Tο μεγάλο παζάρι για τον ελληνικό γρίφο του χρέους

Οι διαφωνίες μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και τα μέσα κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού των 1...

Οι διαφωνίες μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και τα μέσα κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού των 10 δισ. ευρώ εστιάζονται κυρίως σε δύο βασικά θέματα που αφορούν στην έκταση και στο χρόνο «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων, καθώς και στη μείωση των επιτοκίων στα δάνεια.

Πηγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης τόνιζαν ότι η απόσταση των δύο πλευρών κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι, αλλά εκτιμούσαν ότι τελικά θα βρεθεί κοινώς αποδεκτή λύση. Οι δύο πλευρές ήρθαν πιο κοντά μετά την πιο ευέλικτη στάση του ΔΝΤ να αποδεχθεί ότι το χρέος θα κυμανθεί στο 124% το 2020.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διάφορα μέτρα από συνδυασμένες λύσεις που βρίσκονται στο τραπέζι οδηγούν σε χρέος 129% το 2020, που ισοδυναμούν με την ανάγκη να βρεθούν 18 δισ. ευρώ, εκτιμάται ότι το ήμισυ της διαφοράς έχει καλυφθεί. Με αυτήν την αλλαγή στάσης το ΔΝΤ διευκολύνει τις πιθανότητες για λύση.
Πάντως, από το τραπέζι των συζητήσεων έχει φύγει το θέμα της χορήγησης νέου δανείου στη χώρα μας, καθώς εκτός από τους σκληροπυρηνικούς, με επικεφαλής τη Γερμανία, που απορρίπτουν κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενστάσεις διατυπώνουν και χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο από αυτό της χώρας μας, όπως οι Μάλτα, Σλοβακία, Σλοβενία και Εσθονία.
Μείωση επιτοκίων
ΔΝΤ: Θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει δραστική μείωση των επιτοκίων όχι μόνο στο πρώτο δάνειο των 53 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, αλλά και σε μεταγενέστερα, με στόχο να υπάρξει σημαντική ελάφρυνση των δαπανών για τόκους.
ΕΕ: Προκρίνει ως ένα από τα βασικά εργαλεία για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους τη μείωση των επιτοκίων, αλλά μόνο στο δάνειο από το πρώτο πακέτο στήριξης.
Επιπροσθέτως, η Γερμανία διαφωνεί με τη μείωση των επιτοκίων για τα διμερή δάνεια που έλαβε η Ελλάδα στις + 0,26 μονάδες Euribor από +1,50 μονάδα που είναι σήμερα.
Μάλιστα η Α. Μέρκελ συναντήθηκε με τον επικεφαλής του EWG Τόμας Βίζερ και σύμφωνα με πληροφορίες ο τελευταίος προσπάθησε να εξηγήσει ότι οι απαιτήσεις της δεν έχουν καμία ουσιαστική διαφορά στους αριθμούς και ότι η Γερμανία δεν θα χάσει.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, το βασικό εμπόδιο είναι ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αποδεχθούν απώλειες, ώστε να διασφαλιστεί ο στόχος μείωσης του χρέους.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί το κόστος και να συνυπολογιστεί στα μεγέθη του εθνικού προϋπολογισμού. Ζήτημα που κρίνεται πολιτικά ευαίσθητο με δεδομένη την άρνηση της κοινής γνώμης στην πλειοψηφία των χωρών-μελών να βάλουν το χέρι στην τσέπη, για ακόμη μία φορά, υπέρ της Ελλάδας.
Επιμήκυνση δανείων
ΔΝΤ: Προτείνει τη μετακύλιση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων προς την Ελλάδα, ενώ θέτει και θέμα μορατόριουμ για κάποια χρόνια στην καταβολή των τόκων.
ΕΕ: Τάσσεται υπέρ της επιμήκυνσης της λήξης μέρους των δανείων και δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο αναστολής πληρωμών για τόκους για περίοδο 10 ετών το ανώτερο.
«Κούρεμα» ομολόγων
ΔΝΤ: Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, για να υπάρξει αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα του χρέους θα πρέπει να «κουρευτούν» τα δάνεια του επίσημου τομέα, ωστόσο τις τελευταίες ώρες φαίνεται να υποχωρεί από τη θέση του στο πλαίσιο των αμοιβαίων συμβιβασμών.
ΕΕ: Με προεξάρχουσα τη Γερμανία αποκλείει κάθε σκέψη για «κούρεμα» των ομολόγων του επίσημου τομέα και μάλιστα δεν θέλει σε καμία περίπτωση στην τελική απόφαση για την Ελλάδα να γίνεται νύξη για ενδεχόμενο μελλοντικό «κούρεμα». Η Α. Μέρκελ δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι η Γερμανία απορρίπτει ένα haircut στο ελληνικό χρέος, σημειώνοντας ότι μια εναλλακτική απάντηση στο haircut είναι εφικτή.
Επαναγορά ομολόγων
ΔΝΤ: Προτείνει η επαναγορά των ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους οι ιδιώτες να γίνει σε χρόνο-ρεκόρ, έτσι ώστε να προληφθούν κερδοσκοπικά παιχνίδια στην αγορά που θα αποδυναμώσουν το όφελος από μια τέτοια κίνηση. Η επικεφαλής του Ταμείου Κρ. Λαγκάρντ θέλει η διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου.
ΕΕ: Συμφωνεί με την επαναγορά, αλλά θεωρεί ότι δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ προτείνει η αγορά των ομολόγων να γίνει στην τρέχουσα αξία των ομολόγων, συν ένα περιθώριο κέρδους που θα αποτελέσει κίνητρο για τους ιδιώτες. Η πρόταση προβλέπει την αγορά ελληνικών ομολόγων από ιδιώτες πιστωτές στο 30%-35% της ονομαστικής αξίας τους.
Επιστροφή κερδών
ΔΝΤ: Προτείνει να επιστραφούν στην Ελλάδα στο σύνολό τους τα κέρδη από τα ομόλογα που έχουν αποκομίσει η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες, αγοράζοντάς τα σε τιμές χαμηλότερες της ονομαστικής αξίας τους.
ΕΕ: Προκρίνει την επιστροφή των κερδών, αλλά οι σκληροπυρηνικοί, με επικεφαλής τη Γερμανία, ζητούν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες να επιστρέψουν στην Ελλάδα ένα ποσοστό γύρω στο 70% των κερδών.
Βιωσιμότητα χρέους
ΔΝΤ: Σύμφωνα με την αρχική του θέση, το μείγμα μέτρων και εργαλείων που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να οδηγεί σε χρέος όχι πάνω από 120% του ΑΕΠ το 2020, για να συμμετάσχει σύμφωνα με το καταστατικό του στη χρηματοδότηση της Ελλάδας. Στη συνέχεια, και «σε ένδειξη καλής θέλησης» προς τους Ευρωπαίους, έβαλε νερό στο κρασί του και δέχθηκε να συζητήσει επί σεναρίων, με την υπόθεση ότι το χρέος θα διαμορφωθεί στο 124% του ΑΕΠ το 2020, αλλά ούτε γραμμή παραπάνω.
ΕΕ: Από την αρχή είχε «χαλαρή» στάση όσον αφορά στο ύψος του χρέους, θεωρώντας ότι με την επιτυχή εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος το χρέος θα καταστεί διαχειρίσιμο και στη χειρότερη των περιπτώσεων να υπερβεί κατά ένα μικρό ποσοστό τον στόχο για το 2020, και αντί να είναι στο 120% να διαμορφωθεί στο 125%, αλλά με τάση σημαντικής πτώσης τα επόμενα χρόνια.
Για τους Ευρωπαίους το κομβικό σημείο θεωρείται η επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων στον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό και όχι τόσο το ακριβές ύψος του χρέους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Επίσης, το ΔΝΤ θέλει αποτελεσματική και μεσοπρόθεσμη λύση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, έτσι ώστε να μη χρειαστούν νέες παρεμβάσεις μέχρι τη λήξη της διάρκειας του οικονομικού προγράμματος, που μετά τη διετή παράταση τοποθετείται στο 2016.
Αντίθετα, οι Γερμανοί δείχνουν να προωθούν μια «μεσοβέζικη» λύση με την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού από την επιμήκυνση για την περίοδο 2013-2014 και αφήνοντας για αργότερα τη χρηματοδότηση του ελλείμματος της διετίας 2015-2016.
Τα ποσοστά
Τα μαθηματικά της βιωσιμότητας
Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο, τα μεγέθη που έχουν πέσει στο τραπέζι προβλέπουν μείωση του ελληνικού χρέους κατά 10 δισ. ευρώ μέσω της επαναγοράς ομολόγων και της επέκτασης των ωριμάνσεών τους, επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχει η ΕΚΤ ύψους 9 δισ. ευρώ και μείωση επιτοκίων με όφελος περίπου 8 δισ. ευρώ. Με βάση τα παραπάνω, το χρέος θα διαμορφωθεί γύρω στο 129%-130% του ΑΕΠ το 2020 έναντι του νέου στόχου για 124%, οπότε η απόσταση που χωρίζει ΔΝΤ και Ευρωπαίους για οριστική συμφωνία ανέρχεται στο 5%-6% του ΑΕΠ και σε απόλυτα ποσά στα 10 δισ. ευρώ.
Μ. Ιγνατίου, Β. Δεμίρης, Κ. Αντωνάκος

Πηγή: ΕΘΝΟΣ