Ειρήνη, πόλεμος και οικονομία σε κρίση...

Ανάλυση του   Δημήτρη Γιαννακόπουλου.   Πρόσεξε τι συμβαίνει ως προς την διεθνή ανακατωσούρα με αφορμή την κρίση στην Συρία και θα κατ...

Ανάλυση του Δημήτρη Γιαννακόπουλου. 

 Πρόσεξε τι συμβαίνει ως προς την διεθνή ανακατωσούρα με αφορμή την κρίση στην Συρία και θα καταλάβεις πως η ειρήνη πλέον δεν απαντά στον πόλεμο, ούτε ο πόλεμος στην ειρήνη! Και τα δύο βρίσκονται σε θεσμική απορρύθμιση, με σημάδια ιδεολογικοπολιτικής αποδιοργάνωσης ως αφηγήσεις.

Γιατί μια ομάδα συμφερόντων υπό το μιλιταριστικό σύστημα ηγεμονίας των ΗΠΑ επιδιώκει στρατιωτική επέμβαση στην Συρία; Διότι, φαινομενικά, όπως είπε η Σαμάνθα Πάουερ (*), κατά την πρώτη της ομιλία ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, «έχουν εξαντληθεί όλες οι εναλλακτικές ειρήνευσης στην Συρία» [1]. Και, διότι «μια περιορισμένη στρατιωτική επίθεση στη Συρία είναι η μόνη πορεία δράσης στις καταγγελίες για επίθεση με χημικά όπλα» [2]!  

Δηλαδή, κάνουμε πόλεμο για να πετύχουμε, αυτό που δεν πετύχαμε με ειρηνικά μέσα. Όταν θεωρήσουμε πως τελείωσαν τα μέσα της ήπιας και λιγότερο ήπιας πολιτικής και της διπλωματίας, περνάμε φυσιολογικά στην στρατιωτική δράση... αυτονόητα, εννοεί προφανώς η Κυρία αυτή που εκπροσωπεί τις ΗΠΑ και θεσμικά τον πρόεδρο Ομπάμα στον Οργανισμό. Άρα, η ειρήνη προσδιορίζεται κάθε φορά από την απειλή του πολέμου και αυτό είναι, αγαπητέ αναγνώστη, το δόγμα κάθε μιλιταριστή, που κατασκευάζει ως υπαρξιακή αφήγηση ένα δίλημμα ασφάλειας (Security Dilemma) στα μέτρα του και σύμφωνα με τα συγκυριακά οικονομικά και ηγεμονικά συμφέροντα που εξυπηρετεί.

Συνεπώς, η ειρήνη είναι το «δώρο» αυτών που έχουν την δυνατότητα να επιβάλουν τα συμφέροντα τους δια των όπλων, σε αυτούς που προδήλως συμμορφώνονται αυτοβούλως σε αυτά.

Άλλαξε τώρα το επίπεδο προσέγγισης και πέρασε στην ελληνική κρίση. Αυτό δεν λέει αντίστοιχα, και τηρουμένων των αναλογιών ασφαλώς, η κυβέρνηση Σαμαρά στοχοποιώντας κάθε φορά μια διαφορετική κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα και συνολικά τους εργαζόμενους; Μα, θα μου πεις, έτσι πολιτεύονταν και οι προηγούμενοι! Σύμφωνοι, αλλά ποτέ τόσο κυνικά, τόσο δικτατορικά. Αφού μπορούμε και αντλούμε εκβιαστικά και με το πιστόλι στον κρόταφο των αντιπροσώπων στη Βουλή, νομιμοποίηση, σύμφωνα με τον τύπο και όχι την ουσία της λαϊκής κυριαρχίας, θέτουμε εμείς και μόνον εμείς, αυταρχικώς τα όρια της «ειρηνικής» συναινετικής επίλυσης και περνούμε σε «πολεμικά μέσα» με άμεσες και παράπλευρες απώλειες, για να επιτευχθεί ειρηνοποίηση δια της βίας, δια της εξοντώσεως ορισμένων ώστε να συμμορφωθούν οι υπόλοιποι. Η δημοκρατία, λοιπόν, είναι κατ’ αυτούς μια μορφή νομιμοποίησης της κυβερνητικής βίας, όπως είναι το τυπικά πολυμερές και πλουραλιστικό θεσμικό σύστημα της παγκόσμιας κοινότητας, μορφή νομιμοποίησης της βίας του επικυρίαρχου: της υπερδύναμης, της μεγάλης περιφερειακής δύναμης, ή όσων επικαλούνται δικαιώματα που πηγάζουν απολύτως αυθαίρετα από αυτές τις ιδιότητες.

Αν η Βουλή, ή οι θεσμοί ασφαλείας της παγκόσμιας κοινότητας, αντίστοιχα, αποτύχουν να προσφέρουν πολιτική νομιμοποίηση στην βία, τότε σίγουρα έχουν αυτοί το πρόβλημα, είναι πρόβλημα και πρέπει να διαλυθούν είτε με ειρηνικά μέσα είτε με «πολεμικά». Σε κάθε περίπτωση η διάλυσή τους εμφανίζεται ως απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια, είτε την εσωτερική είτε την παγκόσμια. Άρα, η κοινωνική ή η παγκόσμια ειρήνη εμφανίζεται να είναι αιχμάλωτος του πολέμου και συνεπώς αυτός που θα μπορούσε να επικαλεστεί βάσιμα την ικανότητα διεξαγωγής ενός επιτυχούς πολέμου είναι ο άγγελος της ειρήνης και εγγυητής της ασφάλειας. Εμφανίζεται να είναι ο υπέρτατος θεσμός της τάξης και ασφάλειας, οι οποίες ορίζονται ακριβώς από το περιθώριο των μη-πολεμικών πολιτικών που κάθε φορά ο ίδιος βάζει.

Όταν λες τα «ειρηνικά μέσα εξαντλήθηκαν», ή «η υπομονή μου εξαντλήθηκε» δυναμιτίζεις την τάξη και ασφάλεια, διότι προφανώς θεωρείς πως το σύστημα αυτό δεν εξυπηρετεί τα σημερινά σου συμφέροντα. Έτσι όμως απορρυθμίζεις την σχέση ειρήνης- πολέμου, αναθεωρώντας την οικονομία που την ορίζει. Εμφανίζεις τεχνητά ασφαλώς τα ειρηνικά μέσα να πλεονάζουν δίχως (πρακτική) αξία και τα πολεμικά να σπανίζουν με μεγάλη ασφαλώς αξία. Η σχέση του [1] με το [2] της κ. Σαμάνθας Πάουερ (*), φανερώνει ακριβώς μια κρίση στην μορφή της οικονομίας που ορίζει την σχέση της ειρήνης με τον πόλεμο στην συγκυρία της Συριακής κρίσης.

Πίσω ασφαλώς από αυτή την κρίση οικονομικού τύπου στην σχέση ειρήνη-πόλεμος υποβόσκει μια σοβαρή κεφαλαιοκρατική κρίση. Στην ουσία είναι αυτή που διαμορφώνει την διαταραχή στην οικονομία της σχέσης ειρήνη –πόλεμος. Και έτσι θα μπορούσες να δεις πώς η κρίση κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης και αναδιανομής σε εσωτερικό ή/και διεθνές επίπεδο προκαλεί αναπόδραστα κρίση στην οικονομία της σχέσης ειρήνη –πόλεμος, απορρυθμίζοντας ταυτόχρονα και το πρώτο και το δεύτερο. Αυτό σημαίνει πως με επίκληση της αποκατάστασης της τάξης και ασφάλειας είτε στο εσωτερικό, είτε στο διεθνές επίπεδο αναφοράς, επιδιώκεις να ορίσεις μονομερώς, επικυριαρχικά ως κυβέρνηση ή υπερδύναμη την ειρήνη και τον πόλεμο. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε πόλεμο, σε βίαια σύγκρουση, μέσω της οποίας ο επικυρίαρχος θεωρεί πως θα δομήσει κοινωνική ή διεθνή συμμαχία για να επιβεβαιώσει και ενδεχομένως ενδυναμώσει την διακυβερνητική και πολιτικοοικονομική του αυθεντία. Στο βαθμό που το πετύχει θα συνεχίσει να είναι επικυρίαρχος.

Αν, ωστόσο, αποτύχει, το σύστημα αναφοράς δεν αναρχοοιείται , όπως εκφοβίζει ο «πολεμοχαρής» άρχοντας, αλλά ισορροπεί σε χαμηλότερο επίπεδο εντροπίας δίνοντας πολύ μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης ειρηνικών μέσων και ήπιων πολιτικών για την αντιμετώπιση της κρίσης κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης και αναδιανομής, που συνδέεται απολύτως με τον έλεγχο των οικονομικών και ενεργειακών ροών. Άρα, το παγκόσμιο σύστημα ασφαλείας ή αντίστοιχα το εσωτερικό στην Ελλάδα της κρίσης αναρχοποιείται από την αυταρχική στρατηγική αυτών που καταφεύγουν στον πόλεμο μια και δεν μπορούν να διαχειριστούν τα μέσα της ειρήνης. Αυτά θα αδρανοποιούσαν το καθεστώς ηγεμονικής και κεφαλαιοκρατικής αναθεώρησης και θα επιβράδυναν την διαδικασία αναδιάρθρωσης του κεφαλαίου, μειώνοντας σημαντικά και για αρκετό διάστημα το κέρδος των μονοπωλίων. Πράγμα που θα επιβράδυνε την διαδικασία απόλυτης κυριαρχίας του ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

Άρα, αυξάνουν την διακυβερνητική εντροπία για να μειώσουν την εντροπία στην οικονομική φούσκα είτε σε διεθνές, είτε σε εσωτερικό επίπεδο. Και μετά σου μιλούν για «ανθρωπιστική επέμβαση, εξαιτίας της χρησιμοποίησης χημικών όπλων από το καθεστώς της Συρίας»! Και εγώ δεν βλέπεις να προβαίνω σε «στρατηγική» ανάλυση, αλλά σε πολιτικοοικονομική ανάλυση, παρότι στη στρατηγική πολιτικής διακυβέρνησης και στο στρατηγικό μάνατζμεντ έχω τυπικώς, τουλάχιστον, επάρκεια! Γιατί;  Μα, διότι στην πραγματικότητα οι γραμμές αυτές δομούνται στο επίπεδο της ουσιαστικής στρατηγικής ανάλυσης και όχι σε εκείνο της ανάλυσης στη βάση του «διλήμματος ασφαλείας». Σου γράφω έξω από το «στρατόπεδο των ανθρωπιστών» και τα συμφέροντα που το ορίζουν ως εντροπική μορφή. Σου μιλώ για την ειρήνη και την δημοκρατία ως συνθήκες κοινωνικής ευημερίας και ανθρωπισμού και όχι για τον πόλεμο που υπόσχεται να σου φέρει αυτά που σου παίρνει ή σου έχει ήδη πάρει, πριν καν αρχίσουν οι «χειρουργικοί βομβαρδισμοί». Σου μιλώ για αυτά που δεν μπορεί να φέρει πίσω και να αποκαταστήσει κανείς πόλεμος. Σου μιλώ με την γλώσσα των ζωντανών και όχι εκείνη των δοξασμών των νεκρών, των ηρώων και των θεών του άλλου (δίκαιου) κόσμου. Είμαι η γλώσσα της ζωντανής ύλης και όχι των νεκρών πραγμάτων που ορίζουν την καταστροφή ως αναγέννηση! 

Τι να γράψω για τα χημικά; Διαβάστε την ιστορία του Πρώτου Παγκοσμίου και μελετήστε την στρατιωτική ιστορία του Δευτέρου και θα καταλάβετε το «φαιδρό» του πράγματος. Τα χημικά όπλα υπάρχουν για να τρομοκρατούν μαζικά, τα υπόλοιπα για να σκοτώνουν μαζικότερα. Έχω διαβάσει πολλές δεκάδες μαρτυρίες από τα χαρακώματα, και όλες συγκλίνουν σε αυτό: τα χημικά προκαλούν δέος και πολύ λιγότερο θάνατο, ενώ τα βαριά συμβατικά, σοκ και φοβερές απώλειες στον αντίπαλο. Ο ισχυρός οικονομικά και τεχνολογικά, που δεν έχει αφοπλιστεί, έχει την δύναμη να σε ισοπεδώσει, να σε εξοντώσει άνετα, με συμβατικά όπλα. Ο ανίσχυρος που δεν μπορεί, απειλεί με χημικά τα οποία στην πραγματικότητα απειλούν αμάχους και όχι τον σύγχρονο στρατό. Και ο στρατηγικός αντίπαλος απειλεί με πυρηνικά, που συνδυάζουν σε υπέρτατο βαθμό το δέος με το σοκ, συστήνοντας την απόλυτη σύγχρονη τρομοκρατία, στην… υπηρεσία της ανθρωπότητας ασφαλώς!!! Πόσο ανιαρή και βλακώδης λοιπόν θα ήταν μια τέτοια συζήτηση!

Δεν υπάρχει αγαθός πόλεμος και αγαθά όπλα, ούτε αγαθή ειρήνη, ωστόσο! Υπάρχει μόνον  οικονομία και ηγεμονία, η παράλληλη κρίση των οποίων φέρνει τον πόλεμο και την καταστροφή της ζωής για να μειωθεί κατόπιν μέσω του οικονομικού κύκλου της συσσώρευσης κεφαλαίου το επίπεδο εντροπίας, για να ξεκινήσουμε την αναδόμηση κερδών και μονοπωλίων στην συνέχεια από την αρχή. Ο κύκλος αυτός είναι ο κύκλος που από την ειρήνη καταλήγει στον πόλεμο …αναπόδραστα, απορρυθμίζοντας στιγμιαία, όπως σήμερα, την θεσμική συγκρότηση, τόσο του ενός όσο και του άλλου. Στο χέρι μας είναι να παρέμβουμε σήμερα μαζικά σε αυτόν τον κύκλο …«χαλαρωτικά», όλοι οι λαοί του κόσμου, που ασφαλώς δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε μεταξύ μας, παρά μόνον ίσως τους τάφους μας!        

(*) Την κυρία Πάουερ αντάμωσα σε ένα ταξίδι στην Βοσνία, όπου συνυπήρξαμε για μια μικρή περίοδο ως δημοσιογράφοι καλύπτοντας την εκεί εμπόλεμη κατάσταση. Η κ. Πάουερ έμοιαζε ιδιαίτερα ανήσυχη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή, δίχως να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα ιστορικοπολιτικά γεγονότα που δομούσαν το πρόβλημα της σύγκρουσης και τα Spillover effects από μια στρατιωτική επέμβαση της Δύσης. Μου έδωσε την αίσθηση πως πίστευε πως ρόλος των ΗΠΑ σήμερα είναι να παρεμβαίνουν δυναμικά, με κάθε μέσο για να σταματούν την αιματοχυσία σε κάθε μορφή εμφυλίου. Τελικά δεν έπεσα έξω, είναι μια γυναίκα που βλέπει την διπλωματία ως πολεμικό μέσο που θα επιβάλει την ειρήνευση σε εκείνους που δεν είναι ικανοί να προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα τους. Η «ιεραποστολική» αυτή αντίληψη της ισχύος (power) των ΗΠΑ, θέτει σοβαρό ζήτημα για την μορφή ηγεμονίας που επιδιώκει ο πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος τόσο πολύ εκτιμά την κ. Πάουερ!  Πολύ φοβάμαι πως  ο κ. Ομπάμα σημειολογικώς διόρισε την  Samantha Power στον ΟΗΕ! Ίσως έχει παρασυρθεί και αυτός, μετά από τόσους άλλους επικίνδυνους για την ανθρωπότητα, στην αντίληψη περί «unbeatable beauty of power»!