Τι πήγε στραβά στον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ σχεδίασε την LTRO;;..

Από το  banksnews.gr Από τον περασμένο Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει τροφοδοτήσει με τεράστια ρευστότητα το τραπεζικό σύστημ...

Από το banksnews.gr

Από τον περασμένο Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει τροφοδοτήσει με τεράστια ρευστότητα το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης. Αυτές οι ενέσεις ρευστότητας ήταν απαραίτητες για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της αγοράς ομολόγων των περιφερειακών κρατών της Ευρωζώνης. Σήμερα όμως μπορούμε κάλλιστα να δούμε πως έχουν προβληματικό σχεδιασμό και είναι πολύ πιθανό ότι η ΕΚΤ θα υποχρεωθεί να τις σταματήσει.
Τι πήγε στραβά στον τρόπο με...
τον οποίο η ΕΚΤ σχεδίασε την LTRO; Είναι σημαντικό να κρατάμε πάντα κατά νου πως η παρούσα κρίση του τραπεζικού συστήματος έχει κατά κύριο λόγο προκληθεί από την κρίση χρέους που ξεκίνησε στις αρχές του 2010. Με την εξαίρεση της Ελλάδας, τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας ήταν φερέγγυα αλλά παγιδεύτηκαν στην κρίση ρευστότητας που προκάλεσε το ξεπούλημα των ομολόγων οδηγώντας σε κατάρρευση των τιμών τους και σε καλπάζουσα άνοδο των επιτοκίων δανεισμού. Και από τη στιγμή που το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών ομολόγων το είχαν οι τράπεζες του ευρώ, η κρίση δημόσιου χρέους μετατράπηκε σε τραπεζική κρίση.
Κι αυτό έγινε επειδή η ΕΚΤ αποφάσισε να μην παρέμβει στην πηγή του προβλήματος – τις αγορές κρατικών ομολόγων. Ακολουθώντας την αρχική αρχιτεκτονική του ευρώ, επιφόρτισε με τις αρμοδιότητες της αγοράς κρατικών ομολόγων τις τράπεζες αλλά οι τράπεζες ήταν και παραμένουν φοβισμένες.
Η απόφαση της ΕΚΤ να αφήσει τη διαχείριση της κατάστασης στους πανικόβλητους τραπεζίτες είχε τρεις ατυχείς επιπτώσεις που θα αρχίσουν να γίνονται σαφείς από εδώ και πέρα όπου η κεντρική τράπεζα ολοκλήρωσε το δεύτερο κύμα παροχής φτηνής μακρόχρονης ρευστότητας. Πρώτον, επειδή οι τράπεζες διοχέτευσαν μόνο μέρος της ρευστότητας που πήραν από την ΕΚΤ στις αγορές κρατικών ομολόγων, η ΕΚΤ έπρεπε να προσφέρει πολύ περισσότερη ρευστότητα στο σύστημα από ό,τι θα έκανε αν παρενέβαινε η ίδια.
Δεύτερον, ενδέχεται να δούμε νέα κύματα πανικού που θα σαρώσουν εν νέου τις τράπεζες και θα τις οδηγήσουν στο ξεπούλημα των κρατικών ομολόγων. Ο κίνδυνος να συμβεί κάτι τέτοιο υπονομεύει την αξιοπιστία του όλου εγχειρήματος και μπορεί να οδηγήσει σύντομα σε νέα κρίση στην αγορά ομολόγων. Στην περίπτωση αυτή θα αυξήσει ξανά η ΕΚΤ το δανεισμό της προς τις τράπεζες ελπίζοντας ότι οι φοβισμένοι τραπεζίτες θα ξαναρχίσουν να αγοράζουν ομόλογα;
Τρίτον και πιο σημαντικό, οι ενέσεις ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα δημιουργούν προβλήματα ηθικού κινδύνου πολύ πιο επικίνδυνα από κείνα που θα προέκυπταν από μια άμεση επέμβαση της ΕΚΤ στις αγορές κρατικών ομολόγων. Η ΕΚΤ έδωσε στις τράπεζες απεριόριστα κεφάλαια και μπορούν να καταγράψουν εύκολα κέρδη. Αυτό όμως περιορίζει τα κίνητρα των τραπεζών να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους ώστε να έχουν μεγαλύτερη αντοχή στο μέλλον.
Είναι αλήθεια βέβαια ότι αν η ΕΚΤ παρενέβαινε ευθέως στις αγορές ομολόγων θα υπήρχε ηθικός κίνδυνος επειδή πράγματι τα κράτη θα είχαν λιγότερα κίνητρα να μειώσουν τα ελλείμματά τους. Παρά ταύτα ο κίνδυνος αυτός θα μπορούσε να περιοριστεί σημαντικά στο νέο θεσμικό περιβάλλον που επιφορτίζει με σημαντική ισχύ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να επιβάλει προγράμματα λιτότητας. Και την ισχύ αυτή η Επιτροπή την έχει πρόθυμα ασπαστεί και επιβάλλει υπερβολική λιτότητα στην Ευρωζώνη οδηγώντας την σε ύφεση.
Το πρόγραμμα LTRO της ΕΚΤ μείωσε τις πιέσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης. Αλλά αυτό είναι προσωρινό και μόνο. Τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας ωθούνται τώρα σε βαθιά ύφεση που θα επιδεινώσει τα δημοσιονομικά τους προβλήματα και θα δημιουργήσει νέα δυσπιστία στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Κατά συνέπεια, θα πάμε σε μια νέα έκρηξη της κρίσης δημόσιου χρέους που θα υποχρεώσει την ΕΚΤ να πάρει σκληρές αποφάσεις. Η κεντρική τράπεζα είτε θα επιμείνει στην έμμεση προσέγγιση της LTRO δίνοντας φτηνό χρήμα στις τράπεζες με όλα τα προβλήματα που αυτό συνεπάγεται, είτε θα ασπαστεί επιτέλους τον πραγματισμό και θα παρέμβει ευθέως και με σταθερό χέρι στις αγορές των κρατικών ομολόγων.
Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι η Γερμανία δεν θα δεχτεί ποτέ μια τέτοια άμεση παρέμβαση της ΕΚΤ. Είναι αλήθεια ότι σήμερα είναι δύσκολο να ξεπεράσουμε τις γερμανικές αντιρρήσεις και αυτό εξηγεί γιατί η ΕΚΤ προσανατολίστηκε στο έμμεσο πρόγραμμα. Θα βοηθήσει όμως αν οι Γερμανοί αντίπαλοι της άμεσης στήριξης των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ αφήσουν πίσω τους το καταστροφικό δόγμα ότι είναι ‘αμάρτημα’ να δημιουργείς ρευστότητα για αγορά κρατικών ομολόγων που θα εμφανιστούν στον ισολογισμό της ΕΚΤ – την ώρα που πιστεύουν ότι η ίδια ακριβώς πράξη είναι ‘ενάρετη’ όταν τα αγορασμένα ομόλογα εμφανίζονται στους ισολογισμούς των εμπορικών τραπεζών.
Αυτό που είναι πολιτικά αδύνατο σήμερα μπορεί εν τέλει να γίνει αποδεκτό όταν καταστεί σαφές ότι η άμεση παρέμβαση της ΕΚΤ είναι ο μόνος τρόπος για να σωθεί η Ευρωζώνη.