Νέο τηλεσκόπιο αναζητεί μαύρες τρύπες

Το NuStar, το οποίο «βλέπει» στο φάσμα των ακτίνων Χ, εκτοξεύθηκε από τη NASA Ο πύραυλος που μετέφερε το NuStar σε τροχιά απελευθερώθηκε από...

Το NuStar, το οποίο «βλέπει» στο φάσμα των ακτίνων Χ, εκτοξεύθηκε από τη NASA

Ο πύραυλος που μετέφερε το NuStar σε τροχιά απελευθερώθηκε από ειδικό μητρικό αεροπλάνο (Πηγή: Orbital Sciences Corp.)

Ουάσινγκτον 

Χωρίς προβλήματα πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης η εκτόξευση του NuStar, ενός νέου διαστημικού τηλεσκοπίου της NASA που θα μελετά μαύρες τρύπες και άλλα εξωτικά αντικείμενα στο φάσμα των ακτίνων-Χ.
Ήταν μια ασυνήθιστη επιχείρηση, δεδομένου ότι ο πύραυλος που μετέφερε το τηλεσκόπιο σε τροχιά δεν εκτοξεύτηκε από το έδαφος, αλλά απελευθερώθηκε από ένα ειδικό μητρικό αεροπλάνο σε ύψος 11 χιλιομέτρων.
«Οι εκτοξεύσεις με την υποβοήθηση αεροσκαφών είναι φθηνότερες επειδή απαιτούν λιγότερα καύσιμα» εξηγεί η NASA σε ανακοίνωσή της.

Αεροπορικώς από τον Ειρηνικό
Το αεροπλάνο L-1011 Stargazer απογειώθηκε λίγο μετά τις 18.00 ώρα Ελλάδας από ατόλη στα Νησιά Μάρσαλ, ανάμεσα στη Χαβάη και την Αυστραλία. Μία ώρα αργότερα, απελευθέρωσε τον πύραυλο Pegasus XL, ο οποίος πραγματοποίησε ελεύθερη πτώση για πέντε δευτερόλεπτα πριν πυροδοτηθεί.
Το NuStar, ή Συστοιχία Πυρηνικού Φασματοσκοπικού Τηλεσκοπίου, «είναι το πρώτο τηλεσκόπιο που μπορεί να εστιάσει ακτίνες-Χ υψηλής ενέργειας» δήλωσε η Φιόνα Χάρισον, επιστημονική υπεύθυνη της αποστολής και καθηγήτρια του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνιας (Caltech).
«Θα μπορεί να μεταδώσει εικόνες που είναι δέκα φορές πιο ευκρινείς και 100 φορές πιο ευαίσθητες σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο τηλεσκόπιο λειτουργεί σε αυτή την περιοχή του φάσματος» επισήμανε.
Ένας από τους βασικούς στόχους της αποστολής είναι η μελέτη των μελανών οπών που πιστεύεται ότι κρύβονται στα κέντρα όλων των γαλαξιών. Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες είναι αόρατες, ωστόσο το υλικό που παγιδεύεται στη μοιραία έλξη τους θερμαίνεται και εκπέμπει ακτίνες-Χ, πριν τελικά χαθεί για πάντα.
Δεδομένου ότι οι ακτίνες-Χ διαπερνούν τα νέφη αερίου και σκόνης που συναντούν στην πορεία τους, οι «ακτινογραφίες» του NuStar θα μπορούσαν να ρίξουν φως στη συμπεριφορά αυτών των τεράτων.
Μαύρες τρύπες αλλά – ίσως – και σουπερνόβα
Με λίγη τύχη, πρόσθεσαν οι υπεύθυνοι της αποστολής, το νέο τηλεσκόπιο θα μπορούσε να καταγράψει εκρήξεις σουπερνόβα (υπερκαινοφανών αστέρων), μεγάλων άστρων που εκρήγνυνται καθώς πεθαίνουν.
Η ιδιαιτερότητα του NuStar είναι η χρήση δεκάδων επιμέρους κατόπτρων για την εστίαση των ακτίνων-Χ. Θα φέρει δύο μονάδες οπτικών με 133 επιμέρους κάτοπτρα η καθεμία, οι οποίες είναι συνδεδεμένες στους αισθητήρες μέσω μιας δοκού μήκους δέκα μέτρων. Η δοκός θα εκτοξευτεί διπλωμένη και θα αναπτυχθεί στην τελική της θέση περίπου μια εβδομάδα μετά την εκτόξευση.
Το ίδιο το τηλεσκόπιο, όπως και ο πύραυλος Pegasus και το μητρικό αεροπλάνο Stargazer κατασκευάστηκαν από την αμερικανική εταιρεία Orbital Sciences Corporation, η οποία έχει επίσης εξασφαλίσει συμβόλαιο με τη NASA για τη μεταφορά φορτίων από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.