«Να έχετε ομόνοια!» Σαν σήμερα 8 Οκτωβρίου η αθάνατη ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Πνύκα...

Σαν σήμερα, το 1838, ο γηραιός αλλά ακμαίος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ανεβαίνει στον ιερό βράχο της Πνύκας ...

Σαν σήμερα, το 1838, ο γηραιός αλλά ακμαίος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ανεβαίνει στον ιερό βράχο της Πνύκας στην Αθήνα για να μιλήσει στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της πόλης. Εκεί, όπου άλλοτε αντηχούσαν οι φωνές της αρχαίας δημοκρατίας, ο Γέρος του Μοριά απευθύνει στους νέους λόγια καρδιάς και σοφίας, λόγια που έμελλε να μείνουν αθάνατα: οι περίφημες «Παραινέσεις προς τη νέα γενιά».
Η Ελλάδα του 1838 ήταν ένα νέο, εύθραυστο κράτος, που προσπαθούσε ακόμη να βρει την ταυτότητά του. Μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα, η ομιλία του Κολοκοτρώνη λειτούργησε ως φάρος: λόγος απλός, αλλά βαθιά ουσιαστικός – γεμάτος αγάπη για την πατρίδα, πίστη στον Θεό και έγνοια για τη συνοχή του έθνους. Οι μαθητές, παιδιά της πρώτης γενιάς που μεγάλωσε ελεύθερη, τον άκουγαν με συγκίνηση να τους μεταδίδει τις αξίες και τα διδάγματα μιας ζωής αφιερωμένης στην ελευθερία.
Η ομιλία του συνοψίζει τον πυρήνα της πολιτικής και ηθικής του σκέψης:

Η ελευθερία δεν είναι δεδομένη. Κερδήθηκε με αίμα και θυσίες και κινδυνεύει κάθε φορά που οι Έλληνες ξεχνούν την αξία της.
Η ενότητα είναι δύναμη. Οι διχόνοιες οδήγησαν πολλές φορές σε συμφορές· η ομόνοια είναι το θεμέλιο της προκοπής.
Η παιδεία είναι το μέλλον. Η μόρφωση είναι το κλειδί για να κρατηθούν ζωντανά τα ιδανικά του Έθνους.
Η πίστη και η πατρίδα είναι τα στηρίγματα του λαού. Αυτά κράτησαν όρθιους τους Έλληνες στα δύσκολα χρόνια του Αγώνα.
Και ως επιστέγασμα, ακούστηκαν τότε τα λόγια που ακόμη συγκινούν:
Ἐγώ, παιδιά μου, κατὰ κακή μου τύχη, ἐξ αἰτίας τῶν περιστάσεων, ἔμεινα ἀγράμματος καὶ διὰ τοῦτο σᾶς ζητῶ συγχώρηση, διότι δὲν ὁμιλῶ καθὼς οἱ δάσκαλοί σας. Σᾶς εἶπα ὅσα ὁ ἴδιος εἶδα, ἤκουσα καὶ ἐγνώρισα, διὰ νὰ ὠφεληθῆτε ἀπὸ τὰ ἀπερασμένα καὶ ἀπὸ τὰ κακὰ ἀποτελέσματα τῆς διχονοίας, τὴν ὁποίαν νὰ ἀποστρέφεσθε, καὶ νὰ ἔχετε ὁμόνοια. Ἐμᾶς μὴ μᾶς τηρᾶτε πλέον. Τὸ ἔργο μας καὶ ὁ καιρός μας ἐπέρασε. Καὶ αἱ ἡμέραι τῆς γενεᾶς, ἡ ὁποία σᾶς ἄνοιξε τὸ δρόμο, θέλουν μετ᾿ ὀλίγον περάσει. Τὴν ἡμέρα τῆς ζωῆς μας θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα τοῦ θανάτου μας, καθὼς τὴν ἡμέραν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα καὶ ἡ αὐριανὴ ἡμέρα. Εἰς ἐσᾶς μένει νὰ ἰσάσετε καὶ νὰ στολίσετε τὸν τόπο, ὁποὺ ἡμεῖς ἐλευθερώσαμε· καί, διὰ νὰ γίνῃ τοῦτο, πρέπει νὰ ἔχετε ὡς θεμέλια της πολιτείας τὴν ὁμόνοια, τὴν θρησκεία, τὴν καλλιέργεια τοῦ θρόνου καὶ τὴν φρόνιμον ἐλευθερία.