ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΘΑΙΝΕΙ...

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου. Ουσιαστικά τίποτε δεν είναι τυχαίο. Οι οικονομικές δυσκολίες που κατά καιρούς κατακλύζουν κράτη και κοινωνίες ...

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου.

Ουσιαστικά τίποτε δεν είναι τυχαίο. Οι οικονομικές δυσκολίες που κατά καιρούς κατακλύζουν κράτη και κοινωνίες σπάνια προέρχονται από απροσδόκητα γεγονότα η εξωγενείς παράγοντες. Είναι συνήθως φυσικά επακόλουθα δημοσιονομικής ανεύθυνης κακοδιαχείρισης και επέκτασης μιάς παράδοξης λογικής προσοδοθηρίας. Το σύστημα συνήθως καταρρέει κάτω από το βάρος ενός ακραίου λαικισμού που πείθει τον κόσμο πως η ευημερία και η όποια μεγαλοσύνη θα προέλθουν από την επέκταση του δημόσιου τομέα και από μια τακτική αλόγιστων παροχών.
Η νοοτροπία αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των κοινωνιών της Λατινικής Αμερικής. Δεκαετίες λαικισμού έχουν ενσταλάξει στις χώρες αυτές την αντίληψη πως το κράτος παρά τις συνεχείς αποτυχίες και τα προβλήματα, αποτελεί τον μοχλό για την αντιμετώπιση της κοινωνικής καχεξίας και των όποιων συνακόλουθων αδιεξόδων. Στην Αργεντινή ιδιαίτερα, με την πολιτική κληρονομιά των Χουάν και Εβίτας Περόν, το φαινόμενο είναι εντυπωσιακό. Στο βαθμό μάλιστα που και η σημερινή κυβέρνηση της Κριστίνα Φερνάντεζ Κίρτσνερ καταφεύγει σε κινήσεις που θυμίζουν τις εποχές εκείνες για να εκτονώσει την οργή και το πάθος του κόσμου.
Πριν λίγα χρόνια είχε κρατικοποιήσει ξανά ορισμένες μεγάλες εταιρίες της χώρας. Τον «εθνικό αερομεταφορέα», τηνAerolineasArgentinas, μια σειρά από σημαντικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού καθώς και την εταιρία ύδρευσης του Μπουένος Αυρες. Σαν αιτιολογία για τις κινήσεις αυτές είχαν προβληθεί επιχειρήματα καθαρά πολιτικά, του είδους της «εκμετάλλευσης εθνικού πλούτου από τους καρχαρίες των αγορών» και τα τοιαύτα. Παρόμοιες δηλαδή αιτιάσεις με αυτές που προβάλλονται τώρα για την εθνικοποίηση της εταιρίας πετρελαίου, τηςYPF. Τα αποτελέσματα όλων αυτών των κρατικοποιήσεων δυστυχώς υπήρξαν για μια ακόμη φορά τραγικά. Οι κρατικές πλέον τώρα αυτές εταιρίες μάζεψαν σε λίγα μόλις χρόνια δυσθεώρατα χρέη. Σύμφωνα με εκτίμηση του Ινστιτούτου Κοινωνικής Ανάπτυξης της Αργεντινής, οι κρατικές ενισχύεις προς τις επιχειρήσεις αυτές, μόνο πέρυσι, υπήρξαν κατά 80% μεγαλύτερες από τις δαπάνες του προγράμματος Παιδικής προστασίας της χώρας!! Ο καθένας καταλαβαίνει την τύχη που το μέλλον επιφυλάσσει και για τηνYPF.
Ο καθένας βέβαια, εννοούμε, που σκέφτεται λογικά και συγκρίνει κόστος με αποτελέσματα. Διότι στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που σταδιακά και περισσότερο υιοθετεί λατινοαμερικάνικες συμπεριφορές, πολλοί πανηγύρισαν την πρωτοβουλία της Προέδρου Κριστίνα Φερνάντεζ. Δυστυχώς, για πάρα πολλούς, τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα. Η υπερχρέωση, τα οικονομικά αδιέξοδα και οι κοινωνικοί κλυδωνισμοί όχι μόνο δεν ανοίγουν μάτια και δεν οδηγούν σε εγκατάλειψη παλιών, δοκιμασμένων και καταστρεπτικών πρακτικών αλλά αντίθετα αυτές συνεχίζουν να προκαλούν σε πολλούς ενθουσιασμό και πίστη για πορεία σωτηρίας. Ορισμένα μάλιστα κόμματα και παρατάξεις, κυρίως της Αριστεράς, αναζητούν τα αίτια των κρίσεων σε πολιτικές που δεν έχουν ποτέ εφαρμοσθεί. Όπως λ.χ. η μόνιμη επωδός πως υπεύθυνος για όλα δεν είναι ο κρατισμός, που προφανέστατα προκάλεσε την οικονομική κατάρρευση του δημόσιου τομέα, αλλά το φάντασμα ενός …νεοφιλελευθερισμού. Που όμως υπήρξε, από κάθε πρακτική πλευρά, άφαντος.
Ακόμα και στις σημερινές τραγικές, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, συγκυρίες συνηθίζουν πολλοί να καταγγέλλουν τις πολιτικές που εφαρμόζονται σαν νεοφιλελεύθερες, όταν οι δικές τους θέσεις οδηγούν στα ίδια η και σε χειρότερα ακόμη αποτελέσματα. Από πότε οι φορολογικές επιδρομές αποτελούν εκφράσεις νεοφιλελεύθερων επιλογών, όταν είναι γνωστό πως η κεντρική φιλοσοφία μιάς τέτοιας πολιτικής κατεύθυνσης στηρίζεται στην αρχή πως η δίχως αντίκρισμα φορολογία είναι ένα είδος κλοπής. Κι’ έχουμε το τραγελαφικό φαινόμενο η Αριστερά να είναι εναντίον των φόρων (!) ενώ ο φιλελεύθερος χώρος πολιτικά να τους χρεώνεται. Μα μπορεί ποτέ να υπάρξει αριστερή πολιτική δίχως βαριά φορολογία;Tα αδιόρθωτα συστήματα ενός καταπιεστικού κρατισμού έχουν οδηγήσει στο εξωφρενικό φαινόμενο η Αριστερά να γίνεται Δεξιά και η Δεξιά να φαίνεται σαν Αριστερά!!
Όπως οι υγιείς πολιτικές δυνάμεις της Αργεντινής, που είχαν υποστηρίξει την κα Φερνάντεζ στην ηράκλειά προσπάθειά της να οδηγήσει την χώρα μακριά από τον ανεμοστρόβιλο της κρίσης, τώρα που επέστρεψε στον λαικισμό την εγκαταλείπουν, έτσι και η εργατική τάξη της χώρας ξεσηκώνεται. Γίνεται φανερό έτσι πως ο λαικισμός, μαζί με τον αναπόφευκτο κρατισμό, που στην αρχή ξεγελούν τον κόσμο με οράματα και φαντασιώσεις, στο τέλος οδηγούν στην αποτυχία και την απογοήτευση. Που συνοδεύεται σχεδόν πάντα από αγανάκτηση και ξεσηκωμούς.
Δυστυχώς όμως τα συστήματα αυτά δεν μαθαίνουν από τις αρνητικές τους εμπειρίες. Το ίδιο παρατηρούμε και στην Ελλάδα. Που μπροστά σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση ο κόσμος παρασύρεται από συνθήματα και εξωπραγματικές υποσχέσεις κι’ ετοιμάζεται να ενισχύσει παρατάξεις που υπόσχονται επιστροφή στο παρελθόν και, ουσιαστικά, βάθεμα των αδιεξόδων.
Αν όμως δεν μαθαίνεις από τα λάθη σου, τότε μοναχά η σκοτεινιά μπορεί να σε περιμένει.