Τεκμήρια της νεοελληνικής μουσικής ιστορίας στην Αυστρία

Σημαντικότατα τεκμήρια και πρωτότυπο αρχειακό υλικό της νεοελληνικής μουσικής ιστορίας έρχονται τώρα στο  φως της δημοσιότητας, μέσα από...

Σημαντικότατα τεκμήρια και πρωτότυπο αρχειακό υλικό της νεοελληνικής μουσικής ιστορίας έρχονται τώρα στο  φως της δημοσιότητας, μέσα από την υλοποίηση ενός ευρωπαικού ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Έντεχνη Ελληνική Μουσική του 20ου αιώνα και ευρωπαϊκές επιρροές», από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της πόλης Γκρατς της Αυστρίας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, που εντάσσεται στη δράση «Ενίσχυση μεταδιδακτορικών ερευνητών και ερευνητριών» του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, άγνωστα έργα Ελλήνων συνθετών σε χειρόγραφη μορφή ή σε έντυπα εκδοτικών οίκων της κεντρικής Ευρώπης από τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα εντοπίζονται, καταγράφονται και συλλέγονται για να αποτελέσουν μέρος της ψηφιακής βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ψηφιακή αυτή βιβλιοθήκη, στο τέλος του προγράμματος, φιλοδοξεί να γίνει ένα καθολικό μνημείο της ελληνικής μουσικής πολιτιστικής κληρονομιάς, μία βάση δεδομένων για την παγκόσμια διάδοση και μελέτη της νεοελληνικής μουσικής.

Συγκεκριμένα, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής μουσικολογίας, Αθανάσιος Τρικούπης, στο πλαίσιο δράσεων του συγκεκριμένου ευρωπαϊκού προγράμματος, πραγματοποίησε κατά τη περίοδο 2012 και τους πρώτους μήνες του 2013, ερευνητικά ταξίδια στη Βιέννη και στη Νάπολη.

Όπως τονίζει ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Βιέννη, χάρη στην συνεργασία και τη συμπαράσταση που είχε από το Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών του Θωμά Ταμβάκου και από το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής του Γεωργίου Κωστάντζου, κατόρθωσε να εντοπίσει μεταξύ άλλων μια σειρά πολύτιμων τεκμηρίων και άλλο πρωτότυπο αρχειακό υλικό.

Με αυτές τις έρευνες στα ιστορικά αρχεία των δύο Ιδρυμάτων, γίνεται για πρώτη φορά γνωστό ένα σημαντικό αρχειακό υλικό που αφορά στις σπουδές κορυφαίων Ελλήνων συνθετών (Καλομοίρης, Λογοθέτης, Καμηλιέρης, κ.ά.) στα ωδεία της Βιέννης και της Νάπολης (ακριβείς ημερομηνίες σπουδών, γνωστικά αντικείμενα, αλληλογραφία, κ.τ.λ).

Επιπλέον, εντόπισε αξιόλογο αριθμό έργων του Κερκυραίου Δημητρίου Ανδρώνη, τόσο αυτόγραφα από την εποχή της μαθητείας του στο Ωδείο Conservatorio San Pietro a Majella όσο και εκδόσεις του οίκου Ricordi, από την περίοδο μετά την αποφοίτησή του.

Επίσης, τις μαθητικές ασκήσεις των Κερκυραίων Ναπολέοντα Λαμπελέτ (1882) και Δημητρίου Ανδρώνη (1886) από την περίοδο των σπουδών τους στο ίδιο Ωδείο, τεκμήρια της συνθετικής προεργασίας των δύο μουσουργών, έκτασης άνω των 100 σελίδων ανά τεύχος.

Ακόμη, στα τεκμήρια που εντοπίστηκαν συγκαταλέγονται, αυτόγραφο του έργου Primavera Romanza για φωνή και πιάνο, του Κεφαλλήνιου Διονυσίου Λαυράγκα, τα έργα Romanza για Ορχήστρα και Ave Maria για τετράφωνη χορωδία του Κερκυραίου Λαυρέντιου Καμηλιέρη, σπάνιο παρτίτο από την Όπερα Mademoiselle de Belle-Isle του Κερκυραίου Σπύρου Σαμάρα με χειρόγραφες παρεμβάσεις στο μουσικό υλικό.

Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ο εντοπισμός από βιεννέζικες εκδόσεις έργων του αγνώστου, μέχρι πρότινος, συνθέτη Θεμιστοκλή Μεταξά, όπως Die Rappoltenkirchner, αφιερωμένο στη Βαρόνη Σίνα και σειρά από Βαλς που ερμηνεύτηκαν για πρώτη φορά το 1863 από την Ορχήστρα Strauss.