Η ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ ΟΠΛΙΖΕΙ ΤΗ ΒΟΜΒΑ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ!...

Από τον Νάσο Τσαγκανέλη http://www.nasostsaganelis.gr/ Το απάνθρωπο σύστημα κέρδους που έστησαν πνέει λοίσθια-καταρρέει. Τζων Κέυνς: «...

Από τον Νάσο Τσαγκανέλη
http://www.nasostsaganelis.gr/

Το απάνθρωπο σύστημα κέρδους
που έστησαν πνέει λοίσθια-καταρρέει.
Τζων Κέυνς: «Όποιος παραμένει αξιόχρεος
κερδίζει τις έξαλλες αγορές»

Στις 25 Φεβρουαρίου 1967 γεννήθηκε στο Watford, βορειανατολικά του Λονδίνου, ένα αγόρι που έμελλε να συνταράξει την παγκόσμια χρηματοοικονομική κοινότητα. Ο Nicholas Leeson, αναρριχήθηκε το 1992 στη θέση του γενικού δ/ντη παραγώγων της Barings στην Σιγκαπούρη. Η ιστορία του είναι λίγο-πολύ γνωστή. Ξεκίνησε κάνοντας μη εξουσιοδοτημένες συναλλαγές, αποκομίζοντας κέρδη που αντιστοιχούσαν στο 10% των ετήσιων κερδών της Barings. Σύντομα έγινε αστέρας του arbitrage και όλοι μιλούσαν για ένα νέο που είχε βρει το μυστικό να αποφέρει τεράστια κέρδη χωρίς να ρισκάρει πολύ. Το μυστικό που έκρυβε επιμελώς ο Leeson ήταν πως μετά το 1992 δεν είχε κέρδη. Αντθέτως έγραφε ζημιές που έκρυβε σε ένα λογ/σμό λαθών. Οι προιστάμενοι του, πίσω στη Μ. Βρετανία ανησυχούσαν για τα τεράστια ποσά που ζητούσε να...
 στέλνονται στην Ασία. Κανένας δεν μπήκε στον κόπο να ψάξει τι πραγματικά συνέβαινε. Ούτε όταν το χρηματιστήριο της Σιγκαπούρης τους έστειλε επιστολή, για πιθανή παραβίαση των κανόνων. Ο Leeson εξάπλωνε ολοένα και περισσότερες πράξεις προσπαθώντας να αντρέψει τις τεράστιες ζημιές που συσσώρευε. Το πρωινό της 17ης Ιανουαρίου του 1995, ο σεισμός στο Kobe της Ιαπωνίας κατακρήμνησε τις αγορές. Ο Leeson έπαιξε το τελευταίο του χαρτί, προσδοκώντας στην άνοδο. Δυστυχώς για αυτόν και την Barings δεν συνέβη. Το Φεβρουάριο του ίδιου έτους όταν πλέον δεν μπορούσε να κρύβει το μυστικό του, άφησε ένα σημείωμα ζητώντας συγγνώμη και έφυγε από τη Σιγκαπούρη. Οι ζημιές ανήλθαν σε 827 εκκατομύρια στερλίνες Μετά από λίγες μέρες η πιο ιστορική επενδυτική τράπεζα της Μ. Βρετανίας, εφάμιλλη του οίκου Rothchild, πτώχευσε και πουλήθηκε στην ING για το συμβολικό ποσό της 1 στερλίνας.
Στις αρχές του ’80 προσγειώθηκε στη Wall Street ένας νέος που σύντομα έγινε ένα αστέρι στην αγορά ομολόγων. Ο John Meriwether, εκμεταλλεύτηκε την κρίση των «ταμιευτηρίων» στις ΗΠΑ και αποκόμισε πολλά κέρδη σε σύνθετες στρατηγικές ομολόγων στη Salomon Brothers. To 1994 δημιούργησε το δικό του hedge fund. Το Long Term Capital Management είχε όλες τις προυποθέσεις να επιτύχει. Ανάμεσα στους συνεργάτες του Meriwether περιλαμβάνονταν δύο νομπελίστες (1997). Ο Robert Merton & Myron Scholes. Η στρατηγική τους βασιζόταν σε μαθηματικά μοντέλα, σε στατιστικές μελέτες και διαχείριση κινδύνου αντλώντας ιστορικά στοιχεία. Θεωρητικά το LTCM δεν μπορούσε να υποφέρει από μεγάλη ζημιά. Η επανάπαυση ότι τα μοντέλα και οι αντισταθμισμένες θέσεις δεν ενέχουν ρίσκο οδήγησαν τους ιδιοκτήτες του σε μόχλευση 25 προς 1. Δηλαδή με $ 4,75 δις, ανέπτυξαν θέσεις $124 δις. Ο πανικός που ακολούθησε την Ασιατική και αργότερα τη Ρωσική κρίση στρέβλωσαν τις τιμές στην αγορά. Το fund άρχισε να γράφει ζημιές. Θεωρητικά πάλι, θα περίμενε κανείς πως σύντομα η αγορά θα έβρισκε την ισοροπία της. Όμως δεν τη βρήκε και η υπερβολική μόχλευση οδήγησε το fund σε κατάρρευση.
Αν είχαν διαβάσει το σχόλιο του Keynes, ο οποίος είχε γνωρίσει από πρώτο χέρι τις μοχλευμένες επενδύσεις, «οι αγορές μπορεί να παραμένουν παράλογες περισσότερο από όσο μπορείς να παραμείνεις αξιόχρεος».
Τα παραπάνω παραδείγματα αποτελούν μελέτες περίπτωσης για τη χρηματοοικονομική και τη διαχείριση κινδύνων. Για το πως οι άνθρωποι κάτω από διαφορετικές συγκυρίες ωθούνται σε λάθος υπολογισμούς. Αν και κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και ο καθένας μνημονεύεται για διαφορετικό λόγο, για λάθη ή παραλείψεις, ωστόσο έχουν ένα κοινό σημείο. Όλοι πίστεψαν πως μπορούσαν να δαμάσουν την αγορά. Κάποια στιγμή έγιναν οι ίδιοι αγορά και προσπάθησαν αποτυχημένα να τη χειραγωγήσουν. Δεν κατανόησαν πως δεν είναι το αόρατο χέρι της αγοράς που έλεγε ο Ανταμ Σμιθ που τους κατέστρεψε. Μοιάζει περισσότερο με το τέρας που περιγράφει ο Τόμας Χόμπς στο Λεβιάθαν. Μόνο που στη σημερινή πραγματικότητα το τέρας που έχει το μονοπώλιο της βίας και ασκεί απόλυτη εξουσία δεν είναι το κράτος. Είναι οι ανωνυμες - επώνυμες αγορές που όταν οσμίζονται ωμό κρέας ορμάνε να το κατασπαράξουν.
Κάποιοι λιλιπούτειοι ηγέτες της γηραιάς ηπείρου πίστεψαν πως με αλχημείες θα μπορούσαν να δαμάσουν το Λεβιάθαν. Από αυτή την ιστοσελίδα, χωρίς πομπώδη λόγια και συνομοσιολογίες αναπαραστήθηκε ανάγλυφα πως λειτουργεί η αγορά. «Η απληστία του κέρδους προκαλεί ζωώδη όσφρηση. Ποτέ δεν συνωμοτεί. Ζυγίζει, ρίσκο. Και κτυπάει, στο «δόξα πατρί». (Παρασκευή 3 Ιουνίου).
Έχουμε κατηγορήσει πολλάκις τους κερδοσκόπους και τους οίκους αξιολόγησης για την άθλια τακτική τους και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Αλλά ποιος τους επέτρεψε να δηλώνουν με τέτοιο θράσσος τις καταδίκες τους; Μήπως είναι η απαράμμιλη κακοφωνία και αναβλητικότητα της Ευρώπαικής Ένωσης; Η αβάσταχτη αλλαζονική στάση της Γερμανίας να υπερισχύσει των υπολοίπων;
Κάποτε οι κερδοσκόποι μπορούσαν να κάνουν πάρτυ μέχρι τη στιγμή που μια Κεντρική Τράπεζα παρέμβαινε στην αγορά. Μόλις άπλωνε τα όπλα στο τραπέζι, είχαμε λήξη συναγερμού. Κανείς δεν ήταν τόσο μάγκας να τα βάλει με το οπλοστάσιο μιας κεντρικής τράπεζας. Μόνο ο Soros νίκησε την Τράπεζα της Αγγλίας το 1992. Όμως και τότε, όπως σήμερα, ήταν πολιτικές παλινωδίες που επέτρεψαν στο γεράκι να κερδοσκοπήσει. Σήμερα η ΕΚΤ παρακαλάει τους ηγέτες της ευρωζώνης να βρουν σύντομα λύση για να αναχαιτίσει τις επιθέσεις των κερδοσκόπων. Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας- αν είναι δυνατόν – δεν μπορεί να ανακόψει την υπερτίμηση του ελβετικού φράγκου, γράφοντας για πρώτη φορά ζημιές στους ισολογισμούς της. Η Τράπεζα της Ελλάδος τους έδωσε μπόνους τον Οκτώβριο του 2009 να πουλάνε ελεύθερα. Μόνο μια ελπίδα υπάρχει να σταματήσουν. Να αναρωτηθούν κάποια στιγμή ότι κλέβουν εκκλησία. Στις αγορές είναι γνωστό πως με ένα τρόπο μπορείς να ζημιώσεις τον κερδοσκόπο. Να τον μαδήσεις μόλις σιγουρευτεί για την επιλογή του και έχει απλώσει όλα τα χαρτιά του. Ούτε πριν, ούτε μετά. Πριν γιατί δεν γνωρίζεις τις αντοχές του και μετά γιατί τα κέρδη του επιτρέπουν να κάνει ψύχραιμα τη δουλειά του.
Τα λεφτά που κέρδισε από την Ελλάδα, επενδύθηκαν στην Πορτογαλία και αφού βγήκε και αυτό το στοίχημα πήγαν στην Ιταλία κοκ. Η κυρία Μέρκελ έχει καταλάβει πως ο Λεβιάθαν πλησιάζει στη Βεστφαλία; Απατάται αν πιστεύει ότι θα σεβαστεί την ενάρετη και πανίσχυρη Γερμανία. Ήδη οι γερμανικές τράπεζες σκούζουν για τη δημοσιοποίηση των αυριανών στοιχείων από τα stress tests, παρότι δεν διαφαίνεται κίνδυνος να μην τα περάσουν. Αν οι κερδοσκόποι ανακαλύψουν σκελετούς θα μπουκάρουν και στο βορρά μετά τον αδύναμο Νότο.
Οι νομοθέτες ανα την υφήλιο απέτυχαν να κάνουν το αυτονόητο μετά την κρίση του 2008. Να τιθασεύσουν το σκιώδες τραπεζικό σύστημα. Όλες τους οι ενέργειες έχουν εστιάσει στις Τράπεζες και ορθώς. Όμως μετά την πρόσφατη κρίση είναι ολοφάνερο πως στην αγορά κυριαρχούν τα Hedge Funds.Τα ιλιγγιώδη ποσά που διαχειρίζονται είναι ατομική βόμβα στα θέμελια του συστήματος.
Από εδώ πήρατε μια γεύση για το ύψος των κεφαλαίων που επενδύονται. Το κυνήγι της απόδοσης για το δυτικό κόσμο έχει υποκαταστήσει το κυνήγι για ανάπτυξη και ευημερία. Τα τρισεκκατομύρια που διοχετεύονται σε αέρα κοπανιστό θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα ενέργειας του πλανήτη, τα υδάτινα αποθέματα, τους φυσικούς πόρους και την παραγωγή αγαθών. Ο Jeremy Rifkin μιλάει για μια τρίτη βιομηχανική επανάσταση όταν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα υποκαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα. Όμως χρειάζονται δισσεκατομύρια σε επενδύσεις. Ας μην ξεχνούν οι ηγέτες του δυτικού κόσμου που παρακμάζει, ότι μεταξύ άλλων, οι επενδύσεις σε καινοτομίες τον έφεραν στη θέση που βρίσκεται σήμερα.. Η χρηματοοικονομική καινοτομία από την Αναγέννηση πηγαίνει χέρι χέρι με την ανάπτυξη. Η ασφαλιστική κάλυψη, οι αγορές ομολόγων, η ιδέα της ανώνυμης εταιρίας επέτρεψαν στον κόσμο να κάνει βήματα προόδου. Τα ατυχήματα και οι αστοχίες, όπως και οι φούσκες ήταν πολλά στην πορεία. Αλλά οι επενδύσεις βασίζονταν σε άμεσες και υλικές επενδύσεις. Όταν ένας αγωγός διασχίζει το σκληροτράχηλο αμάγαλμα των άνδεων, εκεί που τα πουλιά πετούν χαμηλότερα από τους ανθρώπους, τι άλλο παράδειγμα θέλετε για να καταλάβετε τις ανθρώπινες δυνατότητες. Η Ευρώπη καλά θα κάνει να λύσει με το τεράστιο οπλοστάσιο που διαθέτει τα προβλήματα της, προτού η βαρυτική έλξη των αναδυόμενων χωρών την βυθίσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία....