Το μέτωπο της Ελευθερίας...

Του Νίκου Β. Δόικου http://www.nikosdoikos.com/    Πολλοί φίλοι του διαδικτυακού διαλόγου επιμένουν πως, την εποχή των Μνημονίων, οι κοι...

Του Νίκου Β. Δόικου
http://www.nikosdoikos.com/
  
Πολλοί φίλοι του διαδικτυακού διαλόγου επιμένουν πως, την εποχή των Μνημονίων, οι κοινωνικοί αγώνες φαντάζουν μαρτυρικοί και αδιέξοδοι. Μια φίλη μάλιστα τους χαρακτηρίζει Προμηθειακούς και Σισύφειους, αναφερόμενη επιλεκτικά στην σύγχρονη ευρωπαϊκή και αμερικανική πραγματικότητα. Είναι όμως έτσι ;
Ο Προμηθέας αμφισβητεί την Τάξη και ,συνειδητά, προκαλεί την Ανάγκη, υπόκειται στην Ανάγκη. Αθάνατος ο ίδιος συμμαχεί με...
 τους θνητούς ανατρέποντας έτσι την ισορροπία της Τάξης.
Παρότι και ο ίδιος αθάνατος, δηλαδή ομοούσιος και συναγωνιστής του Προμηθέα, ο Ήφαιστος αποδέχεται το «διακόνημα» του βασανιστή του, καθώς υπόκειται κιαυτός στην Ανάγκη που συνιστά η εξουσία του Δία.
Η ανατροπή της Τάξης ως Ύβρις. Η ελευθερία από την ύβρι ως αποδοχή της Ανάγκης (αναγκαιότητας) μιάς κοσμικής τάξης.
Στον αντίποδα των ιδεαλιστικών κοσμοαντιλήψεων, ο Μάρξ θα ορίσει την Ελευθερία ως «γνώση της ιστορικής αναγκαιότητας». Και βέβαια, για την μαρξιστική λογική, ιστορική αναγκαιότητα συνιστά η ανατροπή της αστικής κοινωνικής-οικονομικής Τάξης από μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη και τους συμμάχους της.
Εδώ και μερικά χρόνια, προσπαθώ να προσεγγίσω το ζήτημα της Ελευθερίας σε ένα ριζικά διαφορετικό πεδίο. Πέρα από την αποδοχή της Ανάγκης της κοσμικής Τάξης, πέρα από την αποδοχή της πλατωνικής κοσμικής Ιδέας, πέρα από την γνώση της ιστορικής Αναγκαιότητας, πέρα και από την πολιτική Ελευθερία, προσπαθώ να σκιαγραφήσω εννοιολογικά την Ελευθερία ως υπέρβαση της αναγκαιότητας μιάς οιασδήποτε ταξικής επικυριαρχίας. Ώς ανατροπή της πλανητικής «τάξης» από μια συστηματικά συγκροτημένη συμπόρευση κοινωνικών κινημάτων, από μια συναινετική – πολιτική κοινωνία, που διαμορφώνει την ιδεολογία της ως βιωματική συλλογική συνείδηση, δηλαδή ως κατάκτηση κοινωνικής επαλήθευσης. Ελευθερία ως συναποδοχή ενός Συναινετικού Λόγου επιβίωσης και συμβίωσης της πλανητικής κοινωνίας.
Άραγε υπάρχει κοινωνική διαθεσιμότητα για αγώνες την εποχή των Μνημονίων ;
Συνεχίζω να θεωρώ αδύνατη την οριστική αλλοτρίωση των κοινωνιών, την οριστική υποταγή στις νόρμες της πλανητικής (υπερεθνικής) Ελίτ. Θυμίζω εκείνη την ενδιαφέρουσα παραβολή του Lucien Goldmann, στο“Power and Humanism”, την σχετική με την σχέση ανάμεσα στις ποσοτικές και τις ποιοτικές αναζητήσεις. Ο παιδικός ενθουσιασμός, όταν αποκτούμε το πρώτο μας ζεύγος παπουτσιών, η σταδιακή υποχώρηση της χαράς με το δεύτερο, τρίτο, τέταρτο. Η απαθής αντιμετώπιση του πέμπτου. Αυτή η σωτήρια τάση μας να θεωρούμε και να εκλαμβάνουμε, από ένα σημείο και πέρα, ως δεδομένες τις ποσοτικές απολαβές. Η ίδια ακριβώς τάση που καθορίζει και το σημείο εκκίνησης ενός ποιοτικού άλματος, όταν ο κορεσμός από τα ποσοτικά οδηγεί στην αναζήτηση ποιοτικών κατακτήσεων.
Όσο και αν είναι ήδη ορατό το ενδεχόμενο επιβολής ενός πλανητικού ολοκληρωτικού οικονομικού και πολιτισμικού μοντέλου ( αυτή άλλωστε είναι η υπαρκτική ουσία της πλανητικής Ελίτ), νομίζω ότι, συγχρόνως, διαμορφώνονται και οι όροι ανατροπής του. Ως αναζήτηση ποιοτικής προοπτικής. Ως ελευθερία από την βαρβαρότητα του παγκοσμιοποιημένου τζόγου και της τοξικής ασύδοτης κερδοσκοπίας.
Στην παρέμβαση της 22ας Φεβρουαρίου 2010, « Κρατικοποιείστε όσους παίζουν με κράτη» σημείωνα μεταξύ άλλων «Όσο και αν η Ιστορία δικαίωσε τα οικονομικά μοντέλα ιδιωτικής πρωτοβουλίας απέναντι στις εφαρμογές του κεντρικού σχεδιασμού, άλλο τόσο κατέδειξε πως η ρυθμιστική παρουσία του κράτους και ο λελογισμένος έλεγχος των δυνάμεων της αγοράς αποτελούν προϋποθέσεις κοινωνικής συνοχής και ισορροπίας.
Αυτό που φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται οι απολογητές του νέο-φιλελευθερισμού είναι ότι η ελεύθερη αγορά όταν μετατρέπεται σε ασύδοτη αγορά αδυνατεί να αυτοπεριοριστεί. Αδυνατεί να επιβάλλει μόνη της ηθικούς ( με την πολιτική έννοια του όρου ) φραγμούς. Χωρίς ηθικούς φραγμούς, χωρίς στοιχειώδεις προϋποθέσεις αξιοπρεπούς διαβίωσης δεν υφίσταται κοινωνία. Απλώς αποθεώνεται η ζούγκλα. Αποθεώνεται η επερχόμενη συμφορά, που για τον Δημόκριτο είναι ο διδάσκαλος των ανόητων ( « για τους ανόητους δάσκαλος δεν είναι η λογική αλλά η συμφορά »)»
Σε τούτο λοιπόν το μέτωπο της ελευθερίας από την νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα, συναντιούνται τα αντι-G20 κινήματα, έστω στην σημερινή αυθόρμητη μορφή τους, με την, κατά Baumann, «φυλή των χρεωστών», με τους νεόπτωχους, καθώς και με την πρώην γενιά των 700 ευρώ και τώρα των 500. Στο ίδιο μέτωπο συμπαρατάσσονται οι νέοι επιχειρηματίες καινοτόμων και πράσινων δράσεων, τα σοβαρά οικολογικά κινήματα, όλοι οι δημιουργικοί εργαζόμενοι που εισπράττουν, ως αντίδωρο του σωματικού και πνευματικού τους ιδρώτα, το άγος της παρατεταμένης μονομερούς λιτότητας και της κερδοσκοπικής χρεοκοπίας,η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της πλανητικής κοινωνίας, που τώρα, ελλείψει επικοινωνίας, δεν έχουν συναίσθηση του πλήθους και της δύναμης τους. Αυτό ακριβώς αποτελεί και το κρίσιμο ζητούμενο. Να αποφασίσουν να επικοινωνήσουν. Όχι αποκλειστικώς ηλεκτρονικά. Να αποφασίσουν να βρεθούν στους κοινωνικούς χώρους. Οι κοινωνικοί αγώνες δεν διεξάγονται στο facebook αλλά στους χώρους δουλειάς, στους χώρους σπουδής, στους χώρους ζωής και ζωντάνιας.
Θέλω να πιστεύω πως δεν είναι ούτε Προμηθειακή, ούτε Σισύφεια η μοίρα των αγωνιστών της μετανεοτερικότητας. Έστω και αν η φυλάκιση του Άδη και το ξεγέλασμα της Περσεφόνης από τον Σίσυφο διαρκούν για λίγο, νομίζω πως αυτές οι ιστορικές Στιγμές όπου αποτολμούνται τα ά-τακτα και τα αν-αρχικά συναποτελούν τα αγκωνάρια με τα οποία χτίζεται, σιγά σιγά, ο κοινωνικός εξανθρωπισμός, η ανατροπή της εξουσίας των θεών και των ελίτ κάθε εποχής.