εν πολλοίς, τετριμμένες συμπεριφορές που αντανακλούν το μικροκομματικό συμφέρον και τα ιδιαίτερα συμφέροντα ηγετικών ομάδων, κυρίως από τον χώρο της αριστεράς. Το ΚΚΕ διαπράττει τραγικό σφάλμα να επιχειρεί αυτή την περίοδο, αντί να συμπράξει με όλες του τις δυνάμεις για την συγκρότηση αυτού του μετώπου, να εκμεταλλευθεί την κοινωνική αντίδραση στα κυβερνητικά μέτρα, αρθρώνοντας έναν, ακόμα εντονότερο ηγεμονικό λόγο. Είναι σφάλμα επίσης ο Συνασπισμός και ο ΣΥΡΙΖΑ να εγκλωβίζονται σε εσωκομματικές και ενδοπαραταξιακές τριβές, ή ξεκαθάρισμα λογαριασμών.
Οι ιστορικές, πραγματικά, στιγμές που ζούμε απαιτούν από όλους μία εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση. Δεν έχουν σημασία αυτή την ώρα οι ιδεολογικές και άλλες διαφορές που χωρίζουν τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Έχουν αξία, αλλά όχι σημασία στην συγκύρια. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξαφανίσουμε τις διαφορές μας ή να απο-ιδεολογικοποιήσουμε την πολιτική μας οντότητα. Δεν ζητάει κανένας, για παράδειγμα, από τον κομμουνιστή να ασπασθεί αρχές της φιλελεύθερης αριστεράς, ούτε από τον αναρχικό να δεχθεί το κρατιστικό μοντέλο! Εάν δεν αντιληφτούμε ότι η σημασία είναι προϊόν της συγκυρίας, το οποίο διαμορφώνει την μελλοντική αξία, τότε θα υποβαθμιστούν πολιτικά και οι διαφορετικές αξίες και ιδεολογίες που χαρακτηρίζουν τον χώρο που αντιτίθεται στο πολιτικό status quo της χώρας μας.
Ας γίνουμε λοιπόν φορείς του κοινωνικού αιτήματος της συγκυρίας, αν επιθυμούμε να καταστούμε ενεργά υποκείμενα της ιστορίας. Ας ενωθούμε όλοι όσοι επιθυμούμε την χειραφέτηση της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής από τις καθεστωτικές δυνάμεις που συγκροτήθηκαν ως συνεκτική και ανατροφοδοτούμενη δομή από τα μέσα του ’70 έως σήμερα. Ας συστήσουμε μια κοινωνική-προοδευτική συμμαχία σε ένα μη-ηγεμονικό πλαίσιο για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση, με την ταυτόχρονη διαμόρφωση διαφορετικών, όσο το δυνατόν δημοκρατικότερων, πολιτικών σχέσεων.
Όσες πολιτικές δυνάμεις αρνούνται να κινηθούν στη δημιουργία αυτής της νέας πολιτικής πραγματικότητας στην χώρα, προφανώς δεν μπορεί να χαρακτηρίζονται προοδευτικές. Όσοι επιμένουν στο να συνδεθεί ο αγώνας για την ανατροπή του καθεστώτος στην Ελλάδα με την ανατροπή του καπιταλισμού, προφανώς δεν ενδιαφέρονται για το πρώτο. Δεν είναι ώρα οι μαρξιστές να λύσουν τις διαφορές μεταξύ τους, ή οι φιλελεύθεροι αριστεροί τις διαφορές τους με τους αναρχικούς. Ας αφήσουμε, λοιπόν, στην πάντα τις διαφορές στην αντιμετώπιση του πολιτικού φαινομένου ως δομή ή υπερδομή και ας επικεντρωθούμε στις ιδιαίτερες σχέσεις που έχει αναπτύξει ο καπιταλισμός στην χώρα μας. Αυτές προφανώς δεν είναι άσχετες απ’ τις κυρίαρχες καπιταλιστικές σχέσεις στον κόσμο, αλλά σίγουρα έχουν σημαντικές ιδιαιτερότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν διαλεκτικά.
Εάν τα παραπάνω δεν συνειδητοποιηθούν αμέσως από τους φορείς και τις «τάσεις» του ευρύτερου χώρου που συνεχίζει να αγωνίζεται για την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη στην χώρα μας και δεν συμπράξουν με «πολιτική αγνότητα» και «λαϊκό πατριωτισμό» προς την κατεύθυνση σύμπηξης του «μετώπου» που σε αδρές γραμμές περιέγραψα, θα δικαιούμαστε κάποιοι να θεωρούμε τους υφιστάμενους φορείς της κεντροαριστεράς και αριστεράς ως παράγοντες που αντικειμενικά στηρίζουν το καθεστώς και νομιμοποιούν την προπαγάνδα του.
Εάν οι φορείς του ευρύτερου προοδευτικού χώρου δεν συνεννοηθούν και δεν συμπράξουν αμέσως, δίχως ηγετισμούς και καμώματα, στην συγκρότηση αυτού του αντικαθεστωτικού μετώπου, ας είναι βέβαιοι ότι θα το κάνουν άλλοι. Και αυτό δεν θα είναι η καλύτερη λύση. Θα είναι, όμως, κι αυτό μια λύση.