Ξεκινούν οι εργασίες στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος»

Την ανάθεση της κατασκευής του ΚΠΙΣΝ στην Κοινοπραξία Impregilo-ΤΕΡΝΑ ανακοίνωσε το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Η ανακοίνωση σηματοδοτεί έ...

Την ανάθεση της κατασκευής του ΚΠΙΣΝ στην Κοινοπραξία Impregilo-ΤΕΡΝΑ ανακοίνωσε το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Η ανακοίνωση σηματοδοτεί ένα κομβικό σημείο στην εξέλιξη του έργου, καθώς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) εισέρχεται πλέον στην φάση της υλοποίησης. Οι κατασκευαστικές εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του Οκτωβρίου 2012, ενώ το ΚΠΣΙΝ θα είναι έτοιμο προς παράδοση στο Δημόσιο στο τέλος του 2015. Το Δημόσιο θα αναλάβει την αποκλειστική διαχείριση και λειτουργία του.

Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποτελεί τη μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», το οποίο χρηματοδοτεί πλήρως την κατασκευή και τον εξοπλισμό του, με δωρεά ύψους €566.000.000 ($796,000,000). Το ΚΠΙΣΝ περιλαμβάνει τις νέες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, έκτασης 170 στρεμμάτων.
Η επιλογή της Κοινοπραξίας Impregilo-ΤΕΡΝΑ (51% - 49%) έγινε μέσα από μία μακρά διαδικασία διεθνών προδιαγραφών με σκοπό την αναζήτηση προσφορών από αναγνωρισμένες Ελληνικές και διεθνείς κατασκευαστικές εταιρίες. Ο διαγωνισμός για την ανάδειξη του αναδόχου διήρκεσε συνολικά 10 μήνες, με την συμμετοχή οκτώ εταιρειών. Κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης του διαγωνισμού υποβλήθηκαν και αξιολογήθηκαν λεπτομερώς τέσσερις ολοκληρωμένες προσφορές.
Η επιλογή της κοινοπραξίας της ιταλικής εταιρείας Impregilo με την Ελληνική ΤΕΡΝΑ βασίστηκε σε αυστηρά κριτήρια. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάθεση του έργου ήταν η ποιοτική και ασφαλής κατασκευή του έργου με βάση τα τελικά αρχιτεκτονικά σχέδια, η τήρηση του προκαθορισμένου προϋπολογισμού και του συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, αλλά και η εμπειρία, τεχνογνωσία και οικονομική βιωσιμότητα του αναδόχου.
Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι σχεδιασμένο από τον διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα Renzo Piano και το αρχιτεκτονικό του γραφείο, Renzo Piano Building Workshop (RPBW), το ΚΠΙΣΝ είναι έργο μεγάλης εθνικής σημασίας με σημαντικές αναμορφωτικές προοπτικές, ειδικά υπό τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Το έργο αποτελεί μαρτυρία και δέσμευση για το μέλλον της χώρας, σε μία κρίσιμη ιστορική συγκυρία. Μελέτη του οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου του ΚΠΙΣΝ, η οποία εκπονήθηκε από την εταιρεία BCG (The Boston Consulting Group) με ανάθεση του Ιδρύματος, εκτιμά ότι το έργο θα έχει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα οφέλη:
Ετήσια απασχόληση 1.500- 2.400 ατόμων στην κατασκευή του Κέντρου
€1.000.000.000 βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης οικονομικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων κατασκευαστικών δαπανών
€160.000.000 αναμένεται να αποφέρει σε ετήσια βάση η λειτουργία του Κέντρου στην οικονομική δραστηριότητα της ευρύτερης περιοχής
Η δημιουργία του Πάρκου θα διπλασιάσει τους χώρους πρασίνου στους γειτονικούς δήμους, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και την εξοικονόμηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Η Αθήνα θα αποκτήσει ένα παγκοσμίου επιπέδου Κέντρο Πολιτισμού, καθώς και ένα χώρο συνάντησης και αστικό προορισμό - με όλη τη συνακόλουθη διεθνή αναγνώριση.
Η συνεχιζόμενη λειτουργία και τα προγράμματα του ΚΠΙΣΝ θα αποτελέσουν μόνιμο οικονομικό και πολιτιστικό μοχλό ανάπτυξης για την Ελλάδα
Μέχρι στιγμής στον χώρο έχουν πραγματοποιηθεί χωματουργικές εργασίες και αρχαιολογικές έρευνες, με τη συνεργασία της ΚΣΤ΄ Εφορίας Αρχαιοτήτων και του Υπουργείου Πολιτισμού.
Οι εξέλιξη των εργασιών
Την εξέλιξη των εργασιών, όπως αποτυπώνεται στο φωτογραφικό φιλμ, παρουσίασε στη συνέντευξη Τύπου ο φωτογράφος τοπίων και αρχιτέκτονας Γιώργης Γερόλυμπος. Σειρά φωτογραφιών, που καταγράφουν τη φύση πριν και κατά τη διάρκεια της επέμβασης, «σκοπεύσουν να διασώσουν το ελάχιστο απαραίτητο ίχνος των μεγάλων αλλαγών που θα λάβουν χώρα στο τοπίο αυτό πριν η δυναμική του τελικού αποτελέσματος τις καταστήσει μόνιμες και δεδομένες», σχολίασε ο φωτογράφος.
Οι εικόνες απεικονίζουν τη σταδιακή μετατροπή ενός χώρου από περιθωριακό κενό σε προβεβλημένο κέντρο. Ασφαλτοστρωμένο πάρκινγκ λεωφορείων το πρωί και χώρος επίδειξης οδηγικών ικανοτήτων για νεαρούς το βράδυ, χωρίς ενδιαφέρουσα θέα, με ελάχιστους ευκάλυπτους δίπλα σε λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας, όπου εξαφανίζεται η ανθρώπινη κλίμακα. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα από τον χώρο, τον Ιούνιο του 2007. Σύμφωνα με τις μελέτες του διάσημου ιταλού αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο, ο οποίος ανέλαβε τον σχεδιασμό του ΚΠΙΣΝ, το έδαφος ανυψώνεται με τη δημιουργία λόφου που θα προσφέρει θέα προς τη θάλασσα και προς την Αθήνα, θα αποκαθιστά τη βλάστηση, θα δημιουργεί «καλή θέα», θα φέρνει ξανά το νερό στον χώρο, θα γυρνά την πλάτη στον θόρυβο των παραλιακών αρτηριών και θα τοποθετεί ξανά τον άνθρωπο στο κέντρο αυτού του περιβάλλοντος. Στο ΚΠΙΣΝ προβλέπεται και μόνιμη έκθεση των ευρημάτων από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στον χώρο, κατόπιν αξιολόγησης και συνεννόησης με την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων.
Χρονοδιάγραμμα, εποπτεία, στόχοι και οφέλη
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, σε 12 μήνες αναμένεται η θεμελίωση και κατασκευή του λόφου, σε 22 μήνες το σύνολο του φέροντος οργανισμού του κτιριακού συγκροτήματος και σε 28 μήνες η κατασκευή του φωτοβολταϊκού στεγάστρου. Το έργο, το οποίο θα περιλαμβάνει τις νέες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής καθώς και ένα πάρκο 170 στρεμμάτων, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί σε 38 μήνες, δηλαδή στο τέλος του 2015.
Για την παρακολούθηση της εξέλιξης των έργων έχει δημιουργηθεί Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από το Γραφείο του Πρωθυπουργού, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Βιβλιοθήκη, τον δήμο Καλλιθέας και από τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος, Οικονομικών, Πολιτισμού και Παιδείας.
«Η ολοκλήρωση του ΚΠΣΙΝ μπορεί και πρέπει να είναι μια νίκη για τις δημιουργικές δυνάμεις αυτού του τόπου», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ο Γιάννης Τροχόπουλος, διευθύνων σύμβουλος στο ΔΣ του ΚΠΙΣΝ, ο οποίος τόνισε ότι «υπάρχουν ακόμη στην Ελλάδα πολλοί σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι, ικανοί και ταλαντούχοι, έτοιμοι να δημιουργήσουν». Γι' αυτούς και «για τους Έλληνες που υποφέρουν και έχουν ανάγκη από ελπίδα και όραμα για το μέλλον» δημιουργείται ΚΠΙΣΝ, με σκοπό «να δώσει προοπτική σε δύο πυλώνες παιδείας και πολιτισμού της χώρας μας».
Βιωσιμότητα και ανησυχίες
Με δεδομένη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προβλέψεις για βαθιά ύφεση τα επόμενα χρόνια αλλά και την παροιμιώδη παθογένεια της ελληνικής κρατικής μηχανής, διατυπώθηκαν από εκπροσώπους του Τύπου ερωτήματα ανησυχίας για τη διοικητική και την οικονομική τύχη και τη βιωσιμότητα του ΚΠΙΣΝ μετά το 2015. Μετά την κατασκευή και τον εξοπλισμό του ΚΠΙΣΝ καθώς και τη στελέχωση και την εκπαίδευση του εποπτικού Οργανισμού ΚΠΙΣΝ ΑΕ, «την ευθύνη της λειτουργίας του θα έχει αποκλειστικά το ελληνικό δημόσιο», απάντησε ο Γιώργος Αγουρίδης, πρόεδρος του ΔΣ του ΚΠΙΣΝ. «Θα προσπαθήσουμε να θέσουμε στο ελληνικό δημόσιο κάποιους όρους για τον άψογο και σύγχρονο τρόπο λειτουργίας του ΚΠΙΣΝ», συμπλήρωσε. «Επιπλέον, από την πλευρά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έχει υπάρξει πρόνοια προκειμένου το ΚΠΙΣΝ να εξασφαλίζει κάποια έσοδα, ώστε να μπορεί να καλύψει εν μέρει τις ανάγκες του», είπε καταλήγοντας: «Αν το ΚΠΙΣΝ λειτουργεί με υποδειγματικό τρόπο, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν θα το εγκαταλείψει και θα ενισχύσει τη λειτουργία του με έκτακτες δωρεές όταν καταστεί αναγκαίο». Δήλωσε όμως ότι δεν πρόκειται το Ίδρυμα να αναμειχθεί σε ζητήματα που αφορούν την εσωτερική λειτουργία των πολιτιστικών φορέων του ΚΠΙΣΝ, όπως το πρόγραμμα της Λυρικής Σκηνής ή οι αρμοδιότητες της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Την εποπτεία της λειτουργίας του ΚΠΙΣΝ θα έχει ο Οργανισμός ΚΠΙΣΝ, στον οποίο δεν θα συμμετέχουν μέλη του Ιδρύματος Νιάρχος.
Αισιόδοξος για την έγκαιρη υλοποίηση των διαδικασιών μετακόμισης των δύο φορέων, της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, παρουσιάστηκε ο Γιάννης Τροχόπουλος, ο οποίος έχει ήδη επεξεργαστεί χρονοδιάγραμμα των πρώτων βημάτων που αναμένεται να υλοποιηθούν εντός τριμήνου. Σε ό,τι αφορά τις ιδιαίτερες δυσκολίες που παρουσιάζει η μεταστέγαση της ΕΒΕ -δεδομένου ότι εκκρεμεί ακόμη η απογραφή των θησαυρών της και ο, αναλόγως του περιεχομένου της, καθορισμός της χρήσης των χώρων του νέου κτιρίου-, παραδέχτηκε το πρόβλημα, αλλά υπογράμμισε στο «Βήμα»: «Δεν με ενδιαφέρει να αναδείξω το πρόβλημα, ούτε να το κρύψω, αλλά να το λύσω».
Η ανάπλαση του Φαληρικού όρμου και το ΕΣΠΑ
Όσον αφορά την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου και τη δημιουργία εκεί ενός πάρκου -σε συνέχεια της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής- ορισμένες από τις σχετικές μελέτες για την υποβολή πρότασης ένταξης στο ΕΣΠΑ είναι ήδη έτοιμες ενώ οι υπόλοιπες αναμένεται άμεσα να παραδοθούν, όπως δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ο Γιώργος Αγουρίδης.
Για τα υπόλοιπα, όπως τόνισε, αρμόδιο είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Να θυμίσουμε ότι τον Ιούλιο του 2011 η τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ δήλωνε ότι οι μελέτες θα ήταν έτοιμες τον Μάιο του 2012 ώστε τον Σεπτέμβριο του 2012 να δημοπρατηθεί το έργο και τον Ιανουάριο του 2013 να αναδειχθεί ο ανάδοχος για την κατασκευή του έργου.
Με την έκταση των 760 στρεμμάτων του Φαληρικού Όρμου και την περιοχή των 245 στρεμμάτων του παλαιού Ιπποδρόμου (από τα οποία μόνο τα 32 καλύπτονται με δόμηση) προκύπτουν σχεδόν 1.000 στρέμματα πάρκου. Πρόκειται για την περιοχή, από το ΣΕΦ (Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας) στην εκβολή του Κηφισού μέχρι και το κτήριο του Tae Kwon Do.