Ουσίες και Εγκέφαλος...

Πρόλογος. Σκοπός του παρόντος είναι η ενημέρωση εκείνων που δεν τους επιτρέπεται να δράσουν όπως η ουσιαστική φύση του ανθρώπου προστάζει κ...

Πρόλογος.
Σκοπός του παρόντος είναι η ενημέρωση εκείνων που δεν τους επιτρέπεται να δράσουν όπως η ουσιαστική φύση του ανθρώπου προστάζει και επιλέγουν άλλους τρόπους εκτόνωσης ή καταστολής της ψυχικής τους ενεργητικότητας… αλλά και εκείνων που ψάχνουν τρόπους για να διευρύνουν την αντιληπτικότητα τους.
Θα ήταν βέβαια ιδιαίτερου ενδιαφέροντος να συμπεριλάβουμε στις ουσίες και τα νοητικά δηλητήρια με τα οποία τροφοδοτούν τον εγκέφαλο του ανθρώπου, από την ώρα που γεννιέται, αλλά θα ξεφεύγαμε από το στόχο του παρόντος και θα καταλήγαμε στο έγκλημα της σύγχρονης παιδείας.
Πρέπει όμως να αναφέρουμε ότι ως παράγοντας τα νοητικά δηλητήρια αποτελούν την βάση πάνω στην οποία κτίζεται ο αυτοκαταστροφικός ψυχισμός που συνοδεύει κυρίως τις βαριές μορφές εξάρτησης.
Η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών είναι ένα σύνθετο φαινόμενο με προεκτάσεις από την Μοριακή και Κυτταρική Βιολογία έως, την Ψυχιατρική και Κοινωνιολογία που αποτελεί τη συνισταμένη της αλληλεπίδρασης του ατόμου, των ουσιών και της κοινωνίας. Το κοινωνικό κόστος της χρήσης και των συναφών διαταραχών είναι υψηλό λόγω του μεγάλου αριθμού πασχόντων, της προσβολής νέων ηλικιών, της εγκληματικότητας και της θνησιμότητας.
Εάν το θέμα των ναρκωτικών θεωρούνταν πραγματικό πρόβλημα τότε σίγουρα θα αντιμετωπίζονταν με διαφορετικό τρόπο.
Ο ολοένα επιταχυνόμενος ρυθμός απομάκρυνσης του ανθρώπου από την ουσία της αληθινής του φυσικής υπόστασης, έχει ως αποτέλεσμα την ολοένα και μεγαλύτερη έλλειψη ουσιαστικού ενδιαφέροντος για την κατανόησή του.
Και στο θέμα των ψυχοδραστικών ουσιών εφαρμόζεται τακτική αντιμετώπισης του αποτελέσματος και όχι της αιτίας. Στόχος του κοινωνικού συστήματος δεν είναι το, πως οι πολίτες να στοχεύουν στο αγαθό και την ευδαιμονία, αλλά το, πως να ενταχθούν στην κοινωνία ώστε να παραμένει σταθερός ο σάπιος κοινωνικός ιστός!
Ο κοινωνικός οργανισμός απειλήθηκε και παραδόθηκε στον οικονομικό οργανισμό που τώρα τον καταδυναστεύει.
Μία από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι και η εξοικονόμηση κρατικών δαπανών που σχετίζονται με την Κάνναβη κυρίως!
Οι κορεσμένες φυλακές έχουν υπερβολικά πολλούς τρόφιμους για κατοχή μικροποσότητας!
Τα κορεσμένα δικαστήρια ασφυκτιούν με την εκδίκαση υποθέσεων για κατοχή μικροποσότητας!
Τα κορεσμένα σώματα ασφαλείας απασχολούν υπερβολικά μεγάλο αριθμό τους προσωπικού τους για κατοχή μικροποσότητας!
Γιαυτό, στις αλλαγές που έπονται, η ενημέρωση μπορεί να είναι χρήσιμη, ειδικά μάλιστα όταν γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό ότι η πολιτική ανικανότητα και υστεροβουλία στο θέμα τις αντιμετώπισης των κανναβινοειδών είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τα ίδια τα κανναβινοειδή.
Την ίδια ώρα, η Ολλανδία έχει κέρδη 2,5δισ., κυρίως γιατί οι γιατροί της χώρας συνταγογραφούν και το κράτος προμηθεύει τους ασθενείς εκείνους που η κάνναβη έχει αποδεδειγμένα τα καλύτερα αποτελέσματα για την περίπτωσή τους (όπως πχ (και όχι μόνο) η σκλήρυνση κατά πλάκας).
Η συμβουλή μου είναι: ξεχάστε όλα τα χημικά παρασκευάσματα, που θερίζουν -σε όλα τα επίπεδα, και μην ξεχάσετε πως: παν μέτρον άριστον.
Πάμε τώρα στο θέμα.
Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν μία διαρκή επιθυμία να μεταβάλλουν την κατάσταση της συνειδήσής τους λαμβάνοντας διάφορες ουσίες ή φάρμακα.
Κάποιοι χρησιμοποιούν διεγερτικά φάρμακα για να μη νυστάζουν και να χορεύουν όλο το βράδυ.
Άλλοι χρησιμοποιούν κατασταλτικά για να ηρεμήσουν τα νεύρα τους.
Άλλοι χρησιμοποιούν ουσίες που τους δίνουν τη δυνατότητα να βιώσουν νέες μορφές συνείδησης και να ξεχάσουν τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Όλα αυτά τα φάρμακα αλληλεπιδρούν με διαφορετικούς τρόπους με νευροδιαβιβαστές και άλλες χημικές ουσίες στον εγκέφαλο. Σε πολλές περιπτώσεις, τα φάρμακα αυτά καταλαμβάνουν εκείνα τα εγκεφαλικά συστήματα που είναι υπεύθυνα για τις φυσιολογικές διεργασίες της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής, ψυχολογικές διεργασίες σημαντικές και απαραίτητες για συμπεριφορές όπως αυτή της πρόσληψης τροφής, της πόσης, της γενετήσιας λειτουργίας ακόμη και αυτή της μάθησης και της μνήμης.
Οι ουσίες διαφέρουν ως προς δυνατότητα να προκαλέσουν εξάρτηση. Κυμαίνονται από αυτά του υψηλού κινδύνου ανάπτυξης εξάρτησης, όπως είναι η κοκαΐνη, η ηρωίνη και η νικοτίνη και σε αυτά χαμηλότερου κινδύνου όπως το αλκοόλ και η κάνναβη.
Αλκοόλ
Με τον όρο αλκοόλ συνήθως εννοούμε την αιθυλική αλκοόλη (CH3-CH2-OH) που κατά βάση περιέχεται στα ποτά που διατίθενται για λόγους αναψυχής. Ένα συνηθισμένο ποτό περιέχει περίπου 12g αιθανόλης, ποσότητα που ισούται με εκείνη που μπορεί να μεταβολίσει ένας μέσου βάρους ενήλικος, με καλή σωματική υγεία και ηπατική λειτουργία, σε μία ώρα.
Το 10% του αλκοόλ απορροφάται από το στομάχι και το υπόλοιπο από το λεπτό έντερο και τα επίπεδα του γίνονται μέγιστα στο αίμα μέσα σε 45-60 λεπτά. Η απορρόφηση του εξαρτάται από το εάν καταναλώνεται μαζί με τροφή. Το σώμα διαθέτει προστατευτικούς μηχανισμούς έναντι της υπερβολικής απορρόφησης αλκοόλ. Επί παραδείγματι αν η συγκέντρωση του στο στομάχι είναι υπερβολική τότε εκκρίνεται βλέννα και γίνεται πυλωρόσπασμος με αποτέλεσμα να μην περνάει αλκοόλ στο λεπτό έντερο και να εμφανίζονται τα γνωστά σημεία της ναυτίας και του εμετού. Λόγω του τρόπου μεταβολισμού του αλκοόλ, όσο βραδύτερη είναι η απορρόφηση του από το σώμα τόσο ηπιότερα είναι τα αποτελέσματα της τοξίκωσης (μέθης)  «Με γεμάτο στομάχι χτυπάει λιγότερο». Η δράση του αλκοόλ εξελίσσεται από το στάδιο της χαλάρωσης και της καλής διάθεσης και προχωρά στο στάδιο της υπνηλίας και της απώλειας της συνείδησης. Σε επίπεδα συγκέντρωσης του στο αίμα 0,05% η εκούσια κινητικότητα, η σκέψη και η κρίση αρχίζουν να παραβλάπτονται. Σε επίπεδα 0,1% οι παραπάνω λειτουργίες αρχίζουν να «θολώνουν», ενώ τα όρια της μέθης τίθενται στο 0,1-0,15% στις περισσότερες χώρες. Στο 0,3% το άτομο έρχεται σε σύγχυση και σε επίπεδα 0,4-0,5% πέφτει σε κώμα. Σε ότι αφορά τον ύπνο, αν και αρχικά, η νυκτερινή κατανάλωση οινοπνεύματος διευκολύνει την επέλευση του, εν τούτοις η μακρόχρονη κατανάλωση του έχει σα συνέπεια τον κατακερματισμό του ύπνου με συνοδό μείωση του REM & Non-REM τμήματός του και άρα πιο συχνές αφυπνίσεις.
Το αλκοόλ μεταβολίζεται κατά 90% στο ήπαρ και κατά 10% αποβάλλεται αυτούσιο με τα ούρα. Ο μεταβολισμός του γίνεται από 2 ένζυμα του ήπατος (αλκοολική και αλδεϋδική αφυδρογονάση). Η γυναίκες τείνουν να έχουν μικρότερη συγκέντρωση του πρώτου ενζύμου από τους άντρες με αποτέλεσμα να εμφανίζουν ευκολότερα σημεία τοξίκωσης.
Αντίθετα με όσα ισχύουν για άλλες ουσίες δεν έχει ακόμη ανιχνευθεί συγκεκριμένος στόχος στον εγκέφαλο για το αλκοόλ. Εικάζεται ότι αυτό ασκεί τις δράσεις του μέσω των κυτταρικών μεμβρανών των νευρώνων, διεισδύοντας στις οποίες τις κάνει πιο διαπερατές στους νευροδιαβιβαστές και τα ιόντα του περικυτταρικού χώρου. Δρα σε νευροδιαβιβαστικά συστήματα του εγκεφάλου που αμβλύνουν τα διεγερτικά μηνύματα ενώ προάγει την αναστολή της νευρωνικής δραστηριότητας.
Περίπου ο ένας στους δέκα τακτικούς πότες θα καταλήξει εξαρτημένος αλκοολικός.
Νικοτίνη
Η Νικοτίνη είναι το δραστικό συστατικό στοιχείο σε όλα τα προϊόντα καπνού. Δρα σε εγκεφαλικούς υποδοχείς, που φυσιολογικά αναγνωρίζουν το νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη και τείνει να ενεργοποιεί τους μηχανισμούς εγρήγορσης του εγκεφάλου. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι καπνιστές λένε πως τα τσιγάρα τους βοηθούν να συγκεντρωθούν και τους ηρεμούν. Το πρόβλημα είναι ότι η νικοτίνη είναι ιδιαίτερα εθιστική και πολλοί αμετανόητοι καπνιστές συνεχίζουν να καπνίζουν μόνο και μόνο για να αποφύγουν τα δυσάρεστα συμπτώματα της στέρησης μετά τη διακοπή. Η ευχαρίστηση έχει ήδη εξαφανιστεί.
Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια βλαβερή επίδραση στον εγκέφαλο.
Κάνναβη
Η κάνναβη περιέχει περισσότερα από 400 ενεργά συστατικά, 60 από τα οποία σχετίζονται με την Δ9-THC. Είναι μία μεθυστική ουσία που μπορεί να προκαλέσει ευχαρίστηση, χαλάρωση και μία κατάσταση «ονειροπόλησης» κατά την οποία αλλάζει ελαφρά η αντίληψη των ήχων, των χρωμάτων και του χρόνου. Υποδοχείς δεν εντοπίζονται στο στέλεχος του εγκεφάλου γι’ αυτό και δεν προκαλεί επιπτώσεις στην αναπνευστική ή καρδιακή λειτουργία. Χρησιμοποιεί νευροδιαβιβαστές που η χημική δομή τους ομοιάζει πολύ με αυτή της κάνναβης. Ο υποδοχέας κανναβινοειδών εντοπίζεται κυρίως στα βασικά γάγγλια, στον ιππόκαμπο και στην παρεγκεφαλίδα. Το ενδογενές αυτό σύστημα αφορά  και τον έλεγχο των μυών όπως και τη ρύθμιση της ευαισθησίας στον πόνο. Όταν γίνει προσεκτική χρήση σε ιατρικά πλαίσια, η κάνναβη μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο φάρμακο.
Δυστυχώς, όπως και με τη νικοτίνη, το κάπνισμα είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος λήψης και δράσης στον οργανισμό.
Ο καπνός από κάνναβη περιέχει σχεδόν το ίδιο μείγμα τοξικών ουσιών που περιέχεται και στα τσιγάρα (συχνά αναμιγνύεται με καπνό).
Πειράματα δείχνουν ότι τα πειραματόζωα δεν καταναλώνουν εκούσια κάνναβη, αντίθετα με άλλες ουσίες εξάρτησης. Αν και αναπτύσσεται ανοχή στην ουσία, εν τούτοις δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για σωματική εξάρτηση.
Η επανειλημμένη βαριά χρήση μετατρέπει την κατάσταση «ονειροπόλησης» σε «αποχαύνωση» είναι επικίνδυνη για την οδήγηση και για πνευματικά απαιτητική εργασία, και μάλλον εξυπηρετεί το εξουσιαστικό σύστημα που θέλει «αποχαυνωμένα» τα ανήσυχα πνεύματα από τα οποία διατρέχει κίνδυνο. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι άτομα υπό την επήρεια κάνναβης δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν πολύπλοκες νοητικές εργασίες. Αν και δεν έχει αποδειχτεί ακόμη, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η βαριά χρήση από νέους ανθρώπους μπορεί να οδηγήσει σε ψυχωσική διαταραχή του τύπου της σχιζοφρένειας, ειδικά στα ευάλωτα άτομα. Επίσης δεν έχει αποδειχτεί ακόμη, αν τα περι ψυχωσικής συμπεριφοράς δεν είναι παρά μία προπαγανδιστική κίνηση για να στρέψουν το υποκείμενο προς τα έσω αντί του άλλου. Απο τη στιγμή όμως που όλα είναι στο μυαλό μας σίγουρο είναι ότι πρέπει να προσέχουμε τι βάζουμε μέσα και σίγουρο είναι επίσης ότι τα ευάλωτα άτομα πρέπει καλύτερα να απέχουν.
—
…Η χορήγηση κανναβινοειδών σε πειραματόζωα προκαλεί, σε μεγάλες δόσεις υποκινητικότητα, καταληψία και αταξία, ενώ σε μικρές δόσεις έχει τις αντίθετες ακριβώς δράσεις.
Πανεπιστήμιο Κρήτης – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΕΤΗΡΙΔΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ – ΕΛΕΥΘΕΡΝΑ
Πρώτος Τόμος – Κανναβινοειδή, εγκέφαλος και συμπεριφορά
Δύο πολύ ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ που ρίχνουν αρκετό φως στο γενικό σκοταδισμό περί κάνναβης (στα αγγλικά και καλό θα ήταν να προστεθούν και Ελληνικοί υπότιτλοι)! για την φαρμακευτική κάνναβη και για την ιστορία, γενική και βιομηχανική χρήση της κάνναβης!
Αμφεταμίνες
Οι αμφεταμίνες (Α) είναι οι πιο διαδεδομένες παράνομες ουσίες -ομάδα συνθετικών χημικών ουσιών- κατάχρησης στο Δυτικό Ημισφαίριο μετά την κάνναβη. Η πρώτη από αυτές συντέθηκε το 1932 χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση της ρινικής συμφόρησης και του άσθματος. Οι σημαντικότερες διαθέσιμες σήμερα αμφεταμίνες είναι: η δεξτροαμφεταμίνη, μεθαμφεταμίνη και η μεθυλφαινυδάτη. Κοινές ονομασίες στο «δρόμο» είναι: ice, crystal, speed, Δεξεδρίνη, Ecstasy.
Απορροφώνται ταχέως όταν λαμβάνονται από το στόμα, και είναι λιγότερο εθιστικές από την κοκαΐνη. Ασκούν τη δράση τους στις προσυναπτικές απολήξεις των νευρώνων απελευθερώνοντας δύο νευροδιαβιβαστές, κυρίως ντοπαμίνη –που ευθύνεται για το ισχυρό αίσθημα εγρήγορσης και ευχαρίστησης. Ενεργοποιούν σχεδόν αποκλειστικά το κύκλωμα ανταμοιβών (reward circuit pathways) που αποτελείται από νευρώνες που προβάλουν από την περικοιλιακή περιοχή στο φλοιό του εγκεφάλου και στο μεταιχμιακό σύστημα.
Στις αμφεταμίνες με την ευρεία έννοια του όρου περιλαμβάνεται και η MDMA (“ecstasy”) που επιπρόσθετα απελευθερώνει και το νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη –η οποία θεωρείται ότι ευθύνεται για το αίσθημα ευεξίας και για μία κατάσταση ονειροπόλησης, που μπορεί να περιλαμβάνει ψευδαισθήσεις. Το ακόμη πιο ισχυρό παραισθησιογόνο d-LSD επίσης δρα σε σεροτονινεργικούς μηχανισμούς στον εγκέφαλο. Οι αμφεταμίνες είναι ισχυρά ψυχοδιεγερτικά και μπορεί να καταστούν ιδιαίτερα επικίνδυνες – κυρίως μετά από υπερβολική δόση. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι το Ecstasy μπορεί να προκαλέσει μία παρατεταμένη, έως και μόνιμη μείωση των σεροτονινεργικών κυττάρων. Σε αυτό μπορεί να οφείλεται «η άσχημη διάθεση στη μέση της εβδομάδας» για την οποία παραπονούνται οι χρήστες του σαββατοκύριακου. Πολλοί νέοι άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη χρήση του Εcstacy. Επίσης η χρήση Δεξεδρίνης και Speed μπορεί να προκαλέσει μία τρομακτική μορφή ψύχωσης που μοιάζει με τη σχιζοφρένεια.
Ηρωίνη
Η Ηρωίνη είναι ένα συνθετικό χημικό παράγωγο της μορφίνης (φυτικής προέλευσης, από το όπιο) που παρασκευάζεται από τον άνθρωπο. Όπως η κάνναβη, έτσι και η ηρωίνη καταλαμβάνει παράνομα ένα σύστημα στον εγκέφαλο που φυσιολογικά λειτουργεί με νευροδιαβιβαστές γνωστούς ως ενδορφίνες. Οι ενδορφίνες είναι σημαντικές στον έλεγχο του πόνου και έτσι τα φάρμακα που μιμούνται τη δράση τους είναι πολύ σημαντικά στην ιατρική. Η λήψη ηρωίνης μπορεί να γίνει με ένεση ή κάπνισμα οπότε και προκαλεί μία άμεση ευχάριστη αίσθηση, πιθανώς λόγω δράσης των ενδορφινών στους μηχανισμούς της ανταμοιβής.
Είναι πολύ εθιστική, αλλά, καθώς αναπτύσσεται εξάρτηση, η ευχάριστη αίσθηση υποχωρεί γρήγορα και αντικαθίσταται από μία αδιάκοπη «συμπεριφορά αναζήτησης του φαρμάκου- λαχτάρας».
Είναι πολύ επικίνδυνη ουσία που μπορεί να σκοτώσει ακόμη και με μικρή υπέρβαση της δόσης (καταστέλλει το αντανακλαστικό της αναπνοής).
Η ηρωίνη έχει καταστρέψει τις ζωές πολλών ανθρώπων.
Κοκαΐνη
Η Κοκαΐνη είναι μία άλλη χημική ουσία που παραλαμβάνεται από φυτό και μπορεί να προκαλέσει ευχάριστα συναισθήματα μεγάλης έντασης ενώ είναι και ισχυρό ψυχοδιεγερτικό. Είναι αλκαλοειδές που προέρχεται από το φυτό «κόκα» (Erythroxylon coca). Το αλκαλοειδές απομονώθηκε στα 1860 και άρχισε να χρησιμοποιείται σαν τοπικό αναισθητικό  το 1880. Το 1884 ο Sigmund Freud, μελέτησε τις φαρμακολογικές δράσεις της κοκαΐνης και σύμφωνα με κάποιους βιογράφους του ήταν εξαρτημένος από αυτή.
Ασκεί τις φαρμακολογικές της δράσεις μπλοκάροντας το μόριο επαναπρόσληψης της Ντοπαμίνης στον προσυναπτικό νευρώνα, αυξάνοντας έτσι τη συγκέντρωση της στη συναπτική σχισμή όπως και αυτή της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης. Οι συνέπειες της χρήσης της γίνονται αντιληπτές μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν λίγο (30-60 λεπτά) γι’ αυτό και οι χρήστες χρειάζονται επανειλημμένες δόσεις. Λογω του ότι είναι ένας πολύ σημαντικός θετικός ενισχυτής της συμπεριφοράς η ψυχολογική εξάρτηση μπορεί να εμφανιστεί και μετά από μια και μοναδική χρήση. Αναπτύσσεται και σωματική εξάρτηση αν και το στερητικό της είναι ήπιο σε σχέση με την ηρωίνη και τα οπιοειδή γενικά. Ωστόσο, όπως και η ηρωίνη, είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο φάρμακο.
Οι άνθρωποι που κάνουν χρήση κοκαΐνης, κυρίως στη μορφή που καπνίζεται, το «crack», μπορούν εύκολα να γίνουν βίαιοι και επιθετικοί, ενώ η ζωή τους μπορεί να κινδυνεύσει από υπερδοσολογία.
Η πιθανότητα εξάρτησης είναι μεγάλη και το κόστος αυτής της συνήθειας οδηγεί πολλούς χρήστες στο έγκλημα.

Χρήση και του βιβλίου
ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜEΣ
Για την εκπαίδευση του κοινού
British Neuroscience Association
European Dana Alliance for the Brain
http://www.braincampaign.org/Common/Docs/Files/2776/cintro.pdf