Τα παραδοσιακά ΜΜΕ χάνουν το παιχνίδι…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Ο κόσμος άλλαξε , άλλαξαν οι καιροί και μαζί με αυτούς ο τρόπος δόμησης της πληροφορίας, της είδησης και εν τέλ...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Ο κόσμος άλλαξε, άλλαξαν οι καιροί και μαζί με αυτούς ο τρόπος δόμησης της πληροφορίας, της είδησης και εν τέλει της πραγματικότητας. Τα παλαιά ΜΜΕ που δραστηριοποιούντο στην «είδηση», δηλαδή στην μετατροπή ενός συμβάντος σε γεγονός της συγκυρίας, δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να δομούν το μήνυμα μέσω ενός μηχανισμού νομιμοποίησης της εξουσίας.

Υπήρχαν και λειτουργούσαν, με άλλα λόγια, στο επίπεδο μετατροπής συγκεκριμένων εξουσιαστικών σχέσεων σε μήνυμα για την κοινωνία ή για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Ήταν οι αυθεντικοί διαχειριστές της φήμης και οι κυρίαρχοι παραγωγοί νοήματος στις κοινωνικές σχέσεις (εννοώ όλες τις σχέσεις και πολιτικές και οικονομικές). Δεν υπήρξαν ποτέ θεσμοθετημένη εξουσία, διότι ήταν κάτι σημαντικότερο: ο μηχανισμός αναπαραγωγής των θεσμοθετημένων εξουσιών. Άρα τα παλαιά ΜΜΕ δεν ήταν, ούτε θέλησαν ποτέ να...
 γίνουν τέταρτη εξουσία, διότι ήταν αυτά που αποτελούσαν τον μηχανισμό σύστασης των τριών άλλων.
Τώρα όμως πια το διαδίκτυο συστήνει με δι-υποκειμενικό τρόπο κόσμους και αλήθειες και η δήθεν αντικειμενικότητα των παραδοσιακών ΜΜΕ, φαντάζει απολύτως αναχρονιστική και ολοκληρωτική.
Στην πατρίδα μας μετά το 1990,όταν ξεκίνησε το γενικότερο κοινωνικό ξεχαρβάλωμα, υπήρξε μια τρομερή παρεξήγηση. Η εγκαθίδρυση της ηγεμονίας των νταβάδων έκανε πολλούς να πιστέψουν ότι τα ΜΜΕ είναι όχι απλώς μηχανισμοί σύστασης της εξουσίας άλλα η μια και μοναδική εξουσία που μπορούσε να υπαγορεύει πολιτικές αποφάσεις, δικαστικές αποφάσεις και νομοθετήματα. Αλλά και να ρυθμίζει την στελέχωση και λειτουργία όλων των οργάνων του κράτους και των θεσμών της οικονομίας. Με άλλα λόγια πέντε οικογένειες, ή ακριβέστερα τρείς ανέλαβαν την τύχη της Ελλάδας στα χέρια τους, διαμορφώνοντας πολιτισμό και πρακτικές που όριζαν κοινωνικά και οικονομικά το inclusion και το exclusion, δηλαδή τους όρους και το αποτέλεσμα του «πολιτικού» στη χώρα .
Έτσι προέκυψαν τα τηλεοπτικά και όχι μόνον εκτρώματα που όλοι γνωρίζετε. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι ελάχιστοι έχουν αντιληφθεί ότι το παιχνίδι αυτό τελειώνει κάπου εδώ με την κατάρρευση του καθεστώτος στο σύνολό του, εξαιτίας της αδυναμίας του να ανατροφοδοτεί το μήνυμα της συγκεκριμένης διάρθρωσης των κοινωνικών σχέσεων. Και τούτο καθώς η φούσκα της ισχυρής Ελλάδας έσκασε, άρα και η φούσκα των κοινωνικών και πολιτικών αναπαραστάσεων που δομούσαν τα ΜΜΕ επίσης.
Τώρα τα ελληνικά ΜΜΕ βρίσκονται κυριολεκτικά στον αέρα, δίχως από τη μια μεριά να διαθέτουν μηχανισμούς αναδιάρθρωσης, ενώ από την άλλη εμφανίζονται να μην διαθέτουν γνώση, κουλτούρα και εμπειρία για να ξεπεράσουν τη δική τους κρίση που είναι απόλυτα συνυφασμένη με την κρίση του συνολικού συστήματος ηγεμονίας στη χώρα. Σήμερα η κρίση στα ΜΜΕ επιβαρύνει την κρίση του καθεστώτος και δεν την αντανακλά απλώς.
Μέσα σε αυτή την αδιέξοδη κατάσταση οι λειτουργοί των ΜΜΕ εμφανίζονται σαν υπνοβάτες που προχωρούν δίχως να συνειδητοποιούν που τους οδηγούν τα βήματά τους. Φοβισμένοι, άβουλοι και κακομαθημένοι από τα πολλά χρόνια πατρωνίας περιμένουν την σωτηρία από κάποιον «από μηχανής θεό», ο οποίος όμως δεν υπάρχει πλέον, καθώς …χάλασε η μηχανή: δηλαδή, η παραγωγή αυθεντικού νοήματος.
Αυτό προκαλεί πανικό και οδηγεί διάφορες γραφίδες του καθεστώτος να δαιμονολογούν εναντίον του διαδικτύου, των φημών και άλλων «εχθρών» της πατρίδος. Σήκω συχωρεμένε Μαρούδα, να δεις τα τέκνα σου!
Μέσα σε όλον αυτό τον εσμό των υπνοβατών, παρατηρώ μόνον όσους διακρίνονται από ιδιαίτερη ευφυΐα ή πονηριά να διαφοροποιούνται σιγά-σιγά. Στην πρώτη κατηγορία ανήκει ο Ν. Χατζηνικολάου, ενώ στη δεύτερη η αλεπού Γ. Τράγκας – η άλλη αλεπού πέθανε και τώρα έχουμε μόνον μια. Είναι πλέον διατηρητέο είδος!
Μόνον που η ευφυΐα και η πονηριά δεν αρκούν για να σώσουν το πλέον προβληματικό σήμερα στοιχείο του καθεστώτος, τα ΜΜΕ. Ίσως το μόνο που θα μπορούσαν να σώσουν είναι αποκλειστικά τον φορέα τους. Τα ελληνικά ΜΜΕ χάνουν πλέον το παιχνίδι, καθώς αμφισβητείται η αναφερόμενη ταυτότητά τους.
Τώρα πια θα βιώσουν το δράμα της κατάρρευσης, ως μηχανισμοί κατασκευής της πραγματικότητας και ίσως οι ιδιοκτήτες τους περιοριστούν σε άλλες… κατασκευές στις οποίες είναι μάλλον πιο εξειδικευμένοι.
Από την τέφρα της κατάρρευσης των παλαιών ΜΜΕ στην Ελλάδα θα γεννηθούν, νέες δημοκρατικότερες μορφές πληροφόρησης και αλληλοδραστικής ενημέρωσης.
Σημειώστε το και ενημερώστε τον φίλο Γιώργο Παπανδρέου, ότι ούτε αυτό είναι «αστεία φημολογία». Άρα μπορεί να το διαψεύσει …άνετα!