Απόκριες και Καθαρά Δευτέρα στα χωριά των Αγράφων...

Από τον Δημήτρη Κουκουράβα http://prassia-eyrytanias.blogspot.com/ "Έτρωγαν, έπιναν, αστειεύονταν, τραγουδούσαν, χόρευαν.." Στ...

Από τον Δημήτρη Κουκουράβα
http://prassia-eyrytanias.blogspot.com/

"Έτρωγαν, έπιναν, αστειεύονταν, τραγουδούσαν, χόρευαν.."Στην Ελλάδα το Καρναβάλι, οι Απόκριες ή Απόκρεω (περίοδος κατά την οποία οι Έλληνες «απέχουν από κρέας») γιορτάζονται με διάφορα έθιμα τα οποία διαφέρουν σε κάθε περιοχή.
Στα χωριά των Αγράφων στο σπίτι του μεγαλύτερου σε ηλικία συγγενούς μαζεύονταν αδέρφια, ξαδέρφια, γυναίκες, παιδιά και έτρωγαν οικογενειακός όλοι μαζί το βράδυ της Τυρινής.
Κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε το φαγητό της, κυρίως πίτες, γλυκά κλπ. χωρίς κρέας κατά το πλείστον γιατί από την προηγούμενη Κυριακή (Κρεατοαποκριές) σταματούσαν να τρώνε κρέας. Έτρωγαν, έπιναν, αστειεύονταν, τραγουδούσαν, χόρευαν μέχρι τα μεσάνυχτα οπότε αντάλλασαν ευχές και έφευγαν για.. τα σπίτια τους, γιατί μετά τις 12 η ώρα άρχιζε η νηστεία.
Οι περισσότεροι από τους πιο πάνω και κυρίως τα παιδιά έρχονταν σε αυτή τη συγκέντρωση μασκαρεμένοι".
" Ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα
Νηστείες και τριήμερα και προσευχές μεγάλες
Πέθανε ο κρέας πέθανε ψυχομαχά ο τύρος
Ταράζ' ο πράσσος την ουρά κι ο κρόμυδος τα γένια
Και το καδί με την αρμιά πήρε να ξεπαγώνει
Κι αυτός ο χοντρορέπανος μου στρίβει το μουστάκι
Πάρτε τον τρύπιο τον τρουβά και τη σκουρολεπίδα
Και σύρτε στα λακκώματα να μάσετε τσουκνίδια. "
Την επόμενη, Καθαρά Δευτέρα, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα σπίτια και τα μαγειρικά σκεύη, πάλι οι ίδιες θα ετοιμάσουν πρωϊ-πρωϊ την παραδοσιακή κουλούρα (κλούρα), θα βράσουν τα φασόλια, χόρτα, χαλβά. Οι νέοι αναπαρίσταναν το γύφτικο γάμο με αστεία και πειράγματα μεταξύ τους, χόρευαν, τραγουδούσαν στην πλατεία κρασοπίνοντας μέχρι το βράδυ και τελικώς χώριζαν με ευχές για ¨Καλή Σαρακοστή» και «Χρόνια Πολλά».
Καθαρά Δευτέρα στο χωριόΗ «Καθαρά Δευτέρα» είναι η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής και ονομάζεται έτσι γιατί ..
..οι χριστιανοί σταματάνε να τρώνε κάθε κρεάτινο φαγητό και αρχίζουν τη νηστεία που έχει διάρκεια σαράντα ημερών όσες και οι μέρες του Χριστού στην έρημο.
Ακόμα και το ψωμί της Καθαράς Δευτέρας (λαγάνα) ζυμώνεται νηστίσιμο σαν τα «άζυμα» της Παλαιάς Διαθήκης . Η λαγάνα κάνει πιο έντονο το νόημα της νηστείας.
Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται το πέταγμα του χαρταετού, που συμβολίζει την επιθυμία των ανθρώπων να διώξουν μακριά το κακό. Γι’ αυτό και οι χριστιανοί έβγαιναν στην ύπαιθρο για να τονίσουν την έννοια του καθαρμού και της αλλαγής . Οι νοικοκυρές καθάριζαν το σπίτι για να φύγουν τα κακά πνεύματα.
" Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του με χαρταετό,
δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά.
Όποιος δεν ένιωσε την αντίσταση του μεγάλου σπάγκου,
δεν εκατάλαβε τη δύναμη του αέρα.
Κι όποιος δεν εφώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού
που βλέπει να κινδυνεύει στο ψηλό μετεώρισμά του ο αετός,
δεν ένιωσε τη χαρά του να τα βγάζεις πέρα μόνος σου με τη Φύση "
Τα έθιμα της ΣαρακοστήςΣαρακοστή είναι το διάστημα των σαράντα ημερών που αρχίζει από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή των Βαϊων.
Η Σαρακοστή του Πάσχα είναι η μεγαλύτερη και αυστηρότερη. Οι σαράντα αυτές μέρες, είναι μέρες αυστηρής νηστείας. Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής οι νοικοκυρές καθάριζαν και ασβέστωναν τα σπίτια και έκαναν διάφορες προετοιμασίες για το Πάσχα.