Οπλα αντί για κούκλες: Βαρβαρότητα στην καρδιά της Δύσης

Της Βίκυς Καπετανοπούλου Στον αμερικανικό Νότο, πολλά παιδιά «παίζουν» με πραγματικές καραμπίνες που... τους έκαναν δώρο «περή...

Της Βίκυς Καπετανοπούλου

Στον αμερικανικό Νότο, πολλά παιδιά «παίζουν» με πραγματικές καραμπίνες που... τους έκαναν δώρο «περήφανοι» γονείς

● Η Ολλανδέζα φωτογράφος Αν Σόφι Κέστελαϊν έκανε ένα ανατριχιαστικό ρεπορτάζ επί τόπου.

Η είδηση γράφτηκε με πηχυαίους τίτλους στις ΗΠΑ κι έπαιξε σ’ όλα τα διεθνή ΜΜΕ την περασμένη εβδομάδα. Εννιάχρονο κορίτσι απ’ το Νιου Τζέρσεϊ, κάνοντας μάθημα σκοποβολής με ένα Ούζι σε πεδίο βολής στην Αριζόνα, έχασε τον έλεγχο του αυτόματου όπλου, με αποτέλεσμα να πυροβολήσει και να σκοτώσει τον εκπαιδευτή της. Ο 39χρονος είχε γυρίσει κατά λάθος τον διακόπτη από τη θέση «κατά βολή» στη θέση «κατά ριπάς», το Ούζι «κλότσησε» στα χέρια της μικρής και τον γάζωσε, πριν προλάβει να αντιδράσει. Τις εικόνες κατέγραψαν με το κινητό τους τηλέφωνο οι γονείς του κοριτσιού, που απαθανάτιζαν περήφανα τις πρώτες επαφές της κόρης τους με ένα υποπολυβόλο. Δεν θα απαγγελθούν κατηγορίες, το συμβάν ερευνάται ως «βιομηχανικό ατύχημα»…

Πυροβολώντας σκίουρους

Σκηνή δεύτερη – από το συνταρακτικό ντοκιμαντέρ του βρετανικού Chanel 4 με τίτλο «Πιτσιρίκια και όπλα» («Kids and Guns»), που προβλήθηκε στις 31 Ιουλίου: Η μικρή Κέιλιν από το Κεντάκι κάθεται στην αγκαλιά του -ακρωτηριασμένου στο δεξί χέρι και τα δύο πόδια- πατέρα της, βετεράνου του πολέμου στο Αφγανιστάν το 2010. Ο Τζέι Ντι έχει ένα όνειρο για το μοναχοπαίδι του: να γίνει «το πρώτο 4χρονο στον κόσμο, που θα κυνηγήσει και θα σκοτώσει ένα αγριογούρουνο». Το κοριτσάκι κρατά απρόθυμα το δώρο, που πήρε απ’ τον μπαμπά για τα τέταρτα γενέθλιά του: ένα τουφέκι – όχι ψεύτικο, αληθινό. Από το αναπηρικό καροτσάκι ο Τζέι Ντι προσπαθεί να της μάθει πώς να στοχεύσει για να σκοτώσει – προς το παρόν έναν σκίουρο. Η μικρή δείχνει ανεπίδεκτη, το τουφέκι «κλοτσάει» και τη χτυπά στο σαγόνι κι έτσι ο πατέρας αναλαμβάνει δράση. Πυροβολεί ο ίδιος τον σκίουρο, βάζει την κόρη του να κρατήσει τη «λεία» για την εθιμοτυπική φωτογραφία και μετά γδέρνει το ζωάκι επιτόπου. «Θα μάθει να ρίχνει, θέλει δεν θέλει»…

Σκηνή τρίτη: η Ολλανδέζα φωτογράφος Αν Σόφι Κέστελαϊν ξεφυλλίζει την εφημερίδα «De Volkskrant», στην οποία εργάζεται. Το βλέμμα της πέφτει σ’ ένα μονόστηλο για έναν 5χρονο στις ΗΠΑ, που σκότωσε κατά λάθος τη δίχρονη αδελφή του πυροβολώντας την στο στήθος με τουφέκι – όχι το… οικογενειακό, αλλά το δικό του μικρούτσικο τουφέκι, δώρο-έκπληξη των γονιών του. Ενα αληθινό όπλο για παιδιά, μέρος της πλούσιας συλλογής ειδικά φτιαγμένης για ανήλικους, που διαφήμιζε στην «Παιδική γωνιά» της ιστοσελίδας της η Keystone Sporting Arms με έδρα την Πενσιλβάνια. Δεν ήταν η πρώτη φορά που περνούσε στα «ψιλά» μια είδηση για ακούσια «αδερφικά» ή «φίλια» πυρά, που σκοτώνουν, τραυματίζουν, ακρωτηριάζουν. Παρ’ ολ’ αυτά, η εταιρεία έσπευσε να κατεβάσει όλο το σχετικό υλικό, που είχε αναρτήσει στο Ιντερνετ. Μόνο το 2008 είχε κατασκευάσει περίπου 80.000 όπλα αποκλειστικά για λιλιπούτειους πελάτες. Υπό το σλόγκαν «Το πρώτο μου τουφέκι», πωλούνται σε ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων: από έντονο ροζ για κορίτσια, γαλάζιο σε διάφορες αποχρώσεις για αγόρια, με σχέδια για πιο «εναλλακτικά» πιτσιρίκια. Σαν να πρόκειται για αθώα, ακίνδυνα παιχνίδια, τα παιδικά τουφέκια διατίθενται σε δύο μοντέλα: «Cricket» (Γρύλος) και «Chipmunk» (Σκίουρος).

Η 26χρονη είχε μόλις βρει την επόμενη αποστολή της: ένα οδοιπορικό-φωτορεπορτάζ στον αγροτικό αμερικανικό Νότο. Οσα είδε και κατέγραψε με τον φακό της υπήρξαν αποκαλυπτικά για μια νεαρή Ευρωπαία, που είχε συναντήσει όπλα μόνο στις ζώνες αστυνομικών. Με αφετηρία το Οχάιο, διασχίζοντας στη συνέχεια το Κεντάκι, το Τενεσί, την Αλαμπάμα, το Τέξας και τη Λουιζιάνα, η Κέστελαϊν βρέθηκε μπροστά σ’ έναν άτυπο «στρατό» παιδιών, που χειρίζονται με άνεση, εξ απαλών ονύχων, τουφέκια και καραμπίνες. «Περιπλανήθηκα σε καταστήματα πώλησης όπλων και σε πεδία βολής για να μιλήσω με κόσμο. Αυτό που αποκόμισα ήταν ότι υπάρχει πολύς φόβος και παράνοια μεταξύ των ενηλίκων και ο φόβος αυτός μετακυλίεται στους ανήλικους μαζί με τα όπλα. Τα πιτσιρίκια έχουν παιδιάστικη φαντασία και τους συνήθεις φόβους της ηλικίας τους – ζόμπι, τέρατα και άγρια θηρία. Δεν γεννιούνται με τους φόβους των μεγάλων, μολύνονται μ’ αυτούς»…

Οι γονείς έδειχναν «προσεκτικοί» και «υπεύθυνοι» με τα όπλα τους, κλειδώνοντάς τα σε ντουλάπια και χρηματοκιβώτια. Πιστεύουν ακράδαντα πως, μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης των παιδιών τους, εξασφαλίζουν την προστασία τους. «Νομίζουν πως η εγκληματικότητα στην Αμερική οφείλεται σε κακούς ανθρώπους με όπλα στα χέρια κι ότι αν κάθε καλός πολίτης αποκτήσει το δικό του όπλο, όλοι θα είναι πιο ασφαλείς», λέει η φωτογράφος. Αρκετοί είναι κυνηγοί, αλλά για τους περισσότερους η κατοχή όπλων και η σκοποβολή συνιστούν απλά ένα διασκεδαστικό και χρήσιμο χόμπι – το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Δεκαπέντε οικογένειες της επέτρεψαν να απαθανατίσει τα παιδιά τους. Δεκαπέντε πορτρέτα, τραβηγμένα σε παιδικά υπνοδωμάτια με τους πρωταγωνιστές και τις πρωταγωνίστριες να ποζάρουν αυθόρμητα με τα τουφέκια τους ανά χείρας ανάμεσα σε λούτρινα παιχνίδια και κουκλόσπιτα. Μια τρομακτική, σουρεαλιστική σχεδόν απεικόνιση μιας μερίδας της αμερικανικής πιτσιρικαρίας, που γαλουχείται να πιστεύει πως ένα όπλο συνιστά καθημερινό εργαλείο αυτοάμυνας και όχι επίθεσης, ικανό να σώζει και όχι να παίρνει ζωές. Το ύψιστο μέλημα των γονιών για οικιακή αυτοπροστασία και ασφάλεια οδήγησε την Κέστελαϊν να ζητήσει από τα «μοντέλα» της να περιγράψουν και να ζωγραφίσουν ό,τι τα τρομάζει περισσότερο, προκειμένου να εκθέσει τα σημειώματά τους δίπλα στις φωτογραφίες. «Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι η αρκούδα», έγραψε ο 7χρονος Μπέντζαμιν, «γιατί αν μπεις στα λημέρια της, σε κυνηγάει για πολλή ώρα». «Αυτό που με φρικάρει εντελώς είναι να δω έναν δεινόσαυρο», ανέφερε η 7χρονη Αμπι. Ούτε τα αγόρια ούτε τα κορίτσια έκαναν λόγο για ληστές, διαρρήκτες, κακοποιούς…

Η χαμένη αθωότητα

Η αφ-οπλιστική ειλικρίνεια και η χαμένη αθωότητα των μικρών. Οι επικίνδυνες (και ανεγκέφαλες) εμμονές των μεγάλων, που διαιωνίζονται από γενιά σε γενιά. Η χαλαρή νομοθεσία για την οπλοκατοχή, που αλλάζει μεν ριζικά από πολιτεία σε πολιτεία αλλά εδράζεται πάντα στην περίφημη Δεύτερη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος για το αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών να κατέχουν και να φέρουν οπλισμό. Οι πάνοπλες δυνάμεις της αστυνομίας που όλο και περισσότερο μοιάζουν με στρατό, όπως διαπιστώσαμε όλοι μετά την «αξιοποίηση» τεθωρακισμένων και βαρέων πολεμικών όπλων για την καταστολή των αφροαμερικανικών διαδηλώσεων στο Φέργκιουσον του Μιζούρι. Η πάγια πολιτική ανοχή (και ενοχή) Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, με προεξάρχον βέβαια το ακροδεξιό χέρι των δεύτερων, το Κόμμα του Τσαγιού. Το παντοδύναμο λόμπι υπέρ των όπλων, που μπλοκάρει (με το αζημίωτο) κάθε απόπειρα αυστηροποίησης των νόμων στο Κογκρέσο ή τα κοινοβούλια των πολιτειών, με συνηθέστερη αφορμή ένα νέο ξέσπασμα ένοπλης, εφηβικής βίας σε κάποιο σχολείο. Ολα αυτά και πολλά άλλα συνθέτουν το παζλ μιας κοινωνίας, στην οποία η κουλτούρα της οπλοκατοχής δεν είναι απλώς βαθιά ριζωμένη, είναι συστημική.

Τα στατιστικά στοιχεία καθηλώνουν, αλλά δυστυχώς τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα. Ενδεικτικά:

● 3.000 παιδιά σκοτώνονται ή τραυματίζονται από σφαίρες κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει το ντοκιμαντέρ του Chanel 4, υπολογίζοντας πως έως το 2015 τα ένοπλα περιστατικά θα γίνουν η βασική αιτία θανάτου για νέους ηλικίας 14-25 ετών, παίρνοντας τα «πρωτεία» από τα τροχαία δυστυχήματα.

● Κατά μέσον όρο 18 Αμερικανοί κάτω των 24 ετών χάνουν τη ζωή τους από όπλα κάθε μέρα, σύμφωνα με το Νομικό Κέντρο για την Πρόληψη της Ενοπλης Βίας στις ΗΠΑ.

● Περίπου 1,7 εκατομμύριο παιδιά ζουν σε νοικοκυριά με αφύλακτα γεμισμένα όπλα, εκτιμά έρευνα του Χάρβαρντ, ενώ το 70% των ανηλίκων κάτω των 10 ετών όχι μόνο ξέρει πού κρύβουν οι γονείς τους τον οικιακό οπλισμό, αλλά μπορούν εύκολα να βρουν και πυρομαχικά.

● Σχεδόν το 1/3 των παιδιών στην αμερικανική επικράτεια «συγκατοικούν» τουλάχιστον με ένα (μικρό ή μεγαλύτερο) όπλο, ενώ στο 43% των σπιτιών αυτών ο οπλισμός αφήνεται ξεκλείδωτος, υποστηρίζει έρευνα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας.

Οι σοκαριστικοί αριθμοί και οι μελέτες δεν έχουν τέλος. Η δημοσιοποίησή τους, όμως, δεν προκαλεί παρά ευκαιριακή συγκίνηση της αμερικανικής κοινής γνώμης, την έναρξη ενδεχομένως άλλης μιας πανεθνικής ή τοπικής καμπάνιας «ευαισθητοποίησης», χωρίς τελικά να κλονίζεται η κυρίαρχη νοοτροπία. Τα θύματα θα πολλαπλασιάζονται σε ευθεία αντιστοιχία με τα όπλα. Οπως, άλλωστε, λένε και στο Τέξας, «Αν ξέρεις πόσα όπλα έχεις, τότε δεν έχεις αρκετά»…
Πηγή